Сывлӑх
![]() Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева Питӗрти Мариинка пульницин кардиологи уйрӑмне илсе кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтерчӗ-ха. Ҫав вӑхӑтрах Элтеперӗн пресс-секретарӗ Олег Сидоров республика ертӳҫи чирленине туннӑ. Пресс-секретарь журналистсене ӗнентернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен отпускра, Чӑваш Ен тулашӗнче диспансеризаци тухать. Питӗрти 5-мӗш канал, «Комммерсант-Санкт-Петербург» тата ытти хӑш-пӗр МИХ Михаил Игнатьев чӗре ыратнипе пульницӑна лекнине хыпарланӑ. МИХсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен Элтеперӗ — реанимаци уйрӑмӗнче. Паян 15 сехет те 33 минутра ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче Михаил Игнатьев черетлӗ отпускра, планпа пӑхнӑ медицина тӗрӗслевӗ тухать тата сипленет тесе хыпарларӗҫ. Элтепер канассине ытти чухне малтанах хыпарлаканччӗ, ӑҫта та мӗнле каннине Инстаграмра та пӗлтерекенччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Шупашкарта пурӑнакан 63 ҫулти арҫын прокуратурӑран пулӑшу ыйтнӑ. Коллекторсем унӑн хӗрӗнчен парӑм шыраса илме хӑтланнӑ-мӗн. Суд приставӗсем ҫийӗнчех тӗрӗслев ирттернӗ. Чӑнах та, коллекторсем саккуна пӑсса парӑма шыраса илессишӗн тӑрӑшнӑ. Арбитраж сучӗ Мускаври «Сентинел Кредит Менеджмент» тулли мар яваплӑ обществӑна явап тыттарма йышӑннӑ. Вӑл парӑма шыраса илнӗ чухне ҫынсен прависемпе интересӗсене пӑснӑ тесе палӑртнӑ. Судья «Сентинел Кредит Менеджмент» тулли мар яваплӑ обществӑна 100 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Приговор палӑртнӑ чухне общество административлӑ майпа пӗрре мар явап тытнине те шута илнӗ. Сире те коллекторсем шӑнкӑравласа халтан яраҫҫӗ-и? Ӗҫ кунӗсенче 8 (8352) 30-60-01 номерпе шӑнкӑравласа пӗлтерӗр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Кӳршӗре
![]() Утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 20 сехетре Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм Йошкар-Олара вӑрманта ҫухалса кайсан «112» номерпе шӑнкӑравланӑ та ҫул тупайманни пирки пӗлтернӗ. Линин тепӗр вӗҫӗнче специалистсем ӑна кӗҫех ҫӑлавҫӑсемпе ҫыхӑнтарассине каланӑ. Ҫакна илтсен 53 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу кирлӗ маррине пӗлтернӗ. Вӑл вӑрманта вӑй пухать-мӗн. Тепӗр кун ирхине 5 сехетре ҫак хӗрарӑмран ҫӑлав службине шӑнкӑрав килнӗ. Хальхинче ҫӑлавҫӑсем вырӑна пур-пӗрех тухнӑ. Кӳршӗ республикӑри вӑрманта ҫухалса кайнӑ ентешӗмӗре ирхине 6 сехетре тупнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Вӑрнар районӗнче пурӑнакан 31 ҫулти арҫын 8-ти ывӑлне хӗнесе пурӑннӑ. Ашшӗ ачана пусмӑрлани пирки шкулти вӗрентекенсем пӗлнӗ. Вӗсемех кун ҫинчен йӗрке хуралӗн органӗсене хыпарланӑ. Следовательсем акӑ мӗн уҫӑмлатнӑ: кӑҫал нарӑс-пуш уйӑхӗсенче ҫак арҫын 8 ҫулти ывӑлӗпе хӑйне тивӗҫлипе тытман, тӑтӑшах хӗненӗ. Ачана хӗненине вӗрентекенсем сиснӗ. Вӗсем чӑтса тӑрайман – йӑлтах полицие пӗлтернӗ. Ашшӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ. Кӗҫех ӑна Вӑрнар районӗн сучӗ пӑхса тухӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Канашри масар ҫинчен тимӗр карта ҫухалнӑ. Кун пирки йӗрке хуралҫисене хулара пурӑнакан 52-ри арҫын пӗлтернӗ. Ҫӗртме уйӑхӗр пуҫламӑшӗнче вӑл ҫывӑх ҫыннисен вил тӑпри ҫине кайнӑ та тимӗр карта ҫуккине асӑрханӑ. Ҫухалнӑ пурлӑха хайхи 5 пин тенкӗ тесе хакланӑ. Шалти ӗҫсен министерствин Канашри пайӗн пуҫиле шыравӗн ӗҫченӗсем кӑштахран 55 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл ҫӑва ҫинче ӗҫлет иккен. Унта шӑтӑк алтаканскер тимӗр картана пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнчех сутса янӑ. Тимӗр-тӑмӑр йышӑнакан кантуртисем ӑна аван пӗлеҫҫӗ-мӗн. Кукӑр алӑллӑ ҫын ҫӑва ҫинчи кивӗ картана ҫӗннипе ылмаштартӑм тесе ӗнентернӗ имӗш. Тӗпчев вӑхӑтӗнче тӑкака саплаштарнӑ-ха. Шӑтӑк алтакан арҫын ытти чух та вӑрӑ ӗҫӗпе аппаланман-ши пуҫиле ӗҫе пакунлисем пӗрех малалла тӗпчеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Ӗнер Питӗрте Раҫҫейри тата Беларуҫри регионсен форумӗн пленарлӑ ларӑвӗ иртнӗ. Унта РФ Президенчӗ Владимир Путин, Беларуҫ президенчӗ Александр Лукашенко, ытти тӳре-шара, регионсен пуҫлӑхӗсем хутшӑннӑ. Ҫав шутра – ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та. Cheb.media пӗлнӗ тӑрӑх, официаллӑ пӗр тӗлпулу хыҫҫӑн Михаил Игнатьева Мариинка пульницин кардиологи уйрӑмне илсе кайнӑ. Ку информацие асӑннӑ портал журналисчӗсене Питерти МИХсенчи ӗҫтешӗсем те ҫирӗплетнӗ. Cheb.media журналисчӗсем кун пирки Элтеперӗн пресс-секретарӗнчен Олег Сидоровран ыйтса пӗлнӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен Михаил Игнатьев отпускра, Чӑваш Ен тулашӗнче диспансеризаци тухать. Портал журналисчӗсем лару-тӑрӑва сӑнаса тӑраҫҫӗ. «Палӑртмалла, хальлӗхе Питӗрти официаллӑ репортажсенчи сӑнсенче Михаил Игнатьева тупаймарӑмӑр. Унӑн пресс-секретарӗн сӑнӳкерчӗкӗ ҫеҫ пур», - ҫапла ҫырнӑ порталта. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() Дипломран ӗҫ укҫин виҫи килмест тесе шухӑшлаҫҫӗ Раҫҫейре пурӑнакансем. Лайӑх тӳлекен ӗҫе дипломсӑрах вырнаҫма пулать текенсем нумайланнӑ. Пирӗн ҫӗршывра пурӑнакансен шухӑшне Халӑх шухӑшне тӗпчекен пӗтӗм Раҫҫейри центр тӗпченӗ. 1991 ҫулта диплома ҫынсен 47% хакламан, 2019 ҫулта — 70%. Ӑнӑҫлӑ карьера тӑвасси дипломран килмест теҫҫӗ. 2018 ҫулта халӑхӑн 45% ҫапла шухӑшланӑ. 2019 ҫулта — 68%. Диплом пӗлтерӗшлӗ мар тесе шухӑшлакансем ытларах чух — ҫамрӑксем. Диплом пӗлтерӗшне юри ӳстереҫҫӗ тесе 18-25 ҫулти каччӑсемпе хӗрсен 74% каланӑ. Диплом ҫуккишӗн пӗчӗк шалу тӳлемеҫҫӗ тесе ҫынсен 76% шухӑшлать. Аслӑ пӗлӳ илме йывӑр текенсем нумайланнӑ. Диплом кирлех текенсем — 18%. 2010 ҫулта 6% ҫапла каланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Хӑйне майлӑ ӑмӑрту иртӗ Мускавра. Ыран. Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче. 12 сехетрен 17 сехетчен. Горький паркӗнче пулӗ ӑмӑрту. Унта тортпа перекенсем пуҫтарӑнӗҫ. Пылак ҫимӗҫе конкурс йӗркелӳҫисем валеҫсе парӗҫ. Ҫипуҫа вараласран хӳтлӗх комбинезонӗсем тӑхӑнтартӗҫ. Ӑна та йӗркелӳҫӗсем хатӗрленӗ. Ӑмӑриӑва Пӗтӗм тӗнчери торт кунне халалланӑ. Мускав мэрийӗн официаллӑ сайтӗнче пӗлтернӗ ҫавӑн пирки. Юрӑ-кӗвӗпе ирттерӗҫ пысӑк калориллӗ ӑмӑртӑва. Савӑнтараканни — Александр Нуждин диджей. Конкурсра ҫӗнтерекенни — тортпа сахал вараланни. Ҫӗнтерӳҫӗсене асӑнмалӑх парнесемпе чыслӗ Горький паркӗ. Мускаври ӑмӑртӑва пурне те кӗртӗҫ. Пырас текенсене. Тӳлевсӗрех. Кӑмӑл пулсан курма та, хутшӑнма та никама чармӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Раҫҫей Федерацийӗнчи чи анлӑ усӑ куракан чӗлхесен шутӗнче — чӑваш чӗлхи. Ҫӗршывра анлӑ усӑ куракан чӗлхесен танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Ӑна йӗркелекенӗ — «Промт» (Promt) машина куҫарӑвӗн компанийӗ. 2010 ҫулта Раҫҫейре ирттернӗ ҫырава тӗпе хунӑ вӑл. Вырӑсла 137,5 миллион ҫын калаҫать. Акӑлчан чӗлхине 7 миллион ҫын пӗлет. Тутарла 4 миллион ытла ҫын калаҫать. Нимӗҫ, чечен, пушкӑрт, украина, чӑваш тата арави чӗлхисене те нумай ҫын пӗлет. Раҫҫейре пурӑнакансенчен 660 пин ҫын эрмен чӗлхипе калаҫать. ТОП-15-ре — хрантсус, кабардин-черкесск, даргин, азербайджан, осетин чӗлхисем те. Википеди чӑваш чӗлхи пирки ҫапла пӗлтерет: «Чӑваш чӗлхи — тӗрӗк чӗлхисен йышӗнчи пӑлхар ушкӑнне кӗрекен пӗртен-пӗр чӗрӗ чӗлхе. Ку ушкӑна тата Атӑлҫи Пӑлхарӑн чӗлхипе хазар чӗлхи те кӗнӗ. Чӑваш чӗлхи Чӑваш республикинче вырӑс чӗлхипе пӗр тан патшалӑх чӗлхи шутланать. Чӑваш чӗлхине пӗлекен йышӗ — 1,3 млн. ҫын яхӑн (2002 ҫулхи кӑтарту). Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх чӑваш чӗлхине виҫӗ диалект ҫине уйӑраҫҫӗ: тури (вирьял), анатри тата мал (е анат) енчи». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта паян ирпе икӗ троллейбус ҫапӑннӑ. Кун пирки «За рулем» (чӑв. Руль умӗнче) автопортал тӗнче тетелӗнчи «Контактра» страницӑра пӗлтернӗ. Инкек Пичет ҫурчӗ патӗнчи (вӑл И. Яковлев проспектӗнчи 13-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) ҫул ҫавринче пулса иртнӗ. Троллейбуссем ҫапӑнсан ҫынсем шар курнине асӑнман. Общество транспорчӗсем ҫул хӗрринчи йӗр ҫине кӗнӗ чух пӗр-пӗринпе ҫапӑннӑ. Инкек пирки Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин сайтӗнче хальлӗхе нимӗн те асӑнман. И. Яковлев тата Мир проспекчӗсем пӗрлешнӗ вырӑнти ҫул ҫавринче, тӗрӗссипе каласан, вӗҫӗмех пӗчӗк инкексем пулса иртеҫҫӗ. Автомашинӑпа ҫӳрекенсем каланӑ тӑрӑх, унта ҫул ҫаври пуррине ӑнланса илме ҫӑмӑлах мар. Тата, паллах, тимлӗ пулмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (14.05.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 11 - 13 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Золотницкий Николай Иванович, чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн никӗсне хываканӗ, тӗпчевҫӗ, этнограф вилнӗ. | ||
| Оболенцев Никита Иванович, ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш ССР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫленӗ ҫуралнӑ. | ||
| Репьях Станислав, украин сӑвӑҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |