Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Ирина Клементьева тӗлӗшпе икӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтерет.

Ку хыпара ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Следстви шухӑшӗпе, 2013 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Ирина Клементьева, ун чухне вӑл «Чувашия-Мед» страхлав компанийӗн» тӗп директорӗ пулнӑ, саккуна пӑсса икӗ сделка тунӑ, кун пирки директорсене пӗлтермен, компани пурлӑхӗпе хӑй пӗлнӗ пек хуҫаланнӑ.

Вӑл 370 ытла тӑваткал метрлӑ лаптӑка пӗр фирмӑна, унӑн директорӗ — упӑшки, 10 ҫуллӑха тара панӑ. Унтан хакне пӗчӗклетнӗ. Чӑннипе вӑл уйӑхне 132 пин тенкӗ пулмалла, фирма вара 80 пин тенкӗ тӳленӗ.

Кунсӑр пуҫне вӑл страхлав компнийӗ ятӗнчен тӗп бухгалтерӑн амӑшне 1,7 пин тӑваткал метрлӑ ҫӗр лаптӑкӗ сутнӑ. Ӑна та 4,4 миллион тенкӗпе мар, 1,5 миллионпа панӑ. Ҫапла майпа страхлав компанийӗн хыснине тӑкак кӳнӗ.

Вӑрнар районӗнчи Вӑрманкас ялӗнче чутах икӗ ача пушарта ҫунса кайман. Юрать, кӳршисем вӑхӑтра пулӑшу кӳнӗ. Унсӑрӑн мӗн пуласси пирки калама та хӑрушӑ.

Пушар каҫхине 8 сехет тӗлне тухнӑ. Ачасем, 7 ҫулти хӗрачапа 5-ри арҫын ача, пӗчченех юлнӑ. Хайхискерсем шӑрпӑкпа вылянӑ, верандӑра картон курупкана чӗртсе янӑ. Ҫулӑм вӑйлӑ алхасма тытӑнсан вӗсем ӑна хӑйсем тӗллӗн сӳнтереймен. Ҫулӑмран хӑраса пӳлӗмре пытаннӑ.

Юрать, пушара ентешӗсем асӑрханӑ. 37 ҫулти кӳрши Александр Казаков юлташӗпе пулӑшма чупнӑ. Вӗсем чӳречерен ачасене курсан кантӑка ҫӗмӗрнӗ те пӗчӗкскерсене урама илсе тухнӑ.

Пушарнӑйсем вырӑна ҫитнӗ, ҫулӑма хуралтӑ таврашне куҫма паман.

Шупашкарта ҫулсене хак паракан общество комиссийӗ йӗркелӗҫ. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗп хулара «Хӑрушлӑхсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» программа пурнӑҫа кӗрет. Ун валли федераци, республика тата вырӑнти хыснасенчен 664,572 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Ку укҫапа хулари 27 ҫула юсӗҫ, ҫул хӗресленекен 5 вырӑна анлӑлатӗҫ тата ытти ӗҫе пурнӑҫлӗҫ.

Шупашкарта ҫул пахалӑхӗсене тӗрӗслекен общество комиссийӗ йӗркеленӗ. Унта кирек кам та кӗме пултарать. Ҫапах ҫул-йӗр ҫинче ӗҫлесе опыт пухнисен унта кӗрес шанчӑк пысӑкрах.

Заявкӑсене ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Ехрем купса бульварӗ, 16-мӗш ҫурт. Е электронлӑ почтӑпа ярса памалла: gkhb@gcheb.cap.ru.

Шӑмӑршӑ районӗнче пурӑнакан хӗрарӑм суд сакки ҫине ларнӑ. Ӑна чылай вӑхӑт алимент тӳлеменшӗн айӑпласшӑн. Кун пирки ЧР прокуратури пӗлтерет.

Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, 42 ҫулти хӗрарӑм ҫул ҫитмен икӗ хӗрне алимент тӳлемен. Ҫапла майпа вӑл суд йышӑнӑвне пӑснӑ. Хӗрарӑмӑн ӗҫе вырнаҫма май пулнӑ, анчах вӑл васкаман. Темиҫе хутчен асӑрхаттарсан та ачисене алимент тӳлемен.

Хӗрарӑмӑн вара ачисен умӗнчи парӑм сахал мар пухӑннӑ: 167 пин тенкӗ. Суд ӑна 3 уйӑх тӳрленмелли ӗҫе ямалла, шалӑвӑн 5 процентне патшалӑхшӑн тытса юлма йышӑннӑ.

Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш чӗлхипе пӗтӗм тӗнчери олимпиада иртет. Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, ӑна кӑҫал республикӑра йышӑннӑ Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне халалланӑ.

Олимпиадӑна хамӑр ҫӗршывра тата ют ҫӗршывсенче пурӑнакан, 25 ҫула ҫитмен студентсемпе шкул ачисен хутшӑнма ирӗк пур.

Чӑваш чӗлхипе литературине аталантарас, халӑхра сарас тӗллевлӗ олимпиада «Чӑваш чӗлхи – тӑван чӗлхе» тата «Чӑваш чӗлхин илемӗ» енсемпе иртмелле.

Пӗрремӗш енпе регионсем хушшинчи олимпиадӑна 2016 тата 2017-мӗш ҫулсенче хутшӑннӑ ҫӗнтерӳҫӗсем хутшӑнӗҫ. Вӑл Республикӑри вӗренӳ институтӗнче 10 сехетре пуҫланмалла. Хутшӑнакансене 8:30 сехетрен пуҫласа 9:30 сехетчен регистрацилӗҫ. «Чӑваш чӗлхин илемӗ» енпе хутшӑнакансен олимпиадине И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУ инҫет мелӗпе йӗркелет.

Умсӑмах

Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ рубрика уҫас терӗ — унӑн ячӗ «Чӑваш усламҫи» пулӗ. Ҫак рубрикӑн тӗп тӗллевӗ — республикӑри халӑха тӑван тӑрӑхра ӗҫ тупма пулӑшасси, хамӑр патрах мӗнле ӗҫ пуҫарма май пурри пирки каласа парасси, инҫетри тӑрӑхсене каймасӑрах республикӑра укҫа ӗҫлесе илме май пурри пирки хыпарласси. Уйрӑмах эпир ҫамрӑксемшӗн кӑсӑклӑ статьясем хатӗрлес шухӑшлӑ — вӗсене вуласа яш-кӗрӗм хамӑр республикӑрах юлса пӗр-пӗр ӗҫ пуҫарма пултарасса шанса тӑратпӑр. Ҫамрӑксемсӗр тем тесен те пирӗн Чӑваш Енӗн пуласлӑхӗ пулаймӗ, пурте пысӑк укҫа ӗҫлесе илес тесе инҫетри тӑрӑхсене тухса кайсан республикӑна кам аталантарӗ?

Хамӑр материалсенче эпир пӗр-пӗр ӗҫе мӗнле пуҫарса ямалли пирки каласа памӑпӑр. Кама кирлӗ ИП уҫмалли вӑрттӑнлӑхсем пирки е хӑш сферӑра ӗҫлесе чи нумай укҫа ӗҫлесе илме май пурри пирки е ытти ҫавнашкал ыйтусен хуравӗсене пирӗнсӗрех тупма пултарӗ. Пирӗн статьясенче эсир ӑнӑҫлӑ усламҫӑсем пирки пӗлейретӗр. Ҫӗнӗ ӗҫ уҫнӑ чухне мӗнле йывӑрлӑхсемпе тӗл пулни пирки, мӗнле ҫӗнӗлӗхсене республикӑра пурнӑҫлама май пурри пирки.

Малалла...

Ҫыхӑну шанчӑклӑ пулнине браузер та кӑтартать

Чӑваш халӑх сайчӗ шанчӑклӑ протокол ҫине куҫрӗ. Е тепӗр май ӑна https теҫҫӗ. Ҫапла май малашне пирӗн сайтпа усӑ курнине, эсир унпа мӗнле информаципе ылмашӑннине ют ҫынсем пӗлеймӗҫ (сӑмах кунта ҫыхӑнӑвӑн хушшине вырнаҫса илме пултарасси пирки пырать). Шанчӑклӑ протоколпа ӗҫленине браузерсем адрес йӗрки умӗнче симӗс ҫӑра кӑтартса палӑртаҫҫӗ.

Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра чылай браузер ахаль http протоколпа ӗҫлекен сайтсене уҫнӑ чухне вӗсем шанчӑксӑр пулни пирки пӗлтерет, парольсене ҫырнӑ чухне те вӗсем ют ҫын аллине лекес хӑрушлӑх пурри пирки асӑрхаттарать. Шыравҫӑсем те шанчӑклӑ, информацие хӳтӗлекен ҫыхӑнупа ӗҫлекен сайтсене лайӑхрах йышӑнаҫҫӗ, вӗсене пысӑкрах вырӑнсем параҫҫӗ. Ҫакна пӗтӗмпех шута илсе эпир шанчӑклӑ протокол ҫине куҫас шухӑш тытрӑмӑр та.

Шанчӑклӑ протоколпа ӗҫлеме пуҫлас енӗпе республикӑра эпир малтисен ретӗнче. Официаллӑ влаҫ порталӗ те, пирӗн тӑрӑхри хаҫат-журналсен сайчӗсем те ку тӗлӗшпе пуҫ ватма пуҫламан-ха, вӗсем ахаль протоколпах ӗҫлеҫҫӗ. Шанчӑклӑ протоколпа ӗҫлекенсен йышӗнче «Ҫыхӑнура» канашлӑва илсе кӑтартма пулать, унсӑр пуҫне унашкал сайт эпир тупаймарӑмӑр.

Малалла...

Андрей Павелин чӑваш алфавитне телефонпа вӗренмелли программа шухӑшласа кӑларнӑ. Ӑна ку ӗҫре Шупашкарти «Кванториум» технопарка ҫӳрекен ачасем те пулӑшнӑ.

Вӗренекенсем малтан проект хатӗрленӗ. Унтан ӑна компьютер чӗлхи ҫине куҫарнӑ. Ку ӗҫе вӗсем ака уйӑхӗнче ҫеҫ тума тытӑннӑ. Программӑна 3-6 ҫулсенчи ачасем валли хатӗрленӗ. Телефонри сарӑм саспаллисене, хисепсене, тӗссене чӑвашла вӗрентет.

Ку сарӑм шкулта та усӑ курма меллӗ, чӑваш чӗлхи урокӗсене кӑсӑклӑ ирттерме пулӑшӗ. Ҫавӑнпа ку проекта ЧР Вӗренӳ министерствине сӗнсе пӑхасшӑн. Халӗ ачасен сарӑма чӑвашла калаҫтарма вӗрентмелли ҫеҫ юлнӑ. Чӑвашла сарӑма ҫитес вӑхӑтра пурте телефон ҫине лартма пултарӗҫ.

Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 18 ҫулти каччӑпа ҫар комиссарӗ пӗр чӗлхе тупаймаҫҫӗ. Кун пирки www.sova-center.ru сайтра пӗлтереҫҫӗ.

Каччӑ – Иеговы свидетель тӗнне ӗненет. Ҫавна май вӑл альтернативлӑ майпа ҫар тивӗҫне пурнӑҫласшӑн. Анчах призыв комиссийӗ ҫамрӑкскере ирӗк памасть. Комиссири пӗр ҫын РФ Аслӑ сучӗн йышӑнӑвне аса илтернӗ. Унпа килӗшӳллӗн, Раҫҫейре Иеговы свидетельсен управлени центрне йӗркелеме чарнӑ. Ҫавӑнпа каччӑна ку лару-тӑрура тӗн пирки манма ыйтнӑ.

Ҫамрӑкскер патне повестка килнӗ. Унӑн ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫар комиссариатне пымалла. Анчах каччӑ ку йышӑну тӗлӗшпе ҫӑхав ҫырасшӑн.

Тутар Республикинчи Васюково ялӗнче мӑсӑльмансен масарне асар-писер ҫӗмӗрсе пӗтернӗ. Палӑртмалла: ку ял Чӑваш Ен чиккинче вырнаҫнӑ.

Масара ҫӗмӗрни пирки ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Ҫӑва ҫинче 100 ытла палӑка аркатса тӑкнӑ. Тӗлӗнмелле, юлашки икӗ эрнере кунашкал пӑтӑрмах иккӗмӗш хут пулнӑ. Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ҫав масартах 90 яхӑн палӑка аркатнӑ.

Ку ӗҫ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫак ӗҫе тума пултарнӑ 20 ҫулти каччӑна тытса чарнӑ. Вӑл психика тӗлӗшӗнчен сывӑ мар-мӗн. Ҫамрӑкскер ҫак ӗҫе хӑй тунине тунман, анчах мӗн тӗллевпе хӑтланнине ӑнлантарайман. Халӗ ӑна Зеленодольскри психиатри диспансерне илсе кайнӑ.

Анчах вырӑнти халӑх ҫак ӗҫе сывӑ мар каччӑ тунине ӗненмест. Вӗсен шухӑшӗпе, ку иртен-ҫӳрен ӗҫӗ.