Элӗк районӗнче «Таса ял сантан пуҫланать» акци иртет. Вӑл ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче тытӑннӑ. Ӑҫта тата кам мӗн чухлӗ пухнине раштавӑн 20-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.
Акцие хутшӑнакансем — вӗсем шкул ачисем — макулатура пухаҫҫӗ. Хальлӗхе Шуркасси Юнтапари шкул малта пырать. Унта ҫӳрекенсем 3 тонна пухнӑ. Чӑваш Сурӑм шкулӗнче вӗренекенсем 946 килограма ҫитернӗ, Йӑлкӑшра — 597 кг, Тавӑтра — 250 кг, Карачурара — 100 кг, Шӗмшевӗшре — 97 кг, Утаркассинче — 85 кг, Вутланта — 70 кг.
Уйрӑм ачасене илсен, Шуркасси Юнтапари Михаил Спиридонов 400 киг кивӗ хут пухнӑ, Йӑлкӑшри Евгений Свистков — 180 кг, Карачурари Станислав Медведев — 70 кг, Тавӑтри Екатерина Никифорова тата Александр Петров — 50-шар кг.
Акци пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх чи ӳркенмен 20 ачана Шупашкара экскурсине кайса кӑтартӗҫ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗчӗккисем валли «Пӗчӗккисен азбуки» сӑрламалли кӗнеке кӑларнӑ.
Чӑвашла ҫав азбукӑн авторӗсен, Нина Чернован, Элла Атласкинан, Светлана Захарован, шучӗпе пиллӗкри ачасен шкула каяс умӗн вӑй-хал, психологи, ӑс-тӑн енчен хатӗрленмелле. Ал айӗнче аталанмалли кӗнекесем пулсан питӗ лайӑх. Аталантармалли вӑйӑсемпе пӗрлех усӑллӑ кӗнекесем кирлӗ.
Ҫӗнӗ кӗнекере чӑваш алфавитӗнчи кашни саспалли валли уйрӑм страница уйӑрнӑ. Хаваслӑ та асра юлмалли сӑвӑсем, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем, тупмалли юмахсем, предложенисемпе хӑнӑхтарусем илсе кӑтартнӑ. Ӳкерчӗксем ҫинче та саспаллисене кирлӗ тӗспе ӳкерме пулать.
Кӗнекери саспаллисемпе паллашнӑ хыҫҫӑн теттесене, тӗрлӗ ҫимӗҫе, пахчаҫимӗҫе, килти чӗрчуна, кайӑк-кӗшӗке, ҫырлана, йывӑҫа кирлӗ сӑрламаллине пӑхса хӑварнӑ. 4 пин тиражпа кӑларнӑ ҫӗнӗ кӑларӑм кӗҫӗн класра вӗренекенсемшӗн те вырӑнлӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Кӗнеке художникӗ — А.В. Семенова.
Шупашкарти 43-мӗш шкулта халӑх юррисене юрлакансен «Шкул шӑпчӑкӗ» хулари конкурсӗ иртнӗ. Ӑна Халӑх пултарулӑхӗн культура тата халӑх пултарулӑхӗн керменӗпе Шупашкарти чӑваш чӗлхи вӗрентекенсен ассоциацийӗ ирттернӗ.
Конкурса 25 вӑтам шкулти 54 солист-вокалист хутшӑннӑ. Ӑмӑртӑва виҫӗ номинаципе ирттернӗ: 1–4-мӗш классем, 5–8-мӗшсем тата 9–11-мӗшсем хушшинче.
1-мӗш номинацире хулари 2-мӗш вӑтам шкулти 2б класра вӗренекен Юлиана Рубцова ҫӗнтернӗ. Иккӗмӗш номинацире 50-мӗш шкулти 6а класри Инна Смирнована ҫитекен пулман, виҫҫӗмӗш номинацире 10-мӗш шкулти 10-мӗш класри Дарья Яковлева мала тухнӑ.
Сӑнсем (3)
Республикӑн Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн ӗҫченӗсем ҫак эрнери кӗҫнерникун Ача кунне палӑртасшӑн.
Пӗтӗм ҫӗршывӗпе иртекен ҫак кун инспекторсем Шупашкарти тӗп урамсене тухӗҫ. Пӗчӗк ачасене вӗсем аякранах ҫутӑ курӑнакан ятарлӑ лентӑсем тата чӗнӳллӗ канихветсем валеҫӗҫ.
Пропагандӑпа ӗҫлекен инспекторсем шкул ачисемпе тата ача пахчине ҫӳрекенсемпе тӗлпулма та палӑртаҫҫӗ. Курнӑҫура вӗсем ҫул-йӗр правилине пӑхӑнмалли пирки аса илтерӗҫ. Пульницӑра сипленекен шӑпӑрлансене те манмӗҫ. Вӗсене Ача кунӗпе саламлӗҫ, хӑвӑртрах сывалма сунӗҫ.
Ҫул-йӗрпе патруль службин экипажӗсем ачасем уйрӑмах йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче тӑрӗҫ, водительсем ҫул-йӗр правилине епле пӑхӑннине сӑнӗҫ.
Акци ирттернӗ май шкул ачисене Патшалӑх автоинспекцийӗн музейне кӗртсе кӑтартма та палӑртнӑ. Вӑл Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн тӗп ҫуртӗнче вырнаҫнӑ. Унта 1937 ҫулхи юпан 5-мӗшӗнчен пуҫласа пухнӑ материалсемпе пуянлатнӑ. Экскурси хыҫҫӑн ачасене ҫул-йӗр правилисене хӑнӑхтаракан мульфильм кӑтартӗҫ.
Сӑмах май, ачасемлӗ ҫул ҫинчи инкексем ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 186 хутчен пулса иртнӗ, вӗсенче пилӗк ача вилнӗ, 204-ӑн суранланнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче республикӑри ача-пӑча ҫурчӗсенче уҫӑ алӑксен кунӗ иртнӗ. Кунашкалли Чӑваш Енре пӗрремӗш хут пулнӑ. Мӗн тӗллевпе ирттернӗ-ха ӑна? Тӑлӑх ачасене ҫемье хӳтлӗхӗ, ашшӗ-амӑшӗн ӑшшине тупма пулӑшас тӗллевпе.
Ҫемьене шӑпӑрлан илме шухӑшланӑ ҫынсем пурте ача ҫуртӗнче пурӑнакан тӑлӑхсемпе, ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасемпе паллашма пултарнӑ.
Ача ҫуртӗнче кун кунлакан шӑпӑрлансем аслисем валли концерт хатӗрленӗ, хӑйсен пултарулӑх ӗҫӗсемпе паллаштарнӑ. Арҫын ачасемпе хӗрачасем пулас ашшӗ-амӑшӗ валли оригамирен мӗн те пулин тӑвас енӗпе ӑсталӑх класӗсем ирттернӗ.
Шупашкарти ача ҫурчӗн директорӗ Маргарита Павлова пӗлтернӗ тӑрӑх, малашне уҫӑ алӑксен кунӗ уйӑхсерен иртӗ. Сӑмах май, Раҫҫейре, ҫав шутра Чӑваш Енре те, ача ҫурчӗсене хупасси патне ҫитме пултарать. Ку шӑпӑрлансене ҫемьене чылаййӑн илнине кӑтартать.
Сӑнсем (17)
Хальхи вӑхӑтра ача-пӑча пахчисем те, шкулсем те епле кӑна конкурса хутшӑнмаҫҫӗ пулӗ! Пирӗншӗн, ашшӗ-амӑшӗшӗн, вӑл ниме те пӗлтермест-ха: чи кирли — ачамӑрсене хӑтлӑ пултӑр.
Апла-и, капла-и, анчах ача-пӑча пахчисемпе шкулсем тӗрлӗ ҫӗре хутшӑнаҫҫӗ тӗк, ҫакӑ такамшӑн хаклӑ-тӑр. Нумаях пулмасть, ав, Куславккари «Ҫӑлтӑрчӑк» (Звездочка) ача-пӑча пахчи хӑй черетлӗ хутчен пысӑк чыса тивӗҫни пирки пӗлтерет. Раҫҫейӗн Вӗренӳ министерстви сӗннипе вӑл «Хисеп кӗнеки» Пӗтӗм Раҫҫейри реестра кӗнӗ. Унта вӑл ҫӗршывӑн социаллӑ-экономика пурнӑҫне хастар хутшӑннӑшӑн тата Раҫҫей аталанӑвне тӳпе хывнӑшӑн лекнӗ-мӗн.
Чехири Прага хулинче Пӗтӗм тӗнчери «Goldentalentsin Prage» конкурс иртнӗ. Пултарулӑх конкурсне тӗнчери вунӑ ҫӗршывран хутшӑннӑ: Раҫҫейрен, Украинӑран, Чехирен, Румынирен, Польшӑран, Латвирен, Эстонирен, Германирен, Литваран, Словенирен.
Тӗнче шайӗнче иртнӗ конкурсра пирӗн ҫӗршыв чысне «Непоседы» (Мускав хули), «Семь нот» (Сарӑту), «Макси» (Ҫӗнӗ Шупашкар хули, ертӳҫи – В.Е.Тюльканова) вокал студийӗсен ҫамрӑк артисчӗсем хӳтӗленӗ.
7–10 ҫулсенчи ачасен хушшинче «Соло» номинацире Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрӗ Ксения Ананьева 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. 11–13 ҫулсенчи ачасен йышӗнче Евгения Никифоровӑпа Анастасия Карпова та 2-мӗш вырӑна тухнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шупашкарти унчченхи 1-мӗш лицей шӑпине татса панӑ. Ҫурта ҫӗмӗрсе ҫӗннине ҫӗклеме йышӑннӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн архитектурӑпа хула строительствин управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, Ярославль урамӗнчи 52-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑскерте тахҫанах никам та вӗренмест. Ӑна авариллӑ лару-тӑрура пулнине палӑртнӑ. Шкул ачисем 11-мӗш шкула ҫӳреҫҫӗ.
1-мӗш пуҫламӑш шкул директорӗ пухура киввине ҫӗмӗрсе ун вырӑнне ҫӗннине хӑпартасси пирки каланӑ. Тӗнче тетелӗнчи канашлура кун пирки «калаҫаҫҫӗ». Чылайӑшӗ унчченхи шкул вырӑнне суту-илӳ центрӗ пуласран шикленет. Ҫӗнӗ ҫурт ҫӗклессине пӗлтернӗ-ха та, анчах мӗн пулӗ вӑл? Палӑртман.
Паян, чӳкӗн 13-мӗшӗнче, Мускаври «Останкино телекурав мэтрӗсем» пултарулӑх союзӗн пайташӗсем Шупашкарта «Чи лайӑххи — йӑлтах ачасене!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттереҫҫӗ. Республикӑна «Спокойной ночи, малыши» телекӑларӑм сӑнарӗсем килнӗ: паллӑ телеертӳҫӗ Татьяна Веденеева, РФ тава тивӗҫлӗ артисчӗ, ТЭФИ премине тивӗҫнӗ Андрей Удалов, Вячеслав Шаинский мусӑкҫӑ тата ытти артист килнӗ.
Акци икӗ пайран пулнӑ. Артистсем Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине ҫитнӗ. Унта вӗсем пӗчӗк пациентсене пукане сӑнарӗсемпе театрализациленӗ постановка кӑтартнӑ. Хрюша, Степашка, Филя, Каркуша ачасене парнесемпе савӑнтарнӑ.
Унтан артистсем Пукане театрӗнче «Хрюшоу — пысӑк концерт!» концерт кӑтартнӑ. Унта социаллӑ пулӑшу кирлӗ 6-12 ҫулсенчи 870 ачана чӗннӗ. Вӗсем республикӑри мӗнпур хулапа районсенчен килнӗ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институтӗнче «Чӑваш Енӗн пултаруллӑ ачисем» республикӑри фестиваль иртӗ. Ун вӑхӑтӗнче музыка шкулӗсене тата ӗнер шкулӗсене музыка инструменчӗсем туянма сертификат парӗҫ.
Кун пек мероприятие 2011 ҫултанпа ирттереҫҫӗ. Вӑл пултаруллӑ ачасене тупса палӑртас, вӗсен пултарулӑхне аталантарма пулӑшас тӗллев лартать. Виҫӗ ҫулта унта художество тата музыка шкулӗсенче, ача-пӑча пултарулӑх ҫурчӗсенче ӑс пухакан 300 ытла ача хутшӑннӑ. Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенчи, Йӗпреҫ, Куславкка тата Ҫӗрпӳ районӗсенчи ачасем хастарлӑхпа уйрӑмах палӑраҫҫӗ иккен.
Фестивале маларах асӑннӑ институт тата Акцыновсен ячӗллӗ Шупашкарти ача-пӑча художество шкулӗ йӗркелеҫҫӗ.
Мероприятин тӗп уйрӑмлӑхӗ ӳнерӗн тӗрлӗ енӗпе хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ май ӑна эссе е монолог урлӑ уҫса памалла.
Ача-пӑча музыка шкулӗсемпе ӳнер шкулӗсем валли музыка инструменчӗсем туянма республика тата федераци хыснинчен укҫа уйӑрса парӗҫ. Юлашки икӗ вун ҫулта пуҫласа паха тата хаклӑ 100 инструмент туянса парӗҫ. Ҫав шутра — 5 фортепиано, 15 балалайка, 10 домра, 20 скрипка, 18 аккордеон тата 31 баян.
+5.3 °C