Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш телерадиокомпанин операторӗ Виктор Степанов 50 ҫул тултарнӑ. Юбилей ячӗпе ӑна ӗҫтешӗсем ӑшшӑн саламланӑ. Ҫакӑн пирки Марина Карягина тележурналист Фейсбукра ӗнер пӗлтернӗ.
«Витьӑпа 26 ҫул хушшинче чылай кӑларӑм хатӗрлерӗмӗр, нумай тӑвар ҫисе ятӑмӑр. Шупашкарта ҫуралса ӳснӗскер, «Хыпарта» (Коммунизм ялавӗ) ӗҫленӗ Валерьян Степанов журналист ывӑлӗ, хӑйӗн пирки «Эп Элӗк ачи» тет. Чӑвашла пӗлнӗрен унпа ӳкерме пушшех ҫӑмӑл. Ҫуралнӑ кун ячӗпе саламласа ҫӗнӗ ӳсӗмсем сунатпӑр, ӗҫтешӗм!» — тесе шӑрҫаланӑ Марина Карягина.
Телеоператорӑн ытти ӗҫтешӗ те юбиляра ырласа Фейсбукра ӑшӑ сӑмахсем ҫырнӑ. Унпа пӗр коллективра ӗҫлеме кӑмӑллине палӑртнӑ.
Ҫывӑх вӑхӑтра Шупашкарти Иван Яковлев проспектне юсама пуҫлӗҫ. Хальхинче 9-мӗш пилӗкҫуллӑх урамӗнчи ҫул ҫавринчен пуҫласа Ашмарин урамӗ таран ҫӗнетмелле. Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавна май транспорта ҫав вӑхӑтра урӑх ҫулпа ҫӳретӗҫ. Чару троллейбуссене пырса тивмӗ ҫеҫ.
Транспорт ырантан, ҫурла уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗччен, тавран ҫӳрӗ. Шупашкар хулинчи «Алкеш — Энергетиксен поселокӗ» маршрутпа хутлакан 7-мӗш номерлӗ автобус ҫав вӑхӑтра Иван Яковлев проспектӗнчен 9-мӗш пилӗкҫуллӑх проспектне пӑрӑнса кӗрӗ, унтан Эгер бульварӗпе, Ф. Орлов тата Ашмарин урамӗсемпе Иван Яковлев проспектне, Канаш шосси ҫине тухӗ.
«Луч» кинотеатр — «Фин долини» микрорайон» маршрутпа ҫӳрекен 44-мӗш маршрут Ашмарин урамӗнчен Иван Яковлев проспектне тухӗ, Канаш шосси патне ҫитсе ҫаврӑнса илсе Ашмарин тата Ф. Орлов урамӗсемпе, Эгер бульварӗпе, 9-мӗш пилӗкҫуллӑх проспекчӗпе Иван Яковлев проспектне тухӗ.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Шупашкарта лазер-ран енӗпе тӗнче шайӗнчи хула турӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш Енӗн тӗп хули 550 ҫул тултарнине халалланӑ.
Ӑмӑртӑва 300 ытла спортсмен хутшӑнасса шанаҫҫӗ. Чӑваш Ен Спорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑртакансен ҫулӗ 7-рен пуҫласа 80-ран иртиччен пулӗ. Вӗсен пултарулӑхне 19 ушкӑна пайласа хаклӗҫ.
Ӑмӑрту икӗ тапхӑртан тӑрӗ: пенинчен тата чупнинчен. Перекенсен лазер пистолетран лазер мишене тӗл лектермелле. Кашни пемессерен чупса ӑмӑртма тивӗ. Мишень епле инҫӗшӗнче пуласси тата мӗн чухлӗ чупасси спортсменсен ҫулӗнчен килӗ.
Ӑмӑртма пынисене рюкзак, бандана, силикон браслет, хутшӑнни ҫинчен калакан сертификат тата ятран ҫырнӑ старт номерӗ парӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалланӑ медальпе тата шыв кӗленчи парса хавхалантарӗҫ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Михаил Григорьевич Сорокин Шупашкарти «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексне автомобиль парнеленӗ. 120 пин ҫухрӑм чупнӑ машина - 1974 ҫулта кӑларнӑскер.
Ҫак ретро-машинӑпа Сорокинсен виҫӗ йӑхӗ ҫӳренӗ. «Тимӗр урхамах» халӗ те чупать. Халӗ вӑл ав музейре вырӑн тупнӑ.
«Москвич 412» автомобиль музейре Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсен канашӗ пулӑшнипе тупӑннӑ. Вӗсем кунта килсе курчӗҫ, вӗсене килӗшрӗ. Анчах музей умне пысӑках мар палӑк лартма сӗнчӗҫ. Тӗслӗхрен, Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ автомобиле. Эпир шырарӑмӑр та хӑвӑрт тупрӑмӑр», - ҫапла каласа кӑтартнӑ «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексӗн ертӳҫи Николай Адёр «Чӑваш Ен» ПТРК корреспондентне.
Машинӑна пӗр кунра Муркаш районӗнчен илсе килнӗ, сӑрланӑ. Михаил Сорокин вара музейпе паллашнӑ. Унта Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ 5 пин ытла япала вырӑн тупнӑ. Ретро-автомобиль вара – чи пысӑккисенчен пӗри.
Паян кӑнтӑрлаччен республикӑра аслатиллӗ ҫумӑр ҫуса иртрӗ. Шупашкарта ҫумӑр самаях тӑкнӑ, урамсенче шыв юхнӑ, транспорт чӑрмавлӑ ҫӳренӗ. Ку кӑна мар, нумай хваттерлӗ темиҫе ҫурта аҫа ҫапнӑ. Кун пирки «Про Город» редакцие халӑх корреспонденчӗсем пӗлтернӗ.
12 сехет тӗлнелле Кадыков урамӗнчи тата Максим Горький проспектӗнчи икӗ ҫурта аҫа ҫапнӑ. Иккӗшӗ ҫинче те аҫа ҫапасран сыхланмалли хатӗр пур, анчах ку та пулӑшман. Ахӑртнех, заземлени япӑх пулнӑ.
Аҫа ҫапнӑ хыҫҫӑн домофонсем ӗҫлеме пӑрахнӑ. Специалистсем ку пӑтӑрмаха сирес енӗпе ӗҫленӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Мускав ҫывӑхӗнче Крыма вӗҫме тухнӑ Airbus A321 куккурус уйне анса ларнӑ. Летчиксем 200 ытла пассажирӑн пурнӑҫне ҫӑлни пирки тӗнчипех калаҫнӑ.
«Раҫҫей хаҫачӗ» ҫырнӑ тӑрӑх, «Жуковский – Симферополь» маршрутпа вӗҫнӗ самолет сывлӑша хӑпарнӑ чухне чарлансен ушкӑнӗпе тӗл пулнӑ. Кайӑксем двигателе лекнӗрен пушар тухнӑ, техника ӗҫлеме пӑрахнӑ. Экипаж инструкципе килӗшӳллӗн ӗҫленӗ: двигателе сӳнтернӗ, шассие пуҫтарнӑ та уя анса ларнӑ. Самолетра ҫав вӑхӑтра 233 пассажир пулнӑ.
Самолет командирӗ Дамир Юсупов тата иккӗмӗш пилот Георгий Мурзин тӑрӑшнипе самолет куккурус уйне чиперех анса ларнӑ. Ҫакна палӑртма кӑмӑллӑ: Дамир Юсупов Шупашкарта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн юридици факультетӗнче куҫӑн мар майпа вӗреннӗ, 2005 ҫулта диплом илнӗ. Хӑй вара Красноярск крайӗнче ҫуралса ӳснӗ.
Шупашкарта транспортӑн пӗрлехи карттине — ЕТКна — аллӑн укҫа хума май килмӗ. Халех мар. 2020 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнчен тытӑнса.
Наци тӳлев тытӑмӗ ҫинчен калакан саккуна улшӑнусем кӗртнине пӗлтернӗ. Тӳрлетӳсем кӗртнӗ чух транспорт карттисене шута илмен тесе пӗлтерет РБК. ЕТКпа Раҫҫейӗн 60 ытла хулинче усӑ кураҫҫӗ. Ҫав шутра Шупашкар та пур.
Наци тӳлев тытӑмӗ ҫинчен калакан саккунра пӑхса хӑварнӑ тӳрлетӳсем вӑя кӗнӗ хыҫҫӑн электрон кошелёксене ята кӑтартмасӑр укҫа хума май килмӗ. ЕТК пирки электрон кошелёк темелле те.
«Технезис» компанин пуҫлӑхӗ Дмитрий Пьянковский транспорт картти ҫак тӳлев виҫипе килӗшсе тӑмасан та пултарнине палӑртнӑ. Анчах ун пек пултӑр тесен укҫан малтан организаци счёчӗ ҫине куҫмалла, унтан — карттӑ ҫине. Ун пек меслетпе Питӗрте усӑ кураҫҫӗ иккен.
Транспортӑн пӗрлехи карттипе ҫыхӑннӑ ыйтупа «Чӑваш халӑх сайчӗн» редакцийӗ «ЕТК» тулли мар яваплӑ обществӑна ыйтса ҫыру янӑ.
Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Шупашкарта общество транспортӗнче ытларах укҫа тӳлеме тивӗ. Тепӗр икӗ эрнерен 2 тенкӗ ытларах кӑласра хумалла.
Авӑнӑн 1-мӗшӗнчен троллейбусра 22 тенкӗ тӳлемелле, карточкӑпа – 20 тенкӗ. Автобусра вара билет хакӗ 25 тенкӗ пулӗ, карточкӑпа – 21 тенкӗ.
Тролейбуспа пӗр уйӑх ҫӳремелли билет 900 тенкӗ тӑрӗ. Вӗренекенсен куншӑн 650 тенкӗ кӑларса хумалла. Каласа хӑвармалла: пӗлтӗр общество транспортӗнче хак икӗ хутчен ӳснӗ – утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тата раштавӑн 1-мӗшӗнче.
1994 ҫулхи юпа уйӑхӗнче Шупашкарти Ҫемье планланмалли тата репродукци цетрӗнче ЭКО процедурине пӗрремӗш хут ирттернӗ. 1995 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче ҫут тӗнчене 3480 грамм таякан хӗрача килнӗ. Ҫак хӗрача кӑҫал ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче хӑй амӑшӗ пулса тӑнӑ. Вӑл ывӑл ҫуратнӑ.
Палӑртмалла: Президент пепкелӗх центрӗнче ЭКО мелӗпе 1994 ҫултанпа усӑ кураҫҫӗ. Ку таранччен ку мелпе 3,5 пин ытла ача кун ҫути курнӑ.
2013 ҫултанпа вара ЭКО хӗрарӑмсемшӗн тӳлевлӗ пулса тӑнӑ. Хӗрарӑмӑн гинекологран направлени илмелле ҫеҫ. Президент пепкелӗх центрӗнче «хӗрӳ лини» ӗҫлет: (8352) 58-39-94. ЭКО пирки ыйтусем пур тӑк шӑнкӑравласа пӗлме пулать.
Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин Чӑваш Ен Президентне Михаил Игнатьева тата Шупашкарта пурӑнакансене республикӑн тӗп хулин юбилейӗпе саламланӑ.
1469 ҫулхи летопиҫсенче пуҫласа асӑннӑ хула Атӑлҫи тӑрӑхӗнче экономика, культура енӗпе пӗлтерӗшлӗ центрсенчен пӗри пулса тӑнине, пысӑк порт хули пулнине палӑртнӑ.
«Эсир хулан мухтавлӑ страницисемпе, литераторсемпе ученӑйсен, ҫар пуҫӗсемпе космонавтсен, артистсемпе спортсменсен ӑрӑвӗпе тивӗҫлипе мӑнаҫланатӑр», — хакланӑ Президент.
Шупашкар паян — пысӑк, хитре, хальхи вӑхӑтри хула пулнине те асӑннӑ телеграммӑра. Кунта промышленность, ӑслӑлӑх, вӗренӳ вӑй-хӑвачӗ, социаллӑ пурнӑҫпа транспорт инфраструктури вӑйлӑ аталаннине палӑртса хӑварнӑ. Нумай нациллӗ хулара пурӑнакансем Шупашкар, Чӑваш Республикин, Раҫҫей аталанӑвне ырӑ витӗм кӳнине палӑртнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Евсевьев Макар Евсевьевич, ҫыравҫӑ, этнограф, мордва чӗлхин ҫыруллӑхне никӗслекенни ҫуралнӑ. | ||
| Данилов-Чалдун Максим Николаевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Абрамов Иван Кузьмич, РСФСР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Антонов Иван Захарович, чӑваш ҫыравҫи, журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чаппан вӑрҫи пуҫланнӑ. | ||
| Ленский Леонид Александрович, тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михлеев Дмитрий Никонорович, чӑваш кинорежиссёрӗ, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ ҫуралнӑ. | ||
| Галкин Андрей Петрович, чӑваш кӗвӗҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |