Шупашкарти 112-мӗш ача пахчинче «зебрӑсем», автомобильсем, светофорсем тупӑннӑ. Вӗсем — чӑн-чӑннисем мар. Анчах ачасем унпа усӑ курса ҫул-йӗр правилисене вӗренеҫҫӗ.
Кунашкалли Шупашкарта хальлӗхе пӗрре ҫеҫ. Статистика палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи 8 уйӑхра ҫул ҫинче ачасемпе 66 пӑтӑрмах пулнӑ. 16 тӗслӗхре ачасем суранланнӑ. Ытларах — 7 ҫула ҫитменнисем.
Ача пахчинчи пӗчӗк светофор чӑн-чӑнни пекех ӗҫлет. Кунтисем ҫул-йӗр правилисене лайӑх пӗлеҫҫӗ. Ачасем инспектор вырӑнӗнче те пулса кураҫҫӗ. Ача сачӗ пӗлтӗр грант ҫӗнсе илнӗ, ҫав укҫапа ҫак проекта хута янӑ. Кун валли ЧР Вӗренӳ министерстви те, ашшӗ-амӑшӗ те укҫан пулӑшнӑ. Автохулана тумашкӑн ҪҪХПИ ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ.
Малашне кунашкал автохулана ытти ача пахчинче те тума палӑртнӑ. Анчах ку хӑҫан пурнӑҫа кӗресси паллӑ мар-ха.
Тӗнчере, Раҫҫейре, регионсенче «Илем мисӗ» конкурса ирттереҫҫӗ. Куславккари «Пчелка» (чӑв. «Пыл хурчӗ») ача пахчинче те ҫакнашкал конкус йӗркеленӗ. Воспитательсем тата пӗчӗкскерсем ҫапла майпа Илем кунӗ паллӑ тунӑ.
Конкурса 5 ача хутшӑннӑ. Куракансем вырӑнӗнче ашшӗ-амӑшӗ, ачасем, вӗрентекенсем пулнӑ.
Хӗрачасем хӑйсем пирки, ҫемье, киленӗҫӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Эпӗ ӳссе ҫитӗнсен» тема тавра калаҫнӑ. Ачасем пурте илемлӗ пулнӑ, ҫавӑнпа жюрие ҫӗнтерӳҫе палӑртма йывӑр пулнӑ. «Граци мисӗ» ята Екатерина Калинина ҫӗнсе илнӗ. Елизавета Ефимова — «Ҫепӗҫ сасӑ мисӗ». Анна Цирулна «Мисс фантази» номинацире ҫӗнтернӗ. Тӗп парнене — «Ача пахчин мисӗ» — ята Гульназ Искандарова тивӗҫнӗ.
Чӑваш кӑйкӑрӗн, мухтавлӑ Андриян Николаев космонавтӑн, юратнӑ юррине Ходяшевсем ячӗллӗ Шупашкарти ача-пӑча музыка шкулӗнче вӗренекенсемпе вӗрентекенсем тӗнче уҫлӑхне хӑпарнӑ пӗрремӗш чӑваша халалласа лартнӑ палӑк умне тӑрса юрланӑ. Ку вӑл музыка литературин вырӑна тухса ирттернӗ урокӗ пулнӑ.
Ольга Коноплева тата Тамара Матросова педагогсем хӑйсен вӗренекенӗсемпе палӑк патне ҫитнӗ. унта вӗсем ачасене Андриян Николаев ҫинчен каласа кӑтартнӑ, Унтан вӗсем пурте пӗрле пулса Андриян Григорьевичӑн юратнӑ «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» чӑваш халӑх юррине шӑрантарнӑ.
Сӑнсем (4)
Ҫак кунсенче Шупашкарти Мускав районӗнче вырнаҫнӑ «Созвездие» (чӑв. ҫӑлтӑр ушкӑнӗ) ача пахчинче «Чӑваш пӳрчӗ» пӗчӗк музей уҫӑлнӑ. Унта ачасем тӑван халӑхӑмӑрӑн авалхи йӑли-йӗркипе тата пурнӑҫӗпе паллашма пултараҫҫӗ.
Музей тӗллевӗ — ачасенче ӑс-хакӑлпа этеплӗх туйӑмӗсене аталантарасси, тӑван халӑхӑмӑр ламран лама пухнӑ пуянлӑха вӗсем патне ҫитересси теҫҫӗ. Халӑхӑн сӑмахлӑхӗпе — ваттисен сӑмахӗсемпе, тупмалли юмахӗсемпе, юмах-халапӗпе тата ыттипе — паллаштарассине те музей йӗркелекенсем пӗчӗкрен пуҫламалла тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Сӑнсем (2)
Сӑмахӗ кунта 16 ҫул тултарнӑ, патшалӑхӑн пӗтӗмӗшле аттестацине 9-мӗш класс тытакан ачасем пирки пырать.
Ашшӗ-амӑшӗн хыҫӗнче пурӑнакан ача-пӑчана штрафлани тӗрӗссипе тӗрӗсех маррине пӗлес тесе пӗчӗкрех инстанциллӗ суд ҫӗршывӑн Аслӑ судне ыйтупа тухнӑ иккен. Лере ҫак ӗҫе тишкернӗ те 16 ҫул тултарнӑ ачана штрафлама юранине палӑртнӑ. Сӑмах май каласан, 9-мӗш класс хыҫҫӑнхи аттестаци вӑхӑтӗнче йӗрке пӑснӑшӑн кун пек категорие РФ Административлӑ правонарушени ҫинчен калакан кодекс 3–5 пин тенкӗ штрафлама ирӗк парать. 3 е 5 пин е урӑхларах виҫепе штрафлассине вара тӳре палӑртать. Виҫине палӑртнӑ чух ҫав ҫын ачан пурлӑх лару-тӑрӑвне, вӑл епле ҫын иккенне шута илме тивӗҫ.
Чӑваш Енре сывлӑха ҫирӗплетмелли ҫуллахи кампание пӗтӗмлетнӗ. Кӑҫал уйлӑхсенче (лагерьсенче) 85 385 ача каннӑ.
Ку телӗшпе хыснаран 441 154,87 пин тенкӗ уйӑрнӑ. 12 336 ҫамрӑка ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫтернӗ. Йывӑрлӑха лекнӗ 85 ача Крымри, Севастопольти лагерьсенче каннӑ. Ҫавӑн пекех Чӑваш Ене Украинӑран килнӗ 12 ачана канмалли майсем туса панӑ.
Лагерьсенче ачасене патриотлӑх туйӑмне аталантарма пулӑшакан сменӑсем ӗҫленӗ. Республикӑри 14 район-хулари ачасем сывлӑха ҫирӗплетмели «Гвардеец» лагере хутшӑннӑ.
Телее, кӑҫал уйлахсенче пӑтӑрмахсем пулман.
Нумаях пулмасть Ҫӗмӗрлери 8-мӗш гимнази ачисем «Артекри» космос сменинчен таврӑннӑ. Унта Раҫҫейри 22 ача лекнӗ. Вӑл шутра — Димӑпа Ваня та.
Лагерьте ачасене космос аппарачӗсен конструктор инеженерӗсем тата космонавчӗсем занятисем ирттернӗ. Шӑпӑрлансем вӗсене тӗрлӗ ыйту пама пултарнӑ. Димӑпа Ваня космосра пулнӑ ҫынсемпе курса калаҫнӑшӑн хӗпӗртенӗ.
Лагерьте Мускаври, Питӗрти, Калугӑри, Сарӑтури, Якутири тата Чӑваш Енри ачасем космос инженерин вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллашнӑ. Иван Краснов каланӑ тӑрӑх, вӗсем Эрӗнпурта, Раҫҫейпе Казахстан чиккинче, тунӑ сӑнӳкерчӗк пулӑшнипе пушар тухнине асӑрханӑ, кун пирки МЧСа пӗлтернӗ.
Ҫӗмӗрле ачисем лагере лекес тесе нумай тӑрӑшнӑ, вӗрентекенсем пулӑшнипе легоробот хатӗрленӗ, проекта хӳтӗленӗ. Дима кӗҫех Байконура кайӗ. Унта вӑл Елена Серова космоса вӗҫнине курӗ.
Димӑпа Ваня космос тытӑмӗнче инженер пулма ӗмӗтленеҫҫӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Ача-пӑча драматургийӗн регионсем хушшинчи лабаратори-форумне ирттерет. Ку проекта ҫӗршывӑн Культура министерстви театр ӳнерӗшӗн кирлӗ пулӑм тесе ырланӑ май пурнӑҫа кӗртме укҫа та уйӑрнӑ.
Лабораторие пухнӑ май театр ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫыракан наци драматургӗсен регионсем хушшинчи конкурсне йӗркеленӗ. Конкурса Чӑваш Ентен, Пушкӑртстанран, Утмӑрт тата Коми республикисенчен, Мускавран, Питӗртен, Ҫӗнҫӗпӗртен, Екатеринбургран, Самартан, Чӗмпӗртен, Анапӑран, Калугӑран, Воронежран, Аҫтӑрхантан, Волгоградран, Омскран, Сургутран, Железногорскран, Красногорскран, Анат Тагилтан, Курск облаҫӗнчи Львовран тата Белоруҫпа Литва Республикисенчен 60 пьеса тӑратнӑ.
Юпан 20–24-мӗшӗсенче ӗҫсен авторӗсем Шупашкара Регионсем хушшинчи лабораторие килсе ҫитӗҫ. Форума театр критикӗ, ӳнер пӗлӗвӗн кандидачӗ, Раҫҫей хулисенчи нумай семинар авторӗ Ирина Мягкова ертсе пырӗ. Экспертсен шутӗнче Мускаври Валерий Персиков режиссер та пур.
Чи лайӑх пьесӑсемпе Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ театр артисчӗсем эскизлӑ постановкӑсем кӑтартӗҫ, унтан вӗсене сӳтсе явӗҫ.
Украинӑран килнӗ ҫынсене ахаль ҫынсем те, тӳре-шара та кӗтеспе тивӗҫтерме пулӑшаҫҫӗ. Нумаях пулмасть Чӑваш Республикин вице-премьерӗ, ЧР сывлӑх министрӗ Алла Самойлова Донецк облаҫӗнчен килнӗ ҫынсене пурӑнмалли вырӑн уйӑрса панӑ.
Министр таркайсене — ҫав шутра икӗ ача — тӑванӗн унчченхи хваттерне вырнаҫтарнӑ. Аслисем хальлӗхе ӗҫе вырнаҫаҫҫӗ, ачасем авӑнӑн 1-мӗшӗнче шкула 2-мӗш класа кайнӑ.
«Ачасене шкула каймашкӑн пуҫтарӑнма пулӑшрӑмӑр. Ҫемье туслӑ», — пӗлтернӗ Алла Самойлова.
Аса илтерер: Чӑваш Енре халӗ 1014 таркай пурӑнать. Вӗсенчен 218-шӗ — ачасем. Вӗсене пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтернӗ.
Кӑҫалхи ҫул пирӗн патшалӑхра Культура ҫулталӑкӗ тата Раҫҫейри Аслӑ Британи ҫулӗ. Ҫавна шута илсе «Просвещени» издательствӑри ют чӗлхесен уйрӑмӗ ака уйӑхӗнче Раҫҫей тата Британи символӗсен конкурсне ирттерчӗ.
Конкурса хутшӑнакансен ятарлӑ чӗре шаблонӗ ҫине Раҫҫей тата Аслӑ Британи символӗсене 5-шер ӳкерсе ярса памаллаччӗ. Унсӑр пуҫне мӗншӗн вӑл е ку символа суйласа илнине акӑлчан чӗлхипе ӑнлантарса памалла пулнӑ. Конкурса пурӗ 1 933 ӗҫ тӑратнӑ, вӑл шутра Чӑваш Республикинчен те.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш шкул вӗренекенӗсем шкулти акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗ Галина Вячеславовна Зотова ертсе пынипе 10 ӗҫ ярса панӑ. Авӑнӑн 1-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсен списокне пичетленӗ. Пурӗ 242 ҫӗнтерӳҫӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсем хушшинче пирӗн республикӑран улттӑн: Вӑрмартан икӗ ӗҫ, Канашран тата Штанашри 2 ӗҫ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ҫак авторсен ӗҫне суйланӑ: Галина Зотовӑн ӳкерчӗкне тата Наталия Парикова, Диана Майоровӑпа Светлана Пахинова пӗрле сӑнарланӑ ӳкерчӗке. Ачасен ӳкерчӗкӗнче кашни ҫаврака пӗр сюжета сӑнарланӑран символсем унта ытларах вырнаҫнӑ. Ачасен шухӑшӗпе Аслӑ Британине арӑсланпа Бик Бен сехет сӑнарлать пулсан, Раҫҫее — матрешка, упа тата Мускаври Василий Блаженный храмӗ.
+11.3 °C