Чӑваш патшалӑх ансамблӗн директорне Сергей Кузнецова отставкӑна янӑ. Йышӑну влаҫ органӗсен порталӗнче пур.
Сергей Валерианович ку должноҫре 4 ҫул ӗҫленӗ. Унччен вӑл Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗн, республикӑри халӑх пултарулӑхӗн центрӗн ертӳҫи пулнӑ.
Сергей Кузнецов умӗн Чӑваш патшалӑх ансамбльне Алмаз Якупов ертсе пынӑ. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн, сӗтевсем илнӗшӗн 5 ҫул та 10 уйӑхлӑха ирӗксӗр хӑварма йышӑннӑ.
Патӑрьелӗнче шӑпӑрлансем пултарулӑх ӑмӑртӑвне хутшӑннӑ. Унта ача пахчине ҫӳрекенсем хушшинче «Янра, сӑввӑм, хыттӑнрах» сӑвӑ конкурсне иртнӗ.
Патӑрьелти «Юмах» ача пахчине ҫӳрекен Екатерина Ялукова пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Кун пирки Мая Селендеева-Салампи халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Катя «ача садне ҫӳрекенсем хушшинче ирттерекен «Янра, сӑввӑм, хыттӑнрах» сӑвӑсен конкурсне манӑн «Пуканеҫӗм, пукане» сӑввӑмпа хутшӑннӑ. 1-мӗш вырӑн ҫӗнсе илме пултарнӑ», – хыпарланӑ вӑл.
Ҫӗмӗрле районӗнчи Якур Ушкӑнь ялӗнчи культура ҫуртӗнче чӑваш халӑх пултарулӑхӗн «Мы из знатного рода» (чӑв. Эпир ятлӑ-сумлӑ йӑхран) ятпа регионсем хушшинчи фествиаль-конкурс иртнӗ.
Унта Чӑваш Енри 10 муниципаллӑ тӑрӑхран тата Мари Элти пӗр коллективсем хутшӑннӑ. Унта пулса курнисем пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль питех те илемлӗ, кӑсӑклӑ тата хаваслӑ иртнӗ. Конкурса хутшӑннисем мероприятие ҫуллӗ шайра йӗркеленине палӑртнӑ. Тӳресем ҫирӗп, анчах тӗрӗс хакланине те асӑнса хӑварнӑ вӗсем. Фестиваль-конкурса 200 ытла ҫын хутшӑннӑ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ 5 сехет ытла пынӑ тесе пӗлтернӗ Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ —ял хуҫалӑх тата туризм пайӗн пуҫлӑхӗ Андрей Мостайкин.
Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ пуласси пирки унччен пӗлтернӗччӗ. Ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче вӑл уҫӑлнӑ. Сцена ҫине чи малтан Коми Республикинчи оперӑпа балет театрӗ хатӗрленӗ «Крик» спектакль тухнӑ.
Ӑна Александр Зиновьевӑн «Иди на Голгофу» романӗ тӑрӑх лартнӑ. Унӑн ҫӗнӗ версийӗ иртнӗ ӗмӗр вӗҫӗнче вырӑс литературин классикӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа тухнӑ. Тӗнче премьери вара 2014 ҫулта Одессӑра инкек пулнӑ чухне сцена ҫине тухнӑ. Спектакль Андрей Меркурьевшӑн хореограф-постановщик пек дебют пулнӑ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл романри тӗп сӑнар пекрех.
«Крик» спектакле культура пуҫарӑвӗсен Президент фонче пулӑшнипе лартнӑ. Унта театр тӗнчинчи чи вӑйлӑ, пултаруллӑ ҫынсем выляҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев терроизм тата экстремизм профилактикипе ӗҫлес ыйтӑва агротехникӑпа танлаштарнӑ. Кун пирки вӑл Чӑваш Енре экстремизмпа терроризм идеологине хирӗҫ тӑрас, нацисем хушшинчи хутшӑнӑва ҫураҫӳллӑ тӑвас ыйтусемпе ирттернӗ ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче палӑртса хӑварнӑ. Унта тӗрлӗ наци представительне йыхравланӑ.
«Терроризмпа тата экстремизмпа кӗрешес ӗҫ, уйрӑмах ӳсекен ӑру хушшинче, агротехникӑри пекех тӑрӑшса ӗҫлеме хистет. Малтан эпир лайӑх вӑрлӑх суйласа илетпӗр, ӑна акса хӑваратпӑр, пирӗн культурӑна ҫумкурӑк сӑтӑр ан кӳтӗр тесе тӑрӑшатпӑр. Кайран паха тухӑҫ туса илетпӗр. Пирӗн ӗҫ, паллах, кӑткӑсрах. Ачасене тата ҫамрӑксене авалтан пыракан наци йӑли-йӗркине шута илсе воспитани памала, вӗсене тӗрӗс ҫул кӑтартмалла», — тенӗ Элтепер.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче патриотизм темипе концертсемпе спекталкьсем кӑтартӗҫ. «Своих не бросаем» (чӑв. Хамӑрӑннисене пӑрахмастпӑр) акци ӗнер Чӑваш паташлӑх филармонийӗнче пуҫланнӑ. Ун чухне сцена ҫине филармони солисчӗсем «Служу России» программӑпа тухнӑ.
Концерта курма ҫамрӑксем те, аслӑраххисем те пуҫтарӑннӑ. «Кун пек концертсем ҫамрӑксене патиотизм воспитани парас ӗҫе питех те паха. Ун пеккисене вӗсене кӑтартмалла», — хавхаланса калаҫнӑ концетра пулса курнӑ Галина Николаева пенсинерка.
Ака уйӑхӗн вӗҫӗччен пыракан акцие республикӑри мӗнпур патшалӑх театрӗпе концерт учреденийӗ хутшӑнӗ. Акцие хутшӑнса кӑтартнӑ ӗҫсем вӑхӑтӗнче пухнӑ укҫана ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене пулӑшма куҫарса парӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательстви Мускаври ВДНХра иртекен «Раҫҫей» курав-форума хутшӑнать.
Паян кӗнеке издательстви ача-пӑча кӗнекисемпе паллаштарать. Кӑларӑмсем ҫинчен Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗн ҫумӗ, писатель, куҫаруҫӑ Ольга Федорова (Васильева) каласа кӑтартать.
«Пирӗн кӗнекесемпе паллашма пыракансем вӗсене уҫса пӑхнӑ чухне чунтан ырлаҫҫӗ. Питӗрти, Самарӑри, Мускаври, Калининградри, Чӑваш Енри тата Пушкӑртстанри ҫынсем пирӗн кӗнекесене ырласа калаҫнине итлеме кӑмӑллӑ», – пӗлтернӗ Ольга Леонидовна.
Раҫҫейре «Хӗрарӑмсем – йӑла-йӗркене упрассишӗн» онлайн-марафона пӗтӗмлетнӗ. Унта ҫӗршыври 30 ытла регионтан хутшӑннӑ. Хӗрарӑмсем килти вучаха епле упрани пирки, йӑла-йӗрке ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсен йышӗнче Патӑрьел округӗнчи Майринсем те пур. Вӗсем ҫемйипех тӗрӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ. Тамара Майрина алӑ ӗҫӗпе шкултах кӑсӑкланма тытӑннӑ. 9-мӗш класра чухне пӗрремӗш салфеткине тӗрленӗ.
Унтанпа 40 ытла ҫул иртнӗ. Халӗ Тамара йывӑртарах тӗрӗсемпе ӗҫлет. Ку ӑсталӑха кинне те парать. Екатерина качча кайиччен алӑ ӗҫӗпе кӑсӑкланман та. Халӗ вара ӑна чӑн-чӑн ӑста теме пулать.
Майринсем конкурса хӑйсем ӑсталанӑ пуканесен, пуҫ хатӗрӗсен, наци тумӗсен сӑнӳкерчӗкӗсене, видео ярса панӑ. Екатерина Майрина онлайн-марафонра мала тухнӑ пилӗк ҫын йышне кӗнӗ.
Ремезовов ҫулҫыравӗнчен: «Ружей же не было у кучумлян, только луки и стрелы, копья и сабли, у чувашей было две пушки, казаки заставили их умолкнуть, и те сбросили их с горы в Иртыш. Когда стоял Кучум на Чувашской горе, то, видя большие потери среди своих, молился со слезами сам и все неверные, приказав агунам и абызам своим взывать с мольбою к кумирам, но спали боги их, и оказался (Кучум) беспомощен и опозорен, тесним невидимою силой, и задумал бежать. А сражались три дня без сна неотступно».
Ҫӗпӗре илекен Ермак утаман ячӗ, вӑл темиҫе ӗмӗр каялла пурӑннӑ пулин те, ҫӗршыв шайӗнче манӑҫми янӑраса тӑрать. Ӑна хисеплесе Раҫҫей хутлӑхӗнче вунӑ ытла палӑк уҫнӑ, нумай ял-хула, урам Ермак ятлӑ. Утамана чиркӳсенче куллен асӑнса тӑраҫҫӗ, ку та ун ятне манма памасть. Халӑх асне вӑл Илья Муромец пӑхаттир пекех ӗмӗрлӗх кӗрсе юлнӑ.
Чаплӑ утаманӑн (ҫарпуҫӗн) пурнӑҫне халиччен те тӗпӗ-йӗрӗпе уҫса парайман-ха. Хӑш-пӗр тӗпчевҫӗсем Ермак Атӑл тӑрӑхӗнчен тухнӑ пулӗ теҫҫӗ, унӑн хушма ячӗсем ҫакна ҫирӗплетме май параҫҫӗ – Повольский (Поволжский), То(у)кмак.
Ака уйӑхӗн 2-12-мӗшӗсенче Мускаври ВДНХра Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин кунӗсем иртӗҫ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗ хӑйӗн кӑларӑмӗсемпе паллаштарӗ. Чӑваш Енри фотокорреспондентсен музейӗнчи экспонатсем те пулӗҫ.
Чӑваш Енӗн наци телекуравӗ хитре калаҫма вӗрентекен ӑсталӑх сехечӗсем ирттерӗ. Аудиоткрыткӑна ятарлӑ QR-код урлӑ уҫласа илме май килӗ. «Можно я с тобой» ятпа видеоролик е клип ӳкерме те май туса парӗҫ. Ролик ӳкерӗнес текенсем наци тумне тӑхӑнайӗҫ.
Вӑрнар районӗнчи «Ҫėнтерӳ ҫулӗ», Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен», Ҫӗмӗрле районӗнчи «Вперед» хаҫатсем те курава хутшӑнӗҫ.
-1.7 °C