Шкулта та наркӑмӑшланаҫҫӗ

Шупашкарти 43-мӗш шкулта харӑсах темиҫе ача наркӑмӑшланнӑ.

— Ҫиччӗмӗш тата пӗрремӗш классенче вӗренекенсенчен паян чылайӑшӗ шкула килмен. Пӗтӗмпе 50-а яхӑн ача. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӗсем шкулти столовӑйра апатланнӑ хыҫҫӑн аптӑраса ӳкнӗ, — пӗлтернӗ «PRO Город» портала ача амӑшӗсенчен пӗри.

Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче шкулти пӑтӑрмаха эпидемиологсем, ачасен сывлӑхне тухтӑрсем тӗрӗсленине пӗлтернӗ. Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ те ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнӑ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти 40-мӗш ача пахчинче шӑпӑрлансем наркӑмӑшланни, учреждение юсамашкӑн хупни, ача пахчинче 140 шӑпӑрлан пулни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Тухтӑрсенчен ун чух 58 ачапа 27 ҫын пулӑшу ыйтнӑччӗ.

Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗ Инсультпа кӗрешмелли пӗтӗм тӗнчери кун шутланать. 2006 ҫулта календаре кӗртнӗ ҫав кун республикӑри пульницӑсенче профилактика кунӗсем иртмелле.

Васкавлӑ пулӑшу пульницинче 8 сехетрен 12-ччен «хӗрӳ лини» йӗркеленӗ. 41-04-17 номерпе шӑнкӑравласа вӑл е ку ыйтӑва уҫӑмлатма май килӗ. Унпа паян шӑнкӑравлама пулать. Юпан 29-мӗшӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртмелле. Ҫынсене унти тухтӑрсем йышӑнӗҫ.

Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницинчи Сывлӑх центрӗнче юпан 27, 28, 29-мӗшӗсенче чире палӑртма скрининг-диагностика ирттереҫҫӗ. Унта кирек кама та йышӑнасса шантараҫҫӗ.

Юпан 28-мӗшӗнче тухтӑрсем МТВ-центра ҫитсе 12 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен скрининг-диагностика тата грипран вакцинаци ирттерӗҫ.

Чӑваш Енре 50 ытла ҫын норовируспа чирленӗ. Ку – кӑҫалхи 9 уйӑхри кӑтарту. Тухтӑрсем сывлӑх тӗлӗшпе тимлӗрех пулма ыйтаҫҫӗ.

Ку вирус Чӑваш Енре 2011 ҫултах палӑрнӑ. Кӑҫал Шупашкарта пурӑнакан 45 ҫын уна чирленӗ. Патӑрьел районӗнче – 6 тӗслӗх. Тухтӑрсем асӑрхаттараҫҫӗ: норовирус ерет. Вӑл – пыршӑлӑх инфекцийӗ. Пӗрремӗш хутчен ӑна АПШри Норволк хулинче 1972 ҫулта тупса палӑртнӑ.

Юлашки ҫулсенче Раҫҫейре ку вируспа ҫынсем ытларах аптӑраҫҫӗ. Вӑл ҫуман пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла, чашӑк-тирӗк урлӑ ерет. Пӗр-пӗрне алӑ тытсан та вӑл организма лекет. Кун пек чухне кӑмӑл пӑтранать, хӑстарать, вар витти пуҫланать, ӳт температури ӳсет.

Нумаях пулмасть Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев сывлӑхшӑн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ эмелсемпе тивӗҫтерессине епле йӗркеленипе тата хаксемпе паллашнӑ. Ҫак тӗллевпе вӑл «Фармаци» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗн 6-мӗш аптекинче пулнӑ.

Аптека тӗрлӗ препаратпа пуянни палӑрнӑ. Курупкисем пӗри тепринчен чипер. Пӗр чиртенех сиплекен эмел хакӗ ӑна кам туса кӑларнине кура уйрӑлса тӑрать. Хамӑр ҫӗршывра кӑларнисем ют ҫӗртен кӳрсе килнисенчен йӳнӗрех пулин те теприсем хаклинех туянма ӑнтӑлаҫҫӗ иккен. Кун пирки Элтепере аптекӑра ӗҫлекен пӗлтернӗ.

Республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова ӗнентернӗ тӑрӑх, вӗсен пахалӑхӗ пӗрешкел, анчах кашни препарат тӗрлӗ ҫынна тӗрлӗ витӗм кӳме пултарать. Министр хӑй хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнине илес шухӑшлӑ.

Ҫак уйӑхра Чӑваш Енре кӑкӑр ракӗпе кӗрешмелли уйӑхлӑх иртет. Ӑна юпа уйӑхӗнче ҫулсерен ирттерессине Сывлӑх сыхлавӗн пӗтӗм тӗнчери организацийӗ йӗркеленӗ.

Кӑкӑр шыҫҫине пула сахал мар хӗрарӑм куҫне хупнине кура мероприятин тӗллевӗ шутӗнче чире вӑхӑтра палӑртасси те. Этемлӗхӗн черчен ҫуррийӗ кӑкӑр шыҫҫипе, ытти онкологи чирӗпе танлаштарсан, ытларах аптӑрать. Пирӗн республикӑра ку амакпа ҫулсерен 400-е яхӑн хӗрарӑм чирлет. Кунтан та хӑрушӑраххи — чирлекенсен йышӗ ҫулсерен ӳссе пыни.

Республикӑри онкологи диспансерӗнче уйӑхӗпех тӗрлӗ мероприяти иртмелле. Паян унта ятарлӑ конференци ӗҫлӗ. Юпан 17-мӗшӗнче 13 сехетре пациентсен шкулне йыхравлаҫҫӗ. Кӑкӑр валли туса кӑларакан хальхи вӑхӑтри протезсем, аялтан тӑхӑнмалли ҫипуҫпа паллаштарӗҫ. Юпан 28-мӗшӗнче 13 сехетре кӑкӑр шыҫҫине епле уйӑрмаллине вӗрентӗҫ. Тепӗр кунхине, 8 сехетрен пуҫласа 13 сехетчен, Уҫӑ алӑксен кунне йӗркелӗҫ.

Хӗле хирӗҫ гриппа чирлекенсен йышӗ ӳссе пырать. Хальлӗхе тухтӑрсем чан ҫапмаҫҫӗ пулин те сисчӗвленмелли сӑлтав пур. Республикӑра 7 пин ытла ҫын чирленӗ. Ытти ҫулпа танлаштарсан, кӑтарту пысӑкрах.

Иртнӗ эрнери кӑтартупа танлаштарсан вара хисеп чакнӑ — 5,4 процент сахалрах. Ытларах Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансем чирлеҫҫӗ. 17 ҫул тултарман ачасем сахал мар: чирлисен 72,5 проценчӗ.

Лабораторире 9 ҫынна тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен 3-шӗн — парагрипп вирусӗ, пӗрин — аденовирус.

Чирлес мар тесен тухтӑрсен сӗнӗвӗсене шута илмелле. Сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнмалла, урамра уҫӑлса ҫӳремелле. Ҫын кӗпӗрленекен вырӑнтан пӑрӑнма тӑрӑшмалла. Хамӑра хамӑр упрамаллах…

Чӑваш Ене 23,5 миллион тенкӗ килӗ. Ку укҫа халӑха эмелпе тивӗҫтермешкӗн кайӗ.

Укҫа-тенке сусӑрсене эмелпе, сиплӗ апат-ҫимӗҫпе тата ыттипе тивӗҫтермешкӗн уйӑраҫҫӗ. Раҫҫейре пӗтӗмпе ку тӗллевпе хыснаран 3,8 миллиард тенкӗ уйӑрнӑ. Ку хушӑва Дмитрий Медведев премьер-министр алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Укҫа-тенке регионсен хушшинче пайлӗҫ.

Чӗмпӗр облаҫне — 28,4, Тутарстана — 114,2, Чулхула облаҫне 57,1, Мӑкшӑ Республикине — 14,3, Мари Республикине 11,3 миллион тенкӗ уйӑрса панӑ.

Сӑмах май, Чӑваш Енре 85,4 пин сусӑр ҫын пурӑнать. Вӗсенчен 26,5 пинӗшӗ эмел илмешкӗн ҫӑмӑллӑхсене тивӗҫӗ.

Юпа уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Психика сывлӑхӗн пӗтӗм тӗнчери кунӗ пулӗ. Ҫавна халалласа республикӑра паян тӗрлӗ мероприяти ирттернӗ. Вӗсенчен пӗрине И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн тӗп корпусӗ тӗлӗнче йӗркеленӗ.

«Психологический десант: время избавиться от стресса» (чӑв. Психологи десанчӗ: стресран хӑтӑлма вӑхӑт) ятлӑ акци 11 сехет те 30 минутран пуҫласа 13 сехетчен тӑсӑлнӑ. Ун вӑхӑтӗнче кирек кам та кӑмӑл-туйӑма еплине, астуса юласлӑха тата ыттине тӗрӗслеттерме пултарнӑ.

Медицина психологӗ пур сывлӑх сыхлав учрежденийӗсенче паян ирхи 10 сехетрен 13 сехетчен психика сывлӑхне ҫирӗплетмелли тренингсем йӗркеленӗ. Унта пациентсем кӑна мар, тухтӑрсем те хутшӑннӑ.

Ыран 10 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен Республикӑри психиатри пульницин диспансери уйрӑмӗсенче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртмелле.

Юлашки ҫула кайичченхи пулӑшу...

Чӑваш Ен ачасене килте паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен пилотлӑ регионсен шутне лекнӗ.

Ӗнер Шупашкарти 3-мӗш ача-пӑча пульницинче ачасене паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен специалистсем валли икӗ кунлӑх семинар уҫӑлнӑ. Мероприятие «Детский паллиатив» (чӑв. Ача-пӑча паллиативӗ) ыркӑмӑллӑх фончӗ йӗркеленипе ӗҫлет. Фонда РФ Экономика аталанӑвӗн министерстви субсидипе пулӑшать.

Ҫӗнейми йывӑр амакпа аптӑракан ачасене пулӑшассипе кун пек семинар пирӗн республикӑра иккӗмӗш хут иртет. Унччен ӑна ҫулталӑк каялла йӗркеленӗ.

Семинарта республикӑн сывлӑх сыхлав министерствин пай пуҫлӑхӗ Нина Емельянова палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Ен ҫӗршыври пилотлӑ 20 регион шутне ахальтен мар лекнӗ. Пирӗн тӑрӑхра ачасен паллиативлӑ уйрӑмне Раҫҫейре чи малтан тенӗ пек йӗркеленӗ, апла пулсан опыт та пур.

Сӑмах май каласан, ыран — Хосписсен тата паллиативлӑ пулӑшӑвӑн пӗтӗм тӗнчери кунӗ.

Шупашкарта коммуналлӑ хуҫалӑхри организацисенчен пӗринче маҫтӑрта ӗҫлекен ҫынна хӑйне пӑхӑнакана хӑрах куҫсӑр тунӑшӑн 15 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

36 ҫулти арҫын ятарласа сӑтӑр кӳмен-ха. Должноҫра лараканскер хӑйне пӑхӑнакан рабочие ӗҫ хӑрушсӑрлӑхӗ пирки асӑрхаттарманшӑн ята кӗнӗ.

Инкекӗ ака уйӑхӗнче Шупашкарта сиксе тухнӑ. Тимӗр пӑралука чӗркекен рабочи куҫлӑх тӑхӑнмасӑрах ӗҫе кӳлӗннӗ. Тимӗр сылтӑм куҫне лексе суккӑрлатнӑ.

Кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче пуҫиле процессуаллӑ саккуна улшӑнусем кӗртнине кура маҫтӑра пуҫиле майпа айӑпламан, 15 пин тенкӗлӗх штрафланипе ҫырлахнӑ. Кунта, РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, явапли чунтан куляннине, унччен пуҫиле майпа айӑпланманнине, суранланӑ ҫынна укҫа-тенкӗпе пулӑшнине тата ытти хӑш-пӗр фактора шута илнӗ.