Курав стенчӗ

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Мефодий Чернова халалланӑ курав ӗҫлет.

Чӑваш чӗлхин паллӑ тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ Мефодий Фёдорович 1928 ҫулхи ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Малти Ункӑпуҫ ялӗнче ҫуралнӑ. 2007 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче профессор леш тӗнчене уйрӑлса кайнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн ӗҫ биографине тӑван районӗнчи Ишекри вӑтам шкулта вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекенӗ пулса пуҫлать. Хыркассинчи шкулта директорта та тӑрӑшать. Кайран хӑй вӗреннӗ аслӑ шкулта преподавательте тӑрӑшма тытӑнать. Чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗнче вӑл фразеологизм вӗрентӗвне уйрӑм евӗр пуҫарса яраканӗ шутланать.

Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитрӗ. Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ӑсчаха асра тытать. Ҫавна май вӑл унӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхне халалланӑ курав йӗркеленӗ.

Республикӑн Наци вулавӑшӗ вара ӑсчаха халалланӑ электрон курав йӗркеленӗ.

Малалла...

Сергей Легостаев

Раҫҫей Президенчӗн ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнчи Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн пирӗн республика прокурорӗ пулма Сергей Легостаева лартнӑ.

Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче иртнӗ Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетсӗ сессийӗнче депутатсем республикӑн ҫӗнӗ прокурорӗн кадидатурине пӑхса тухса унӑн кандидатурине ырланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Аса илтеретпӗр, ку должноҫе ҫӗршывӑн Тӗп прокуратури Кисан облаҫӗн прокурорне, 51 ҫулти Сергей Легостаева, сӗннӗччӗ. Сергей Легостаев 1963 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Орлов облаҫӗнчи Колпнянск районӗнче ҫуралнӑ. 1989 ҫулта пиллӗк паллӑсемпе Харьковри юридици облаҫне вӗренсе пӗтернӗ. Тепӗр ҫулхине Орел хулинче прокуратурӑра ӗҫлеме пуҫланӑ. Икӗ ҫултан Орлов облаҫӗнче прокуратурӑра аслӑ следовательте тӑрӑшма тытӑннӑ. Ҫав должноҫрен вӑл регион прокурорӗн ҫумӗ таран ҫитнӗ. 2007 ҫулхи юпа уйӑхӗнче ӑна Рязань облаҫӗн прокурорне лартнӑ.

Мешуре Аседулловна Валеева

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, ӗҫ ветеранӗ, тыл ӗҫченӗ Мешуре Аседулловна Валеева 95 ҫул тултарнӑ. Вӑл Патӑрьел районӗнчи Тутар Сӑкӑт ялӗнче пурӑнать. Ҫак хӗрарӑм чӑннипех те мухтава тивӗҫ.

Мешуре Аседулловна 13 ача ҫуратнӑ. Шел те, вӗсенчен 7-шӗ пӗчӗклех вилнӗ. Вӑрӑм ӗмӗрлӗскере вырӑнти тӳре-шара саламланӑ. Ун патне РФ Президенчӗ Владимир Путин янӑ саламлӑ ҫыру та ҫитнӗ.

Мешуре Аседулловна 1937 ҫулта качча тухнӑ. Мӑшӑрне Хасияттул Хайрулловича икӗ ҫултан Хӗрлӗ ҫара илнӗ. Вӑл Финн вӑрҫине, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ. Фронтран 1945 ҫулхи кӗркунне таврӑннӑ. 1983 ҫулта ҫӗре кӗнӗ.

Валеввсем халӗ мӑнукӗсемпе, вӗсен ачисемпе савӑнса пурӑнаҫҫӗ.

Андрей Николаевичпа Таисия Софроновна Николаевсем

Канаш хулинче социаллӑ ӗҫченсем мӑшӑра Аслӑ Ҫӗнтерӳпе саламланӑ. Икӗ ветеран пӗрлешнӗ те 68 ҫул пӗрле пурӑннӑ. Вӗсем Андрей Николаевичпа Таисия Софроновна Николаевсем.

Андрей Николаевича Совет ҫарне 17 ҫулта илнӗ. Вӑл Кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ фронтӗнче, 3-мӗш тата 4-мӗш Украина фронтӗнче, ҫапӑҫнӑ, Крыма ирӗке кӑларнӑ ҫӗре хутшӑннӑ. Унтан I Прибалтика фронтне янӑ ӑна, разведчик пулнӑ. Вӑрҫӑра Андрей Николаевич виҫӗ хут аманнӑ, анчах ҫар тивӗҫне 1945 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗччен пурнӑҫланӑ. Вӑл вӑрҫӑ сусӑрӗ. Унӑн награда нумай.

Таисия Софроновна – тыл ӗҫченӗ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ. Унӑн та награда нумай.

Андрей Николаевичпа Таисия Софроновна виҫӗ ачана ура ҫине тӑратнӑ. Халӗ вӗсен тӑватӑ мӑнук тата вӗсен тӑватӑ ачи.

Иван Тимофеевич Торин

Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Мускавра парад нихӑҫанхинчен вӑйлӑрах иртессе шантараҫҫӗ. Унта пирӗн ентеш Иван Торин ветеран хутшӑнӗ.

Иван Тимофеевич Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Мӗшӗл ялӗнче 1925 ҫулта ҫуралнӑ. 1942 ҫулта ӑна Совет ҫарне илнӗ. Вӑл танк ҫарӗсенче ҫапӑҫнӑ. Курск пӗккинчи ҫапӑҫусене хутшӑннӑ вӑл. 1943 ҫулхи кӗркунне Кейӳне ирӗке кӑларнӑ чухне йывӑр аманнӑ. 1945 ҫул пуҫламӑшӗнче Иван Торина, III ушкӑн сусӑрне, демобилизациленӗ.

Ветеран халӗ сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑнса пурӑнать, шкул ачисемпе тӗл пулса йывӑр тапхӑра аса илет. Иван Тимофеевича II степень Тӑван ҫӗршыв орденӗпе, «Паттӑрлӑхшӑн» медальпе чысланӑ.

Иван Торин Республикӑри вӑрҫӑ ветеранӗсен госпиталӗнче сывлӑхне ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Вӑл парада хутшӑнма хатӗр. Мускава Раҫҫейри мӗнпур регионти ветерансем ҫитӗҫ.

Сӑмах май, парада 16,5 пин ҫар ҫынни, 201 ҫар техники, 143 вертолетпа самолет хутшӑнӗҫ.

Екатерина Всеволодовна Павлова

Ҫак кунсенче Чӑваш Ене хурлӑхлӑ хыпар ҫитнӗ. Иван Яковлевич Яковлевӑн мӑнукӗн ачи Екатерина Всеволодовна Павлова куҫне яланлӑхах хупнӑ.

Екатерина Всеволодовна 81 ҫулта пулнӑ. Ӑна Мускаври Ваганьки масарӗнче паян, ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, 14 сехетре Иван Яковлевпа юнашар пытарнӑ.

Екатерина Павлова искусствоведени кандидачӗ, РФ тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, СССР ӳнерҫӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ пулнӑ, вӑл Пысӑк Ылтӑн Пушкин медалӗн хуҫи, Пушкин вӑхӑтӗнчи ӳнер пирки 200 ытла статья пичетленӗ.

Аса илтерер: Раҫҫейри культурӑн паллӑ ӗҫченӗ Михаил Ефремов та Иван Яковлевӑн тӑванӗ. Вӑл Иван Яковлевичӑн амӑшӗ енчен тӑван шутланать.

Бронсилав Гузовской палӑкӗ умӗнче

Ӗнер Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Евгений Юшин Бронислав Гузовской ячӗпе лартнӑ палӑк умне чечек хума хутшӑннӑ. Мероприятие Чӑваш Енри паллӑ вӑрманҫӑ ҫуралнӑранпа 155 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Министр тивӗҫне пурнӑҫлакансӑр пуҫне унта асӑннӑ министерствӑн, Чӑваш Енри вӑрмансене хӳтӗлекен центрӑн, Хӗвелтухӑҫ Европа вӑрманӗсен сӑнав станцийӗн, «Сӑрҫум» заповедникӑн, Республикӑри вӑрман музейӗн ӗҫченӗсем тата вӑрман отраслӗн ветеранӗсем хутшӑннӑ.

Бронислав Гузовскоя ӗҫтешӗсем юманлӑха ӗрчетме пӗлнишӗн уйрӑмах хакланӑ. Унӑн тӗпчевпе практика ӗҫӗсем Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи юманлӑхсене ешерттерме пулӑшнӑ. Вӑл ертсе пынипе 1896–1913-мӗш ҫулсенче Атӑлӑн сылтӑм енче, Ильински вӑрман хуҫалӑхра, 1150 ытла гектар ҫинче юман лартнӑ. Паянхи куна ҫав йывӑҫ унта 350 гектар ытла упранса юлнӑ. Вӑл территори хальхи вӑхӑтра уйрӑмах упрамалли ҫут ҫанталӑк территорийӗ шутланать.

Сӑнсем (7)

Симоновсем

Улатӑрта пурӑнакан Людмила Васильевнӑпа Валентин Александрович Симоновсем нумаях пулмасть изумруд туя паллӑ тунӑ. 55 ҫул пӗрле пурӑннӑ ҫемьерен тӗслӗх илмелли пурах.

Симоновсем тӑватӑ ача ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ. Вӗсем 1959 ҫулта хулари культура ҫуртӗнчи иртнӗ ташӑ каҫӗнче паллашнӑ та пӗр-пӗрне текех куҫран вӗҫертмен.

Валентин Александрович ташӑ ӑсти пулнӑ-мӗн. Ҫакӑ Людмила Васильевнӑна тӳрех килӗшнӗ. Хӗрпе каччӑлла ҫулталӑк ҫӳренӗ хыҫҫӑн вӗсем ҫемье ҫавӑрнӑ. Мӑшӑр икӗ хӗрпе икӗ ывӑл ҫуратнӑ. Халӗ вӗсем тӑватӑ мӑнукӗпе, вӗсен икӗ ачипе ырӑ кураҫҫӗ.

Валентин Александрович савутра 40 ҫул ӗҫленӗ, «Ӗҫ ветеранӗн» ятне тивӗҫнӗ. Людмила Васильевна ЖКХ предприятийӗнче 30 ҫул ӗҫленӗ.

«Про Город» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта пурӑнакан Ирина Метелева 15 ҫул телейлӗ билетсем пухать. Вӗсене вӑл общество транспортӗнче илет.

Ирина транспортра билета яланах тӳрӗ кӑмӑлпа туянать, «мулкач» пек вӑрттӑн ҫӳреме хӑнӑхман вӑл. Хӗрарӑм коллекци пухма тӗллев лартман. Каярахпа ҫеҫ вӑл вӗсене курупкана пухма тытӑннӑ. Унта халӗ ытларахӑшӗ вӑл туяннӑ билетсем. 10-шне кӑна ывӑлӗ панӑ-мӗн.

Коллекцире – телейлӗ 211 билет. Ирина Метелева ӗмӗчӗ пурнӑҫлантӑр тесе темиҫе билет ҫисе янине те каласа кӑтартнӑ. Анчах ӗмӗчӗсем пурнӑҫланнӑ-и? Калама хӗн, мӗншӗн тесен вӑл вӗсем пирки маннӑ.

Тахҫан троллейбус управленийӗнче «Телейлӗ билетшӑн – парне» акци ирттернӗ. Ирина Метелева ҫав тепӗр хут пуласса шанать. Тен, вӑл та ун чухне парнене тивӗҫӗччӗ?

Владимир Прокопьев тунӑ сӑн

Сергей Лукьянов Питӗртен Шупашкара ҫитнӗ. Вӑл хӑвӑрт утса 1400 ҫухрӑм парӑнтарнӑ. Сергей Лукьянов ҫапла тӗнче икӗ ҫул курса ҫӳресшӗн. Ҫула вӑл ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче тухнӑ. Шупашкара 28 кун килнӗ.

Сергей Лукьянов Шупашкара ҫитсен «Про Город» хаҫат корреспондентне интервью панӑ. Арҫын икӗ ҫулта 32 пин ҫухрӑм утасшӑн. Кунне вӑл вӑтамран 50–60 ҫухрӑм утать. Хӑй каланӑ тӑрӑх, унӑн ҫулӗ Китай, Вьетнам, Сингапур, Австрали витӗр выртӗ, унтан Кӑнтӑр тата Ҫурҫӗр Америкӑна, Африкӑна, Европӑна ҫитӗ.

58 ҫултискер хӑйӗнпе пӗрле япаласене сумкӑна кӗнӗ чухлӗ ҫеҫ илнӗ. Вӑл хӑвӑрт утассипе тахҫанах кӑсӑкланать-мӗн. Ҫак ҫулҫӳревре вӑл 1 миллион тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ. Хӑйӗн ҫулҫӳревне вӑл Аслӑ Ҫентерӳ 70 ҫул тултарнине халалланӑ. Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Пӗкӗлмере пулма палӑртнӑ. Халӗ вӑл Хусана ҫул тытнӑ.