Хӗлле Мари Элти Тинӗс куҫӗнче шыв пӗтни, ҫиелти пӑр катӑлса аялалла ӳкни пирки хыпарланӑччӗ. Ун чухне специалистсем кӳлле тек нихҫан та шыв тулмасан та пултарассине пӗлтернӗччӗ.
Мари Элтен лайӑх хыпар ҫитнӗ. Тинӗс куҫне шыв тулма пуҫланӑ, шыв шӑкӑртатнӑ сасӑ илтӗнет. Вӑл ҫӑлкуҫсенчен стена тӑрӑх юхать.
Хальлӗхе шыв 5 метр таран тулнӑ. Шыв тӗсӗ те унчченхи пекех тӗслӗ пулма пуҫланӑ. Вырӑнти халӑх Тинӗс куҫӗ хӑйӗн илемӗпе савӑнтарма пуҫласса шанать.
Паян Чӗмпӗр облаҫӗнчи Вешкайма поселокӗнчи ача пахчинче темӗнле арҫын нянечкӑпа икӗ ачана персе пӑрахнӑ. Унтан хӑй перӗнсе вилнӗ. Хӑйне питӗнчен пенӗрен ҫак арҫын кам пулнине палӑртман-ха.
Ача пахчинче хуралҫӑ пулман. Йӗрке хуралҫисене пускӑча пусса чӗнмелли май пулнӑ. Арҫын ача пахчине кӗрсе хӗрарӑма тата 5-ри тата 6-ри арҫын ачапа хӗрачана вилмеллех персе амантнӑ. Ку пӑтӑрмах ачасем кӑнтӑрла ҫывӑрнӑ вӑхӑтра пулнӑ.
Чулхула облаҫӗнчи Кстово районӗнче нефтебазӑра ултӑ бензовоз ҫуннӑ. Пӑтӑрмах паян, пушӑн 22-мӗшӗнче, «Лукойл» тытӑмӗн нефтебазинче пулнӑ.
Унта ултӑ автоцистерна ҫунма пуҫланӑ, кашнинче – 30 кубла метр нефть продукчӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, аманнӑ, вилнӗ ҫынсем пулман. «Коммерсант» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар «Ирбис» компанийӗн бензовозне тултарнӑ чухне пулнӑ.
Халӗ Роспотребнадзор сывлӑша тӗрӗслет. Вырӑнти тӳре-шара вара оперативлӑ штаб ларӑвне йӗркеленӗ.
Паян Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑваш автономийӗн пуҫлӑхӗн Олег Мустаевӑн чӗри тапма пӑрахнӑ. Вӑл мӑшӑрӗн Еленӑн куҫӗ умӗнчех вилнӗ.
«Кӑнтӑрла иртни 1 сехетсенче аттепе анне килтеччӗ. Атте ӑнсӑртран тӑнне ҫухатрӗ. Анне васкавлӑ медпулӑшу чӗнчӗ, ӑна хӑй искусствӗннӑй май сывлаттарма тытӑнчӗ. Тухтӑрсем 10 минутран ҫитрӗҫ, анчах аттене ҫӑлса хӑвараймарӗҫ», — каласа кӑтартнӑ Олег Мустаевӑн хӗрӗ Силиса.
Олег Мустаев 1965 ҫулхи раштавӑн 4-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗнче ҫуралнӑ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУна пӗтерсен вӑл Чӗмпӗре куҫса кайнӑ. 1992 ҫулта ӑна «Еткер» чӑваш фончӗн президентне суйланӑ. 2016 ҫултанпа Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑваш наци культурин автономин председателӗ пулнӑ. 2017 ҫулта — Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ.
Чулхула облаҫӗнче маска режимне пӑрахӑҫлама пултараҫҫӗ. Анчах халех мар. Ку йышӑнӑва ака-ҫу уйӑхӗсенче тума пултарӗҫ. Ара, шӑпах ҫак вӑхӑтра ОРВИ тата грипп сезонӗ вӗҫленет-ха та.
Ҫапах чир-чӗр сезонӗ вӗҫленни кӑна витӗм кӳмӗ. Регионта ковид-койкӑсен шучӗ мӗнле чакнине те сӑнӗҫ. Вӗсем чаксан ҫеҫ маска режимне пӑрахӑҫлама пултарӗҫ.
Аса илтерер: пирӗн республикӑра QR-кодсене пӑрахӑҫланӑ. Общество вырӑнӗсенче маска тӑхӑнмалла тата алла дезинфекци тумалла.
Мари Элте хитре вырӑн пур - "Тинӗс куҫӗ" ятлӑ кӳлӗ. Пӗр кунхине унти пӑр шапӑрт! аялалла персе аннӑ. Унта вара - пуш-пушӑ, шыв ҫук. Мари Элте пурӑнакансем вара ку таранччен пӑр айӗнче шыв пур тесе шутланӑ.
Пӑр ҫынсен куҫӗ умӗнчех катӑлса аялалла персе аннӑ. Кӗркунне кӑна унта шыв пулнӑ. Анчах ун чухне те, ҫулла та шыв шайӗ унчченхи пекех нумай пулман.
Кӳлӗ тарӑнӑшӗ - 37 метр. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, шыв 18 метр аннӑ. Вырӑнти "Розовый одуванчик" экологи организацийӗн специалисчӗсем ҫакна типӗ ҫанталӑкпа ҫыхӑнтараҫҫӗ. Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, шыв кӳлле таврӑнмасан та пултарать.
Шыв ӑҫта кайса кӗнине тӗпчемешкӗн Вырӑс географи обществи килме пултарать. Общество хастарӗсем ҫутҫанталӑкри ҫак тӗлӗнмелле пулӑма тӗпчӗҫ, сӑлтавне палӑртӗҫ.
Ҫӗнӗ ҫулта ваттии те, вӗтти те тӗлӗнтермӗш кӗтет. Юлашки вӑхӑтра пирӗн облаҫра та, Раҫҫейре те Хӗл Мучине ҫыру ярасси анлӑ сарӑлчӗ. «Ӗмӗт чӑрӑшӗ» кашни субъект правительствинче, муниципаллӑ пӗрлӗхре пур. Ачасем унта Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче хӑйсем мӗн пирки ӗмӗтленнине ҫырса яраҫҫӗ.
Чӗмпӗрте пурӑнакан чӑваш ачин Гриша Петровӑн та ӗмӗчӗсем пысӑк. Вӑл Хӗл Мучине хӑй ашшӗпе час-часах УАЗ машинӑна юсанине, ҫавӑнпа та вӗсене юсама ҫӑмӑлтарах пултӑр тесе мӗнле туса кӑларнине курас килни пирки ҫырса янӑ.
Ульяновск хула администрацийӗн «Ӗмӗт чӑрӑшӗ» ҫинчи ҫырӑва хула пуҫлӑхӗ Дмитрий Вавилин илсе вуланӑ. Вӑл Гришӑн ӗмӗтне хаваспах пурнӑҫланӑ. Мӗншӗн тесен пуҫлӑхӑн пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ — автозавод. Сӑмах май каласан, Гришӑн аслашшӗн Петр Петровӑн пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ те — УАЗ.
Предприяти ӗҫченӗсем пуҫлӑхпа Гришӑна тӗп конвейер ӗҫне кӑтартнӑ. Кунта пӗр вӑхӑтрах 500 ҫын вӑй хурать — пӗр йӗр ҫинче «Патриотсем», «Хантерсем», «Профи», иккӗмӗшӗнче — «Буханкӑсем», «Фермерсем» тата ытти модельсем пухаҫҫӗ. Ачана пурте интереслӗ пулнӑ: машшин рамисене, ун ҫине мостсем, передачӑсен коробкипе двигателе вырнаҫтарни, рабочисем детальсене мӗнле майлаштарни тата ытти те.
Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен „Канаш“ хаҫачӗпе облаҫри чӑвашсен наципе культура автономийӗ ҫумӗнчи Чӗмпӗр Ен ҫыравҫисен «Шевле» литература пӗрлешӗвӗн «Атӑл юрри» илемлӗ литературӑпа публицистика альманахӗ кун ҫути курчӗ. Обществӑлла редколлеги 5 (7) номере Ҫӗнӗ чӑваш алфавитне 150 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ҫак кунсенче хулари 17-мӗш номерлӗ наци вулавӑшӗнче унӑн хаклавӗ те иртрӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑм 122 страницӑран, «Поэзи», «Проза», «Ҫамрӑк хунав», «Публицистика», «Таврапӗлӳ», «Юрӑ-кӗвӗ» пайсенчен тӑрать. Альманаха вырӑнти 27 ҫыравҫӑн илемлӗ хайлавӗсем кӗнӗ.
„Атӑл юррин“ историйӗ пысӑк. Унӑн пӗрремӗш номерӗ 1920 ҫултах тухнӑ, иккӗмӗшӗ – 1921 ҫулта. Кун хыҫҫӑн ӗҫ чарӑнса ларнӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнче наци политикин ҫӗнӗ хумӗ ялкӑшма тытӑнсан, чӑваш ҫыравҫисем „Шевле“ литература пӗрлешӗвне пухӑнсан, 2000 ҫулта тин 3-мӗш номерӗ кун ҫути курма пултарчӗ. Редакторӗ В.Ф. Ромашкин. Ҫӗнӗ ӗмӗрте вӑл — пӗрремӗш. Ҫавӑнпа номерӗ те иккӗллӗ ҫырӑнать — 1(3). 2012 ҫулта шевлеҫӗсемпе хаҫат редакцийӗ тепӗр номер кӑларчӗ — 2 (4). Редакторӗ Н.Н. Ларионов. 2019 ҫултанпа „Атӑл юрри“ кашни ҫулах — виҫӗ номер (3 (5), 4 (6), 5 (7) — вулакан патне ҫитрӗ.
Ҫак кунсенче, тӗрӗсрех каласан, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен пурнӑҫӗнче ҫӗнӗ пулӑм пулса иртрӗ, Чӗмпӗр чӑваш шкулне хупнӑранпа хула историйӗнче пӗрремӗш хут УОЧНКА ҫумӗнче йӗркеленнӗ илемлӗ пултарулӑх театр ушкӑнӗ вырӑс ҫыравҫин Ирина Антоновӑн «Ӑслӑ арӑм» чӑвашла куҫарнӑ пьесине сцена ҫинче лартса пачӗ.
Сӑнарсене ҫак артистсем калӑпларӗҫ: ӑслӑ хӗрарӑм Матӗрне — Нина Григорьевна Назарова, салтак — Владимир Владимирович Грузин, карчӑк Груша — Мария Николаевна Журавлева, старик Ваҫҫа — Иван Алексеевич Юманов, кӳршӗ хӗрарӑмӗ Степанида — Елена Николаевна Мустаева. Пултарулӑх ертӳҫи Ираида Васильевна Гаврилова, режиссер Елена Николаевна Троянская.
Премьера вӗҫленсен сцена ҫинчен театр ушкӑнне УОЧНКА председателӗ Олег Мустаев тата Халӑхсен культурисене аталантаракан тата сыхласа хӑваракан центрӑн директорӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Светлана Ковшенина саламларӗҫ, артистсене парнесем парса хавхалантарчӗҫ. Куракансем спектакльти кулӑшла сценкӑсенчен тӑтӑш кулчӗҫ, вӗҫӗнче «браво» тесе кӑшкӑрса тӑвӑллӑн алӑ ҫупрӗҫ.
Премьера Ульяновскри Нариманов урамӗнчи тутар культура центрӗнче пулчӗ.
Чӑваш Енре юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен QR-код тытӑмӗ ӗҫлет. Унпа килӗшӳллӗн, лавккасене, хӑш-пӗр ытти учреждение ҫак кодпа кӑна кӗртеҫҫӗ.
Ҫак кунсенче кӳршӗ Чулхула облаҫӗнче ку енӗпе лару-тӑру ҫӑмӑлланма тытӑннӑ. Кун пирки облаҫ кӗпӗрнаттӑрӗ пӗлтернӗ. Ӗнертенпе общество апатланӑвӗн предприятийӗсем, музейсем, фитнес-залсем, мунчасем, вулавӑшсем, хӑна ҫурчӗсем QR-код тытӑмне хӑвармалла-и е ҫук-и – хӑйсем татса параҫҫӗ. Анчах лару-тӑру япӑхлансанах ку тытӑма каялла тавӑрӗҫ.
-2.7 °C