Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкарта Чернышевский урамӗнчи 16 ҫурт таврашӗнче мотоциклист виҫ ҫулхи ачана ҫапса кайнӑ. 24 ҫулхи «Honda» хуҫи ҫул ҫине чупса тухакан шӑпӑрлана тӳрӗх асӑрхаман пулнӑ, ҫавна пула вӑхӑтра чарӑнайманнипе ача мотоцикл урапи айне лекнӗ.
Асӑннӑ инкеке пула виҫ ҫулхи ача хытах сусӑрланнӑ, паянхи куна вӑл Ачасен хула больницинче 3-мӗш реанимацинче выртать.
Иртнӗ кунсенче республика таврашӗнче пӗтӗмӗшле ҫул ҫинче 2 инкек пулнӑ, вӗсенче икӗ ҫын аманнӑ. Шел пулин те ҫул ҫинчи инкексем нумай чухне ӳсӗр шоферсене пула тухаҫҫӗ. Шоферсен те, ҫул ҫине тухнӑ ватти-вӗттин те асӑрханулӑрах пулмалла. Пирӗн малашлӑх, сывӑ, тӗрӗс-тӗкел ҫӳресси нумай чухне хамӑртан килет.
Ӗнер Шупашкар хулинчи ҫӳллӗ ҫуртсенчен пӗринче пурӑнакансем ҫӗр чӗтреннине сиснӗ иккен. 9-мӗш хутра пурӑнакансем ҫавна уйрӑмах туйнӑ. Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗ ҫутҫанталӑкӑн ҫак пулӑмне Охотск тинӗсӗн акваторийӗнче ҫӗр чӗтреннипе сӑлтавлать иккен. Пирӗнпе кӳршӗллӗ регионсенче пурӑнакансем те ҫавна сиснӗ. Хваттерсенче люстрӑсем силленеҫҫӗ тесе Чулхула облаҫӗнче, сӑмахран, Инкеклӗ ӗҫсен министерствин вырӑнти управленине 100 ытла ҫын шӑнкӑравланӑ. Халӗ лару-тӑру чиперех-мӗн. Ҫапах та ҫӑлавҫӑсем ун пеккине сиссен ҫӳллӗ е ишӗлекен ҫуртсенче пурӑнкансене урама тухма сӗнеҫҫӗ.
Ҫӗр чӗтреннине Чӑвашра туйни пӗлтӗр те пулнӑччӗ. Ун чух вӑл Шупашкарӑн Юханшыв порчӗ ҫывӑхӗнче сисӗннӗччӗ. «Ҫанталӑк хӑвӑрт ӑшӑтса янине кура тӑпра аялалла аннӑ тата кӑштах куҫнӑ-тӑр», — ҫапларах ӑнлантарма пӑхнӑччӗ ҫӑлавҫӑсем ун чух.
Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев право йӗркине сыхлас енӗпе ирттернӗ координаци канашлӑвӗнче каланӑ-мӗн. Regnum информаци агентстви хыпарланӑ тӑрӑх, кунта сӑмах нумай хваттерлӗ ҫуртсемпе вӗсен умӗсем пирки пырать. Ҫак ӗҫе пурнӑҫлама муниципалитетсене ҫулталӑк ҫурӑ вӑхӑт панӑ иккен — камерӑсене 2014-мӗш ҫул вӗҫлениччен лартса ӗлкӗрмелле. Подьездсемпе картишсене камера лартма хваттер хуҫисен те «кӗмӗл» хывма тивӗ.
Хальӗхе республикӑра 7 300 ытла камера кунӗн-ҫӗрӗн ӳкерет иккен. Вӗсем пулӑшнипе преступленисене уҫса пама та ҫӑмӑл. Тата вӑрӑ-хурахӗсем те камерӑраy сисчӗвленессе шанаҫҫӗ. Сӑмах май каласан. Ҫынсем укҫа уйӑрнипе паянхи кун тӗлне нумай хваттерлӗ 73 ҫурта камерӑпа тивӗҫтернӗ иккен. Тепӗр 26-шӗнче ку ӗҫе пуҫӑннӑ.
Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Енӗш Шалти ӗҫсен министерстви юлашки шӑнкӑрав уяв тӗлнелле йышӑну кӑларнӑ. Ку йышӑнупа килешӳллӗн ҫу уйӑхӗн 24–25-мӗш кунсем хушшинче шкул вӗренсе тухакансен хӑрушсӑрлӑхне 130 полици ӗҫченӗсем сыхлама палӑртнӑ.
— Ҫак кунсенче 62 хула шкулӗсем юлашки шӑнкӑрав кунне халаласа тӗрлӗ мероприятийӗсем ирттереҫҫӗ. Шкул пӗтерекенсен йышлӑ пуҫтарӑннӑ вырӑнӗсенче, уйрӑмах хула кӳлмекӗнче сыхлав ӗҫне полици ӗҫченӗсем тата кинологсем йытӑсемпе ирттереҫҫӗ. Пӗлтерхи сӑнавсене асра тытса кӑҫал йӗркене самай пысни пулмасса шансах тӑратпӑр, — пӗлтерет Чӑваш Енӗн ШӖМ пресс-ҫыруҫи Наталья Венедиктова.
Ҫав хушӑрах ҫу вӗҫӗпе ҫӗртме уйӑхсенче хулари Аслӑ пӗлӳ паракан 24 учрежденийӗсенче 13 пин вӗренсе тухакан алла диплом илеҫҫӗ.
Шупашкарти полици ӗҫченӗсем вӑйӑ салонне тупнӑ пулнӑ-мӗн. Хурахсем металтан вакун евӗр тунӑ ҫурт-йӗрте хӑйсен ӗҫне пурнӑҫласа пурӑннӑ. ШӖМре пӗлтернӗ тӑрӑх вӑйӑ салон ертӳҫи 32 ҫулта, Мускав облаҫӗнчен пулнӑ имӗш.
Полици ӗҫченӗсем тӗреслӗв ӗҫне ирттернӗ чухне асӑннӑ салонтан вӑйӑ терминалне, система блокне, телевизор тата тӑватӑ монитор илсе тухнӑ.
Паянхи куна «ваккун» хуҫине саккунсӑр азарт вӑййине йӗркелесе пынишӗн айӑп тунӑ.
Ҫуллахи шӑрӑх кунсене нумайӑшӗ чӑтӑмсӑр кӗтеҫҫӗ ӗнтӗ. Хӗвеллӗ кунсене, лӑпкӑ каҫсене, ем-ешӗл симӗс тавралӑха илсе килет пире ҫу «хӑни». Анчах та ӑҫта канлӗх, лӑпкӑллӑх — ҫавӑнта вара кӑмӑла хуҫакан пулӑмсем те ҫумрах. Ҫуллахи чи тӑтӑш тӗл пулакан йывӑрлӑх вара — вӑрӑм туна амакӗ. Кӑнтӑрлахи кунсенче ҫынсем хӗвелтен пытанаҫҫӗ, каҫ еннелле вара вӑрӑм туна хурт-кӑпшанкинчен тараҫҫӗ.
Шупашкарта кӑҫал пӗлтӗрхи пекех вӑрӑм тунасене пӗтерес тӗллевпе дезинсекци ирттереҫҫӗ. Паянхи куна ЖКХ ӗҫченӗсем Шупашкарта 18 хула объекчӗсенче дезинсекци тума та ӗлкернӗ. Вӗсем шутне Чапаев сквере, Хӗрлӗ тӳрем, Мускав тата Ленин проспекчӗсем кӗреҫҫӗ. Ҫитес кунсенче дезинсекци Калинин районӗнче тата Ачасен медицина центрӗн лаптӑкӗсенче ирттерме палӑртнӑ. Пурӗ пӗрле 334 тӑваткал метра вӑрӑм тунасенчен тасатӗҫ.
Вӑрӑм тунасене хирӗҫ «кӗрешӗве» парк, сквер, кану зонине тухаҫҫӗ. ЖКХ ӗҫченӗсем сапнӑ эмел тупӑшӗ виҫӗ уйӑхлӑха тӑсӑласси ҫинчен шантарсах калаҫҫӗ.
Вара ҫакӑн майлӑ ӗҫ-пуҫ хула халӑхӗшӗн самаях усӑллӑ пулӗ.
Юлашки шӑнкӑрав кунӗ шкул пӗтерекенсем валли яланах чуна пӑлхатакан, салхуллӑ самант. Чӑваш Енӗн вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх ҫу уйӑхӗн 24–25-мӗш кунсенче республика шкулӗсем юлашки шӑнкӑрав кунне уявлаҫҫӗ.
Асӑннӑ кунсенче Шупашкарта хӑйсен юлашки шкул шӑнкӑравне 6 992 вӗренекен илтӗҫ. Вӗсенчен вунпӗрмӗш класс пӗтерекесем — 2 773 вӗренекен тата 9 класс ачисем, вӗсен шучӗ — 3 919.
Яланхилле шкулсенче уяв линейки иртӗ. Шкул вӗренсе тухакансене Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн элчисем тата хула, муниципалитет администрацийӗсем саламлӗҫ.
Юлашки шӑнкӑрав кунне хӑш-пӗр вӗренекенсем Хусана, Йошкар-Олана, Шупашкара эксурсийӗ кайма кӑмӑл тунӑ. Ятарлӑ шӑнкӑрав уявне халаланӑ мероприятийӗсем Николаев паркӗнче тата Лакрей вӑрманӗнче ирттерме палӑртнӑ.
«Эх, ҫав кану вырӑнӗсене! Ӑҫта кӑна уҫса тултармаҫҫӗ ӗнтӗ», — шухӑшлӗҫ, тен, вулакансем информаци ятне кура. Тулаштарар мар — кану мар, индустри паркӗ уҫӑлӗ. Вӑл тата мӗн япала тетӗр-и? Тӗллевӗ ятӗнче пытарӑннӑ, вӑл промышленность предприятийӗсене пӗр ҫӗре пухакан вырӑн пуласса пӗлтерет. Ӑна кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче тума пуҫламалла.
Индустри паркӗ тӑвас ыйтӑва республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев электротехника отраслӗн аталанӑвӗ пирки ӗнер ирттернӗ канашлура та хускатнӑ. Ку ӗҫ валли кӑҫал 242,9 миллион тенкӗ уйӑрмалла-мӗн. Индустри паркӗ Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнче вырнаҫмалла. Экономика аталанӑвӗн министрӗ Алексей Табаков асӑннӑ канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, парк пӗчӗк тата вӑтам предприятисен хӑватне аталантарма май памалла. Ансатрах каласан, вӗсем унта хушма производство участокӗсене уҫӗҫ. Экономика министерстви шухӑшланӑ тӑрӑх, индустри паркӗнче 20-е яхӑн предприяти вырнаҫӗ. Ӗмӗтленнӗ пек пулса пырсан 2015 ҫулта унта ҫӗнӗ производствӑсем хута кайӗҫ.
Сӑнсем (17)
Кун пирки Каратэн пӗтӗм тӗнчери конфедерацийӗн конгресӗн вице-президенчӗ Вячеслав Тимофеев пӗлтернӗ. Ҫавӑн пек шайри ӑмӑртӑва ирттерес шухӑшлисем пирӗн ҫӗршывсӑр пуҫне Чехипе Германи пулнӑ-мӗн.
Сӑмах май каласан, ҫӗнӗ должноҫре Раҫҫей ҫынни Вячеслав Тимофеев нумаях пулмасть кӑна-ха. Ӑна Каратэн пӗтӗм тӗнчери конфедерацийӗн хальтерех иртнӗ конгресӗнче ҫирӗплетнӗ. Ӗҫтӑвкомӑн 16 членӗнчен 14-шӗ уншӑн сасӑланӑ.
Раҫҫей регионсен аталанӑвӗн министерстви халӑх кӑмӑллакан Раҫҫей хулисене палӑртас тӗллевсемпе ятарлӑ танлашӑм (рейтинг) ирттернӗ. Ведомство тӗтелӗнче рейтинг пӗтӗмлетӗвӗсен мала тухнӑ 50 хулан списокне кӑтартса панӑ. Шупашкар хули рейтингра 49-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ иккен.
Мала тухнӑ пилӗк хула шутне Мускав, Питӗр, Ҫӗнӗ Ҫӗпӗр, Екатеренбург тата Ростов-на-Дону. Ултӑмӗш вырӑна вара политикӑна инвестицилле ертсе пыракан Хусан хули тивӗҫнӗ.
Чи илертӳллӗ хуласене палӑртас ӗҫе 2012–2013 ҫулсенче, 164 хула хушшинче ирттернӗ. Темиҫе учреждени сӗнӗвӗсемпе усӑ курнӑ: Раҫҫей инженер союзӗ, Госсторой, Роспотребнадзор тата М. Ломоносов ячӗллӗ Мускав патшалӑх университечӗ.
Республика тӗп хулин халӑхӗ Шупашкар ытти хуласенчен самай аяларах вырӑнта пулнишӗн пӑшӑрханать пулсан, чулхуласем вара 10-мӗш вырӑнтисен шутне лекейменнишӗн куллянаҫҫӗ.
+1.3 °C