Ҫӗмӗрле районӗнче арӑмӗпе упӑшки авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче вӑрмана кӑмпана тухса кайнӑ. Хӑйсемпе пӗрле вӗсем йыттине те ертсе кайнӑ. «Полярная Звезда» посёлок патӗнчен вӑрмана кӗрсе кайнӑскерсенчен пӗри (арҫынӗ) килне кайнӑ, хӗрарӑм вӑрмантах тӑрса юлнӑ.
Кӑштахран йытӑ киле таврӑннӑ, хӗрарӑм — ҫук. Ҫавна кура арҫын пӑлханма тытӑннӑ.
Ҫухалнӑ хӗрарӑма шырама ял ҫыннисем, йӗрке хуралҫисем, вӑрманта ӗҫлекенсем, кӳршӗллӗ Хӗрлӗ Чутай районӗнчи нимеҫӗсем тухнӑ. Пурӗ 50-а яхӑн ҫын ура ҫине тӑнӑ. Квадрокоптерпа та усӑ курнӑ.
Хӗрарӑма темиҫе ушкӑна пайланса шыранӑ. Ӑна тепӗр кунхине ҫеҫ, 17 сехет тӗлӗнче, тупнӑ. Хӗрарӑм машинӑсем кӑшкӑртнӑ сасӑпа вӑрман хӗрне тухнӑ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра 820 гектар ҫинче йывӑҫ лартма палӑртнӑ. Ҫак цифрӑна республика Элтеперӗ Олег Николаев вӑрманҫӑсене професси уявӗпе саламланӑ май асӑнса хӑварнӑ.
«Пӗрле ҫыхӑнса ӗҫленипе вӑрман отраслӗ лайӑх аталанать, вӑрман хуҫалӑхне тытса пырас енӗпе Чӑваш Ен Топ-10 йышне кӗнӗ. «Экологи» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн пӗлтерӗшлӗ мероприятисем ирттеретпӗр. Акӑ 2022 ҫулта 820 гектар ҫинче йывӑҫ лартӑпӑр», — тенӗ республика ертӳҫи.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра Вӑрман ӗҫченӗсен кунӗ пулчӗ.
Авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗччен вӑрмана ирӗклӗн кӗрсе ҫӳреме юрамасть. Республика ертӳлӗхӗ йышӑннӑ чару ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче вӑя кӗнӗ.
Халӗ вӑрмансенче рейдсем иртеҫҫӗ. Кӑвайт чӗртекенсене явап тыттараҫҫӗ. Атӑл леш енчи Изьяр кӳлли патӗнче кӑвайт чӗртсе апат пӗҫернӗ тӗслӗхе тупса палӑртнӑ. Айӑплисене штраф ҫырса панӑ. Унӑн виҫи 40-50 пин тенкӗпе танлашать.
Рейд вӑхӑтӗнче пакунлисем ҫынсене хальлӗхе вӑрманта ирӗклӗ ҫӳреме юраманнине ӑнлантараҫҫӗ, ҫав вырӑнтан кайма ыйтаҫҫӗ.
Республикӑра ҫанталӑк шӑрӑх тӑнӑран вӑрмансенче пушар тухас хӑрушлӑх пысӑк. Инкеклӗ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ вӑрмансене кӗме чарнӑ. Ку ҫынсене, машинӑсене пырса тивет.
Ҫак йӗрке ӗнертен, ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнчен, вӑя кӗнӗ. Вӑрмана авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗччен кӗме юрамӗ. Ҫак тапхӑрта унта мобильлӗ патруль ушкӑнӗсем сыхӑ тӑрӗҫ. Вӗсен йышӗнче – ведомство ӗҫченӗсем, полицире, вӑрман хуҫалӑхӗнче тӑрӑшакан ҫынсем.
Паян ирхине Шупашкар ҫыннисем тӗтӗм шӑршипе вӑраннӑ. Мӗн пулнӑ-ха? Чулхула облаҫӗнче вӑрман ҫунать иккен.
Ӗнер Шупашкар районӗнче, Карачура лесничествинче, вӑрман ҫуннӑ. Ҫулӑм кӑнтӑрла иртни 3 сехетре алхасма тытӑннӑ. Пушара ҫур сехетрех сӳнтернӗ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра вӑрмансенче 7 пушар пулнӑ.
Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑрманта ытларах ҫӗр ҫинчи типӗ сий ҫунать.
Йӑлӑмри вӑрманта виҫӗ арҫын ҫӗтсе кайнӑ. Унта вӗсем утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Гранта» машинӑпа кӗрсе кайнӑ. Ҫавӑнта пылчӑкра лакса ларнӑ. Хӑйсем ӑҫтине пӗлменрен вӗсем 22 сехет те 10 минутра Чӑваш Республикин Шыравпа ҫӑлав службине шӑнкӑравланӑ.
Ҫӑлавҫӑсем вӑрмана тухса кайнӑ. Арҫынсене навигаторпа шыраса тупнӑ. Пылчӑка лакса ларнӑ автомобиле лебедкӑпа туртса кӑларнӑ, арҫынсене Йӑлӑм посёлокне ҫити ӑсатса янӑ.
Чӑваш Енри вӑрмансенче видеокамерӑсем лартасшӑн. Кун пирки Чӑваш Ен правительствин пресс-служби пӗлтерет.
Республикӑри пӗтӗм вӑрманта видеокамера пулма пултарӗ. Хальлӗхе пӗтӗмпе 5 камера вырнаҫтарнӑ. Ҫапла майпа ҫивӗчлӗх пур вырӑнсене сӑнаса тӑма пултарӗҫ.
Финанс министрӗ Михаил Ноздряков ҫакна система пек шухӑшласа кӑлармаллине палӑртнӑ. Аса илтерер: ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен республикӑра пушар тухас хӑрушлӑх пур режим вӑя кӗрӗ.
Ӗнер Ҫӗмӗрле вӑрманӗнче хӗрарӑм ҫухални пирки пӗлтернӗ. Ӑна шырама упӑшки, ывӑлӗ, ытти ҫынсем кайнӑ. Кайран ҫӑлавҫӑсене те чӗннӗ.
65 ҫулти хӗрарӑм вӑрмана упӑшкипе кайнӑ. Кӑмпа пуҫтарнӑ чухне вӑл урӑх еннелле утнӑ, мӑшӑрӗ – тепӗр еннелле. Малтан хӗрарӑм вӑрмантан хӑй тӗллӗнех тухма тӑрӑшнӑ. Анчах ҫул тупаймассине ӑнлансан тӑванӗсем патне шӑнкӑравланӑ. Вӑл пӗве патӗнче пулнине каланӑ.
Ҫур ҫӗр тӗлне хӗрарӑма тупнӑ. Ӑна вӑрмантан илсе тухсан чей ӗҫтернӗ те киле леҫнӗ. Вӑл самай шӑннӑ. Каҫхине 2 градус ҫеҫ ӑшӑ пулнӑ, хӗрарӑм вара ҫӳхерех тӑхӑннӑ.
Ҫӗмӗрле районӗнче арҫынпа хӗрарӑм кӑмпана кайсан ҫухалнӑ. Вӗсене полици, ҫӑлавҫӑсем, нимеҫӗсем шыранӑ.
Вӗсем вӑрманта ҫухални пирки ӗнер 23 сехет ҫурӑра пӗлтернӗ. 1979 тата 1982 ҫулта ҫуралнӑ арҫынпа хӗрарӑм Ҫӗмӗрле вӑрманӗнче каялла тухмалли ҫула тупайман.
Ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре кӑмпаҫӑсене тупнӑ. Вӗсем Речной поселокӗ ҫывӑхӗнче юхӑннӑ пионер уйлӑхӗ патӗнче тупнӑ. Арҫынпа хӗрарӑм ҫӗр каҫас тесе кӑвайт чӗртнӗ. Вӗсем ҫӑлавҫӑсене курсан питӗ савӑннӑ. Ара, ҫав вӑхӑталла шӑпах ҫумӑр ҫума тытӑннӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем Мари Элта пурӑнакан 39 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ. Ӑна ҫын сывлӑхне асӑрханмасӑр йывӑр сиен кӳнӗшӗн айӑпласшӑн.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, Ҫӗмӗрле вӑрман хуҫалӑхӗнче подряд килӗшӗвӗпе вӑрман каснӑ чухне вӑл 39 ҫулти арҫынна ӗҫлеттернӗ. Ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, 11 сехет тӗлӗнче, йывӑҫсенчен пӗри рабочи ҫине персе аннӑ. Вӑйпитти сылтӑм пӗҫҫине хуҫса пӑрахнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ӗҫре хӑрушсӑрлӑх правилисене пӑхӑннӑ пулсан апла инкек пулмастчӗ.
Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
+8.3 °C