Нумаях пулмасть, юпан 9-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта килсӗр-ҫуртсӑр йытӑ ачана тапӑннӑ. Чӗрчун ӑна ҫыртма хӑтланнӑ, телее, 11 ҫулти арҫын ача тарма пултарнӑ.
Богдан каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, йытӑ нимӗҫ овчарки евӗрскер пулнӑ. Вӑл киле каҫхи 7 сехетре тренировкӑран таврӑннӑ. Ӑнсӑртан йытӑ вӗрме пуҫланӑ. Вӑл ачана уринчен ҫыртма хӑланнӑ, юрать, шӑлаварне ҫеҫ лектернӗ.
Йытӑ шӑлавартан ҫаклансан ача ӳкнӗ. Йытӑ татах тапӑннӑ: ҫурӑм ҫине йӑвантарнӑ та питӗнчен ҫыртма тӑнӑ. Арҫын ача ӑна пӗтӗм вӑйран тӗксе янӑ. Ҫав вӑхӑтра арҫынпа хӗрарӑм иртсе пынӑ, вӗсем ачана йытӑран хӑтӑлма пулӑшнӑ.
Чӑваш Енри 25 пин ача «День чтения вслух» (чӑв. Сасӑпа вуламалли кун) республикӑри акци иртнӗ. Унта 25 пин ача, ҫул ҫитмен ҫамрӑксем, шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсенче ӗҫлекен воспитательсем, вулавӑшра тӑрӑшакансем хутшӑннӑ. Мероприятие литературӑна тата кӗнекене халалланӑ.
Сасӑпа вуламалли пӗтӗм Раҫҫейри кунра ҫынсем хӑйсем илемлӗ вуланине кӑтартма, теприсем вуланине кӑтартма пултараҫҫӗ.
Республикӑри акцие ашшӗ-амӑшӗ, ачасем, педагогсем, ӗҫ ветеранӗсемпе вулавӑш ӗҫченӗсем хутшӑннӑ. Вулавӑшсенче ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем, литература марафонӗсем, кӗнеке паттӑрӗсемпе театрализациленнӗ ҫулҫӳревсем, ӑсталӑх сехечӗсем йӗркеленӗ.
Вулавӑш ӗҫченӗсемпе вулакансем В. Бианкин «Лесная газета» тата «Лесные были и небылицы», Л. Воронкован «Девочка из города», В. Драгунскин «Денискины рассказы», М. Зощенкон «Лёлька и Минька», Н. Ишентейӗн «Ырӑ ӗҫсен команди», Л. Каминскин «Удивительные приключения Вити Бровкина», Л. Кассилӗн «Улица младшего сына», В. Катаевӑн «Цветик-семицветик», Н. Мишутинӑн «Пашкин кораблик», Н. Носовӑн «Живая шляпа», В. Осееван «Волшебное слово», «Динка», «Три товарища», А.
Улатӑр районӗнчи Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗнче пурӑнакан нумай ачаллӑ икӗ ҫемьен пысӑк савӑнӑҫ пулнӑ. Вӗсене патшалӑх тӳлевсӗрех ҫурт туса панӑ. Кун пирки Улатӑр район администрацийӗн пресс-служби пӗлтерет.
Ҫемьесем валли республикӑри «Ҫурт-йӗр хутшӑнӑвӗсене йӗркелесси пирки» саккунпа килӗшӳллӗн туса панӑ. Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗнче пурӑнакан 7 ачаллӑ ҫемье валли ҫурт тумашкӑн республика хыснинчен 1 миллион та 29 пин те 476 тенкӗ уйӑрнӑ. 6 ачаллӑ ҫемье валли вара 1 миллион та 343 пин те 581 тенкӗ уйӑрса панӑ.
Аса илтерер: нумаях пулмасть Пӑрачкав ялӗнче пурӑнакан 7 ачаллӑ ҫемьене те патшалӑх ҫурт туса пани пирки хыпарланӑччӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен арҫын ача тусӗсемпе ҫӗнӗ ледникӑн космосри ӳкерчӗкӗсене тӗпченӗ вӑхӑтра Арктикӑра утрав пуррине тупса палӑртнӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, утравӑн пӗр пайӗ пӑртан ирӗлнӗ.
Ачасем ҫӗнӗ утрав тупса палӑртни пирки Раҫҫей географи обществине пӗлтерӗҫ, ӑна Андриян Николаев космонавт-летчик ятне пама сӗнӗҫ.
Палӑртмалла: юпа уйӑхӗн 5-9-мӗшӗсенче «Чӑваш Ен ахахӗ» уйлӑх ҫумӗнче Пӗтӗм тӗнчери космос эрни иртнӗ. Унта республикӑри, Раҫҫейри 15 регионти ҫамрӑк космонавтсемпе вӗсен вӗрентекенӗсем килнӗ. Шӑпах ҫавӑнта Шуршӑл ачисем ҫӗнӗ утрава тупса палӑртнӑ.
Тутарстанри Элкел районӗнчи Сиктерме-Хузангаево ялӗнче шкул ачисен «АТАЛАН» наципе пӗлӳ форумӗ иртнӗ.
Асӑннӑ регионти «Ял пурнӑҫӗ» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, форум Тутарстан чӑваш ҫамрӑкӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе пурнӑҫлать. Мероприятие республикӑри вун ултӑ районтан пынӑ 200 ҫамрӑк тата педагог хутшӑннӑ.
Вӗсен шутӗнче — Аксу районӗнчи Емелькино, Савгачево, Кивӗ Тимушкелпе Ҫӗнӗ Тимушкел шкул ачисем.
– Чи кирли вӑл — кашни конкурса тата мероприятие хутшӑнакан чӑвашла ҫеҫ, вырӑс сӑмахӗсене хутшӑнтармасӑр, калаҫни, — тенӗ Роза Чентаева, район чӑвашӗсен культурӑпа наци автономийӗн ертӳҫи. — Тата форума йӗркелекенсем ҫамрӑксене командӑра ӗҫлеме вӗрентни. Ку мероприятин пӗлтерӗшӗ калама ҫук пысӑк. Вӑл хамӑрӑн чӗлхемӗре тата культурӑна сыхласа хӑварма кӑна мар, аталантарма та пулӑшать. Ҫамрӑксен юхӑмӗн ячӗ те — «Аталан» ҫакна уҫса парать. Пирӗн ҫамрӑксене форума кайма районти пӗлӳ пайӗн специалисчӗ Зульфиря Ислямова пулӑшрӗ.
Творчество заданийӗсене пурнӑҫланӑ май ҫамрӑксем халӑх каларӑшӗсемпе, юмахсенчи паттӑрсемпе тӗл пулнӑ. Ҫакӑн хыҫҫӑн, паллах, кашни ачан тӑван халӑх творчествипе, чӑвашсен авлхи йӑлисемпе ҫывӑхрах паллашма ӗмӗт ҫуралать.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан хӗрача паллӑ юморист, пародист тата телеертӳҫӗ Максим Галкин ертсе пыракан «Лучше всех» (чӑв. Пуринчен лайӑх) кӑларӑма хутшӑнма тивӗҫ пулнӑ. Аса илтерер: ку кӑларӑма Пӗрремӗш каналпа вырсарникунсерен каҫхине кӑтартаҫҫӗ.
Виктория Орлова фокуссем тума пултарать. Кӑларӑма вӑл вӗренпе хатӗрленӗ программӑпа хутшӑннӑ. Паллӑ телешоуна хутшӑнакан кирек епле ачана та кӑмӑллӑн йышӑнаҫҫӗ. Студие пуҫтарӑннӑ куракансем ӑна та тӑвӑллӑн алӑ ҫупса хавхалантарнӑ. Викторийӑпа пӗрле кӑларӑма ашшӗ-амӑшӗ, пиччӗшӗ тата Альберт Пластинин иллюзионист хутшӑннӑ.
Вика 11 ҫулта. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри 5-мӗш «А» класра вӗренет.
Виктория Орлова ӳкерӗннӗ кӑларӑм паян эфира тухнӑ. Передача 19 сехет те 25 минутра пуҫланнӑ.
Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнче Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктерти шкулта ӑс пухакансем пулнӑ. Вӗсем правительствӑра тӑрӑшакансен ӗҫӗпе паллашма кӑмӑл тунӑ. Шкул ачисене республикӑн Правительство ҫуртне Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев йыхравланӑ.
Регион Пуҫлӑхӗ нумай пулмасть иртнӗ «Вӑрмансене упрас» акцие Шупашкар районӗнче хутшӑннӑ. Кадетсене лайӑх ӗҫленине кура Михаил Васильевич республика Правительствине пырса курма чӗннӗ.
Халӗ ачасен ӗмӗчӗ пурнӑҫа кӗнӗ. Вӗсем Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн Ертӳҫин ҫумӗн Валерий Филимоновӑн ӗҫӗпе кӑсӑкланнӑ. Михаил Игнатьев эрнесерен ирттерекен канашлӑвӑн залне те кӗрсе тухнӑ. Кадетсем Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн пайташӗсем ларакан пукансем ҫине ларса пӑхнӑ.
Кадетсем Правительство ҫурчӗн ҫӳлти хутӗнче те пулнӑ, патшалӑх наградисене памалли зала пӑхса ҫаврӑннӑ. Балкон ҫине тухса Шупашкар хулин историллӗ вырӑнӗсене курса хӗпӗртенӗ.
Улатӑрта пурӑнакан амӑшӗ суд сакки ҫине ларӗ. Ӑна 18 ҫул тултарман хӗрне хӗненӗшӗн айӑпласшӑн. Ӗҫе Улатӑр районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, амӑшӗ хӗрне пӗрре мар хӗненӗ. Хӗрача халӗ 14 ҫулта. Пуҫиле ӗҫре вара ӑна 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗнче, 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче, кӑҫал ҫу уйӑхӗнче хӗненине палӑртнисем пур. Ҫакна ача хӑй калани, кӳнтеленсем пӗлтерни, судмедэкспертиза ҫирӗплетеҫҫӗ.
Палӑртмалла: ачан ашшӗ-амӑшӗ уйрӑлнӑ, хӗрача халӗ ашшӗпе пурӑнать.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чӑваш Енри чӗрчунсем. Животные Чувашии» карточкӑсен пуххи пичетленсе тухнӑ.
Любовь Левацкая пӗлтернӗ тӑрӑх, «карточкӑсен пуххи – паха дидактика материалӗ. Унта килти тата тискер чӗрчунсен ҫирӗм ӳкерчӗкне кӗртнӗ. Карточкӑн пӗр енче – чӗрчунӑн ӳкерчӗкӗ, тепӗр енче – ун ҫинчен калакан тупмалли юмах тата кӗске информаци.
Паллашу кӑсӑклӑрах пултӑр тесен малтан тупмалли юмах тупсӑмне пӗлсен аван, ун хыҫҫӑн ачана чӗрчунпа тӗплӗнрех паллаштарма пулать».
Кашки ӳкерчӗк ҫинче чӗрчун тата вӗсен «ачисен» ячӗсене вырӑсла тата чӑвашла ҫырнӑ.
Проект авторӗ – Светлана Каликова (вӑл — Чӑваш кӗнеке издательствин пуҫлӑхӗ), пухса хатӗрлекенӗ тата редакторӗ – Ольга Федорова, ӳнерҫи – Дмитрий Литаврин.
Авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Лапсарта ача люка кӗрсе ӳкнӗ. Шӑпӑрлан ирхи 6 сехет ҫурӑра ача пахчи ҫумӗпе амӑшӗпе тата унӑн тусӗпе иртсе пынӑ. Унччен те пулман – 3 ҫулти ача «Теплосеть» предприятин люкне кӗрсе ӳкнӗ.
Ашшӗ каланӑ тӑрӑх, люка кӑштах ҫеҫ хупнӑ пулнӑ. Ача хуппи ҫине ӑнсӑртран пуснӑ та аялалла чӑмнӑ. Амӑшӗ ачана туртса кӑларнӑ. Шӑпӑрлан суранланнӑ, ҫурӑмӗ чӗрмекленнӗ.
Предприяти ӗҫченӗсем вара люк уҫӑ пулман тесе ӗнентереҫҫӗ. «Люк халӗ те кӑштах уҫӑ, хуппи ҫине кирпӗч хурса янӑ. Авӑнӑн 26-мӗшӗнче 123-мӗш ача пахчи ӗҫлеме пуҫланӑ, люка ытти ача та ӳкме пултарать вӗт. Предприяти ӗҫченӗсем хӑнк та туманни тӗлӗнтерет. Эпир полицирен пулӑшу ыйтӑпӑр», - тенӗ ашшӗ «Про Город» хаҫата.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.04.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Ленин Владимир Ильич, ХХ ӗмӗрти паллӑ политиксенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Сергеев Илья Тимофеевич, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |