Чӑваш Енре таркӑнсемпе контрактниксем йышланнӑ. Ҫакӑн пирки пӗлтернӗ паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ирхи планеркӑра Чӑваш Ен Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Наталья Тимофеева.
Вӑл каланӑ тӑрӑх, Шупашкар тата Канаш хулисенче, ҫавӑн пекех Красноармейски, Куславкка, Вӑрнар тата Тӑвай районӗсенче кӗрхи призывпа плана тултарайман.
Ҫав вӑхӑтрах Ҫӗнӗ Шупашкар хули, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Комсомольски, Ҫӗмӗрле районӗсенче плана ирттерсе тултарнӑ. Вӗсене пула республикӑри плана тултарма мйа килнӗ.
Чӑваш Енре иртнӗ ҫулхи кӗрхи призыв вӑхӑтӗнче контрактниксен тата ҫар службинчен тарса ҫӳрекенсен (военкоматсенче ӗҫлекенсем килте тупайман ҫамрӑксен) шучӗ йышланнӑ.
Шупашкар хулинче видеокамерӑсем халӗ чылай вырӑнта пур. Вӗсене предприяти-организацисенче те вырнаҫтараҫҫӗ, урамсенче те йышлӑ. Урамрисенчен хӑшӗсем ӳкерекен информаци пакунлисем патне каять. Ҫав камерӑсем преступление палӑртма пулӑшаҫҫӗ.
Усал шухӑшпа ҫӳрекене нимӗн те чараймасть пуль ҫав. Шупашкарти икӗ ҫамрӑк камерӑсенчен пӗрне вӑрланӑ. Вӗсем Речников лапамӗнчи ҫурт ҫинчи камерӑна куҫ хывнӑ. Ӑна кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче каҫхи 7 сехет тӗлӗнче пӗҫертсе кайнӑ.
Урамри видеокамерӑна вӑрлаканӗсем 20-25 ҫулсенчи икӗ ҫамрӑк тесе шухӑшлаҫҫӗ. ЧР Шалти ӗҫсен министерствин Инстаграмӗнче каччӑсен сӑнӳкерчӗкӗсене вырнаҫтаранӑ.
Вӗсене пӗлекенсене 8(8352) 24-07-71 е 102 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Кӑҫал кӑрлач уйӑхӗн варринче Шупашкарти пӗр каҫхи клубра ӳкернӗ видео тӗнче тетелӗнче сарӑлнӑ, унта ӳкерӗннӗ хӗр тӗнчипех «чапа» тухнӑ.
Видеона курсан ҫакӑ паллӑ: малтан 18 ҫулти хӗр бар стойки патӗнче ташлать, унтан барменсем хушнӑ «намӑс» ӗҫсене пурнӑҫлать. Хӗр юлашкинчен тумсӑрах тӑрса юлать.
Ку пӑтӑрмаха кӗҫех «Россия 1» телеканалпа пыракан «Андрей Малахов. Прямой эфир» кӑларӑмра сӳтсе явӗҫ. Телеканал ҫак пулӑма тишкернӗ, каҫхи клубсенче мӗн пулса иртнине тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ.
Кӑларӑма видеон тӗп сӑнарӗ, 18 ҫулти хӗр, хутшӑнӗ, чӑннипе мӗн пулса иртни пирки каласа кӑтартӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, сӗткене усӑ курма юраман япала ярса панӑ, ҫавна май вӑл нимӗн те астумасть.
Кӑларӑм паян каҫхине эфира тухӗ.
Паян Чӑваш Ен финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакана ҫирӗплетнӗ. Республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушӑвӗпе ҫак тилхепене Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ экономистне Михаил Ноздрякова шаннӑ. Ҫапла вара Чӑваш халӑх сайтӗнче ӗнер хыпарлани тӗрӗсе килчӗ теме юрать.
Михаил Ноздряков 1970 ҫулхи юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. Питӗрти патшалӑх университетӗнче, РФ Правительстви ҫумӗнчи халӑх хуҫалӑхӗн академийӗнче вӗреннӗ.
1992 ҫултанпа РФ Перекет банкӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗнче хаклӑ хутсен пайӗнче ертсе пыракан экономистра, 1999–2010 ҫулсенче управляющин ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. 2010–2011 ҫулсенче «ВТБ» банкӑн Шупашкарти филиалне ертсе пынӑ. 2011 ҫулхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ, 2011 ҫулхи нарӑсран пуҫласа 2014 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен финанс министрӗ тата вице-премьер пулнӑ. Кайран Чӑвашкредитпромбанкра правлени ертӳҫин канашҫинче тӑрӑшнӑ. 2015 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче Севастополь хулинче финанс департаменчӗн директорӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулма шаннӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакан, тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ 66 ҫулти хӗрарӑм икӗ чикана хӳтте илнӗ те укҫасӑр тӑрса юлнӑ.
Хайхискер чикансемпе Шупашкарти пасарта паллашнӑ. Лешсем хулана ҫӑматӑ сутма килнине, ниҫта та ҫӗркаҫма вырӑн ҫуккине пӗлтернӗ. Ҫитменнине, хайхискерсем шӑнса кӳтнӗ, выҫса ҫитнӗ имӗш. Ватӑ хӗрарӑм чикансене шеллесе хӑйӗн килне чӗннӗ.
Киле утнӑ май хӗрарӑм чикансене йывӑр пурнӑҫӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Лешсем вара ҫакӑн сӑлтавне тупнӑ: хӗрне пӑснӑ-мӗн. Хваттере ҫитсен хӑнасем пӑснине сирмелли йӑла-йӗркене тума пуҫланӑ, усси пултӑр тесе минтер ӑшне 150 пин тенкӗ хумалла-мӗн, ӑна 2 кун тытмалла мар.
Хӗрарамӑн кун чухлӗ укҫа пулман, вӑл 75 пин тенкӗ кредит илнӗ. Унтан вӑл ылтӑнӗсене, укҫине хаҫатпа чӗркенӗ те минтер ӑшне ҫӗлесе хунӑ. Кӑштахран хӑнасем кайнӑ, кил хуҫи минтере уҫса пӑхнӑ – нимӗн те ҫук!
Чикансенчен шар курнӑ хӗрарӑм 18 пин тенкӗ пенси илет, ҫав укҫаран 15 пин тенкине халӗ кредитшӑн тӳлемелле унӑн.
«Нордвинд» авиакомпанин Шупашкартан Мускава тата каялла вӗҫекен самолётсен расписанине нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнчен улӑштарӗ.
«Шупашкар–Мускав–Шупашкар» расписани ылмашасси пиики Шупашкарти аэропортра пӗлтернӗ. Ҫав кун самолет Мускаври Шереметьево аэропортӗнчен 23 сехет те 40 минутра вӗҫсе тухӗ те тепӗр кун ирхине, 1 сехет те 5 минутра, Шупашкара ҫитӗ. Тепӗр кун 737-800 Boeing Шупашкартан ирхи 6 сехет те 15 минутра хускалӗ. Мускава 7 сехет те 40 минутра ҫитӗ. Кӗҫнерникунсерен самолет 5 минут каярах хускалӗ: 06 сехет те 20 минутра тапранӗ, Мускава вӑл 7 сехет 45 минутра ҫитӗ.
Рейссем кашни кунах пулӗҫ. Билетӑн пӗр майлӑ хакӗ ҫапларах:
«Шупашкар–Мускав» маршрутпа — 1 914 тенкӗрен пуҫласа, «Мускав–Шупашкар» — 2 286 тенкӗрен пуҫласа.
Ҫӗнӗ расписани пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗччен вӑйра пулӗ.
Хальхи расписани: «Мускав–Шупашкар» маршрутпа —
09:50–11:10, «Шупашкар–Мускав» маршрутпа — 12:10–13:30.
Шупашкарта пурӑнакан 61 ҫулти арҫын 2 миллион тенке яхӑн пухнӑ та… ултавҫӑсене куҫарса панӑ. Кун пирки вӑл ӗнер полицие пӗлтернӗ.
Арҫын каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, ун патне палламан номертен «Банкӑн хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ. Хайхискер унӑн карточки мӗнле хисепсемпе вӗҫленнине те пӗлнӗ. Палламан ҫын карточкӑран такам укҫа сӑптӑрма хӑтланни пирки пӗлтернӗ, укҫана «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма сӗннӗ.
Арҫын хайхискере ӗненнӗ, укҫине, 2 миллион тенке яхӑн, куҫарнӑ. Анчах ҫав ҫын нимӗнле банк ӗҫченӗ те пулман, ултавҫӑ кӑна!
Шупашкарта пурӑнакан 19 ҫулти Дарья Андреевӑна ҫур уйӑх шыраҫҫӗ. Вӑл кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ, ҫавӑнтанпа ун пирки никам та нимӗн те пӗлмест.
Дарья килтен тухса кайнӑ чухне ҫутӑ куртка, хура калпак, хура шӑлавар тата шурӑ пушмак тӑхӑннӑ пулнӑ. Хӑйӗнпе пӗрле рюкзак пулнӑ. Хӗр 158 сантиметр ҫӳллӗш вӑтам пӳ-силлӗ, ҫӳҫӗ хура.
Пикене полици те, «Лиза Алерт» отряд нимеҫисем те шыраҫҫӗ, тӑванӗсем питӗ пӑшӑрханаҫҫӗ. Дарья Андреева пирки мӗн те пулин пӗлетӗр пулсан 112 номерпе шӑнкӑравлӑр.
Пӗр талӑкра ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакансене 469 пин тенкӗлӗх улталанӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтерет.
Шупашкарта пурӑнакан 46 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл банк ӗҫченӗ имӗш. Хайхискер хӗрарӑмӑн карточки ҫинчен такам укҫа сӑптӑрма хӑтланни пирки пӗлтернӗ. Лешӗн унта 1 пин тенкӗ кӑна-мӗн. Калаҫнӑ май ултавҫӑ тепӗр счет пирки те пӗлнӗ – унта вара 500 пин тенке яхӑн выртать. Хайхискер хӗрарӑма «вӑхӑтлӑх» счет ҫине 318 пин тенкӗ куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Укҫа куҫнӑ кӑна – «банк ӗҫченӗн» шӑрши-марши ҫухалнӑ. Хӗрарӑм хуйхи пирки полицие пӗлтернӗ.
Канашра пурӑнакан 30-ти хӗрарӑм та шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ. Вӑл та телефонпа «банк ӗҫченӗпе» калаҫнине ӗненнӗ. Канаш хӗрарӑмӗ ултавҫа 151 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Нумаях пулмасть ЧР прокуратурин анлӑ ларӑвӗ иртнӗ, 2019 ҫулти пӗтӗмлетӳсене пӑхса тухнӑ.
Ларура палӑртнӑ тӑрӑх, транспорт министрне Александр Николаева тата вӗренӳ министрне Сергей Кудряшова тупӑшӗсем пирки тӗрӗс пӗлтермешӗн дисциплинарлӑ майпа явап тыттарнӑ. Вӗсен ҫумӗсен те декларацире суя хисепсем пулнине палӑртнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков тата РФ президенчӗн Чӑваш Енри тулли праваллӑ элчи Петр Чекмарев та декларацире пӗтӗм тупӑша кӑтартман. Вӗсене те дисциплинарлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Декларацире суя хисепсем кӑтартакан сахал пулман: Шупашкарти 25 депутата тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ. Каласа хӑвармалла: декларацие тӗрӗс мар кӑтартнӑшӑн Виктор Шмаков тата Алексей Никитин депутат полномочийӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (13.03.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 4 - 6 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Кокель Алексей Афанасьевич, чӑваш живописецӗ, графикӗ ҫуралнӑ. | ||
| Константин Иванов, чӑваш сӑвӑҫи ҫут тĕнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Жакова Вера Николаевна, Пӑрачкав районӗнче ҫуралнӑ ҫыравҫӑ (22 ҫулта) вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |