Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑслакан Олег Николаев паян Шупашкарти «ЭКРА» ӑслӑлӑхпа производство предприятийӗнче пулнӑ. Унти радиоэлектроника аппаратурипе приборӗсен монтажникне Нина Иванована вӑл Раҫҫей Президенчӗн Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.
«ЭКРА» Чӑваш Енӗн электротехника отраслӗнче сумлӑ вырӑн йышӑнать. Вӑл пӗчӗк процессорлӑ аппаратура туса кӑларать, ӑна хута ярса ӗҫлеттерет. Предприятин оборудованийӗпе «Россети», «РусГидро», «Росэнергоатом», «Газпром», «Транснефть» йышши предприятисенче усӑ кураҫҫӗ.
Пӗлтӗр предприяти И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗренӳпе практика лабораторийӗ уҫнӑ. Унта электроэнергетика енӗпе ӗҫлекен студентсене вӗрентсе хатӗрлеҫҫӗ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 15 ҫулти пикене ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнченпе шыранине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Вӑл ҫӗтсен йӗрке хуралҫисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ.
Аса илтерер: Софья Бараева килтен тухса кайнӑ хыҫҫӑн Шупашкара ҫитнӗччӗ. Унтан Хусана тухса кайнӑччӗ. Унта вӑл тусӗсем патӗнче пурӑннӑччӗ.
Халӗ хӗр татах ҫухална. Паян Ҫӗмӗрле районӗнчи «Вперед» хаҫат йӗрке хуралҫисем ҫак хӗре шыранине пӗлтернӗ.
Хальхинче пике килтен утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 13 сехетрен пуҫласа 19 сехетчен тухса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Хӗр ҫутӑ хӑмӑр хулӑн кофта, хура кроссовки тӑхӑннӑ, тӗксӗм симӗс тӗслӗ рюкзакпа. Хӗр паспорт тата 800 тенкӗ укҫа чиксе тухса кайнӑ.
Пикене курнисене йӗрке хуралҫисене пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
Ҫак уйӑх пуҫламӑшӗнче Шупашкарта пӗр хӗрарӑм тин ҫуралнӑ ачине пульницӑрах хӑварма килӗшу алӑ пуснӑ. Кун хыҫҫӑнах вӑл тухса кайнӑ.
Ҫав хӗрарӑмӑн тепӗр ача та пур. Вӗсем ытлӑ-ҫитлӗ пурӑнмаҫҫӗ. Пӗчӗк пепкине ача ҫуратмалли ҫуртра хӑварнине ҫапла ӑнлантарнӑ. Ашшӗ вара ҫук.
Опекӑпа попечительлӗх органӗсем хӗрарӑмпа калаҫнӑ, ачине хӑварни мӗн патне илсе ҫитернине ӑнлантарнӑ. Вӗсемех ӑна ку ыйтӑва тӑванӗсемпе сӳтсе явма сӗннӗ.
Хӗрарӑм ҫывӑх ҫыннисемпе калаҫнӑ. Ку витӗм кӳнӗ, вӑл ачине ҫемьене илнӗ, унччен ҫырнӑ килӗшӗве пӑрахӑҫлаттарнӑ.
Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсен кӑтартавӗсем килме пуҫланӑ. Географипе, информатикӑпа тата литературӑпа экзамен тытнисем хӑйсен балӗсене пӗлеҫҫӗ.
Географие 124 ҫын тытнӑ, 12 ҫын 80 ытларах балл пухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире вӗреннӗ ҫамрӑк 100 баллӑх ҫырнӑ.
Литературӑпа 192 ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. 14-шӗ 80 балран ытларах пухнӑ. Чи нумаййи 94 балл пухаканни пулнӑ.
Информатикӑпа 626 ҫын ППЭ тытнӑ. 135 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 14-мӗш шкулта вӗреннӗ 2 ҫын, Шупашкарти 3-мӗш лицейран тухнӑ 2 ҫамрӑк, Шӑмӑршӑ шкулӗнчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназири, Шупашкарти 20-мӗш шкулти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри пӗрер ҫын 100 балл пухӑ.
Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин Президент пепкелӗх центрӗнче виҫӗреш ҫуралнӑ. Кӑҫал унта апла тӗслӗх халиччен пулман. Хӗрарӑм виҫӗреш ҫуратакан тӗслӗхсем ытти чухне ҫулталӑкра пӗр хутран пуҫласа тӑватӑ хут таран пулкаланӑ.
Халӗ асӑннӑ тӗслӗхре ҫут тӗнчене виҫӗ хӗр килнӗ. Вӗсем 1,5 килограма яхӑн таяҫҫӗ. Ҫут тӗнчене вӑхӑт ҫитиччен васкасарах килнисен сывлӑхӗшӗн тухтӑрсем тӑрӑшаҫҫӗ.
Ачасен амӑшӗ шурӑ халатлисене каланӑ тӑрӑх, пӗр харӑс виҫӗ пепке ҫуралнӑшӑн килтисем савӑннӑ. Хӗрарӑм унчченхи ачана 2018 ҫулта ҫуратнӑ. Ҫавӑн чухне ҫамрӑк ҫемьене ывӑл килнӗ. Халӗ телейлӗ мӑшӑр харӑсах тӑватӑ ачаллӑ пулса тӑнӑ.
Канаш районӗнче пурӑнакан 47 ҫулти арҫын интернет-аукционта 12 медальпе удостворени сутнӑ. Уншӑн вӑл 400 тенкӗ илнӗ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 30, 40, 50 ҫул ҫитнине халалласа кӑларнӑ наградӑсем, «Георгий Жуков» тата «Ӗҫ ветеранӗ» медальсем пулнӑ.
Йӗрке хуралҫисем наградӑсен хуҫисене тупса палӑртнӑ. Вӗсем Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем пулнӑ, темиҫе ҫул каялла пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Хисеплӗ ҫынсен тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, наградӑсене пӳрт юсанӑ чухне ҫухатнӑ.
Патшалӑх наградисене сутнӑшӑн Канаш район арҫынни тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 324-мӗш статйипе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Патшалӑх наградисене арҫын Шупашкарти пасарта темиҫе ҫул каялла туянни паллӑ.
Шупашкарта пакунлисенчен хӗрарӑм-сутуҫӑ пулӑшу ыйтнӑ. Трактор тӑвакансен проспектӗнче вырнаҫнӑ суту-илӳ ҫурчӗсен пӗринче ӗҫлекенскер каланӑ тӑрӑх, утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пӗр арҫын тавар туяннӑ. Сӑмах май тенӗ пек вӑл сутуҫӑна хӑйӗн вак укҫине пысӑкрах купюрӑсемпе ылмаштарса пама ыйтнӑ. Пурӗ 25 пин тенкӗ. Арҫыннӑн 100 тата 500 тенкӗлӗххисем пулнӑ. Хӗрарӑм укҫана шутланӑ чух 500 тенкӗ ҫитменнине палӑртнӑ.
Арҫын пачкӑна илсе ҫӗнӗрен шутланӑ. Унтан вӑл укҫа хушнине хӗрарӑм курнӑ. Тӗлӗнмелле пек те, анчах пачкӑра 14 пин тенкӗ ҫитмен. Шел пулин те, укҫана сутуҫӑ арҫын кайсан ҫеҫ тепӗр хутчен шутласа пӑхнӑ.
Хӗрарӑма улталанӑ тесе шухӑшлакан арҫын видеокамера объективне лекнӗ. Ӑна паллакансене 8-906-133-82-07 телефон номерӗпе шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
Канаш районӗнче 15 ҫулти яш мопед рулӗ умне правсӑр ларнӑ. Ӑна йӗрке хуралҫисем тытса чарнӑ, мопеда штрафстоянкӑна ӑсатнӑ.
Шупашкарта та правсӑр ҫынсем руль умне лараҫҫӗ. Ун пек мотоциклиста асӑрхани пирки ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗсем Инстаграмра ҫырнӑ. Мотоцикла штрафстоянкӑна илсе кайнӑ.
Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, руль умне ӳсӗр пуҫпа ларакансем те йышлӑ. Шупашкарта, ав, паян ирпе ҫамрӑк хӗрарӑм инкеке лекнӗ. Турра шӗкӗр, хӑй те, ҫуран ҫӳрекенсемпе ытти водитель те аманман, машина алӑкӗ ҫеҫ лапчӑннӑ. Сӑнпа пӑхма хӗрӗнкӗ пулни сисӗннӗ, апла пулин те ҫамрӑк хӗрарӑм эрех ӗҫнипе ӗҫменнине тӗрӗслеттерме килӗшмен.
Шупашкар хулинче, Хусанкай урамӗнчи шкул ҫывӑхӗнче, ҫул урлӑ каҫнӑ ҫӗрте светофор вырнаҫтарнӑ. Анчах вӑл ыттисенчен уйрӑлса тӑрать. Светофора хӗвел энергийӗпе ӗҫлемелле тӑнӑ. Ҫуран ҫӳрекенсем каҫнине, машинӑсен хӑвӑртлӑха чакармаллине светофор выляса тӑракан сарӑ ҫутӑпа асӑрхаттарать.
Специалистсем каланӑ тӑрӑх, шкултан инҫех мар светофор вырнаҫтарни инкексенчен асӑрханма пулӑшӗ. Светофор хӗвел энергийӗпе ӗҫленӗрен ун валли ҫутӑ кирлӗ мар. Вӑл кӑнтӑрла та, каҫпа та пӗр пек ӗҫлейрет.
Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӗртекен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх,
хӗвел энергийӗпе ӗҫлекен светофорсене ытти вырӑнта та вырнаҫтарма пулать.
Ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче Шупашкарти полици уйрӑмне 79-ти кинемей пынӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ун патне хваттере палламан арҫын килнӗ, хӑйӗнпе курьер тесе паллаштарнӑ. Хайхискер урӑх хулара пурӑнакан тӑванӗсенчен парне илсе килнӗ имӗш.
Арҫын хутаҫ тата каялла пама вак укҫа, 2600 тенкӗ, ыйтнӑ. Сдачӑна вӑл парнесемпе пӗрле илсе кӗме шантарнӑ. Анчах каялла вӑл таврӑнман, ҫухалнӑ.
Арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл – Шупашкарта пурӑнакан 49-ти ҫын. Унччен вӑл кун пек преступленисемшӗн пӗрре мар айӑпланнӑ. Халӗ ҫак арҫын ытти ҫакнашкал преступленипе ҫыхӑннипе ҫыхӑнманнине тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |