проект

Шупашкарти кӳлмеке тата Хӗрлӗ лапама «Чӑваш Ен – Атӑл чӗри» кластерпа килӗшӳллӗн ҫӗнетме палӑртнӑ май аукцион ирттереҫҫӗ. Аукцион унччен те, ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, пулнӑ-ха, анчах унта хутшӑнакан тупӑнман.

Хальхинче заявкӑсене ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ, аукцион ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче иртӗ. Малтанах палӑртнӑ хак – 1 259 030 490 тенкӗ. Пӗрремӗш аукционра хак пӗчӗкрех пулнӑ: 1 146 118 950 тенкӗ.

Хӗрлӗ лапама тата кӳлмеке ҫӗнетмешкӗн укҫа-тенке федераци, республика тата муниципалитет хыснисенчен уйӑрӗҫ. Аукцион хыҫҫӑн килӗшӳ алӑ пуссан ӗҫсене 2021 улхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗччен вӗҫлемелле.

Палӑртмалла: Хӗрлӗ лапам тата кӳлмек реконструкцийӗн проектне «Чӑвашгражданпроект» хатӗрленӗ.

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи Шатракасси ялӗнче харпӑр ял хуҫалӑх предприятийӗн склачӗ ҫуннӑ. Пушар пӗр тонна утта тӗп тунӑ, склад самаях сиенленнӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм хуҫи айӑпӗпе тухнӑ. Вӑл сварка ӗҫӗсем тунӑ вӑхӑтра болгаркӑпа усӑ курнӑ. Ҫак инструментпа ӗҫленӗ чухне ҫулӑм пайӑркисем утӑ ҫине лекнӗ.

Ял хӑҫалӑх предприятийӗн хуҫи ҫулӑма хӑй тӗллӗн сӳнтерме хӑтланнӑ, анчах кӑлӑхах. Хӑй вара аманнӑ: унӑн пичӗ, мӑйӗ, хулпуҫҫи пиҫсе кайнӑ. Пушарнӑйсем вырӑна ҫитсен ҫулӑма ҫур сехетрен сӳнтернӗ.

Ҫав кунах Шупашкарти «Солнечный» микрорайонта хута каякан ҫуртӑн 16-мӗш хутӗнче пушар тухнӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн икӗ ҫумӗпе ӗнерхи планеркӑра Алексей Ладыков сити-менеджер паллаштарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Ӗнерех муниципалитетӑн икӗ учрежденийӗн (Туянассине йӗркелекен центрӑн тата Ҫӗр управленийӗн) ертӳҫисемпе те паллаштарнӑ.

«На связи» (чӑв. Ҫыхӑнура) порталта пӗлтернӗ тӑрӑх, Туянассине йӗркелекен центрӑн пуҫлӑхӗ пулма Сергей Егорова шаннӑ. Вӑл хула администрацийӗнче 2017 ҫултанпа ӗҫлет. «Ҫӗр управленийӗ» муниципалитет учрежденине Мари Элти Козьмодемьянск мэрийӗнче ӗҫленӗ 40 ҫулти Александр Башков ертсе пыма тытӑннӑ.

Козьмодемьянск администрацийӗнче вӑл 2002 ҫултанпа тӑрӑшнӑ. 2017 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче ӑна хула администрацийӗн пуҫлӑхне, аппарат ертӳҫине лартнӑ. Ҫав ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Александр Башков машина рулӗ умӗнче ӳсӗрле ҫакланнӑ. Уншӑн ӑна 30 пин тенкӗлӗх штраф хурса панӑ, ҫулталӑк ҫурӑлӑха водитель правине туртса илнӗ.

Вӑрнар районӗнчи Чӑрӑшкас Хирлеп ялӗнче пӗрисем пӗлтӗрхи кӗрхи каҫ ик арҫынна мунчана хупса хунӑ.

24-ри каччӑпа хӗр 2018 сӳлхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче асӑннӑ яла пикен аппӑшӗ патне кайнӑ. Унта вӗсем ӗҫсе-ҫинӗ. Ҫавӑнта хӑналаннӑ тепӗр арҫынпа каччӑ кӗҫех хирӗҫсе кайнӑ. Ҫамрӑкки алла мӑлатук ярса илнӗ те аслӑраххине питӗнчен икӗ хутчен туртса ҫапнӑ. Лешӗ персе аннӑ хыҫҫӑн ӑна икӗ хутчен тапать. Кайран каччӑпа хӗр арҫынна мунчана илсе кайса хупса хураҫҫӗ.РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакна вӗсем шар курни право хуралҫисене ан пӗлтертӗр тесе тӑваҫҫӗ. Мунчара, сӑмах май, кил хуҫин тӑванӗ те пулнӑ. Вӑл унта, ӳсӗрскер, ҫывӑрма кӗрсе выртнӑ. Ҫапла вара ик арҫын хупӑ мунчара ҫӗр каҫаҫҫӗ. Ир енне алӑка аран уҫса тухаҫҫӗ.

24-ри каччӑпа хӗре суд хупса хумасӑр айӑплама йышӑннӑ. Каччӑна — 3,5 ҫуллӑха, хӗре — 3 ҫуллӑха.

Тӑххӑрмӗш тата вун пӗрмӗш класра вӗренекенсемшӗн ҫак кунсем питех те хумхануллӑ. Вӗсен экзаменсем ҫывхараҫҫӗ-ҫке. Тепӗр учительсемпе ашшӗ-амӑшӗ те вӗсене аптӑратни вӑрттӑнлӑх мар.

Ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, 18 сехетре, Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерстви ашшӗ-амӑшӗн онлайн-пухӑвне ирттерӗ. Ун вӑхӑтӗнче 9-мӗшсемпе 11-мӗшсен патшалӑхӑн (пӗтӗмлетӳллӗ) аттестацине ирттерес ыйтӑва ҫеҫ мар, ачасемпе ҫамрӑксен ҫуллахи канӑвӗпе ҫыхӑннӑ самантсене те тишкерӗҫ. Ачасене суранланасран епле асӑрхамалли пирки те калаҫма палӑртнӑ.

Онлайн-пухӑва хутшӑнас тесен https://conf.cit.cap.ru каҫӑпа иртмелле (вӑл — Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерствин пӳлӗмӗ. Пухӑва пӑхаканӑн паролӗ – 227733). Асӑннӑ пӳлӗмпе 17 сехет те 30 минутран пуҫласа ҫыхӑнма май килӗ.

Ял туризмне аталантарасси пирки пирӗн республикӑра темиҫе ҫул каяллах калаҫма пуҫланӑччӗ. Пысӑк та шавлӑ хулара пурӑнакансене илӗртмеллеччӗ ун. Хула ҫынни пӗр-пӗр ялти ҫавӑн пек вырӑна каять те унти сывлӑшпа кӑна мар, экологи енчен таса апат-ҫимӗҫпе киленет. Калӑпӑр, тин ҫеҫ сунӑ сӗте ӗҫет. Ӗни-качакине хӑй те сума пултарать. Ҫак ырӑ шухӑш аталанайманни пирки Маргарита Красотина журналист Фейсбукра пуҫ ватнӑ.

«Пӗр 20 ҫул каялла ял туризмне кӗҫ-вӗҫ аталантарма пуҫлассӑн туйӑнатчӗ. Хӑна ҫурчӗсем тӑвӑпӑр, инфраструктурӑна аталантарӑпӑр теттӗмӗр. Хаваслӑ туристсемпе вырӑнти канакансене сӗт ӗҫтерӗпӗр, шӑрттанпа хӑналӑпӑр теттӗмӗр. Анчах нимӗн те тухмарӗ. Федераци укҫи-тенкипе тем пысӑкӑш этнокомплекс туса лартрӑмӑр. Хитре ҫуртсем пур, чӑваш мунчи, курӑк чейӗ. Ҫавӑн пек этнотрубаза ҫав хака тӑчӗ-ши тата ял туризмӗнчен пӑрӑнмаллаччӗ-ши?» — тесе ҫырнӑ вӑл.

Шупашкарти юсанмалли 4-мӗш колони

Елчӗк районӗнче пурӑнакан, юсанмалли 4-мӗш колонире (вӑл Шупашкарта вырнаҫнӑ) ӗҫленӗ ҫамрӑк тата унӑн тусӗ ҫыннӑн банк картинчен укҫа вӑрланӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.

Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнче 26-ри ҫамрӑк Елчӗкрен Шупашкара каякан пӗчӗк автобус салонӗнче ют телефон тупнӑ. Ӑна йӑтса вӑл хӑйӗн 23-ри тусӗ патне васканӑ. Туссем карас телефонне тишкернӗ май ют смс-ҫырусене вуланӑ. Унта ҫырни тӑрӑх телефон хуҫин банк картти ҫинче укҫа пуррине ӑнланнӑ. Кӗҫех вӗсем карттӑ ҫинчен 8 пин тенкӗ укҫана тӗрлӗ счёт ҫине куҫарнӑ.

Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май, 26-ри ҫамрӑкӑн килӗнче тӗтӗмсӗр тар тупнӑ. Вӑл хайхин 37 грамм ытла упраннӑ. Тара ҫамрӑк 2014 ҫулхи кӗркунне туяннӑ иккен. Ун чухне унӑн граждан хӗҫпӑшалӗпе усӑ курма ирӗк пулнӑ, анчах ҫав ҫулхи раштав уйӑхӗнче ирӗк панӑ вӑхӑт вӗҫленнӗ. 26-ри каччӑн тӗтӗмсӗр тара упранӑшӑн та явап тытма тивӗ.

Паян, ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ районӗсем тинех ҫӗнӗ хуҫана тупнӑ.

Асӑннӑ район администрацине ертсе пынӑ Андрей Павлова пуҫиле статьяпа айӑпласа колони-поселение ӑсатнӑ хыҫҫӑн ку вырӑн пушӑ тӑчӗ. Паян вара тинех пуҫлӑх пулма тивӗҫ ҫынна тупнӑ. Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ хуҫа кам пулассине унчченех тӗшмӗртӗнччӗ-ха. Аса илтерер, ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче республикӑри комисси пайташӗсем кандидатурӑсене тишкернӗччӗ. Вӗсен йышӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн Шалти политика управленийӗн вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсемпе ӗҫлекен пайӗн пуҫлӑхӗ, 1981 ҫулхи Игорь Николаев пулнӑччӗ.

Паян Ҫӗрпӳ районӗнче иртнӗ Депутатсен пухӑвӗн черетсӗр ларӑвӗнче шӑпах Игорь Николаева пуҫлӑха ҫирӗплетнӗ те.

Ҫак тапхӑрта сӑвӑссенчен асӑрханмалла. Чӑваш Енре ҫынна сӑвӑс тапӑннӑ тӗслӗхсене тупса палӑртнӑ. Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, лаборатори тӗпчевӗсем те ирттернӗ, хӑш-пӗр тӗслӗхре инфекци пулни палӑрнӑ.

Ака-ҫу уйӑхӗсенче сӑвӑса пула 46 ҫын пульницӑна пулӑшу ыйтма пынӑ. Вӗсенчен 17-шӗ – ачасем. Лабораторире 125 сӑвӑса тӗрӗсленӗ, вӗсенчен 119-шне ҫын ҫинчен кӑларнӑ. 5 сӑвӑс инфекциллӗ пулни палӑрнӑ. Биотопсенче пуҫтарнӑ 6 сӑвӑс боррелиоз инфекциллӗ пулнӑ.

Пирӗн республикӑра энцефалит вирусӗ ҫук тесе палӑртаҫҫӗ. Боррелиоза вара сулсеренех тупса палӑртаҫҫӗ.

Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери музейсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫавна май ҫак кун Чӑваш наци музейне тата унӑн филиалӗсене тӳлевсӗрех кӗрсе курма май пулӗ.

ЧР Культура, национальноҫ ӗҫӗсене тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш наци музейӗнче экспозицисем ӗҫлӗҫ: "Древние обитатели Чувашского края по данным археологии и палеонтологии", "История чувашского народа и Чувашского края с IX до начала XX вв.", "Чувашия в XX веке", "Природа и человек". Тата "Сценический образ. Детали", "Герои России, какими их не видел никто", "Любовь и театр" куравсем пулӗҫ.

Кунсӑр пуҫне «Черепахи» (чӑв. «Тимӗр шапасем») ятпа коммерци куравӗ ӗҫлӗ. Музей ӑҫта вырнаҫнине аса илтерер: Шупашкар хули, Хӗрлӗ лапам, 5\2-мӗш ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 62-41-24.