Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ аслӑ вӗрентекенӗмӗре Иван Яковлева халалласа нумай материал пухнӑ. Вӑл вӗсемпе ыттисене те паллашма май туса панӑ.
Асӑннӑ материалсем тӑван тӑрӑх историне вӗренме, Иван Яковлева халалланӑ уроксемпе информаци сехечӗсем ирттерме усӑллӑ пуласса шанаҫҫӗ.
Вулавӑш пухнӑ материалсен шутӗнче — Иван Яковлев коллекцийӗ, «Патриарх чувашской культуры» (чӑв. Чӑваш культурин патриархӗ) тата «Письменная культура Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енӗн ҫырулӑх культури) виртуаллӑ куравсем тата ытти те.
Илемлӗ вулакансен «Ялан янра, чӑваш чӗлхи!» онлайн-фестивалӗ пуҫланнӑ. Вӑл паянтан пуҫласа ака уйӑхӗн 25-мӗшӗ таран пырӗ.
Ӑна Чӑваш Енӗн Ача-пӑчапа наци вулавӑшӗ ирттерет. Унта ачасем тата яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ хутшӑнма пултарӗ.
Онлайн-фестивале Чӑваш чӗлхи кунне тата аслӑ вӗрентекенӗмӗр Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑвашла хайлавсене хитре вуланине ҫырса илсе #ЯнраЧӑвашЧӗлхи2023 тата #ЗвениЯзыкЧувашский2023 хештегсемпе «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче лартмалла.
«Чтобы язык жил, нужно им просто пользоваться». Ҫакӑн пек ят панӑ «Советская Чувашия» хаҫатӑн паянхи номерӗнче пичетленсе тухнӑ статьяна. Унта Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче иртнӗ эрне вӗҫӗнче йӗркеленӗ стратеги сессийӗнче сӳтсе явнӑ ыйтусем ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ.
Тӑван чӗлхене упраса хӑварассипе энтузиастсем нумай ӗҫлени пирки статьяра асӑнса хӑварнӑ май Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторне, Чӑваш чӗлхин лабораторийӗн ертӳҫине Николай Плотникова ырӑпа асӑннӑ.
Хаҫатри материалта «Яндекс. Тӑлмача» та аса илнӗ, Аҫтахар Плотников пӗлтӗртенпе «Атӑл Тӑлмач» ресурспа ӗҫлени ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Ку ӗнтӗ вӑл — чӑваш чӗлхине цифрӑлассиле ҫыхӑннӑ ӗҫ-пуҫ.
Статьяра чӑваш чӗлхипе ҫыхӑннӑ ытти ҫивӗч ыйтӑва та хускатнӑ.
Пирӗн республикӑра Пӗрлехи информаци кунӗсене ирттерессине чӗртсе тӑратни пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: вӗсен вӑхӑтӗнче тӳре-шара ӗҫ коллективӗсемпе тӗл пулать, вӑл е ку ҫивӗч ыйтусене хускатать, ҫынсен ыйтӑвӗсене хуравлать.
Черетлӗ информаци кунӗ ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртӗ. Ун чухне чӑвашсен аслӑ вӗрентекенӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитни пирки те сӑмах хускатӗҫ. Ку темӑна информкунӑн кун йӗркине кӗртнӗ.
Чӑваш Республикин Вӗрентӳ институчӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, «Хыпар» издательство ҫурчӗ, Чӑваш наци радиовӗ, «Тӑван радио», Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, 13 сехетре, «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ – 2023» акци ирттерӗҫ.
Диктант текстне 105,0 FM (Чӑваш Республикинче), 95,9 FM (Шупашкарта), 72,41 УКВ тата 100,3 FM радиохумсем ҫинче тӳрӗ эфирта вуласа паӗҫ. Диктант бланкне https://chrio.rchuv.ru/ сайтра вынаҫтарӗҫ.
Унсӑр пуҫне диктанта тӗрлӗ учрежденире пухӑнса ҫырма май туса парӗҫ.
Чӑваш Енре иртнӗ «Туслӑх хӗлхемӗ» фестиваль вӗҫленнӗ. Аса илтерер: ӑна Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерствипе Хӗрарӑмсен республикӑри канашӗ Тӑван чӗлхен пӗтӗм тӗнчери кунӗнче, нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, уҫнӑччӗ.
Халӗ «Туслӑх хӗлхемӗ» фестиваль ҫӗнтерӳҫисене пӗтӗмлетнӗ. «Сӑмах илемӗ» номинацире Елчӗкри вӑтам шкулта вӗренекен Камилла Борисова ҫӗнтернӗ, «Чӑваш вӑййи» номинацире — Патӑрьел районӗнчи Хирти Пикшикри «Мерчен» фольклор ушкӑнӗ, «Чӑваш ташши» номинацире — Шупашкар районӗнчи Тренккассинчи «Сияние» хореографи ушкӑнӗ, «Янра чӑваш юрри» номинацире — Хӗрлӗ Чутайӗнчи вӑтам шкулти Софья Эзенкина тата Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкассинчи шкулта 3-мӗш класра вӗренекенсем.
Ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗпе И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ «Языковая ситуация в Чувашской Республике» (чӑв. Чӑваш Республикинчи чӗлхе лару-тӑрӑвӗ) ҫавра сӗтел ирттерӗҫ. Ӑна И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине тата Тӗп халӑхсен чӗлхисен пӗтӗм тӗнчери вунӑҫуллӑхне халаллӗҫ.
Ларӑвӑн модераторӗ — филологи наукисен докторӗ, ЧПУн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн деканӗ Алёна Иванова.
Ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗсем: истори наукисен докторӗ Иван Бойко, филологи наукисен кандидачӗсем Артём Гаврилов тата Алевтина Долгова — тухса калаҫӗҫ.
Марина Карягина тележурналист, режиссёр, сценарист, сӑвӑҫ тата драматург Азербайджанра пулнӑ.
Унта вӑл «Патшалӑх Ертӳлӗхӗ ҫумӗнчи культура комитечӗ йыхравланипе» кайса килнӗ, «Бакура иртнӗ ҫӳллӗ шайри уявсене» хутшӑннӑ.
Марина Карягина халӑх тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, пысӑк юбилей каҫӗсенче тухса калаҫнисӗр пуҫне хурӑнташлӑ халӑх ҫыравҫисемпе пӗр-пӗрин литературипе паллашнӑ, сӑвӑсем вуланӑ, кӗнеке презентацийӗсем ирттернӗ, Гейдар Алиев паркӗнче йывӑҫ лартнӑ.
«Каҫпи (Хасар) тинӗсӗ хӗрринчи эрнелӗх ӗҫлӗ ҫулҫӳрев тулли те пуян, усӑллӑ иртрӗ», — пӗтӗмлетнӗ нумай енлӗ ӑста.
Чӗмпӗр хулинче палӑка хӑтлама пуҫтарӑнӗҫ.
Виктор Аванмарт халӑх тетелӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, презентаци ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртӗ. Мероприяти 14 сехетре пуҫланӗ.
Ҫӗнӗ чӑваш алфавитне халалланӑ палӑк хӑтлавӗн программинче:
палӑк умӗнчи митинг тата унта чечек хуни, чӗннӗ хӑнасем тухса калаҫни, «Сӑрнай» халӑх вокал ансамблӗн номерӗсем, ӑсталӑх лаҫҫисем, пӗрремӗш букварь ҫинчен ролик кӑтартни, ача-пӑча ӳкерчӗксен конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чыслани.
Хӑтлава Чӗмпӗрти чӑваш культурин центрӗ,
«В.И. Ленинӑн тӑван ҫӗршывӗ» музей-заповедник, Чӗмпӗрпе Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗ ирттереҫҫӗ.
Митинга хутшӑнас кӑмӑллисене «Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗ» музейра кӗтеҫҫӗ.
«Дуняша Style» фолк-ушкӑн 10 ҫулхине уявлать. Ҫавна май вӑл концерта йыхравлать. Уяв концерчӗ Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче иртӗ, вӑл 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Сцена ҫине ушкӑн солисчӗсем Анастасия Батюкова, Татьяна Попова тата Наталья Яконина тухӗҫ. Унсӑр пуҫне «Ҫеҫпӗл», «Ҫавал» ансамбльсен, «Nota «G» ташӑ ушкӑнӗн пултарулӑхӗпе киленме май килӗ.
Концертра «Мӗншен-ши?», «Атьӑр, хӗрсем, выляма», «Тӑван халӑх сасси», «Эх, чун!» тата ытти илемлӗ юрӑ янӑрӗ.
+0.3 °C