Кӑҫал кӗрхи призывра Чӑваш Енри 1057 каччӑ салтака каймалла. Ку - юлашки вӑхӑтри чи пӗчӗк кӑтарту. Аса илтерер: кӑҫал Канашри сбор пунктне ишсе антарма йышӑннӑ, ҫавна май призывниксене вӑхӑтлӑха Шупашкарта унччен кадет шкулӗ пулнӑ ҫуртран ӑсатӗҫ.
Сӑмах май, пӗлтӗр кӗрхи призывра – 1325, ҫуркуннехи призывра 1359 ҫын салтака кайнӑ. Пӗтӗмпе – 2684 салтак.
Ҫакна та каласа хӑвармалла: республикӑра ҫара каймалли каччӑсен 73 проценчӗ салтак атти тӑхӑнма юрӑхлӑ тесе палӑртнӑ. Ытларахӑшӗ юн ҫаврӑнӑшӗн чирӗсемпе аптӑрать. Иккӗмӗш вырӑнта – апат ирӗлтерекен тытӑм чирӗсем, виҫҫӗмӗшӗнче – неврологи.
Самолетпа ҫул ҫӳреме юратакансем валли ырӑ хыпар пӗлтерер. Шупашкартан Питӗр хулине авиарейссен шучӗ ҫывӑх вӑхӑтра хушӑнмалла. Савӑнӑҫлӑ хыпара А.Г. Николаев ячӗллӗ Шупашкарти аэропортра пӗлтереҫҫӗ.
Ҫурҫӗр енчи ҫав хулана хальхи вӑхӑтра самолетсем эрнере икӗ хутчен хутлаҫҫӗ. Ҫӗнӗ навигаци тапхӑрӗ пуҫлансан (вӑл юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен тытӑнӗ) самолетсем эрнере виҫӗ хут вӗҫӗҫ.
Шупашкарпа Питӗр хулине «Победа» авиакомпани ҫыхантарать. Юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче самолетсем ытларикунсерен, кӗҫнерникунсерен тата шӑматкунсерен вӗҫӗҫ.
Шупашкартан самолет 15 сехет те 35 минутра хускалӗ, Питӗрти Пулково аэропортран Чӑваш Ен тӗп хулине — 12 сехет те 55 минутра. Авиапассажирсене «B-738» самолет турттарать. Шупашкартан Питӗр хулине вӑл 2 сехет те 10 минут вӗҫет.
41 ҫулти хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче арҫынпа паллашсан романтика ӑшне путнӑ. Ҫапла, юрату авӑрне лексен пуҫа ҫухатма та пулать.
41 ҫулти хӗрарӑм полицие пӗлтернӗ тӑрӑх, икӗ уйӑх каялла вӑл халӑх тетелӗнче Томскра пурӑнакан тесе каланӑ арҫынпа паллашнӑ. Ку таранччен вӗсем ҫырӑннӑ, сӑнӳкерчӗксем пӗр-пӗрне ярса панӑ.
Арҫын пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн автосалон пур иккен. Кӑштахран усламра пӑтӑрмахсем сиксе тухнӑ иккен – укҫа кирлӗ. Вӑл 41 ҫулти хӗрарӑмран кивҫен ыйтнӑ. Лешӗ кредит картти илсех савнине пулӑшнӑ. Арҫын укҫана авӑнӑн 26-мӗшӗнче, Шупашкара килсен, тавӑрса пама шантарнӑ.
Анчах хӗрарӑм укҫа куҫарса парсанах савни ҫухалнӑ, тек ҫыхӑнӑва тухман. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкарти икӗ ача пахчи психологипе педагогика, методика, ачаллӑ ҫемьесене консультативлӑ пулӑшу парас енӗпе пурнӑҫламалли мероприятисене хута ямашкӑн субсидие тивӗҫӗ. Укҫа-тенке 7-мӗш тата 203-мӗш ача пахчисене парӗҫ.
Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем субсидие «Вӗренӳ» наци проекчӗн «Ачаллӑ ҫемьесене пулӑшасси» федераци проекчӗпе килӗшӳллӗн ҫӗнсе илнӗ. Ҫӳлерех асӑннӑ ача пахчисене 4,28-шар миллион тенкӗ тивӗҫӗ.
Берлинта чӑвашсен иккӗмӗш тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Ӑна авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче йӗркеленӗ.
Ӑна унччен кӑҫалхи кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче пухнӑччӗ. Тӗл пулӑва пуҫараканӗ — нимӗҫ журналисчӗ Ян Шредер, мероприятие йӗркелекенӗсем – маларах асӑннӑ Ян Шредер тата Виктор Чугаров.
Виктор Чугаров режиссер-документалист Фейбсукра пӗлтернӗ тӑрӑх, курнӑҫу хальхинче килти пек хӑтлӑ иртнӗ. Чӑваш Енӗн Германин тӗп хулинчи штаб-хваттерӗ евӗр туйӑннӑ.
Тӗлпулӑва хутшӑннисем хушшинче Германие Шупашкартан куҫса кайнисем те, Ерӗнпур облаҫӗнчен тухса кайнӑ чӑвашсем те пулнӑ.
Тӗлпулупа Виктор Чугаров «Чӑваш чӗлхи» ҫӗнӗ фильмра паллаштарма шантарнӑ. Ӑна режиссер-документалист 2020 ҫулта Шупашкарта кӑтартасшӑн.
Тулӑри Елена Сафиева ӳнерҫӗ Чӑваш патшалӑх художество музейне сивӗ фарфортан хатӗрленӗ керамикӑран хатӗрленӗ чечек ҫыххи парнеленӗ. Сивӗ фарфортан чечексем ӑсталакан керамика флорисчӗн музейра маларах «Диалог цветов» (чӑв. Чечексен пуплевӗ) курав ӗҫленӗ.
Курав хупӑнас умӗн художник Левитан натюрмортне тӗпе хурса хатӗрленӗ чечек ҫыххине парнеленӗ.
Маргарита Красотина журналист Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, музейра ӗҫлекенсем ӗҫе Левитан художникӑн ӳкерчӗкӗпе юнашар вырнаҫтарма шухӑшлаҫҫӗ. Анчах хальлӗхе музейри вырӑс тата ют ҫӗршыв ӳнерӗн пайӗнче реконстуркци пырать.
Юсав ӗҫӗсене вӗҫлесен Елена Сафиеван парни сумлӑ музейра хӑйӗн тивӗҫлӗ вырӑнне тупӗ.
Шупашкара Мускав хирургӗ Евгений Зорин килнӗ. Вӑл хырӑмлӑха резекци тумалли операципе ӑсталӑх класӗ ирттернӗ. Ку операци мӑнтӑр ҫынсене кирлӗ, вӗсем начарланаймаҫҫӗ пулсан вӑл шӑпах пулӑшӗ.
Пирӗн республикӑра ку таранччен кунашкал операци туман-ха. Ку – пӗрремӗш. Пӗр хӗрарӑм мӑнтӑр, ниепле те начарланайман. Тухтӑрсем ӑна кунашкал операци ирттерме сеннӗ, вӑл килӗшнӗ. Евгений Зорин Шупашкар пульницинче кунашкал икӗ операци тунӑ.
Хырӑмлӑха резекци туни мӗн-ха вӑл? Хирург хырӑмлӑхран 1 сантиметр диаметрлӑ ҫӳхе ҫанӑ тӑвать, хырӑмлӑх 10 миллилитр ҫеҫ тӑрса юлать, ыттине касаҫҫӗ. Ҫапла майпа пациент сахалрах ҫиме тытӑнать, начаранать.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Шупашкарта Потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ертсе пынӑ. Ҫавӑнта сывлӑх сыхлав учрежденийӗсен ӗҫне те тишкернӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнакан учрежденисенче 2018 ҫулта планпа пӑхнӑ 12, планпа пӑхман 123 тӗрӗслев ирттернӗ. Тӗрӗслев хыҫҫӑн 12 акт, 91 асӑрхаттару хучӗ ҫырнӑ. Кӑҫалхи 6 уйӑхра асӑрхаттару хучӗсен шучӗ 46-па танлашнӑ.
Тӗп ҫитменлӗх медицина ӗҫ-хӗлне, медицина хучӗсене йӗркелессипе, диспансеризаци тӗрӗслевӗ кӑларассипе, медицина пулӑшӑвӗн стандарчӗсене пӑхӑннипе ҫыхӑннӑ. Росздравнадзор управленийӗ те тӗрӗслев ирттернӗ. Вӗсем чылай чухне ҫынсем ҫахавлани тӑрӑх тӗрӗслев йӗркеленӗ. 2018 ҫулта Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульници пирки ытларах евителнӗ пулсан, кӑҫал — Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульници пирки.
Авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре Шупашкарти «Туслӑх» пахчара пушар пулнӑ. Йывӑҫ-хӑмаран ҫапса тунӑ пӳртри пушара сӳнтернӗ хыҫҫӑн тӑватӑ ҫын виллине тупнӑ: виҫӗ арҫын тата пӗр хӗрарӑм.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав ҫынсем камсем пулнине палӑртӗҫ. Пушар тӗлӗшпе следстви умӗнхи тӗрӗслев пырать.
Малтанлӑха криминалистсем пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫӗ арҫынпа пӗр хӗрарӑм пушар вӑхӑтӗнче сӗрӗмпе наркӑмӑшланса вилнӗ. Халӗ следовательсем пушар мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ. Пушар асӑрханмасӑр пирус туртнӑран тухма пултарнӑ. Ҫак версие те пӑхса тухӗҫ, ҫавна май суд экспертизисем ирттерӗҫ.
ЧР Элтеперӗ Михаи Игнатьев республикӑри аякри районсенчи ялсене тата Шупашкарти хӑш-пӗр микрорайона пахалӑхлӑ карас ҫыхӑну илсе ҫитерме хушнӑ. Ҫав вырӑнсенче халӗ лайӑх ҫыхӑну ҫук-мӗн, кӗсье телефонӗпе шӑнкӑравлама йывӑр.
«Ҫитес вӑхӑтра пахалӑхлӑ карас ҫыхӑну республикӑра 100 проценчӗпех пулмалла», - тенӗ Михаил Игнатьев.
Шупашкарта «Хӗвеллӗ» тата «Ҫӗнӗ хула» микрорайонсенче ку енӗпе хальлӗхе йывӑрлӑхсем пур. Юпа уйӑхӗнче «Хӗвеллӗ» микрорайонта подстанци хута кайӗ, «Ҫӗнӗ хулара» вара кун валли ҫӗр участокне уйӑрса парас енӗпе документсем хатӗрлеҫҫӗ. «Радужный» микрорайонта та кӗҫех пахалӑхлӑ ҫыхӑну пулӗ.
-2.7 °C