 Вӗрентекен ҫулталӑкне халалласа республикӑра «Ҫамрӑк ҫемье-2010» конкурс пырать. Ку конкурс ҫамрӑк ҫемьесем хушшинче иртет, мӑшӑрсенчен пӗри е иккӗшӗ те вӗрентӳ тытӑмӗнче вӑй хумалла, вӗсем саккунлӑ мӑшӑрланура тӑмалла. Унсӑр пуҫне мӑшӑр 36 ҫултан аслӑ пулмалла мар. «Ҫамрӑк ҫемье» конкурс виҫӗ тапхӑрпа иртет. Конкурсӑн пӗрремӗш тапхӑрне икӗ номинаципе йӗркеленӗ: «Чи лайӑх фоторепортаж» тата «Анне, атте, эпӗ — сывӑ ҫемье» видеоролик. Палӑртмалла, «Чи лайӑх фоторепортаж» конкурса Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тимкинсемпе Ульяновсен ҫемйисем хутшӑнаҫҫӗ. Тимкинсен ҫемйинчен пурнӑҫӑн черчен пайӗ — Татьяна — Питӗркасси шкулӗнче вӗрентекенре ӗҫлет. Ульяновсен ҫемйинчен те ҫавӑн пекех: Инна Шулю шкулӗнче ачасене ӑс парать. Ҫамрӑк ҫемьесене конкурсра ҫӗнтерме ӑнӑҫу сунатпӑр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Авӑнӑн 11-мӗшӗнче Шупашкарти «Олимпийский» стадионта икӗ хут Совет Союзӗн Геройне, СССР тава тивӗҫлӗ спорт мастерне, СССР летчик-космонавтне А. Г. Николаева асӑнса «Советская Чувашия» хаҫат парнисене ҫӗнсе илессишӗн эстафета чупӑвӗ иртрӗ. Унта Трак енри 7 команда вӑй виҫрӗ. Асӑннӑ ӑмӑртуран Трак гимназийӗн команди Олимп чемпионкин Валентина Егорован кубокӗпе таврӑнчӗ. Чӑваш Ен прессин спорт фестивальне хутшӑнма килнисене ЧР Президенчӗ М. В. Игнатьев, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, хӑвӑрт утас енӗпе Олимп чемпионки, Шупашкар хулин хисеплӗ гражданинӗ Елена Николаева, ҫамрӑксен пӗрремӗш Олимп вӑййисен чемпионки Екатерина Блесткина, «Советская Чувашия» хаҫат редакторӗ А. Г. Соловьев ӑшшӑн саламларӗҫ, ӑнӑҫлӑ стартпа финиш сунчӗҫ. Чи малтанах старта хаҫатҫӑсем тухрӗҫ. 14 команда вӑй виҫрӗ кунта. Ытти ҫулсенчи евӗрех Чӑваш патшалӑх университетӗнчи «Альмаматер» команда ҫӗнтерчӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Авӑнӑн 15-18-мӗшӗсенче Шупашкарта, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтне йӗркеленӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалласа тӗрӗк пӗлӳлӗхӗн тӗнче конференцийӗ иртӗ. Ирттерекенсем: Раҫҫейри тӗрӗк пӗлӳлӗхӗн комитечӗ, Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен Ассамблеи, РӐА чӗлхе пӗлӗвӗн институчӗ, Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ. Конференци чӗлхисем: чӑвашла, тӗрӗк чӗлхисем, вырӑсла, акӑлчанла.
Пурӗ 11 секци ӗҫлӗ: 1) Тӗрӗк пӗлӗвӗн еткерӗ, XXI ӗмерти вырӑнӗ. 2) Танлаштаруллӑ-историллӗ тӗрӗк пӗлӗвӗпе алтаистика. Секци хӑйӗн ӗҫне Н.И.Ашмарин ҫуралнӑранпа 140 ҫул ҫитнине халаллать. 3) Тӗрӗк чӗлхисенчи типологисемпе ареалсем. 4) Танлашруллӑ тата тишкерӳллӗ этнолингвокультурологи. 5) Тӗрӗк тӗнчин диахронири тата синхронири чӗлхе ӳкерчӗкӗ. 6) Тӗрӗк сасӑ пӗлӗвӗ тата грамматики. Секци хӑйӗн ӗҫне Л.С.Левитскаяна халаллать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Куравра Эрнекун, авӑнӑн 10-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑваш живопиҫӗн никӗсне хывакан Моисей Спиридоновӑн куравӗ уҫӑлчӗ. Ӑна ӳнерҫӗ 120 ҫул тултарнӑ ятпа йӗркеленӗ. Чӑваш Енӗн халӑх художникӗ, СФРСР (выр. РСФСР) тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Моисей Спиридонович Спиридонов 1890 ҫулхи ҫурлан 24-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашра ҫуралнӑ. Юбилее халалласа нумай пулмасть Чӑваш ӳкерӳҫисен пӗрлешӗвӗ ун тӑван ялӗнче плэнер йӗркеленӗччӗ — Владимир Степанов, Виталий Яковлев, Алексей Иванов (Сӗрмек), Ирина Егорова ӳнерҫӗсем тӗрлӗ пейзажсем ӳкерчӗҫ: «Улица Спиридонова», «Дом Спиридонова», «Баня», «Киремет», «Ветла у речки», «Из глубины веков», «Ветреный день в Норвашах», «Колодец у дома», «Турӑ кӗнеки» тата ыттисем. Вӗсене пурне те ҫак куравра тупма пулать. Курава уҫма Чӑваш Енӗн культура министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Вячеслав Фошин, чӑваш ӳкерӳҫисен пӗрлешӗвӗн предстедателӗ Василий Кузьмин, М. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Курак Чурачӑк ялӗ картта ҫинче. Яндекс картти Шупашкар районӗн ял хуҫалӑх пайӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, сӗт сӑвассипе хальхинче те «Чурачӑк» АУО малта. Хуҫалӑхра пӗр ӗнерен 15 кг сӗт суса илеҫҫӗ. Ҫак тапхӑрти пӗлтӗрхи кӑтартупа танлаштарсан, чурачӑксем 3,4 кг ытларах сӗт суни курӑнать.
«Чурачӑк» АУО Курак Чурачӑк (Ишлей ял тӑрӑхӗ) ялӗнчи Совхоз урамӗнче вырнаҫнӑ. Директор — Шалеев Евгений Федорович.
Авӑнӑн 6-мӗшӗ тӗлне районӗпе вара хуҫалӑхсем патшалӑха 32 917 кг сӗт сутнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Василий Давыдов-Анатри Ӗнер, авӑнӑн 8-мӗшӗнче, чӑваш халӑх поэчӗн, РСФСРӑн тата Чӑваш АССРӑн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗн, Шупашкар хулин хисеплӗ гражданинӗн Василий Иванович Давыдов-Анатрин чӗри патма чарӑннӑ. Поэтпа ыран, авӑнӑн 10-мӗшӗнче, К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче сывпуллашӗҫ. 11 сехете пыма пултаратӑр.
Василий Иванович Давыдов-Анатри Чӑваш Республикин Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫ ялӗнче 1917 ҫулхи раштавӑн 26-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Республикӑри хаҫат шкулӗнче, И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика училищинче вӗреннӗ. 1940-1941 ҫулсенче Хӗрлӗ Ҫарта хӗсметре тӑнӑ, унтан таврӑнсан Первомайски районӗнчи «Коммунар» хаҫат редакторӗнче, КПСС Чӑваш обкомӗн инструкторӗнче, Чӑваш АССР Министрсен Совечӗн Радиоинформаци комитечӗн тӗп редакторӗнче, кӗнеке издательствин редакторӗнче, писательсен союзӗн илемлӗ литература пропагандӑлакан бюро пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Фёдоров Николай Васильевич Ӗнер Михаил Игнатьев президент Хушу алӑ пусса Н.В.Фёдорова Раҫҫейӗн Федераллӑ Пухӑвӗн Федераци Канашне Чӑваш Республикин патшалӑх влаҫӗн ӗҫ тӑвакан органӗн представителӗ пулма вырнаҫтарнӑ. Маларах вӑл вырӑна Владимир Слуцкер йышӑнсаччӗ. Хаҫатсем унччен Николай Васильевича Ҫӗпӗрти федераллӑ округа вырнаҫтарасси пирки ҫыратчӗҫ... Владимир Слуцкерӑн неприкосновенноҫӗ пӗтнӗрен «Ведомости» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх ӑна хӑшӗ-пӗри уголовлӑ айӑпласси пирки шухӑшлать имӗш. Сӑмахран, Олга Романова (Slon.ru редакторӗ, маларах «BusinessWeek Россия» тӗп редакторӗ, тӗрлӗ МИХсенче корреспондент пулнӑ) шучӗпе Слуцкер унӑн упӑшкине тӗрмене хуптарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Тӗрлӗ тӗслӗ лӗпӗшсем «Элӗк районӗн литературӑпа краеведени музейӗнче» Карпеев С. А. коллекционер-энтомологӑн «Тӗнчери лӗпӗшсемпе нӑрӑсем» куравӗ иртет. Чӑваш Енре 600 яхӑн тӗрлӗ лӗпӗше тӗл пулма пулать. Музейре вара 2500 яхӑн тӗрлӗ тӗслӗ лӗпӗш, 2000 тӗслӗ нӑрӑ тата 1500 яхӑн урӑх тӗслӗ хурт-кӑпшанкӑна кӑтартнӑ. Курав авӑнӑн 6-мӗшӗнче уҫӑлнӑ. Халӗ зала тӑтӑшах шкул ачисем класӗпех пырса ҫӳреҫҫӗ. Вӗсене музей ӗҫтешӗсем тарават кӗтсе илеҫҫӗ, экспонатсем пирки тӗплӗн каласа параҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Правлени пайташӗсем Нумай пулмасть Красноармейски район центрӗнчи Халӑх пултарулӑх ҫурчӗн вулав пӳлӗмӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ. Пӗрлӗх правленийӗн председателӗ Г.Л.Ефимов ҫуллахи тапхӑрта туса ирттернӗ ӗҫсем ҫинче чарӑнса тӑчӗ, пӗрлӗх умӗнче ҫитес вӑхӑтра кун йӗркинче тӑракан тӗллевсене палӑртрӗ. Ҫитес тапхӑрта пурнӑҫа кӗртмелли ӗҫ планне ҫирӗплетес ыйтупа юрӑ-кӗвӗ секцийӗн ертӳҫи Никоноров Н.М., правлени председателӗн ҫумӗ Ершов Н.Г., ӳнер искусствисен секцийӗн ертӳҫи Серафимов В.С. тата краеведени секцийӗн ертӳҫи Константинов В.З. тухса калаҫнӑ. Правлени членӗсем ҫитес вӑхӑтра ирттермелли мероприятисен шутне хӑй тӗллӗн вӗреннӗ И.Р.Степанов композиторӑн (Кушкӑ ялӗ) юрӑ кӗнекине презентацилессипе, хӑй тӗллӗн вӗреннӗ Н.Г.Григорьев композиторӑн (Красноармейски ялӗ) 85 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвассипе, Вархуш Эншей поэтӑн (Еншик Чуллӑ ялӗ) 90 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвассипе тата М. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Пирӗн пӗрлӗх сайчӗ Паян, авӑнӑн 7-мӗшӗнче, Chuvash.Org пӗрлӗхе йӗркеленӗренпе 5 ҫул ҫитрӗ. Шӑп та лӑп ҫак кун 2005 ҫулта пӗрлӗхӗн пӗр пайӗ, Чӑваш халӑх канашлӑвӗ ӗҫлеме пуҫларӗ. Каярах вара Чӑваш халӑх сайчӗ, унӑн тӑванла сайчӗсем ӗҫлеме пуҫларӗҫ. Пирӗн пӗрлӗх сайчӗ темиҫе пайран тӑрать: канашлу (чи пысӑк пай); информаци пайӗ (кунта тӗрлӗ текстсем вырнаҫнӑ); сайтҫӑсен пайӗ (ӑна усӑ курса ентешсем пӗр-пӗрне шыраса тупма пултараҫҫӗ); календарь (тӗрлӗ пулӑмсен ҫӑмхи); хыпарсем (вӗсем пирӗн порталта ытти пайсемпе тачӑ ҫыхӑннӑ — календарьпе те, сайтри информаципе те); паллашу кӗтесӗ; электронлӑ вулавӑш (ӑна уйрӑм сайт теме те юрать); кун кӗнекисем (ку пайра кашни хӑй шухӑшне пӗлтерме пултарать). Унсӑр пуҫне сайт урлӑ ҫырусем ҫӳретме те май пур. Сайт тӑватӑ чӗлхеллӗ: чӑвашла (чи пысӑк уйрӑм), вырӑсла, акӑлчанла, эсперантолла. Нумай пулмасть сайтӑн пуҫӗ ҫӗнелчӗ. Ҫак 5 ҫул хушшинче сахал мар ӗҫлерӗмӗр: тӗнче тетелӗнче Википедин чӑваш уйрӑмӗ 10 пин ытла статьяпа тулчӗ, электронлӑ вулавӑш йӗркеленчӗ (унта 3 пин ҫурӑ ытла хайлав вырнаҫрӗ), сӑнсен галерейинче 15 пине яхӑн фото пухӑнчӗ, электронлӑ сӑмахсарсем вырнаҫрӗҫ, темиҫе программӑна чӑвашла куҫартӑмар, чӑвашла компьютер терминологине йӗркелес тӗлӗшпе самай тӑрӑшрӑмӑр. |
+13.3 °C