Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре Раҫҫейӗн тӗрленӗ карттин музейне тӑваҫҫӗ. Ҫак кунсенче унта вывеска ҫакнӑ.
Аса илтерер: пӗрремӗш чула пӗлтӗр ҫӗртмен 21-мӗшӗнче хунӑ. Ун чухне ЧР Элтеперӗ Олег Николаев музей ҫав ҫулах Чӑваш тӗррин кунӗ тӗлне (чӳкӗн 26-мӗшӗ) пулассине пӗлтернӗ. Анчах калани чӑна килмен. Кайран Олег Алексеевич ӗҫе ҫулталӑк пӗтиччен вӗҫлеме шантарнӑ.
Халӗ вара – нарӑс варри. Строительсем халӗ те объектра ӗҫлеҫҫӗ.
Наталья Соколова художник-аниматор тата режиссер-постановщик Шупашкарти ҫамрӑксене ӑсталӑх лаҫҫине йыхравланӑ.
Вӑл хӑйӗн ӗҫӗсене «Пилот», «Аэроплан», «Пластилин» тата «Союзмультфильм» легендарлӑ студисем валли сахал мар хатӗрленӗ.
Шупашкара килсен шкул ачисемпе студентсем валли ӑсталӑх лаҫҫисен ярӑмне йӗркеленӗ. Ал айӗнчи япаласенчен сӑнарсем хатӗрлеме те вӗрентнӗ, ӗҫ ӑнӑҫлӑ пулса тухасси сценӑран нумай килнине те палӑртса хӑварнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Александр Мухин-Чебоксарский художникӑн куравӗ уҫӑлӗ. Курава Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗн 65 ҫулхине халалланӑ.
Автор портрет миниатюрин, натюрморт, пейзаж, кӗнеке иллюстрацийӗн жанрӗсемпе ӗҫлет. Пӗчӗк япаласем ӳкерме калама ҫук чӑтӑмлӑх, пултарулӑх, тимлӗх, асталӑх кирлӗ. Куравра унӑн чи пӗчӗк портречӗ те пулӗ. «Студентка Катя Сидорова» ӗҫӗ калӑпӑшӗ 5,5х5,5 мм калӑпӑшлӑ. Унпа вӑл Раҫҫейри художниксен союзӗн рекордсменӗ пулса тӑнӑ.
Шупашкарти Литература музейӗнче «Чӑваш поэзийӗн ҫӑлтӑрӗ» курав уҫӑлассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Курава уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ Марина Карягина тележурналист асӑннӑ пулӑм пирки «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпани сайтӗнче акӑ епле ҫырса кӑтартнӑ: «Поэт, художник, этнограф, фольклорист, куҫаруҫӑ, чӗлхеҫӗ, педагог, музыкант, фотограф - ҫакӑн чухлӗ пултарулӑх уҫма пултарнӑ ҫамрӑк Кӗҫтенттинре Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗ. Чире пула 25 ҫултах пурнӑҫран уйрӑлман пулсан, тата мӗн чухлӗ хайлав хӑварнӑ пулӗччӗ Пушкӑртстан ҫӗрӗнче ҫуралса ӳснӗ Слакпуҫ ывӑлӗ. Куравра, тӗпрен илсен, Чӑваш наци музейӗн фондӗнчи экспонатсем. Ҫав шутра — Константин Иванов хӑй йывӑҫран ӑсталанӑ пичет машинки те. Паллах, «Нарспи» поэмӑна чи малтан илемлетнӗ ӳкерчӗксем те хисепре».
Нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, 16 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейинче Чӑваш Енри художниксен союзӗн графика хайлавӗсен «Графика - 2025» куравӗ уҫӑлӗ.
Курава йӗркелекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, графика кирек мӗнле ӳнер енӗн никӗсӗ пулса тӑрать. Графика – сӑнарлӑ ӳнерӗн чи авалхи тӗсӗ-мӗн. Художниксем паян та графикӑна кӑмӑллаҫҫӗ.
Куравра тӗрлӗ техникӑпа тата жанрпа хатӗрленӗ ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсен авторӗсем чӑваш тата Раҫҫӗйӗн тава тивӗҫлӗ тата халӑх художникӗсем, Раҫҫейӗн художество академийӗн член-корреспонденчӗсем тата ҫамрӑк авторсем.
Пӗлтӗр «Пушкин карттипе» культура учрежденийӗсем 162 миллиона яхӑн тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Пӗтӗмпе 161,8 миллион билет сутнӑ. Ҫамрӑксем ытларах театра тата кинотеатра ҫуренӗ.
Чӑваш Ен, Раҫҫейӗпе илес тӗк, «Пушкин карттипе» усӑ курассипе пӗрремӗш вырӑн йышӑнать. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ӑна ҫамрӑксене паспорт илнӗ чухне пама сӗннӗ. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, культура учрежденийӗсем «Пушкин карттипе» 500 миллиона яхӑн тенкӗ ӗҫлесе илме пултараҫҫӗ. Хальлӗхе 30 процентне кӑна ӗҫлесе илнӗ.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче СССР халӑх артисткине Вера Кузьминана халалланӑ музей кӗтесӗ уҫасшӑн. Кун пирки нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче асӑннӑ ялта иртнӗ ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче сӳтсе явнӑ. Унта вырӑнти тӳре-шара та, культура учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем те пуҫтарӑннӑ. Артистсенчен вара чӑваш халӑх артисчӗсем Иван Иванов тата Сергей Иванов хутшӑннӑ.
Енӗш Нӑрваш ялӗнче чылай ҫул халӑх театрӗ ӗҫлет. Унта Вера Кузьминана халалланӑ музей кӗтесӗ уҫсан вӑл ҫав тӑрӑхра тӗп культура центрӗ пулса тӑрӗ.
«Вера Кузьминична ҫамрӑк артистсемшӗн яланах тӗслӗх пулса тӑнӑ, унӑн ӗҫченлӗхӗ тата театра парӑнни пире хавхалантарса тӑнӑ. Музей кӗтесӗ уҫни — унӑн эткерлӗхне упарса хӑварассинче пӗлтерӗшле утӑм пулса тӑрӗ», — тенӗ Чӑваш академи драма театрӗн артисчӗ Иван Иванов.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче (халӗ ӑна «Атӑл Опера» теҫҫӗ) музей уҫасшӑн.
Иртнӗ эрнере учрежденире коллективӑн пухӑвӗ иртнӗ. Ҫавӑн чухне Андрей Попов илемлӗх ертӳҫи, директор тивӗҫне пурнӑҫлакан Андрей Попов иртнӗ ҫула пӗтӗмлетнӗ, кӑҫалхи плансемпе паллаштарнӑ.
Кӑҫал театрта музей уҫасшӑн. Калӑпӑшлӑ ҫак проекта Раҫҫейӗн Культура министерствипе татаА.А. Бахрушин ячӗллӗ Патшалах тӗп театр музейӗпе пӗрле пурнӑҫа кӗртесшӗн. Музей кашни кунах ӗҫлӗ.
Чӑваш хастарӗсем ҫулсеренех «Хавал» университет уҫаҫҫӗ. Кӑҫал вӑл утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнчен пуҫласа 22-мӗшӗччен ӗҫлӗ.
Аса илтерер: унта чӑваш чӗлхине вӗренме, тӑван халӑхӑмӑрӑн пуян эткерлӗхӗпе кӗске вӑхӑтра туллин те тӗрлӗ енлӗн паллашма май туса параҫҫӗ.
Кӑҫал «Хавал» ҫуллахи университет «Мечта» санаторире ӗҫлӗ. Вӑл Шупашкартан инҫех мар.
Ҫуллахи университета чӑваш чӗлхипе кӑсӑкланакансене пурне те хапӑл туса кӗтсе илӗҫ.
Астӑвӑм
Чӑваш халӑх ҫыравҫи, драматург, Чӑваш театрне йӗркелекенсенчен пӗри тата сиплевҫӗ П.Н. Осипов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш академи драма театрӗнче паллӑ турӗҫ.
Петр Николаевич пурнӑҫӗнче тӗлӗнмелле самантсем чылай пулнӑ. Вӑл илемлӗ сӑмах вӑйӗпе чӑвашсене чӑмӑртанма чӗнекен, вӗсен сывлӑхне упракан пулма ҫӗр ҫине килнӗ. Ҫакна палӑртрӗҫ юбилей каҫӗнче тухса калаҫакансем.
П.Н. Осипов хӑйӗн ҫамрӑклӑх ҫулӗсем пирки каласа панине ҫур ӗмӗр каялла кинохроника ӳкерсе илнӗ. Ҫав кадрсене тата вуншар ҫул каялла театрта лартнӑ спектакльсене экран ҫинче кӑтартнине пухӑннисем кӑмӑлласа кӗтсе илчӗҫ.
– Эпӗ Хусанти гимназире вӗреннӗ ҫулсенче чӑваш ҫамрӑкӗсем пӗрле пухӑнса ларма кӑмӑллатчӗҫ, – аса илнӗ Петр Николаевич. – Ҫавӑн пек тӗлпулусенчен пӗрне Н.В. Никольский историк пычӗ те чӑваш халӑхӗн аваллӑхӗ пирки каласа пачӗ, пирӗн тӑхӑмсем атӑлҫи пӑлхар халӑхӗнчен пулса кайнине нумай тӗслӗхпе ҫирӗплетрӗ. Эпир халиччен кун пирки пӗлменччӗ.
+12.3 °C