Ҫулталӑк пуҫланнӑ-пуҫланман ҫӗмӗрлесем хӑйсен айӑкра вӗренекенӗсене хӗллехи канусене кӗтсе илме тытӑнчӗҫ. Мӗнле вӗренетӗн, мӗнле ҫитӗнӳсем тума пултартӑн, ӗмӗтӳ пури чӗрӳнте: пурне те, ним пытармасӑр каласа параҫҫӗ ачасем.
Шупашкарти Федор Павлов ячӗллӗ музыка шкулӗнче вӗренекен Ксенофонтов Женӑн та хӑйӗн ҫинчен тӑван шкул ачисемпе вӗрентекенӗсене каласа пама тиврӗ. Женӑпа ҫӗмӗрлесем чӑнах та мухтанаҫҫӗ. Пӗчӗкренех вӑл Чӑваш енри тата Раҫҫейри музыка конкурсӗсенче чапа тухнӑччӗ. Иккӗмӗш ҫул ӗнтӗ ача ятарласа музыка шкулӗн фортепиано класӗнче вӗренет. Светлана Лесных, унӑн вӗрентекенӗ, Женйӑна пит ырлать теҫҫӗ. Ик сехет таран, ятарласа тунӑ концертри евӗрлех, сывламасӑр тенӗ пекех ҫӗмӗрлесем Шопенӑн тата Бетховен кӗввине унӑн аллинчен янӑранине итлесе киленчӗҫ.
Кӑҫал Ксенофонтовӑн канма вӑхӑт пулмӗ те пулас. Хусанта фортепиано музыкин фестивальне хутшӑнасшӑн каччӑ. Тур пулӑштӑр ӗнтӗ Сӗмӗрлӗ каччине ҫак минетлӗ ӗҫре.
2011 ҫул вӗҫӗнче Мускавра пӗтӗм Раҫҫейри ҫамрӑк космонавтсен фестивалӗ иртрӗ. Шкул ачисем С.Королев конструктор ячӗллӗ Космонавтика музейӗнче тата М.Ломоносов ячӗллӗ физика институтӗнче тапӑҫнӑ.
Ҫӗмерлӗ хулинчи 8-мӗш гимназире вӗренекенсем Тихонов Александрпа Тарасов Артем та ҫакӑнта хутшӑннӑ. Вӗсен ӗҫӗ «Космос салтакӗсем» ятлӑ пулнӑ. Ачасем хӑйсен проекчӗпе ҫӗр ытла хутшӑнакан хушшинче мала тухма пултарнӑ. Ҫапла май пӗтӗм Раҫҫейрен пуҫтарӑннӑ 17 ачапа пӗрле пирӗн ҫамрӑк ентешсем те 2012 ҫулта Калугӑри космодромран карапа вӗҫтернине хӑйсен куҫӗпе курма пултарӗҫ.
Ҫӗмӗрлӗ евӗр пӗчӗк вырӑнсенче тухаҫҫӗ те ентӗ ҫӗршыва тата тӗнчене тӗлӗнтерекен хастар ҫынсем.
Етӗрне районӗ 85 ҫул тултарнине халалласа ҫак тӑрӑхра фестиваль иртет.
«Мой край родной — мое ты вдохновенье» (чӑв. Тӑван енӗм — эсӗ манӑн хавхаланӑм) фестивале хутшӑнса Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗ ҫумӗнчи «Салам» ансамбль районти Мучар ял тӑрӑхӗн культура ҫуртӗнче пысӑк концерт кӑтартнӑ.
Программӑна «Салам» ансамбль уҫнӑ, курма пухӑннисене Елена Шарова, Алина Фёдорова, Надежда Мурзина, Ирина Семёнова шӑрантарнӑ «Ҫимӗк каҫӗ» юрӑ кӑмӑла кайнӑ. Ҫавӑн пекех Ирина Семенова, Екатерина Артемьевна Семёнова, Александр Витальевич Шаров баянҫӑ, Александр Владимиров, Николай Петров куракансене хитре юрӑсемпе савӑнтарнӑ.
Концерта Кӑкшӑм шкулӗн «Звездочка» (чӑв. «Ҫӑлтӑрчӑк») ансамблӗ хутшӑнса юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Залри халӑх уйрӑмах Алены Яковлева чикан ташшине тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑннӑ.
Уйкас ялӗнчи клуб-вулавӑш ӗҫченӗсем те яланах концертсене хастар хутшӑнаҫҫӗ. Ку хутӗнче те ҫурт заведующийӗ Сандыркина Рената Порфирьевна тата Шарова Венера явӑҫмасӑр юлмарӗҫ, куракансен кӑмӑлне чӗрене хускатакан юрӑсемпе ҫӗклерӗҫ.
Кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче Красноармейски-Трак район вулавӑшӗн вулав пӳлӗмӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ. Янкасҫӑсем кун йӗркинчи ҫак ыйтусене пӑхса тухрӗҫ:
1. Н.Я. Янкас ячӗллӗ пӗрлӗхӗн 2012 ҫулхи ӗҫ планне пӑхса тухса ҫирӗплетесси.
2. Нестер Янкас ячӗллӗ премин 2012 ҫулхи лауреачӗсене палӑртасси.
3. «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» юрӑ-кӗвӗ фестивальне ирттересси.
4. «Тӑван Атӑл» журналта ятарлӑ литература страници кӑлармашкӑн авторсене суйласа илесси.
Пӗрремӗш ыйтупа пӗрлӗх ертӳҫи Георгий Тусли ҫыравҫӑ тухса калаҫрӗ. Вӑл пӗлтӗр тунӑ ӗҫсем ҫинче тӗплӗн чарӑнса тӑчӗ, кӑҫал пурнӑҫламалли ӗҫсене палӑртрӗ. 2012 ҫулта янкасҫӑсен юбилейӗсем те пулаҫҫӗ: Георгий Тусли хӑй 65 ҫул тултарать, Николай Янкерпа Николай Карай поэтсем — 70 ҫул, Николай Филимонов — композитор-музыкант ҫуралнӑранпа вара 75 ҫул ҫитет. Ҫак паллӑ кунсене чыслӑ ирттерсе ямалла.
Иккӗмӗш ыйтупа пӗрлӗх правленийӗн пайташӗсем ҫапла йышӑну турӗҫ: Нестер Янкас ячӗллӗ премин 2012 ҫулхи лауреачӗсен ятне Упи вӑтам шкулӗн вӗрентекенӗ, алӑ ӑсти, илемлӗ сӑнӳкерӳ маҫтӑрӗ И.
Ульяновск хулин «Губернаторский» Культура керменӗнче облаҫри чӑваш юрӑҫисен XI «Чӑваш шӑпчӑкӗ» фестиваль-конкурсӗ иртрӗ. Юрӑҫсен ӑмӑртӑвне ертсе пыма Шупашкартан ятарласа «Асамат» ушкӑн ертӳҫи Леонид Антонов килнӗ. Валентина Тарават, Светлана Печникова пек искусство ӗҫченӗсем хутшӑнни мероприяти шайне ҫӗклерӗ.
Конкурса хутшӑнакан яшсемпе хӗрсен пултарулӑхне хак паракан сумлӑ жюри хушшинче Тутарстанра ҫуралса ӳснӗ ҫынсем те пур. Ку, паллах, хальхи вӑхӑтра Чӗмпӗр тӑрӑхӗнче пурӑнакан тутарстансене хумхантарать те, хавхалантарать те. Пӗр сӑмахпа каласан мӑнаҫлӑх ҫуратать! Жюри председателӗн тивӗҫне пурнӑҫлама «Хусан чӑвашӗсем» ушкӑнӑн ертӳҫине Алексей Наумов композитора шанса панӑ. Куракансем хушшинче тӑхӑрьялсем нумай пулни сисӗнет.
Тутарстансем йышпа кӑна мар, талантпа та ирттереҫҫӗ. Конкурсантсен хушшинче Нурлат районӗнчен тухнӑ хӳхӗм юрӑҫ Катя Артемьева пултарулӑхӗпе палӑрчӗ. Чи савӑнмалли вара жюри пӗтӗмлетӗвӗнче пулчӗ. Гран-прине ҫӗнсе илекенӗ Пӑва районне кӗрекен Шемек ялӗнче ҫуралнӑ чиперкке Екатерина Карамзина пулчӗ. Вӑл Шемек тата Пӳркел ялӗсен шкулӗсенче вӗреннӗ, халӗ Ульяновскра авиаци институтӗнче пӗлӳ илет.
Паян, кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче, Сочире хаваслисемпе тавҫӑруллисен XXIII «Кивин» тӗнче фестивалӗ пуҫланнӑ. Унта пирӗн тӑрӑхран тӑватӑ команда хутшӑнать. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн «Юг» тата факультетсен пӗрлештернӗ командисем, РФ Президенчӗ ҫумӗнчи Раҫҫей халӑх хуҫалӑхӗпе патшалӑх служба академийӗн Шупашкарти филиалӗн студенчӗсем «Муниципалитет» тата республикӑн пӗрлештернӗ команди «Общага» хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Сочири хӗллехи форум пӗтӗмлетӗвӗпе ҫулталӑкри сезонра аслӑ тата премьер-лигӑра выляма тивӗҫлисене суйлаҫҫӗ. Вӗсене кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче фестивалӗн гала-концертӗнче пӗлтерӗҫ.
Чӑваш Енре та ҫакӑн йышши фестиваль иртет. Нарӑс уйӑхӗнче вӑл кӑҫалхипе 11-мӗш хут пулӗ. Ҫулсерен республикӑри КВН фестивалӗнче 80 ытла команда вылять.
Раштавӑн 16-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнче фольклор ушкӑнӗсен «Иксӗлми Чутай ҫӑлкуҫӗсем» VI фестивалӗ пулчӗ. Уявра районти 10 фольклор коллективӗ тата сусӑрсен вырӑнти «Надежда» (чӑв. «Шанчӑк») обществин артисчӗсем хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ. Уяв программи питех те пуян, кашни коллектив мухтава тивӗҫлӗ.
Хӗрлӗ Чутайсем Ҫӑварни уявне халалланӑ юрӑ-кӗвӗ шӑрантарса пӗрремӗш вырӑн йышӑнчӗҫ. Иккӗмӗш вырӑнта Хусанушкӑньти «Урпаш» тата Штанашри «Шуҫӑм» ушкӑнсем, виҫҫӗмӗш вырӑнта — Кив Атикассинчи «Шупуҫ», Паньтӑкри «Сӑр таппи» тата сусӑррисен «Шанчӑк» фольклор ушкӑнӗсем.
Сӑнсем (36)
Куславкка районӗнчи паллӑ фермер Василий Семенов 2009 ҫултанпа купӑста фестивальне ирттерет. Малтан ӑна Карач ял тӑрӑхӗнче йӗркеленӗ, унтан вӑл Куславкка хулине куҫнӑ, республика шайне ҫитнӗ.
Кредит илсе пысӑк стройка пуҫланӑран Василий Николаевич уяв тума кӑҫаллӑха тӑхтас, ӑна ҫитес ҫула куҫарас тӗллевлӗччӗ. Раҫҫей ял хуҫалӑх банкӗн Чӑваш Енри филиалӗ вара вӑй-халне шеллемен фермера пулӑшма шухӑшларӗ. Ҫапла май вара кӑҫалхи фестиваль Шупашкарта иртрӗ.
Василий Николаевичӑн ырӑ пуҫарӑвне малалла аталантарса банк пархатарлӑ ӗҫ турӗ. Халӑх йӑлине манӑҫтарманни ҫитӗнекен ӑрушӑн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ. Пӗрле пуҫтарӑнса купӑста тӳсе йӳҫӗтесси ӗлӗкех пулнӑ, вӑл чӑн-чӑн уява ҫаврӑннӑ. Чӑваш кирек мӗнле ӗҫе те пӗччен-иккӗн мар, йышпа (нимелле) пурнӑҫланӑ. Ҫавӑнпа ывӑннине туйман, ӗҫӗ те ӑннӑ. Хамӑр ҫитӗнтернӗ экологи енчен таса пахча ҫимӗҫе йӑран ҫинченех йӳнӗпе сутни мӗн усси? Ӑна вырӑнта тирпейлесе хӗл каҫипе тупӑшлӑ вырнаҫтарни лайӑхрах.
| АВН | 29 |
Авӑнӑн 16-17-мӗшӗсенче Ҫӗнӗ Малӑкла районӗ «Малыклынский каравай» ятпа Атӑл тӑрӑхӗнчи халӑх культурисен иккӗмӗш фестивальне ирттерчӗ. Ӑна йӗркелекенсем — Ҫӗнӗ Малӑкла район администрацийӗ тата Чӗмпӗрти Халӑх культура ценрӗ.
Уява Тутар, Чӑваш, Мордва Республикисенчен, Самар Енрен, Чӗмпӗр, Димитровград хулисенчен, Мелекесс, Сӑр районӗсенчен пурӗ 20 юрӑ-ташӑ ушкӑнӗ (250 ытла артист) килсе ҫитнӗ. Уявӑн тӗп шӑнӑрӗ — чӑвашсем. Хӑнасене кӗтсе илме ҫӗнӗмалӑкласем тӑватӑ хутлӑ пысӑк, кӑпӑшка ҫӑкӑр пӗҫернӗ. Ӑна чи сӑваплӑ вырӑна — сцена умне вырнаҫтарнӑ. Икӗ енӗпе тырӑ кӗлтисем лартса тухнӑ. Унсӑр пуҫне килнӗ хӑнасене парне пама 100 ытла ҫаврака, илемлӗ ҫӑкӑр пӗҫерсе хатӗрленӗ.
Пӗлме: Ҫӗнӗ Малӑкла районӗнчи халӑх йышӗнче чӑвашсем 4-мӗш вырӑн йышӑнаҫҫӗ — 17%. Ытти халахсен йышӗ: тутарсем 31%, мӑкшӑсем 28%, вырӑссем 21%, ытти халӑх (чикансем, эрменсем, азерсем) — 5%.
Иртнӗ шӑматкун, ҫурлан 20-мӗшӗнче, Лениногорск хулинче тӗлӗнмелле хитре уяв иртрӗ. Лениногорск тӑвӗсем тӑрӑх купӑс сасси ян! кайрӗ. Кунта Тутарстан Республикинчи Кама леш енчи чӑвашсем, купӑсҫӑсем пуҫтарӑннӑ. Тӗрлӗ районтан килнӗ ӑстасем. Питӗ нумай ҫын Нурлат ҫӗрӗ ҫинчен, Аксу районӗнчен килсе ҫитнӗ. Павлӑсем те маххӑ памарӗҫ. Кӳршӗ тӑрӑхран, Самар облаҫӗнчен, купӑсҫисемпе ансамблӗсем те хаваспах хутшӑнчӗҫ мероприятие. Уявӗ вара — Чулман Атӑл леш енчи чӑвашсен «Выля, хут купӑс!» II фестивалӗ.
Лениногорск хулин Культура керменӗ умӗнче ҫак кун питӗ шавлӑ пулчӗ. Купӑсҫӑсем кермен умӗнче пуҫтарӑнса пурте пӗр харӑс купӑс каласа паркпа аллея тӑрӑх «Нефть» фонтан патнелле утрӗҫ. Фестивале Лениногорск хулин «Шурӑ хурӑн» фольклор ансамблӗ хитре ташӑпа уҫрӗ. Илемлӗ мероприяти иртен пуҫласа кӑнтӑрла иртиччен пычӗ.
Пӗрремӗш вырӑна Нурлат районӗнчи Киклӗпуҫ ялӗнче пурӑнакан Василий Дмитриевич Абрамов выляса илчӗ.
+22.3 °C