Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнче аслӑ ҫулхисем валли темиҫе ҫул ӗнтӗ ретро ташӑ клубӗ ӗҫлет.

Ӑна кашни эрне кун вунӑ сехетрен пуҫласа 12 сехетчен ирттереҫҫӗ. Ретро-клуба пӗтӗм хуларан ӳркенмен ватӑсем пухӑнаҫҫӗ. Унта вӗсем чун туличчен ташлаҫҫӗ, пӗр-пӗринпе паллашаҫҫӗ, кӑмӑлтан калаҫаҫҫӗ. Вӗсем валли конкурссем те йӗркелеҫҫӗ. Пӗр-пӗринпе паллашма та май пур. Культура мероприятийӗсенче арҫынсем яланхиллех сахалтарах-мӗн-ха. Ҫапах та хӗрарӑмсем кичемленсе лармаҫҫӗ теҫҫӗ унта пулса курнисем — хуллен кӗвӗ янӑраса кайсан вӗсем хӑйсемех мӑшӑррӑн тӑрса ташлаҫҫӗ.

Ретро-клуб мероприятисене тӗрлӗ тематикӑпа йӗркеленине те палӑртмалла.

Америкӑри тинтерех уҫӑлнӑ пӗр компани пӑрӑхри шывран самантра хӗрлӗ эрех тума вӗренсе ҫитнӗ.

«Тӗлӗнтермӗш машина» хӗрлӗ эрехе виҫӗ кунта хатӗрлеет иккен. Ун валли иҫӗм ҫырли е ҫырла материалӗ, юмах тути калакан япаласем, шыв кӑна кирлӗ иккен. Ҫавсене хутӑштарнӑ хыҫҫӑн хутӑш йӳҫнине ятарлӑ приложени тӑрӑх сӑнаса ларасси кӑна юлать теҫҫӗ.

«Тӗлӗнтермӗш машинӑна» шухӑшласа кӑларакансен пӗри, Филипп Джеймс ятлӑ ҫын, хайхи хатӗр лавккара 20 доллар ытла тӑракан хӗрлӗ эрехе пӗр ик долларпах кӑларма май панине пӗлтернӗ-мӗн. Анчах ҫак эрехе нумай упраймӑн — 2 эрнерен ытла тытсан пӑсӑлать.

Аппарат технологине пысӑк вӑрттӑнлӑхра тытаҫҫӗ иккен. Пӗр кӗленче хакӗ 499 доллар тӑрать теҫҫӗ.

Татьяна Евдокимова

Раҫҫейӗн Ҫыхӑну, информаци технологийӗсен тата массӑлла коммуникацисен сферине тӗрӗслесе тӑракан службин республикӑри управленийӗн ертӳҫи пулма Татьяна Евдокимована ҫирӗплетнӗ. Хушӑва, сӑмах май, ҫӗршывӑн Ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви кӑларать.

Роскомнадзорӑн Атӑлҫи федераци округӗнчи Управленйиӗн ертӳҫи Анатолий Селезнев ҫӗнӗ пуҫлӑха Чӑваш Ен Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа паллаштарнӑ. Тӗрӗсрех, Михаил Васильевичшӑн Татьяна Евдокимова ҫӗнӗ ҫын мар-ха. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл Президент Администрацийӗнче те ӗҫленӗ. Наци радиовӗнче директорта, Наци телерадиокомпанийӗнче ертӳҫӗ ҫумӗнче ӗҫленӗ. Татьяна Львовна, сӑмах май, Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрте 1959 ҫулта ҫуралнӑ.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗ хӑйӗн ҫуралнӑ кунӗ умӗн (унӑн пӗрремӗш номерӗ 1996 ҫулхи пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче тухнӑ) «Хӑвӑн депутату ҫинчен каласа кӑтарт» республикӑри конкурса пӗтӗмлетрӗ. Ӑна хаҫат редакцийӗсӗр пуҫне чӑваш парламенчӗпе тата «Чӑваш Ен» фондпа пӗрле ирттерчӗ.

Чыслава республикӑн Журналистсен пӗрлӗхӗн конференц-залӗнче йӗркелерӗҫ. Унта конкурс ҫӗнтерӳҫисемпе номинанчӗсене йыхравларӗҫ. Вӗсене чыслама ҫӗнтерӳҫӗ конкурс ӗҫӗн геройӗсем — тӗрлӗ шайри депутатсем пухӑнчӗҫ. Чӑваш парламенчӗнчи халӑх тарҫисене илсен Патшалӑх Канашӗн Социаллӑ политикӑпа наци ыйтӑвӗсем енӗпе ӗҫлекен комитет ертӳҫи Петр Краснов, Медицина страхованийӗн территорири фончӗн ертӳҫи Вячеслав Александров, Шупашкарти 2-мӗш ҫӑкӑр савучӗн ертӳҫи Юрий Кислов, Чӑвашпотребсоюз канашӗн ертӳҫи Валерий Петров пухӑнчӗҫ. Ҫӗмӗрле тӑрӑхӗнчен Патшалӑх Канашне суйланнӑ Валерий Шигашев килсе ҫитейменнине кура вӑл хӑй ячӗпе саламлама ыйтнӑ. Депутатсем муниципалитет тата ял тӑрӑхӗн шайӗнчисем те пулаҫҫӗ те, чи лайӑх ӗҫсен шутне вӗсем ҫинчен ҫырнисем те кӗнӗ.

Малалла...

Ӗмӗр ӗмӗрлесси — уй урлӑ каҫасси мар. Пирӗн асатте-асаннесем, кукаҫи-кукамайсем тертлӗ пурнӑҫ самай курнӑ, апла пулин те вӗсем ӳпкелешмеҫҫӗ. Вут-ҫулӑм витӗр тухнӑскерсем, вӑрҫӑ вахӑтӗнчи тата хыҫҫӑнхи выҫлӑха чӑтнӑскерсем хуҫӑлман — малаллах талпӑннӑ. Вӗсем — ыттисемшӗн ырӑ тӗслӗх.

Елчӗк районӗнче пурӑнакан кинемейсем пирки ҫак сӑмахсем. Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен уявӗ умӗн Елчӗкре кун кунлакан Вера Ястребова — 100 ҫул, Агафия Иванова 90 ҫул тултарнӑ. Вӗсене Елчӗк ял тӑрӑхӗн админситрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Юрий Блинов тата Елчӗк район администрацийӗн ӗҫченӗ Ирина Аникина РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн ятӗнчен саламланӑ.

Кашни ветеранӑн пурнӑҫӗ — хӑйне евӗр истори. Вӗсем пирки нумай каласа кӑтартма пулать. Тыл тата ӗҫ ветеранӗсен паттӑрлӑхӗ нихӑҫан та манӑҫас ҫук. Вӗсем ҫамрӑксемшӗн ырӑ тӗслӗх пултӑрччӗ.

Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнче Пӗтӗм тӗнчери ҫыравҫӑсен кунне халалланӑ мероприяти иртнӗ. Ҫак куна кашни ҫул пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ. Ӑна паллӑ тумашкӑн халӑхсем хушшинчи ПЕН-клубӑн 48-мӗш конгресӗнче йышӑннӑ. Вӑл 1986 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 12–18-мӗшӗсенче иртнӗ.

Паллах, Чӑваш Енре те ҫак куна уявламасӑр иртмен. Музее пухӑннисем пурнӑҫран уйрӑлнӑ поэтсене аса илнӗ, хальхи чӑваш литератури пирки калаҫнӑ. ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Иосиф Дмитриев халӑх йӑли-йӗрки пирки каласа кӑтартнӑ. Мероприяти кӑсӑклӑ иртнӗ. Уяв каҫӗнче арҫынсен хорӗ чӑваш юррисене шӑрантарнӑ. Ҫавӑн пекех Ҫеҫпӗл Мишшин сӑввисем янӑранӑ.

Пушӑн 6-мӗшӗнче Канаш районӗнче «Канаш ен пики — 2014» конкурс пулнӑ. Тӗрлӗ ял тӑрӑхӗнчи 17–25 ҫулсенчи хӗрсем хӑйсен пултарулӑхне тӗрӗсленӗ.

Кашни пике хӑйнеевӗрлӗхӗпе уйрӑлса тӑнӑ. Вӗсем пилӗк конкурс витӗр тухнӑ: «Визит карточки», «Интеллектуаллӑ конкурс», «Пултарулӑх конкурсӗ», «Чӑваш халӑх тӗпелӗ», «Чӑваш стилӗ». Жюри ҫирӗп пулнӑ, зала халӑх нумай пухӑннӑ. Пикесене тимлӗхе пӗр минутлӑха та ҫухатман. Хӗрсен илемӗ тумӗсем, хӑйсем пирки хатӗрленнӗ электронлӑ хӑтлавсем тата ытти те ҫынсене Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ умӗн хаваслӑ туйӑм парнеленӗ. Уяв ячӗпе Канаш район администрацийӗн пуҫлахӗ Владислав Софронов та саламланӑ, пикесене ӑмӑртура ӑнӑҫу суннӑ.

Конкурса хатшӑннӑ хӗрсем пурте пултаруллӑ, ҫаврӑнӑҫуллӑ пулнӑ, ал  ӗҫӗсемпе тӗлентернӗ. Конкурсҫӑсенчен пӗри акӑ Вера Егорова. Вӑл 8 ачаллӑ ҫемьери чи кӗҫӗнни. Ялти шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Канашри финанс колледжӗнче ӑс пухнӑ, унтан аслӑ пӗлӳ илнӗ. Халӗ Вера ял тӑрахӗн администрацинче ӗҫлет. Людмила Никитина вӗтӗ шӑрҫапа тӗрлеме юратать. Янкӑлчри Анастасия Патшина Мускаври С.

Малалла...

Чӑваш Ен халӑхсем хушшинчи «Интурмаркет-2014» IX турист куравне хатӗрленет. Вӑл пуш уйӑхӗн 15–18-мӗшӗсенче «Крокус Экспо» курав центрӗнче иртӗ.

Куравра Болгари, Турци, Китай, Венгри, Египет, Итали, Испани, Греци, Норвеги, Прибалтика, Марокко, Тунис тата ытти ҫӗршыв хӑйсен экспозицисене кӑтартӗҫ. СНГ ҫулталӑкӗ пулнӑ май Казахстан, Беларуҫ, Украина, Кӑркӑстан хӑйсен стенчӗсене кӑтартӗҫ. Мальдива утравӗсем тата Австрали унта пӗрремӗш хут хутшӑнӗҫ.

Раҫҫей регионӗсем, Калининградран пуҫласа Владивосток таранах, стендсемпе тӗлӗнтерӗҫ. Федерацин Атӑлҫи округӗнчи регионсем пӗлтӗрхи пекех пӗр тӗвве пӗрлешсе «Аслӑ Атӑл» стенд хатӗрлӗҫ. Вӗсен йышӗнче — Чӑваш Ен те. Инҫет Хӗвеланӑҫ тата Ҫӗпӗр регионӗсен пӗр стенд — «Раҫҫейӗн хӗвелтухӑҫ унки».

Чӑваш Республикине яланхи пекех туроператорсем, санаторисем, турбазӑсем, хӑна ҫурчӗсем хӳтӗлӗҫ. Стенда тӗрӗсемпе сувенирсем хитрелетнисӗр пуҫне кӑҫал чӑваш наци тӗпелӗ те пулӗ. Халӑх апат-ҫимӗҫӗ — ял тата экологи туризмӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ. Тен, паха тутӑ туристсене илӗртме пулӑшӗ.

Тӗкӗрҫ ращщинчи лаша витин лаши / «Контрактра» тетелти сӑн

Ут-лаша — тӗлӗнмелле выльӑх. Ахальтен мар ӗнтӗ пирӗн мӑн асаттесем ҫак чӗрчунсене юратнӑ, чи хисеплисен йышӗнче тытнӑ. Лаша таврашӗ вӗсене ӗҫре кӑна мар пулӑшнӑ, ҫавӑн пекех кӑмӑлӗсене те ҫӗкленех ӗнтӗ. Хальхи вӑхӑтра та ав психологсем лашасем чуна лӑплантарма, кӑмӑла ҫӗклеме пултарни пирки калаҫҫӗ.

Ҫакна шута илсех ӗнтӗ иртнӗ шӑматкун Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш вӑтам шкул ачисем хулапа юнашар вырнаҫнӑ лаша витине ҫул тытнӑ. Авал Тӗкӗрҫ ялӗсем (халь вӗсен вырӑнӗнче — Ҫӗнӗ Шупашкар) пулнӑ лаптӑкра вӗсене лашасем, ашаксем, понисем кӗтсе илнӗ. Ачасем вӗсем валли парнесем те илсе кайма манман — сахӑр, кишӗр, панулми. Инструкторсем пӑхса тӑнӑ май ҫак ҫимӗҫсемпе лашасене хӑналанӑ.

Паллах, утланса лармасӑр, ярӑнмасӑр лаша витинчен шкул ачисем кайман. Пӗтӗмешле вара вӗсене кунта килӗшнӗ, питӗ хаваслӑн таврӑннӑ вӗсем.

Телекуравпа кӑтартакан «Хорсен ҫӑпӑҫӑвӗ» проект — ӑнӑҫлисен йышӗнче. Ҫӗмӗрлесем те ҫакнашкал «ҫапӑҫу» йӗркеленӗ.

«Хорсен ҫапӑҫӑвӗ» пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртнӗ. Мероприятие «Русская душа» (чӑв. «Вырӑс чунӗ») ветерансен хорӗ, «Шанчӑк» халӑх фольклор ушкӑнӗ (Егоркино ялӗ) хутшӑннӑ. Концерта ертсе пынӑ С.В.Глуханькова культйӗркелӳҫӗ пухӑннӑ халӑха ушкӑнсен биографийӗпе паллаштарнӑ, вӗсен ҫитӗнӗвӗсем пирки каласа кӑтартнӑ.

Хорсем халӑха хӑйсен чи лайӑх юррисемпе савӑнтарнӑ. «Ҫапӑҫу» темиҫе номинаципе пулнӑ: хорпа юрлани, йӑла-йӗрке юррисем, квартет, трио, дует, соло тата инструменталистсем. Сасӑлавпа килӗшӳллӗн туслӑх ҫӗнтернӗ. Шоуна хутшӑнакансене пурне те Тав хучӗсемпе чысланӑ.