Шупашкрати Иван Яковлев проспектне каярах хута ярса пӗтерӗҫ. Асӑннӑ проспекта лаптӑкӑн-лаптӑкӑн юсаса пычӗҫ. Кӑҫал ӗҫсене Кӑнтӑр поселокӗ тӗлӗнче пурнӑҫларӗҫ. Хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе вӑхӑтра вӗҫлеме ҫумӑр час-час ҫуса тӑни кансӗрленӗ. Тӑпра типӗ мартан тротуар пахалӑхӗ начар пулать тесе васкаман. Ҫавна май «Никитин урамӗ» чарӑну тӗлӗнчи тротуара тата чарӑнӑва туса пӗтереймен.
Шупашкарти Сӑкӑт кӗперӗ ҫинче те юсав ӗҫе малалла пырать. Унти асфальта тӗрӗсленӗ те пахалӑхӗ тивӗҫтермен. Ҫавна май ҫул-йр организацийӗн хӑйӗн шучӗпе ӑна ҫӗнӗрен сарма тивӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Шупашкарти пӗр ача пахчинче инкек пулнӑ. Ӗҫ кунӗ вӗҫленнӗпе пӗрех ӗнтӗ – унта тӑрӑшакан воспитательница вилнӗ.
Инкек Лермонтов урамӗнчи 45 ача пахчинче пулнине пӗлтереҫҫӗ. 17 сехетре унта ҫурт умне васкавлӑ медпулӑшу машини, полицейскисем килнӗ. Каярахпа судмедэкспертсем те ҫитнӗ. «Чудесинка» ятлӑ ача пахчинче вопитательница ӗҫ вырӑнӗнчех вилнӗ. Следовательсем хӗрарӑм мӗншӗн вилнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм вилнӗ тӗслӗхре криминал ҫук. Халӗ процессуаллӑ тӗрӗслев иртет.
Шупашкарти йӗрке хуралҫисенчен 43 ҫулти арҫын пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл вӗсене велосипед ҫӗтни пирки пӗлтернӗ. Арҫын ӑнлантарнӑ тӑрӑх, велосипеда подъездра хӑварнӑ.
Йӗрке хуралҫисем велосипеда шырама пуҫӑннӑ. Вӑрах нушаланма тивмен. Часах вӑрӑ йӑрӗ ҫине ӳкнӗ. Велосипеда Шупашкарта пурӑнакан 42 ҫулти арҫын куҫ хывнӑ тесе шухӑшланӑ. Судпа унччен те айӑпланнӑ арҫын вӑрӑ тунӑ вырӑнтан аякрах та пулман. Ӳсӗрскере патрульпе пост службин ӗҫченӗсем юнашар ҫурт умӗнче асӑрханӑ.
Велосипеда вӑрланӑ арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗс пуҫарнӑ. 17пин тӑракан пурлӑха хуҫине хуҫине тавӑрса парӗҫ.
Шупашкарти шкулсенче студентсем ӗҫлеме пуҫлӗҫ. Ҫак ыйтӑва ӗнер И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче иртнӗ «ҫавра сӗтелте» сӳтсе явнӑ.
Аслӑ курссенче вӗренекенсене Шупашкарти шкулсем ӗҫе йышӑнма хирӗҫ мар.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫӗршыв Президенчӗ вӗренӳ ҫинчен калакан саккуна улшӑну кӗртме йышӑнчӗ. Аслӑ шкулсенче «Вӗренӳ тата педагогика науки» енпе пӗлӳ илекенсем алла диплом иличченех шкулта ӗҫлеме пултараҫҫӗ. Анчах вӗсен виҫӗ ҫул вӗренмелле, сессисене лайӑх паллӑсемпе вӗҫлемелле. Кружоксемпе секцисенче хушма пӗлӳ пама иккӗмӗш курс хыҫҫӑнах йышӑнӗҫ.
Шупашкарти шкулсене студентсене ӗҫе илес ыйтупа педуниверситетпа хулари вӗренӳ уппавленийӗн, шкулсен килӗштерсе ӗҫлемелле.
Мурманск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен наципе культура автономине кӑҫалхи ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен Зоя Гайбуллова (Степанова) ертсе пыма тытӑннӑ.
Зоя Ивановна Красноармейски районӗнчи Ҫирӗклӗ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. 2000 ҫулта Мурманска куҫса кайнӑ. Унта вӑл «Норникель» предприятире тӗп инженер пулса тӑрӑшать.
Мурманскри чӑвашсен ҫӗнӗ ертӳҫи 1987 ҫулта Шупашкарти строительсем хатӗрлекен техникумран вӗренсе тухнӑ, Питӗр хулинчи шыв коммуникацийӗсен университечӗн Мурманскри уйрӑмӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ.
Зоя Гайбуллова (Степанова) тӑван тӑрӑхпа та ҫыхӑнӑва татман. Ҫав вӑхӑтрах вӑл Мурманск тӑрӑхӗнчи чӑвашсене пӗр ҫӗре чӑмӑртассипе ҫине тӑрать, тӗрлӗ мероприяти ирттерет, тӑван халӑхӑмӑр культурипе ыттисене паллаштарать.
Шупашкар хулинче урамра суту-илӳ тӑвакансемпе кӗрешеҫҫӗ. Урамра сутма чармаҫҫӗ-ха. Анчах ӑҫта кирлӗ унта юрамасть. Ятарлӑ вырӑнта суту-илӳ тумалла, сутуҫӑсен кирлӗ хутсем пулмалла.
Шупашкар хулин Ленин район администрацийӗн суту-илӳ секторӗн специалисчӗсем йӗрке хуралҫисемпе черетлӗ хутчен рейда тухнӑ. Вӗсем Ленин проспектӗнчи 26, 28, 47 тата 49-мӗш ҫуртсен умӗнче сутакансене асӑрханӑ. Йӗркене пӑсакансен тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарса ӑна административлӑ комиссие ярса парӗҫ.
Уйрӑм ҫынсен 1 пин тенкӗрен пуҫласа 2 пин тенкӗ таран штраф тӳлемелле, ӗҫ вырӑнӗ йышӑнакансен — 3-7 пин тенкӗ, предприяти-организацисен — 30-50 пин тенкӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 26 ҫулти хӗрарӑм управляющи компанийӗнче бухгалтерта ӗҫленӗ. Хайхискер ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑшӑн суд сакки ҫине лекнӗ. Ӑна кӗсьене пысӑк укҫа чикнӗшӗн айӑпланӑ.
Суд палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак хӗрарӑм 2019 ҫулхи авӑнран пуҫласа кӑҫалхи нарӑсчен 400 пин ытла тенке кӗсйине чикнӗ. Ҫак укҫа хваттерсенче пурӑнакансем коммуналлӑ тӑкаксемшӗн тӳленӗскерсем пулнӑ. Ҫапла майпа вӑл управляющи компанине пысӑк тӑкак кӳнӗ.
Хӗрарӑм айӑпӑн пӗр пайне йышӑннӑ. Вӑл ача кӗтнӗ тата унӑн пӗчӗк пепкесем пулнӑ. Суд ҫаксене шута илсе ӑна тӗрмене хупмасӑр 1 сехет те 6 ҫуллӑха айӑпланӑ.
Шупашкарти «Университет» микрорайонта ҫӗнӗ чарӑнусен ячӗсене суйланӑ. Яланхиллех халӑхпа. Урамсен ячӗсемшӗн «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) порталта сасӑланӑ. Икӗ тапхӑрпа. Пӗтӗмлетӗве те асӑннӑ порталтах пӗлтернӗ.
1-мӗш чарӑнӑва «РНАн академикӗн Х. М. Миначевӑн урамӗ» теме йышӑннӑ, 2-мӗш чарӑнӑва — «Филипп Лукин урамӗ», 3-мӗш чарӑнӑва — «Университет-2», 4-мӗш чарӑнӑва — «Лесная» (чӑв. Вӑрман чарӑнӑвӗ). Шӑпах ҫак ятсемшӗн пӗрремӗш тапхӑрта ытларах сасӑланӑ та.
Ҫав ятсене Шупашкарти урам-чарӑну ячӗсене суйлакан комисси пӑхса тухӗ.
Маларах асӑннӑ чарӑнусем Раҫҫейӗн ӑслӑлӑх академийӗн академикӗн Х. М. Миначевӑн тата Филипп Лукин урамӗсене тунӑ май йӗркеленнӗ. Вӗсене авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне уҫмалла. Унтан ҫав чарӑнусене 32 тата 52-мӗш автобуссем ҫитме тытӑнӗҫ.
Шупашкарта пурӑнакан 36 ҫулти хӗрарӑма ют ҫын карттипе усӑ курнӑшӑн суд тӑвӗҫ. РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе пуҫарнӑ ӗҫе суда ярса панӑ.
Республикӑн тӗп хулинче пурӑнакан арҫын хаваслӑ пӗр ушкӑнра хӗрарӑмпа паллашнӑ. Те хӗрарӑм ҫав териех килӗшнӗ ӗнтӗ — вӑл ӑна хӑйӗн банк карттине кӑларса тыттарнӑ. Парольне те каланӑ. Унпа ӑна лавккана «хаяррине» туянма ӑсатнӑ.
Хӗрарӑм эрех илнипех ҫырлахман. Хӑйне валли ҫи-пуҫ, сӑрланмалли туяннӑ. Пурӗ 30 пин тенкӗ пӗтернӗ. Арҫынна кун пирки шарламан. Смс та хыпарламан — карттӑ хуҫи ун пек пулӑшупа усӑ курман.
Карттӑ ҫинчен самай укҫа ҫухалнине арҫын темиҫе кунтан ҫеҫ сиснӗ. Хӗрарӑмран укҫана ыйтнӑ та лешӗ килӗшмен. Аптӑранӑ арҫын йӗрке хуралҫисене евитленӗ.
Шупашкарта ҫуралнӑ Дмитрий Марков Тула облаҫне ӗҫлеме куҫӗ. Унта вӑл Правительство ертӳҫин ҫумӗн должноҫне йышӑнӗ. Тулӑра Чӑваш Ен сывлӑх сыхлав, мировой тӳресемпе загс органӗсен ӗҫне сӑнаса тӑрӗ. Росздравнадзорӑн, Роспотребнадзорӑн регионти уйрӑмӗсемпе, социаллӑ страховани, медицина страховани фончӗсемпе килӗштерсе ӗҫлессишӗн те яваплӑ пулӗ.
Дмитрий Марков 1970 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУра сиплев ӗҫне алла илнӗ. Аслӑ шкулта, Шупашкар хула администрацийӗнче тӑрӑшнӑ, Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницин тӗп врачӗн ҫумӗ пулнӑ. 2013 ҫулта Мускав облаҫӗнче сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗнче, 2016-мӗшӗнче министрта тӑрӑшма пуҫланӑ. 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗнченпе Социаллӑ страховани фончӗн Мускав облаҫӗнчи уйрӑмӗн пуҫлӑхӗнче вӑй хурать.
+9.3 °C