Ростов облаҫӗнче пурӑнакан хӗрачана Канашра тупнӑ. Вӑл хыпарсӑр ҫухалнисен йышӗнче пулнӑ.
«Новороссийск – Пермь» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑсра Волгодонск хулинче пурӑнакан 16-ри хӗре тупнӑ. Ӑна пуйӑс Канашра чарӑнсан транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем илсе тухнӑ.
9-мӗш класра вӗренекен хӗрача Хусана кайма тухнӑ-мӗн. Унта вӑл шкулта вӗренесшӗн пулнӑ. Икӗ уйӑх каялла унӑн ҫемйи урӑх хулана каҫса кайнӑ, ҫавна май хӗрачан хӑйӗн шкулӗнчен урӑх ҫӗре куҫма тивнӗ.
Ашшӗ-амӑшӗ илме киличчен хӗрачана Канашри социаллӑ приюта вырнаҫтарнӑ. Унччен вӑл килтен тухса кайни пулман.
Канаш хулинче пурӑнакан 35 ҫулти арҫын айӑплине суд ҫирӗплетнӗ, ӑна пӗчӗк хӗрачана мӑшкӑлланӑшӑн ҫирӗп йӗркеллӗ колоние 13 ҫуллӑха ӑсатнӑ, кайран тепӗр ҫулталӑк унӑн ирӗкне чикӗлеме йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫей следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ хыпарлать.
Пуҫиле ӗҫ материалӗсем тӑрӑх, иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче кӑнтӑрла иртни 4 сехет ҫурӑра полицие хӗрачана мӑшкӑллани пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Вырӑна ҫитнӗ специалистсем преступлени пулнине ҫирӗплетнӗ, видеокамерӑра сӑнланнине тишкерме илнӗ. Каштахран арҫынна та тупса палӑртнӑ. Унӑн килӗнче ухтару ирттерни ӗҫ-пуҫа туллин уҫӑмлатма пулӑшнӑ. Хайхи арҫын ҫав кунхине ача пахчи патӗнче тӑнӑ, таврара никам та ҫуккине курса 7 ҫулти хӗрачана йӑтса илнӗ те гаражсем еннелле йӑтса кайнӑ, ҫав вӑхӑтрах кӑшкӑрсан вӗлерессипе хӑратнӑ. Гаражсен хыҫӗнче вара пӗчӗкскере мӑшкӑлланӑ. Унтан тарса ҫухалнӑ.
Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре нумай ачаллӑ ҫемьесене удостоверени пама пуҫлӗҫ. Паян правтительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура ӑна памалли йӗркене пӑхса тухнӑ.
Ку удостоверение 18 ҫул тултарман виҫӗ е ытларах ачана воспитани паракан ҫемьесем тивӗҫеҫҫӗ. Ку шута усрава илнӗ шӑпӑрлансем те кӗреҫҫӗ.
Документа пушӑн 5-мӗшӗнче Социаллӑ пулӑшу паракан центрта социаллӑ хӳтлӗх уйрӑмӗнче пама пуҫлӗҫ.
Мӗн парӗ-ха ҫак удостоверени? Ҫемьесем культура тата спорт учрежденийӗсене тӳлевсӗрех ҫӳреме пултарӗҫ. Ӑна тивӗҫнӗ ҫемьесене республикӑри нумай ачаллӑ ҫемьесен регистрне кӗртеҫҫӗ.
Дмитрий Абрамов ятлӑ ҫын тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче пульницӑри пӑтӑрмаха ҫырса кӑтартнӑ.
Дмитрий ачипе Шупашкарӑн Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи Энтузиастсен урамӗнчи 28-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ ача-пӑча пульницине кайнӑ иккен.
«Вӑл вырӑн пирки япӑх калаҫнине унччен те
чылай илтнӗччӗ. Ҫав учреждение тарӑхнипе уйрӑм ҫын клиникисене каякансем пуррине те пӗлетӗп», — тенӗ пост авторӗ.
Вӑтам ҫулсенчи врач ӗҫ вырӑнӗнче чылай вӑхӑт пулман хыҫҫӑн: «Мӗншӗн кая юлса килетӗр?» — тесе кӗтсе илнӗ-мӗн. «Хӑй вӑл ӑҫта ҫӳрет?» — тӗлӗннӗ Дмитрий.
Пост авторӗ тухтӑра ун пек сасӑпа калаҫмалла марри пирки малтан лӑпкӑн асӑрхаттарнӑ иккен, кайран тавлашасси патне ҫитнӗ. Унтан тухтӑр йышӑнмассине пӗлтернӗ, кайма сӗннӗ.
Ӗнер Шупашкарта шкул ҫулне ҫитмен сусӑр ачасен пӗчӗк паралимп вӑййисем иртнӗ. Ӑна республикӑн тӗп хулинчи 158-мӗш ача пахчинче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Ҫавӑнта 141-мӗш, 145-мӗш тата 158-мӗш ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем пухӑннӑ.
Пӗчӗк паралимп вӑййисене уҫма тӳре-шара та пырса ҫитнӗ. Вӗсен шутӗнче Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов (маларах вӑл Шупашкар хула пуҫлӑхӗ пулнӑччӗ) тата Шупашкар хула администрацийӗ вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Елена Сахарова пулнӑ.
Ӑмӑртма пухӑннӑ ачасене хавхалантарма Тӗнче тата Европа чемпионки, хӑвӑрт утассипе Олимп вӑййисен кӗмӗл призерӗ ята тивӗҫнӗ Олимпиада Иванова тата спорт гимнастики енӗпе СССР спорт маҫтӑрӗ Надежда Кальметова ҫитнӗ.
Пӗчӗкскерсем биатлон, ҫуна спорчӗ, кёрлинг, следж-хоккей, йӗлтӗр ӑмӑртӑвӗ енӗпе тупӑшнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен республикӑри организацисенче тата объектсенче карантин пулнине пӗлтернӗ. Ку грипп тата ОРВИ чирӗсем сарӑлнипе ҫыхӑннӑ. Постановление Чӑваш Республикин тӗп санитарӗ Надежда Луговская алӑ пуснӑ.
Карантин вӑхӑтӗнче пульница стационарӗнче выртакансем патне тӑванӗсене кӗртмӗҫ. Шкулсенче ачасен сывхлӑхне куллен тӗрӗслеме хушнӑ. Директорсене ҫак тапхӑрта пӳлӗмсенче массӑллӑ мероприятисем ирттермелле марри пирки асӑрхаттарнӑ. Класри ачасен 20 проценчӗ чирлесен 7-10 кунлӑха вӗренӗве чармалла.
Палӑртмалла: кӑҫал 180 ҫын гриппа чирленӗ. ОРВИ анлӑ сарӑлнӑ май республикӑри 33 шкулта 73 класс карантина кайнӑ, 3 шкул вара вӑхӑтлӑха хупӑннӑ.
2019 ҫулхи нарӑсӑн 26-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче регионсем шайӗнчи чӑваш чӗлхипе литератури олимпиади иртнӗ.
Олимпиадӑна Чӑваш республикинчи тата республика тулашӗнчи шкулсенче
9-11-мӗш классенче вӗренекен 164 ача хутшӑннӑ. Вӗсенчен 85-шӗ чӑваш чӗлхипе литературине вырӑс шкулӗн программипе вӗренеҫҫӗ, 79-шӗ — республикӑри чӑваш шкулӗсенчен.
Республика тулашӗнчен олимпиадӑна пурӗ 10 вӗренекен килнӗ: Тутар Республикинчен – 2-ӗн, Пушкӑрт Республикинчен – 4-ӑн, Чӗмпӗр облаҫӗнчен – 4-ӑн. Вӗсем чӑваш чӗлхипе тата литературипе питӗ кӑсӑкланаҫҫӗ, юратса вӗренеҫҫӗ. Ҫакна олимпиадӑра аван кӑтартнӑ.
Олимпиадӑна килнӗ ачасем Шупашкарти паллӑ вырӑнсенче пулса курнӑ. Чӑваш патшалӑх университетӗн студенчӗсемпе тӗл пулнӑ.
Нумаях пулмасть Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Астрид Линдгренӑн «Леннебергӑри Эмиль мыскарисем» кӗнекин хӑтлавӗ иртнӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑма тишкерме пухӑннисенчен пӗри, Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗ Валерий Алексеев, хӑй куҫӗпе курнӑ пӗр тӗслӗхе илсе кӑтартнӑ.
Пӗррехинче вӑл Шупашкарти Пичет ҫуртӗнчи экскурсирен тухакан ачасене урамра ӑнсӑртран тӗл пулнӑ. Пичет ҫуртӗнчисем вӗсене кӗнекесем парнеленӗ иккен. Пӗчӗкскерсенчен пӗри ун патне пырса: «~~Кӗнеке кирлӗ мар-и? Атту пӑрахӑп. Мана пӗрех кирлӗ мар~~», — тенӗ. Валерий Алексеев ҫав кӗнекене илсе юлнӑ. Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗ сӑнанӑ тӑрӑх, ыттисем хӑйсен аллинчи кӗнекесене сума сумасӑр пӗрин хыҫҫӑн тепри ывӑтса хӑварнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Маяк ялӗ ҫывӑхӗнче «Патӑрьел – Канаш – Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекен автобус аварие лекнӗ. Ун чухне салонра пулнӑ виҫӗ ҫын – 18 ҫул тултарман ачасем – суранланнӑ. 10-ри ача комӑна кӗрсе ӳкнӗ.
Шел те, ӗнер пульницӑран хурлӑхлӑ хыпар килнӗ: 10 ҫулти арҫын ача тӑна кӗмесӗрех вилнӗ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 16-ри тата 17-ри арҫын ачасем халӗ те пульницӑра.
Ҫав кун КамАЗ транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та микроавтобуспа ҫапӑннӑ. КамАЗ водителӗ вырӑнтан тарса ҫухалнӑ. Ӑна Канаш районӗн чиккинче тытса чарнӑ. Вӑл ун чухне урӑ пулнӑ.
Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, ӑна ШӖМ следователӗсем тӗпчеҫҫӗ.
Пушкӑртстанра пурӑнакан нумай ачаллӑ хӗрарӑм Чӑваш Енри ҫынсене улталаса укҫаллӑ пулнӑ. Вӑл тӗнче тетелӗнче япала сутакан ҫынсене шыраса тупнӑ та вӗсем патне шӑнкӑравланӑ.
Пушкӑртсан хӗрарӑмӗпе калаҫнӑ хыҫҫӑн сутуҫӑсен карточки ҫинче пӗр пус та юлман – йӑлтах сӑптӑрса кайнӑ. Хайхискер вӗсене таваршӑн кӑштах укҫа тӳлесе хума шантарнӑ, унтан укҫа темшӗн куҫманнине каланӑ та банкомат патне пырса хисепсене пусма ыйтнӑ. Ҫапла вӑл мобильлӗ банка кӗнӗ. Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм ав унӑн вӑлтине ҫакланнӑ: сусӑрсен кӳмине сутса 4 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Ҫак хӗрарӑма тытса чарнӑ. Суд пулнӑ, ӑна тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ. Нумай ачаллӑскер судра ҫапла ӑнлантарнӑ: «Ачасене тӑрантарас тесе, пӗлетӗр-и, эпӗ ним пирки те шутламан».
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (21.07.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, ҫумӑр ҫума пултарать, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Шпилевский Сергей Михайлович, Атӑл тӑрӑхӗнчи археологине, авалхи историне тӗпченӗ вырӑс историкӗ вилнӗ. | ||
| Чекушкин Владимир Иванович, чӑваш юрӑҫи, философи ӑслӑлӑхӗн докторӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |