Дрезден (Германи) хулинче чи вӑрӑм автобус ҫула тухнӑ. Хальлӗхе ун ӗҫне хула ҫумӗнчи маршрутсенче тӗрӗслеҫҫӗ кӑна пулин те, вӑл тӗнчере чи вӑрӑмми шутланать — 30 метр. Ҫӳллӗшпе сарлакӑшӗ ыттисенчен уйрӑлса тӑмасть — 2,55 тата 3,4 кӑна. Фраунгофер институчӗ хатӗрленӗ автобус пурӗ 256 ҫынна илсе ҫӳреме пултарать. Ахальтен мар ӗнтӗ ӑна автотрамвай ят панӑ вӗсем.
Автобуса шухӑшласа кӑларнӑ май ҫутҫанталӑка упрассине тӗпе хунӑ — ахаль двигательсӗр пуҫне ун ӑшӗнче электромотор пур. Электричество вӑйӗпе вара ҫак вӑрӑм автобус 8 ҫухрӑм таран кайма пултарать.
Институт директорӗ Маттиас Клинкӗр пӗлтернӗ тӑрӑх ку автобус хаклӑ трамвайсене ылмаштарма пултарӗ. Проектпа Германире ҫеҫ мар, Раҫҫейре те кӑсӑкланаҫҫӗ иккен. Пирӗн хуласенче пӑкӑланнӑ ҫулсемпе епле ҫӳрӗ-ши? — ҫак ыйту ҫеҫ пӑшӑрхантарма пултарать пуль.
Акан 25-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗ иртрӗ, республика Элтеперӗ Мускавра пулнӑ май ӑна Иван Моторин премьер-министр ертсе пычӗ. Унта пысӑк пӗлтерӗшлӗ ыйтусене тишкерчӗҫ.
Кун йӗркинчи малтанхи ыйту ҫул хакӗпе ҫыхӑнни пулчӗ. Ку тӗлӗшпе ЧР Конкурентлӑ политика тата тарифсем енӗпе ӗҫлекен патшалӑх службин ертӳҫи Альбина Егорова сӑмах илчӗ. 11-мӗш ҫулхи тарифсене малалла упраса хӑварсан транспорт предприятийӗсем тӑкак тӳсни пирки каларӗ. Чӑвашавтотрансшӑн ку виҫе 163 млн тенкӗпе танлашӗ, тӗп хулари троллейбус управленийӗшӗн — 31 млн тенкӗпе. Ҫавна май асӑннӑ компанисем тарифсене пысӑклатма ыйтнӑ. Хулари автобус маршручӗсем ҫинче билет хакне 16 тенкӗ тума сӗннӗ, троллейбуссем тытса тӑракансем 14 тенкӗ ыйтнӑ.
Тариф служби лару-тӑрӑва тӗплӗ тишкернӗ хыҫҫӑн ҫакӑн пек виҫесем патне ҫитнӗ:
• хулари автобуссемпе маршрутлӑ таксисенче — 14 тенкӗ;
• троллейбуспа — 12 тенкӗ.
Хула ҫумӗнчи маршрутсем ҫинче ҫулҫӳревӗн 1 ҫухрӑмӗшӗн 2,09 тенкӗ тӳлеттерӗҫ, хуласен хушшинчи ҫулҫӳревшӗн — 2,18 тенкӗ. Хулари транспортпа ҫӳремелли уйӑхлӑх билет хакӗ — 650 (пӗр йышши транспортпа) тата 865 тенкӗ (икӗ йышши транспортпа).
Ку хаксем ҫӑвӑн 15-мӗшӗнчен вӑя кӗрӗҫ.
Чӑваш Почти пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал почтӑра ӗҫлекенсем валли 150 велосипед килме кирлӗ. Ҫак хут тӑрӑх кашни почтӑ ӗҫченне, енчен те унӑн хӑйӗн ӗҫӗпе 10 ҫухрӑм ытла утмалла пулсассӑн, велосипед парнелӗҫ.
Чӑваш ҫӗрӗнче ыттисенчен ытларах Ҫӗмӗрле тӑрӑхӗнчи почтальонсен утма тивет иккен. Ҫавӑнпа ку тӑрӑха кӑҫал икӗ урапаллӑ 32 хатӗр килме кирлӗ. Ку ӗҫре хӗрарӑмсем ытларах пулнӑран велосипедсем те вӗсене валли хатӗрленӗскерсем пулӗҫ. Тӳре-шара ял ҫулӗсене те шута илнӗ иккен: ураписем хӗртнӗ тимӗртен пулмалла, тыткӑчне те хытарнӑ пулать. Пыльчӑк ҫулпа пыма та ураписем меллӗ пулӗҫ.
Ку ҫӗнӗлӗхсем Раҫҫей Почти ӗҫне самай хӑвӑртлатма тивӗҫлӗ тет.
2011 ҫулхи раштавӑн 1-мӗшӗнче Куславкка районӗнче «Куславкка–Ҫатракасси–Тӗмшер–Аманик» участокӗнче «Варасӑр-Аманик» машин ҫулне савӑнӑҫлӑн уҫрӗҫ. Ҫак самант кунти халӑлӑх тахҫанхи ӗмӗтне пурнӑҫлама май пачӗ теме пулать. Халӗ ӗнте вӗсем аякран ҫаврӑнмасӑрах тӳрӗ ҫулпа Тӗмшертен Аманикпе Елчӗке ҫитме пултарӗҫ.
Ҫула 2008 ҫулта тума пуҫланӑ. Анчах та укҫа ҫитменрен 2009 ҫулта ӗҫ чарӑнса ларнӑ. Хальтерех вара, 2011 ҫулта, М. Игнатьев Элтепер ҫине тӑнипе ҫула туса пӗтер май пулчӗ.
Уяв савӑнӑҫлӑ иртрӗ: ҫул тӑвакансене Хисеп хучӗсем пачӗҫ, ялти халӑх ушкӑнӗ юрӑ-ташӑпа куракансене савӑнтарчӗ.
Питӗрте метро пурри пирки пӗтӗм халӑх пӗлет ӗнтӗ, хӑшӗ-пӗри унта ярӑнса та курнӑ. Ҫак хулари транспорт ҫыхӑнӑвӗ тарӑн вырнаҫни пирки те чылайӑшӗ илтнӗ-илтнех. Паян вара, раштавӑн 28-мӗшӗнче, 14 ҫул хушши тӑрмашса ӗҫленӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗ станцие хута янӑ — «Адмиралтейски» ятлине.
Тӗнче шайӗнче вара чи тарӑн вырнаҫнӑ станци пирки ыйту тавлашуллӑ. Питӗрти станцие уҫиччен ку вырӑна Кейӳ хулинчи «Арсенальнӑй» станци йышӑнатчӗ (102 м.). Питӗрти ҫӗнӗ станцийӗн тарӑнӑшӗ пирки вара тӗрлӗрен пӗлтереҫҫӗ — 102, 105, 120 м. Хӑшӗ вӗсенчен тӗрӗс — пӗлсе ҫитерейрес ҫук. Ҫапах та пӗр иккеленмесӗр калама пулать — Раҫҫейре вӑл чи тарӑнни.
«Адмиралтейски» станцие 1997 ҫулта тума пуҫланӑ. 2005 ҫултанпа ӑна хатӗрлесе ҫитерсе хута ярас тӗлӗшпе ҫӗнӗрен ӗҫлеме тытӑннӑ. Ыйтусен ытларахӑш пайӗ ҫӗр ҫийӗнчи вестибюле ӑҫта вырнаҫтарассипе ҫыхӑннӑ пулнӑ. 2006 ҫулта ҫеҫ влаҫрисем татӑклӑн йышӑну тума вӑй ҫитернӗ. Ҫапла май вара 2007 ҫултанпа ӗҫ майӗпен малалла шума тытӑннӑ. Уҫасса та кӑҫал ӑна раштавӑн 25-мӗшӗнче уҫма палӑртнӑ пулнӑ, анчах та пур ӗҫсене те туса ҫитерейменнине пула малтан 27-мӗшне куҫарнӑ, каярах вара — паянхи куна.
Ленин районӗнче юр тасатма чӑрмантаракан машинсене эвакуацилес тӗлӗшпе рейд ирттернӗ.
Хӗл кӑҫал юрлӑ килчӗ — ҫӳлти тӳпе кашни кун тенӗ пекех юр тӑкса тӑрать (паян, ав, ҫумӑр та ҫукаларӗ). Машинсене ирӗклӗ ҫӳреме май пултӑр тесе коммуналлӑ хуҫалӑх ӗҫченӗсем ирӗн-каҫӑн тӑрӑшаҫҫӗ. Шел, хӑшӗ-пӗри вӗсен ӗҫне ӑнланмасть, тӑват урапаллӑ хатӗрӗсене ӑҫта кирлӗ унта лартса хӑварать. Унччен те ансӑр ҫул вара татах та хӗсӗнет.
Раштавӑн 14-мӗшӗнче ятарлӑ рейд ирттернӗ. Паллах, маларах машинсен хуҫисене пӗлтернӗ — ирхине 5 сехетрен пуҫласа ҫурт картисенче юр тасатас ӗҫ пырӗ — тесе систернӗ. Хӑшӗ-пӗри вара шарт та туман пулас. Шап та лӑп вӗсен машинисене Шупашкарти Ленин районӗн администраци сотрудникӗсен, ҪҪХПИ тата «Дорэкс» АУО ӗҫченӗсен пулӑшӑвӗпе штраф чарӑнӑвне ӑстатнӑ та ӗнтӗ. Вокзалҫум, 4а тата Энгельс, 3/1 ҫуртсем ҫывӑхӗнчи икӗ машина куҫарма тивнӗ.
Кунашкал ӗҫе тепер эрнере те ирттерӗҫ — ҫавӑнпа та тӑватӑ урапаллӑ хатӗрсен хуҫисен хӑйсен транспортчӗ пирки тимлӗрех пулмалла.
| РАШ | 15 |
Хӗллехи каҫсем питӗ вӑрӑм, кунӗсем вара питех те кӗске. Кун ҫути вӑй илсе ҫеҫ ҫитерет, часах йӗри-тавра чатӑр карса илнӗ евӗр ҫанталӑк тӗксӗмленет, часах тепӗр каҫ та ҫитет. Иртнӗ ҫулсенче хӗле хирӗҫ сехетсене пӗр сехет каярах куҫарнине пула ирхине ӗҫе кайнӑ вӑхӑта кӑшт ҫуталма та тытӑнатчӗ ӗнтӗ. Кӑҫал вара пачах та урӑхла: сехет йӗпписем саккӑр тӗлне ҫитеҫҫӗ — урамра вара куҫран йӗп чышсан та нимӗн те курӑнмасть!
Хулара, пырать-ха, кашни юпа ҫинче тенӗ пекех хунарсем ҫутатаҫҫӗ. Хӑш-пӗр урамсенче кӑнтӑрлахирен те ҫутӑрах, тейӗн. Ялсенче вара урамра хирӗҫ пулакансем пӗр-пӗрин ҫине пырса тӑрӑнма та пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен хунарсем сайра-сайра ҫеҫ вырнаҫнӑ.
Час ҫутӑлманни, уйрӑмах, ачасене терт кӳрет. Мӑн ҫыннӑн та ирхине ӑшӑ вырӑн ҫинчен тӑруках сиксе тӑрас килмест, ача-пӑчан вара тутлӑ ыйхӑран татӑлса, ҫурӑм хыҫне сумкка уртса ярса шкулалла ҫул тытма тивет. Кӗҫӗн класри ачасене тата та йывӑртарах. Пыраҫҫӗ вара, куҫӗсене сӑтӑркаласа, ҫул хӗррипе (чылай ялсенче ятарласа тунӑ тротуарсем ҫук пирки ҫапла тума лекет) иртсе ҫӳрекен машинасене те курмаҫҫӗ. Руль умӗнче ларакансем те ҫын кӗлеткине аякран асӑрхаса ӗлкӗреймеҫҫӗ, ҫывӑха ҫитсен тӑруках тормозне пусса лартаҫҫӗ.
Ҫӗрпӳ районӗнче хӑрушӑ аварине лекнӗ ҫемьесене укҫа парса пулӑшӗҫ. Министрсен кабинечӗ резерв фондӗнчен 45 пин тенкӗ уйӑрса пама йышӑннӑ. Асаилтеретӗп, М-7 Мускав–Ӗпхӳ ҫул ҫинче Фольсксваген микроавтобуспа пысӑк тиевлӗ машина пырса ҫапӑннине пула 9 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсене пытарас ӗҫ-пуҫа йӗркелеме Ҫӗрпӳ район администрацийӗ те пулӑшнӑ. Тавӑшкасси ялӗнчи Муткин ҫемйине муниципаллӑ бюджетран укҫа уйӑрса панӑ — инкекре вӗсем 5 ҫын ҫухатнӑ.
Элӗк районӗн официаллӑ сайчӗ районти юсанӑ ҫулсен калӑпӑшӗ ӳсни пирки пӗлтерет.
Ӗнер, ак, ятарлӑ комисси Никольски–Етӗрне–Калинин–Мӑн Ямаш ҫулне еплерех юсанине тӗрӗслесе тухрӗ. Ку ӗҫе «КапиталСтрой» ТМЯО тунӑ.
Ҫул кӑлтӑкӗсене чиперех юсаса тухнӑран комисси юсав ӗҫӗсене йышӑнма шутларӗ. Тӗрӗслевҫӗсем пӗтӗмпе ҫур ҫухрӑма яхӑн ҫула пӑхса тухрӗҫ — вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх халь ун тӑрӑх машинсем чӑн та пӗр чӑрмавсӑр чупса ҫӳреме пултараҫҫӗ. Ку чӑн е суя пулнине, паллах, вӑл ҫулпа усӑ куракан водительсенчен ыйтмалла — вӗсен шухӑшӗ хальлӗхе паллӑ мар-ха.
Кашни ҫулах авӑнӑн 22-мӗшӗнче тӗнчере «Пӗр кун — автомашинӑсӑр» акци ирттереҫҫӗ. Ҫавна май Раҫҫейре «Пӗр эрне хушши альтернативлӑ транспорт» ятлӑ ҫӗнӗ ӗҫ-пуҫ ирттерме йышӑннӑ. Унта 7 хула хутшӑнӗ, вӗсен йышӗнче — Шупашкар та.
19-мӗш числаран пуҫласа 25-мӗшӗччен экологсемпе вырӑнти влаҫри машинӑллӑ ҫынсене обществолла транспортпа, е велосипедпа, самокатпа, роликсемпе усӑ курма чӗнеҫҫӗ. Ҫавах та пирӗн водительсем ку ӗҫе пуҫӑнма хатӗр марри сисӗнет. Акцие хутшӑнакан сахал. Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх ку эрне ыттисем пекех пулӗ. Ҫапах та вӑл вӗҫлениччен вӑхӑт пур-ха — ҫакӑ шанӑҫ кӳрет.
+10.3 °C