Чӗрчунсен правине сыхлас енӗпе чан ҫапакан ҫынсене ку хыпар савӑнтармалла. Мехикӑра Хула канашӗ циркра чӗрчунсене усӑ курма чаракан йышӑну тунӑ. Чарӑва пӑхмасӑрах чӗрчунсене аренӑна илсе тухакансене 45 пин доллартан пуҫласа 60 пин доллар таран штрафлама тытӑнӗҫ.
Ҫапах та саккун хӑш-пӗр ирӗке парать-ха. Акӑ, дельфинсен шыври шоуне ҫынсем ӳлӗмрен те курса савӑнӗҫ. Йӑлана кӗнӗ Мексика родеоне те чарма шухӑшламаҫҫӗ. Мексика циркӗнче ӗҫлекен Стивен Пэйн кун пек ҫемҫелӗх пуррине кура саккунта икӗпитлӗх сӗмӗ сисӗннине палӑртнӑ. Ун шучӗпе вӑл ӗҫлекен Ringling Bros цирк чӗрчунсене сыхлас ыйтупа влаҫрисемпе ӗҫлеме хатӗр. Енчен те тӳре-шара циркри чӗрчунсен условине лайӑхлатассишӗн тӑрӑшать пулсан ку ыйтӑва татса памалла тесе шухӑшлать иккен эпир маларах асӑннӑ Стивен Пэйн. Енчен влаҫрисем урӑх тӗллевӗллӗ пулсан цирк федераци округӗн тулашӗнчи куракансене савӑнтарма хистет.
Циркра ӗҫлекенсен чӗрчунсене вӗсем начар тумаҫҫӗ. Чӗрчунсене циркра усӑ курмалла мар текенсем урӑхларах шухӑшлаҫҫӗ иккен.
Америкӑри Оклахома штачӗн ӑсчахӗсем пуля витермен ҫитти шухӑшласа кӑларнӑ. Ку хатӗр ҫемҫе те кӑпӑшка иккен, анчах хӳтлӗх енӗпе полицейскисем тата ҫар ҫыннисем усӑ куракан бронежилетсенчен кая мар-мӗн. Пуля витермен ҫиттие торнадо вӑхӑтӗнче е хӗҫ-пӑшалтан пеме тытӑнсан шкулта усӑ курма шухӑшлаҫҫӗ иккен.
Вилӗмрен хӑтарма пултаракан ҫиттие виҫӗ тӗрлӗ виҫепе кӑлараҫҫӗ-мӗн. Ӑна ҫурӑм ҫине е кӑкӑр тӗлне ҫирӗплетсе хума пулать. Вӑл — тилӗ тӗслӗ.
Ҫиттие шухӑшласа кӑларнисем ӗнентернӗ тӑрӑх хайхи япала мӗнпур йышши хӗҫ-пӑшалтан 90 процент хӳтӗлет имӗш. Торнадӑна пула ҫурт-йӗр ишӗлсе пуҫласан та ачасене вӑл чӗрӗ-сывӑ упраса хӑварӗ.
Чаплӑ ҫитти хакӗ пин доллар таран тӑрать. Шкулсемпе общество организацийӗсем ӑна пысӑк партипе туянсан кӑларакансем йӳнӗрехпе сутма хирӗҫ мар-мӗн.
Ҫывӑх кунсенче Хура тинӗсе НАТОн тӗпчевҫӗ икӗ карапӗ — итальянсен «Эллетра» тата хрантсуссен «Дюпюи-де-Лом» ятлӑскер — Хура тинӗсе кӗмелле иккен. Вӗсем Раҫҫейӗн Хура тинӗс флочӗн ҫар объекчӗсене тӗпчемелле. Кун пирки пирӗн ҫӗршывӑн ҫарпа тинӗс флочӗн Тӗп штабӗ пӗлтерни тӑрӑх паян ИТАР-ТАСС хыпарланӑ.
Италин «Элеттра» карапӗ Хура тинӗс акваторине виҫӗм кунах кӗмелле пулнӑ. Анчах тем сӑлтава пула ун чух кӗмен. Апла тӑк вӑл халь тесен халь пырса кӗрӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра Францин «Дюпюи-де-Лом» карапӗ тӗпчеме тытӑнӗ. Сӑмах май, юлашкинчен асӑнни Хура тинӗсрен ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче кӑна тухса кайнӑ, халӗ вӑл тата каялла таврӑнасшӑн.
Ҫапла вара Хура тинӗсре НАТОн тӑватӑ карапӗ, кунсӑр пуҫне хрантуссен «Сюркуф» фрегачӗ тата Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен «Велла Галф» ракета крейсерӗ пулӗҫ. «Сюркуф» тинӗсӗн хӗвеланӑҫ пайне йышӑннӑ, «Велла Галф» — румынсен Констанц портӗнче.
Монтре конвенцийӗпе килӗшӳллӗн Хура тинӗс патшалӑхӗн мар карапсен унта 21 кунтан ытла тытӑнса тӑма юрамасть. Тепӗр майлӑ каласан, «Велла Галфӑн» тинӗсрен ҫӗртмен 13-мӗшӗнче тухса каймалла, «Сюркуфӑн» ҫӗртмен 18-мӗшӗччен тытӑнса тӑма ирӗк пур.
Кӗнеке уявӗпе килӗшӳллӗн Турцири Эскишехир хулинче ҫыравҫӑсен канашлӑвӗ тата тӗрӗк ҫӗршывӗсенчи, регионӗсенчи кӗнеке издателӗсен куравӗ иртнӗ.Чӑваш Ен делегаци йышӗнче поэт тата журналист Илле Иванов, Евгений Турхан ҫыравҫӑ, поэт тата литература тӗпчевҫи Виталий Родионов, Эдуард Лебедев чӗлхеҫӗ пулнӑ.
Пресс-релизра палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш патшалӑх гумантари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ҫеҫ пирӗн республикӑра чӑваш чӗлхи, литератури, фольклор енӗпе кӗнекесем кӑларать, тӗпчет. Акӑ Тутарстанран икӗ издательство килнӗ. Чӑваш Енри кӗнекесем Турци ҫыннисене тата хӑнасене кӑсӑклантарнӑ. Виталий Родионов каласа панӑ тӑрӑх хӑш-пӗрисене ҫеҫ пирӗн ҫырулӑх кириллицӑпа пулни кӑмӑла кайман (кӑна вӑл турккӑсем кириллицӑпа сахал тӗл пулнипе ҫыхӑнтарнӑ).
Ҫыравҫӑсем тӗлпулура пӗрлехи Литература институчӗ тӑвас, пӗрле литература журналӗ кӑларас тата ытти проекта сӳтсе явнӑ. Илле Иванов чӑваш халахӗ ытти тӗрӗк халӑхӗпе ҫыхӑнса ӗслес кӑмӑллине пӗлтернӗ, Турцин премьер-министрне Реджеп Таййип Эрдагона Моисей Спиридонов ӳнерҫӗн чӑваш эрешӗсем пирки тухнӑ кӗнекине парнеленӗ.
Чӑваш делегацийӗ Стамбулти Тӗрӗк халӑхӗсен культура ҫуртне ҫитнӗ.
Ҫичӗ Канар утравӗнчен чи пӗчӗкки, Эль Йерро, ҫӗртме уйӑхӗнчен пӗтӗмпех ҫилпе тата шывпа электроэнерги кӑларасси ҫине куҫать. Тӗнчери ытти утрав та кун пек меслетпе анлӑ усӑ курать пулин те сӑнавҫӑсен шучӗпе Эль Йерро ҫапла майпа «энергетика автономиллӗ» пулса тӑнӑ пӗртен пӗр утрав шутланать. Кун пек калама сӑлтавӗ те пур-мӗн. Асӑннӑ утрав ҫинче электроэнерги кӑларассине специалистсем наци сечӗсемпе ҫыхӑнтармасӑр тума пултарнӑ тесе хакланӑ ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗн специалисчӗ Ален Гиода.
Ҫил паркне кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн вӗҫӗнче ӗҫлеттерсе ямалла. Малтанхи кунсенчех вӑл халӑхӑн ҫуррине ҫутӑпа тивӗҫтерме май парӗ, каярах, тепӗр темиҫе уйӑхран, вӑл мӗнпур ҫын валли ҫитмелле.
Ҫил электростанцине хута яма 80 миллион еврӑна кайса ларнӑ. Акцин тӗп пайӗ—– патшалӑхра-мӗн, 30 проценчӗ Испанири Endesa энергетика компанийнче, юлнӑ 10 проценчӗпе вырӑнти технологи институчӗ хуҫаланать.
Эль Йерро утравӗнче 2020 ҫул тӗлне унти мӗнпур 6 пин автомобиле электродвигатель вырнаҫтарма палӑртаҫҫӗ.
Раҫҫейри пысӑк халӑх тетелне, «Контактра» ятлине, йӗркелесе янӑ Павел Дуров Раҫҫейрен тухса кайса Кариб тинӗсӗ хӗрринчи Сент-Китс тата Невис патшалӑхӑн гражданинӗ пулса тӑнӑ.
Кариб ҫӗршывӗн саккунӗпе килӗшӳллӗн унта гражданлӑх илме йывӑрах мар. Чи кирли — укҫа пултӑр. 250 пин доллар. Ун чухлӗ «кӗмӗл» хывсан кирек кама та хӑйсен евӗр йышӑнӗҫ.
Павел Дуров ҫав ҫӗршывӑн гражданинӗ хӑҫан пулса тӑни пирки тӗрлӗрен калаҫакан пур иккен. «Контактра» акционерсене ҫывӑх ҫынсенчен пӗри «Известия» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, Дуров нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче тупрана Сент-Китс тата Невис ҫӗршывӗн Сахӑр фондне куҫарнӑ. Теприсем вара, хӑйсене Дурова лайӑх паллакансем тесе калакансем, гражданствӑна каччӑ ҫулталӑк каяллах илнӗ тесе ҫирӗплетеҫҫӗ-мӗн. Павел Дуров Арабри Пӗрлештернӗ Эмирата кайнӑ тесе калаҫакансем те пур имӗш.
Асӑннӑ ҫӗршыв ҫынни пулса тӑма Павелӑн тӑванӗ Николай та, «Контактра»-рf вӑл техника директорӗнче тӑрӑшнӑ, ӗмӗтленет имӗш.
Раҫҫейрен тухса каяс умӗн Павел Дуров Раҫҫеt таврӑнас кӑмӑл ҫуккине палӑртнӑ иккен, пирӗн патра интернет-услампа ӗҫлеме май ҫук тенӗ-мӗн.
«Контактра» пуҫлӑхӗн ӗҫне пӑрахма вӑл пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче заявлени ҫырнӑ, анчах кайран ӑна каялла илнӗ теҫҫӗ.
Акӑлчан чӗлхиллӗ пресса асӑнассипе Чӑваш ен пӗлтӗрхи ҫул рейтингӗнче 41-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Тӗпчеве «Смыслография» тӗпчев агентстви тата Dow Jones компани ирттернӗ.
Рейтинга йӗркелекенсем акӑлчан чӗлхипе тухса тӑракан массӑлла информаци хатӗрӗсенчен уйрӑмах анлӑ сарӑлнӑ 100 МИХа сӑнанӑ. Рейтинга йӗркелекенсем лайӑхпа палӑртнӑ регионсене кӗртнӗ.
Ют ҫӗршыври МИХсенче Раҫҫей регионӗсене икӗ тӗп самант енӗпе палӑртаҫҫӗ иккен: нефтьпе газ отрасльне тата ҫак секторти вӑйӑҫӑсем регион шайӗнче епле ӗҫленине каласа кӑтартаҫҫӗ-мӗн. Кунсӑр пуҫне спортри пулӑмсене те ҫутатаҫҫӗ. Уйрӑмах — Раҫҫей премьер-лигине кӗрекен Раҫҫей футбол клубӗсем пирки ҫырса кӑтартаҫҫӗ иккен. Ытти ҫулсенче патшалӑхӑн ертӳҫисем регионсене пырса кайнине те ҫырса кӑтартнӑ пулсан, акӑлчан чӗлхипе тухса тӑракан МИХсем пӗлтӗр ҫавна пӗлтерӗшлех тесе йышӑнман курӑнать — ун пирки каласа кӑтартсах аппаланман.
Рейнтингра Сахалин, Томск облаҫӗсем, Ханты-Мансийск автономи округӗ, Калининград облаҫӗ, Краснодар, Пермь енӗсем, Чулхула облаҫӗ, Тутарстан, Самар облаҫӗ тата Тинӗсҫум енӗ малти вырӑна йышӑннӑ. Рейтингра Мускава шута илмен, мӗншӗн тесен ҫӗршывӑн тӗп хулине регионсемпе танлаштарни тӗрӗс мар тесе йышӑннӑ иккен.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен Европа тата Еврази енӗпе ӗҫлекен патшалӑх секретарӗ Виктория Нуланд Молдави чиккине ҫирӗплетме укҫа уйӑрса парассине пӗлтернӗ. Ку тӗллевпе АПШ 10 миллион доллар парать иккен.
Молдавире «лару-тӑру ансат мар. Ҫавӑна эпир Молдавине малтан шантарнӑ укҫа ҫумне 10 миллион доллар хушса парас терӗмӗр», — тесе каланӑ Нуланд Кишиневра иртнӗ пресс-конференцире.
Патшалӑх секретарӗ Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен ҫапла утӑмӗ енсен стратегилле хутшӑнӑвӗпе килӗшсе тӑнине палӑртса хӑварнӑ.
Раҫҫее майлӑ хастарсем Донецк облаҫӗн статусне палӑртмалли референдум ирттерме ыйтаҫҫӗ. Харьковра Ирӗклӗх лапамӗнче вара Украина, Раҫҫей, Совет Союзӗн тата Георгиевски ялавӗсемлӗ ҫынсем митинга пухӑннӑ. Вӗсем Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ автономийӗ йӗркелеме ыйтнӑ.
Донецкри митинг Ленин лапамӗнче пуҫланнӑ. Вӗсем «Раҫҫей», «Донецк — вырӑс хули» тесе харӑссӑн кӑшкӑрнӑ. Ленин лапамӗнчен халӑх Ленинла Комсомол паркӗ патӗнчи тӗп урам енне кайнӑ, Донбаса ирӗке кӑларнисене асӑнса лартнӑ палӑк умне чечек ҫыххи хунӑ. Акци чукун ҫул вокзалӗ патӗнче вӗҫленнӗ.
Харьковри митинга пухӑннисем хальхи Кейӳ влаҫне хирӗҫ тӑмалли пирки чӗнсе каланӑ. Унта пухӑннисем вырӑс чӗлхине иккӗмӗш патшалӑх чӗлхи евӗр йышӑнмалли пирки те сӑмах хускатнӑ иккен. Митингра «Раҫҫей — пире ҫӑл», «Пирӗн чӗлхе — вырӑс», «Беркута — мухтав», «Сылтӑм сектор — ҫын вӗлеренсем», «Харьков референдум ыйтать», «Харьков Таможня Союзӗшӗн» йышши плакатсемпе тӑнӑ.
Митинг Одессӑра та иртнӗ.
Адольфо Суарес Испанишӗн пӗрремӗш демократ премьер-министр шутланать. Вӑл франкист диктатуринчен ҫӗршыва демократилле управлени ҫине куҫарнӑ. Реформӑра Испанин хальхи патши Хуан Карлос та хӑйӗн тӳпине самай хывнӑ. Ҫавах та историксем, сӑмахран, Хавьер Тусель Суарес тӳпине пысӑка хурса палӑртаҫҫӗ. Ҫитменнине, шӑпах Суарес нумай партиллӗ тытӑма йӗркеленӗ, Испанин коммунистсен партине легализациленӗ, ҫӗршывӑн Конституцине йышӑннӑ.
1981 ҫулта Суарес отставкӑна кайнӑ хыҫҫӑн ҫар ҫыннисем ҫӗршывра пӑлхав пуҫланӑ-ха. Гражданла гвардеецсем парламента кӗске вӑхӑтлӑха тытса та илнӗ. Пӑлхавҫӑсен аллине лекнӗ Суареса урайне выртма хушсан та вӑл хушнине итлемен иккен.
Премьер-министр пулнӑскер юлашки вӑхӑтра Альцгеймер чирӗпе асапланнӑ. Тунтикун ӑна Мадридри пульницӑна респиратор инфекцийӗпе хунӑ. Ӗнер, ав — ҫакӑн пек хыпар. Суарес 81 ҫулта пулнӑ.
+8.3 °C