Элтепер тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев «Элара» АУна Чӑваш Республикин хисеп грамотипе чысласси пирки хушу алӑ пуснӑ. Предприяти ӑна промышленноҫ аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн тивӗҫнӗ.
Ҫавӑн пекех нумай ҫул тӑрӑшнӑшӑн, промышленноҫ тытӑмӗнче ҫитӗнӳсем тунӑшӑн предприятире тӑрӑшакан Александр Углов тата «Чӑваш Республикин промышленноҫӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята илнӗ.
Кӑҫал савут 50 ҫул тултарать. Ӑна 1970 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче йӗркелесе янӑ. Ҫавна май нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче предприяти ӗҫченӗсем валли Филипп Киркоров концерт лартӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ЧР Элтеперӗ ҫумӗнче йӗркеленӗ консультаципе канашлу органӗсен тухӑҫлӑхне ӳстересшӗн. Ҫак шухӑша вӑл РФ Патшалӑх Думин Финанс рынокӗ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫипе Анатолий Аксаковпа (аса илтерер: Олег Николаев та, Анатолий Аксаков та — «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗсем) тӗл пулсан каланӑ. Экономика ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ чух экспертсемпе канашлани пӗлтерӗшлӗ тесе шухӑшлать республикӑн ҫӗнӗ ертӳҫи.
Республика Правительствин, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен, патшалӑх корпорацийӗсен пайташӗсен, усламҫӑсен, экспертсен хӑватне пӗр ҫӗре пӗрлештермелли пирки те калаҫнӑ ӗнерхи тӗлпулура республикӑн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлаканӗпе РФ Патшалӑх Думин депутачӗ.
Ҫурт-йӗр йӳнелсе пымасть. «Мир квартир» (чӑв. Хваттерсен тӗнчи) портал эксперчӗсем юлашки ултӑ ҫулта ҫурт-йӗр рынокӗнче пулса иртнӗ улшӑнусене тишкернӗ. Вӗсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн чылай хулинче кивӗ (сӑмах иккӗмӗш рынок текенни пирки пырать) ҫуртсенчи хваттерсем палӑрмаллах хакланнӑ.
Пуринчен ытла Сочи хулинче хваттер хакланнӑ. Хура тинӗсӗн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енче вырнаҫнӑ ҫав хулара хак 120 процент ӳснӗ. Ҫакӑнта хула аталанӑвне Олимпиада умӗн укҫа чылай хывни витӗм кӳнӗ.
Мусквара юлашки 6 ҫулта хаксен ӳсӗмӗ — 54%, Питӗрте — 49%, Хусанта — 45%, Краснодарта — 36%, Калининградра — 24%, Мускав облаҫӗнче — 28%, Тула тата Ставрополь хулисенче — 24%, Пермьпе Томскра, Сартупа Курскра — 22%.
Китай пуянӗсем Пӑрачкав районӗнче сӗт-ҫу ферми тумӗҫ. Сӗт-ҫу савучӗ валли кунсӑр пуҫне вӗсем Муркаш районӗнчи Эхветкасси ялӗ ҫывӑхӗнче те, Ҫӗрпу районӗнче те ҫӗр шырарӗҫ. Халӗ Китай инвесторӗсенчен Шупашкар район ҫыннисем шикленсе ӳкнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вырӑнтисем Илпеш ҫывӑхӗнче логистика центрӗ тӑвассине хирӗҫ. Унта Китай пуянӗсем пырса кӗресрен шикленеҫҫӗ.
«Сычуань-Чувашия» компани хӑй те шухӑшне улӑштарнӑ иккен. Халӗ вӑл Пӑрачкав районӗнче ферма тӑвас темест. Унти уй-хирте апат-ҫимӗҫ культурисене ҫеҫ туса илӗ. Сӗт-ҫу фермине Ҫӗмӗрле районӗнче хӑпартса лартасшӑн. Унта маларах пӗрисем выльӑх апачӗ валли хушма апат хатӗрленӗ, халӗ ҫав производство пушӑ ларать иккен.
Раҫҫей банкӗ процент ставкине черетлӗ хутчен чакарнӑ. «Российская газета» хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх, хальхинче те банк ставкӑна 0,25 процент пункчӗ чухлӗ пӗчӗклетнӗ. Кӑҫал ставкӑна тек тӗкӗнмӗҫ. Укҫа-тенкӗпе тата кредитпа ҫыхӑннӑ черетлӗ ларӑва банк 2020 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тепре пухӑнӗ. Ун чухне епле йышӑнассине тӗрлӗ фактор витӗм кӳрӗ. Сӑмахран, ҫӗршыври инфляци шайӗ, экономика аталанӑвӗ, финанс рынокӗнчи тулаш тата шалти условисем.
Раҫҫей банкӗ халӗ ҫирӗплетнӗ ставка — 6,25 процент. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе процент ставкине пӗтӗмпе 1,5 процент таран чакарнӑ. Анчах кашнинчех пӗчӗкшерӗн. Чи нумай чакарни юпа уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне банк процент ставкине тӳрех 0,5 процент пӗчӗклетнӗ.
Етӗрнери спирт савучӗ «100 лет Чебоксарская водка» ятпа шурӑ эрех кӑларнӑ. Ҫакӑ конкуренцие хӳтӗлесси ҫинчен калакан федераци саккунне пӑснине Шупашкарти ликерпа водка савучӗ асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл Федерацин монополипе кӗрешекен службин Чӑваш Енри управленине евитленӗ.
«100 лет Чебоксарская водка» ятпа Етӗрнери спирт савучӗн усӑ курма, чӑн та, ирӗк пулман. Ҫапларах пӗтӗмлетнӗ монополипе кӗрешекенсем. Унсӑр пуҫне Етӗрнери савут этикетка ҫине Шупашкарти ликерпа водка савучӗн ҫурчӗн сӑнӳкерчӗкне вырнаҫтарнӑ.
Асӑннӑ ятпа эрех кӑларма Етӗрнери предприяти кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче чарӑннӑ.
«Rusprofile» контрагентсене тӗрӗслемелли сервиса ӗненсен, Етӗрнери савутӑн тӗп пуҫлӑхӗ — Алексей Селиванов. Ҫав ҫӑлкуҫра пӗлтернӗ тӑрӑх, предприятин учредителӗсем иккӗн: Андрей Егоров тата Максим Морозов. Вӗсен пурлӑхӗ — 50-шар процент.
Чӑваш Енре туса кӑларакан мороженӑй Казахстана ӑсанать. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви Федерацин таможня тытӑмӗ хыпарлани тӑрӑх ӗнер пӗлтернӗ.
Раҫҫейрен ют ҫӗршывсене ӑсанакан мороженай калӑпӑшӗ 2019 ҫулта 7,2 процент нумайланнӑ. Ҫакӑнта Шупашкарти «Волга АЙС» предприяти тӳпи те пур. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе Шупашкарти предприяти Казахстана хӑйӗн продукцине 7,3 пин долларлӑх ӑсатнӑ.
Тӑватӑ ҫул каялла пирӗн ҫӗршывран мороженӑя 24 ҫӗршыва ӑсатнӑ, кӑҫал ҫак хисеп 37 ҫӗршывпа танлашнӑ. Пысӑк импортерсенчен пӗри — Казахстан, иккӗмӗш вырӑнта – Монголи, виҫҫӗмӗшӗнче — Украина. Раҫҫей мороженӑйӗ Канадӑпа АПШна та, Китайпа Сенегала та ӑсанать. Мороженӑй туса илекенсем Европӑри ҫӗршывсемпе те туслӑ ҫыхану тытаҫҫӗ.
Чӑваш Енре туса кӑларакан мечӗке республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев чысланӑ. Продукци «100 лучших товаров России» (чӑв. Раҫҫейри чи лайӑх 100 тавар) йышне кӗнӗ.
Шупашкарти В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ ача-пӑча валли резина мечӗк кӑларать. Ҫӗнтерӳҫӗ предприятие (унӑн ертӳҫи пулса Михаил Резников тимлет) республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарта ӗнерпе паян иртекен регионсен хушшинчи XV «Ӑнӑҫлӑ бизнесӑн стратегийӗ тата практики» форум вӑхӑтӗнче чысланӑ. Мероприятие тӗрлӗ предприяти-организаци ертӳҫисем, усламҫӑсем, тӳре-шара хутшӑнать.
Шупашкар хулин Мускав район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ун пек мечӗке Раҫҫейре тек никам та туса кӑлармасть. В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ ҫак енӗпе 1960 ҫултанпа тӑрӑшать.
Чӑваш Енӗн делегацийӗн Беларуҫ Республикине ӗҫлӗ ҫул ҫӳревпе тухса кайнӑ. Асӑннӑ ҫӗршывра чӳк уйӑхӗн 20-22-мӗшӗсенче виҫӗ кунлӑх лару иртӗ. Унта Чӑваш Республикипе Беларуҫ Республики хушшинче ӑслӑлӑхпа техника, суту-илӳпе экономика тата культура ҫыхӑнӑвӗсене аталантарас ыйтусене сӳтсе явӗҫ.
Чӑваш Енӗн экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗ Павел Иванов каланӑ тӑрӑх, делегаци йышне республикӑн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем, промышленноҫ тата ял хуҫалӑх предприятийӗсен, IT-компанисен, вӗренӳ заведенийӗсен ертӳҫисемпе специалисчӗсем кӗнӗ. Делегацие Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ Ертӳҫи Иван Моторин ертсе пырать.
Чӑваш Ен пайташӗсем хӑйсен компанийӗсемпе паллаштарӗҫ. Беларуҫ Республикинчи машиностроени, ядл хуҫалӑх тата тирпейлекен предприятисен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашма палӑртнӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев журналистсене черетлӗ хутчен пресс-конференцие чӗннӗ. Республика ертӳҫи калаҫнине видео ӳкерсе илекенсем те пулнӑ. «Ҫыхӑнура» портал журналисчӗсем «Грани» хаҫатӑн видеохыпарлавӗ тӑрӑх пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев вӑтам шалӑва шута илекен статистикӑна ырламан. «Сӑрӑ» шалушӑн та пӑшӑрханать иккен республика ертӳҫи.
Михаил Васильевич шухӑшланӑ тӑрӑх, Ҫурҫӗрте пирӗн республикӑра пурӑнакансем, пурӗ 30 пинтен кая мар ҫын, ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем Чӑваш Енре пурӑнаҫҫӗ, ытти регионта вахта мелӗпе ӗҫлеҫҫӗ. Унтах вӗсене Росстат шута илет. Килес ҫултан ведомство шутлав меслетне улӑштарӗ. Ҫапла тусан, Михаил Игнатьев Элтепер шухӑшланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енри вӑтам шалу виҫи те пысӑк курӑнӗ.
+2.3 °C