Килти выльӑх-чӗрлехе вӑрласа кайни — полици ӗҫченӗсен практикинче тӑтӑшах тӗл пулакан пулӑм. Ҫакӑн пек чӗретлӗ пӑтӑрмах хальхичне Канаш районӗнче сиксе тухнӑ пулнӑ.

Асӑннӑ районӑн пӗр ялӗнче пурӑнакан арҫын час-часах сыпкалама юратнӑ. Ҫакӑн пек хӗренкеленӗ кунӗсенчен пӗринче вӑл хӑйӗн килӗ умӗнче сурӑха курах кайнӑ. Урамра никам ҫуккине кура вӑл выльӑха хӑйӗн кил хушшине астарса кӗртнӗ пулнӑ. Полици ӗҫченӗсем ҫитне ҫӗрелле хайхи арҫын килти выльӑха пусса ваклама та ӗлкернӗ.

Паянхи куна ют кил хуҫисен выльӑхне тытса ҫиме юратакан арҫынна хирӗҫ пуҫиле ӗҫне пуҫарнӑ.

«Йӗрке хуралҫисенчен тарас тесен пур меслет те лайӑх», — ҫак каларӑша тӗпе хурса ӗнтӗ ют урапана вӑрласа каякан арҫын полици ӗҫченӗсенчен пытаннӑ. Ӗҫ вара ҫапларах пулса иртнӗ.

Ӗнер, юпан 20-мӗшӗнче «Шырав» ятпа операци ирттернӗ чухне йӗрке хуралҫисем хайхи ют урапана вӑрласа каякана тытнӑ пулнӑ.

ВАЗ-2104 маркӑллӑ урапа хуҫи хӑйӗн «тимӗр лашине» вӑрласа кайни ҫинчен полицийе тӳрех пӗлтернӗ, анчах та вӑрлакансен шутне кӗме пултаракан ҫыннӑн ятне асӑнса хӑварман. Урапа хуҫин паллаканӗ вара малтан та ыйтмасӑр, систермесӗр тусӗн ҫӑмӑл машинипе «хуҫаланса ҫӳренӗ» иккен.

Вӑхӑт иртсен полици ӗҫченӗсем хайхи вӑрӑ хӑйӗн юлташӗ патӗнче Ҫамрӑксен тӑкӑрлӑкӗнче вырнаҫнӑ ҫурт-йӗрте пытанни ҫинчен пӗлнӗ пулнӑ. Йӗрке хуралҫисене подъездра курсанах арҫын ҫухалса кайман — хваттере чупса кӗрсе диван айне чӑмнӑ.

Апла пулин те полици ӗҫченӗсем вӑрра тупса тытса кайнӑ.

Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн йышӗ

Траксем те ЧНК-ан Аслӑ Пухӑвне хутшӑнма хатӗрленеҫҫӗ. Красноармейски (Трак) районӗнчен квотӑпа килӗшӳллӗн 6 делегат суйланӑ. Вӗсем: Серафимов В.С. (районти историпе таврапӗлӳ музейӗн директорӗ), Гурьева С.А. (районти централизациленӗ вулавӑшӑн таврапӗлӳ пайӗн ӗҫченӗ), Игнатьева Л.Н. (районти кану центрӗн методисчӗ), Михайлов В.М. (Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗхӗн пресс-секретарӗ тата сайт администраторӗ), Васильева В.В. (Упи шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен, Раҫҫей пӗтӗмӗшле вӗрентӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ) тата Михайлова З.П. (Красноармейски шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ).

Хӑнасен шучӗпе Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗхӗн хисеплӗ ертӳҫи Ершов Н.Г. (Янкер) тата ҫак пӗрлӗхӗн председателӗ Ефимов Г.Л. (Тусли) хутшӑнаҫҫӗ. Шел пулин те, районти Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа ӳнер тата культура пӗрлӗхне хӑйне уйрӑм квота паман. Сӑмахран, Чӑваш Наци Конгресне учредитель пулса никӗсленӗ обществӑлла юхӑмсенчен пӗри пулнӑ вӑл.

Ӗнер, юпан 19-мӗшӗнче, Хӗрлӗ Чутайра вырнаҫнӑ «Хастар» споркомплексра Афган вӑрҫинче интернационаллӑ тивӗҫе пурнӑҫласа пуҫӗсене хунӑ тата Чечен Республикинче ҫар тивӗҫне пурнӑҫланӑ чухне вилнӗ салтаксене асӑнса Хӗрлӗ Чутай тата Етӗрне хастарӗсем хушшинче спорт ӑмӑртӑвӗсем иртрӗҫ. Ку ӑмӑртусем яланхи пекех тӗрлӗ ҫулсенче Афган тата Чечня вӑрҫине хутшӑннӑ паттӑрсем хушшинче иртеҫҫӗ. Ӑмӑртӑва йӗркелеме Чӑваш Республикин Хӗрлӗ Чутай тата Етӗрне уйрӑмӗсенчи «Российский Союз ветеранов Афганистана» (чӑв. Раҫҫейри Афганистан ветеранӗсен пӗрлӗхӗ) обществӑлла организаци пулӑшнӑ. Ертӳҫисем — Александр Хозяйкин тата Сергей Михеев.

Спорт ӑмӑртӑвӗсем пуҫланиччен пухӑннисем вӑрҫӑсенче пуҫӗсене хунисене асӑнса пӗр минут шӑп тӑчӗҫ.

Хӗрлӗ Чутай районӗн администраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров пухӑннисем умӗнче сӑмах каларӗ. Унтан Александр Викторович Василий Афанасьева ҫитӗнекен ӑру хушшинче патриотизм туйӑмне аталантарас енӗпе хастар ӗҫленӗшӗн ЧРО РСВА председателӗ И.Кашаев алӑ пуснӑ Хисеп Хучӗ пачӗ.

Малтанах пухӑннисем волейбол вӑййи вылярӗҫ.

Малалла...

Ҫак уйӑхӑн 24–25-мӗшӗсенче Шупашкарта Коми Республикинчи Оперӑпа балет театрӗн артисчӗсем пулӗҫ. Ку гастроле ылмашуллӑ тесе хакламалла, мӗншӗн тесен ҫӗртме уйӑхӗнче пирӗн Оперӑпа балет театрӗ Сыктывкар тата Ӗпхӳ хулисенче пулнӑччӗ.

Хӑнасем пирӗн пата музыкӑн тӗрлӗ жанрӗллӗ хайлавсене илсе килмелле. Юпан 24-мӗшӗнче вӗсем Франци композиторӗн Даниэль-Франсуа́-Эспри Оберӑн «Чёрное домино» космос оперине лартӗҫ. Тепӗр кун вара хальхи вӑхӑтри хореографин «Танцы PRO...» каҫӗ иртмелле. Ача-пӑча валли вара ҫав кун кӑнтӑрла Карэн Хачатурянӑн «Приключения Чиполлино» балетне кӑтартӗҫ.

Муркаш районӗнче «Хамах эпӗ режиссёр» конкурс ирттересси пирки пӗлтернӗ. Ӑна район 70 ҫул тултарнине халалланӑ. Сӑмах май, пӗлтӗр ӑна пуҫласа ирттернӗ.

Видеосюжетсене Муркаш районӗнче пурӑнакансемпе унта ҫуралнисем тӑратма пултараҫҫӗ. Ӗҫсене килес ҫулхи кӑрлач вӗҫӗчченех йышӑнаҫҫӗ. Конкурс ҫакӑн пек номинацисемпе иртет: «Тӑван ен — ӗмӗрех юратнӑскер», «Ҫӑкӑр суха касси ҫинче ҫуралать», «Пӗчӗк пердприятие мухтав», «Манӑн ҫемье». Ӗҫсене mp4, avi форматсемпе йышӑнаҫҫӗ.

Ют ҫӗршыв ҫыннисене ӗҫе илнине тишкерсе республикӑра ҫулсерен пӗтӗмлетеҫҫӗ иккен. Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енре 176 предприяти-организацире ют ҫӗршыв ҫыннисем 570-ӑн ӗҫлеҫҫӗ иккен. Вӗсенчен ҫуррине яхӑнӗ (47,2 проценчӗ) тирпейлекен отрасльте тар тӑкать-мӗн. Сӑмах май, маларах асӑннӑ йышран 100 ытла ҫын трактор тӑвакан савутра вӑй хурать. Суту-илӳре тӑрӑшакансем — мӗнпур йышӑн 16 проценчӗ, 11 проценчӗ — строительствӑра, 4,7 проценчӗ — ял тата вӑрман хуҫалӑхӗсенче, 1,8 проценчӗ — транспорт отраслӗнче. Урӑх енпе тӑрӑшакансем те пур.

Пирӗн патра тӗпленнисенчен 64,9 проценчӗ — Узбекистан ҫыннисем, 10,9 проценчӗ — Таджикистанран, 9,2 проценчӗ — Арменинчен, 5,5 проценчӗ — Украинӑран. Ытти ҫӗршыв ҫыннисем те пур паллах. Ют ӗҫртен килнисен хушшинче обрубщиксем, поварсем, пулӑшуҫӑ-рабочисем, штукатурсем, формовщиксем, каменщиксем, грузчиксем, ҫӗвӗҫсем тата ыттисем пур. Маларах асӑннӑ цифрӑсем официаллӑ ҫӑлкуҫ пӗлтерни тӑрӑх. Вӑрттӑн ӗҫлеттерекенсемпе ӗҫлекенсем те, ахӑртнех, ҫук мар-тӑр…

Канаш район администрацийӗн сайтӗнче вырнаҫтарнӑ кӗске информаци тӑрӑх унта халӗ ачасем вӗреннипе вӗренменнине ӑнланса илме йывӑр. Ӳкерчӗксем тӑрӑх пӑхсан, вӑл хупӑннӑ шкул мар-ши тесе те шухӑшлас килет. Е, тен, ҫук та пуль — икӗ хутлӑ пысӑк ҫурт ӗҫлекенскерех-тӗр. Вӗренекенӗсем сахал пирки аххӑртнех шӑпӑрлансем валли вырӑн туса парасшӑн пулӗ… Юрӗ, апла-и, капла-и, пуҫа ытлашши ватар мар…

Паян унта юсав ӗҫне пуҫарса янӑ. Шкула ҫӗнетсе 92 вырӑнлӑх ача пахчи уҫмалла тӑвасшӑн. Ҫак ӗҫ валли 45 миллион тенкӗ укҫа кирлӗ пулать.

Сӑнсем (10)

Роскомнадзорӑн Чӑваш Енти Управленийӗ хӗрлӗ чутайсем 106,7 хум ҫинче калаҫтаракан радио ӗҫӗнче кӑлтӑк тупса палӑртнӑ. Темех туман-ха лешсем. Патшалӑхӑн телевиденийӗпе радио фондне ҫитермелли обязательнӑй экземпляра паман иккен. Радиона асӑннӑ районти культурӑпа кану центрӗ калаҫтарать иккен.

Халӗ радио тӗлӗшпе саккуна административлӑ майпа пӑснӑ тесе Управлени протокол шӑрҫаланӑ та суда ярса панӑ. Ытлашши ҫирӗп явапах тыттарас ҫук-тӑр та, анчах штрафран пӑрӑнаймӗҫ-тӗр.

Чӑваш Енӗн прокуратури арҫынсен Шупашкарти 4-мӗш колонинче ларакансен правине пӑснине тупса палӑртнӑ.

Асӑннӑ учрежденире саккуна пӑсса дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарма йышӑннӑ фактсем пулни тӗрӗслев вӑхӑтӗнче ҫиеле тухнӑ иккен. Кунсӑр пуҫне унта ларакансен заявленийӗсене вӑхӑтра пӑхса тухманнине те асӑрханӑ. Айӑпланнисенчен пӗри, ав, хӑйне урӑх тӗрмене куҫарма ыйтса ҫырнӑ та ӑна ним тесе те хуравламан. Е тата ыйтӑва ҫиелтен, тепӗр майлӑ каласан, ячӗшӗн тесен те пысӑк йӑнӑш пулас ҫук-тӑр, хуравланӑ тӗслӗх те пулнӑ-мӗн.

Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче асӑрханӑ тепӗр кӑлтӑк — кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче тӗрмерен тухнӑ икӗ ҫынна киле ҫитме ҫул укҫи тӳлеменни. Пӗр хут паракан тӳлев те вӗсене тивӗҫмен. Шучӗпе вара памалла пулнӑ. Ытти хӑш-пӗр кӑлтӑк та ҫиеле тухнӑ.

Республика прокуратури яваплисене административлӑ майпа явап тыттармалли пирки колони пуҫлӑхӗ ячӗпе хут ҫырса панӑ.