Артистсем

Иртнӗ вырсарникун Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗ Канаш районӗнчи Татмӑш ялне килсе ҫитнӗ. Ҫук, спектакльпе мар. Аритстсем кино ӳкерме пынӑ.

Вӗсене Татмӑш тӑрӑхӗнчи вырӑнсем питӗ килӗшнӗ. Ҫавӑнпа кунта кино ӳкерме шухӑшланӑ. Вӗсен йышӗнче — Виталий Сергеев артист та. Вӑл кунта ҫуралса ӳснӗ.

Фильм ӳкерекенӗ — «Аксар» студи. Артистсем — Светлана Савельева, Валентина Музыкантова, Венера Байгильдина, Николай Дмитриев, Виталий Сергеев. Фильм режиссерӗ тата драматургӗ — ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗ Александр Пӑртта.

Шупашкарта Пӗтӗм тӗнче кинофестивалӗ уҫӑлнӑ. Унпа килӗшӳллӗн халӑх фильмӗсен конкурсӗ иртет. Ку — пӗрремӗш хут.

Наци киностудисен конкурсне Якути, Хакаси, Пушкӑртстан, Буряти, Тутартсан, Чаваш Ен авторӗсем хутшӑнӗҫ. Пӗтӗмпе 12 фильм, 14 картина кӑтартӗҫ. Унсӑр пуҫне конкурса хутшӑнман 40 ытла картина курма май пулӗ.

Конкурс жюрийӗсем — Глеб Панфилов режиссер, Инна Чурикова актриса, Корейӑри кино тӗпчевҫи Хонг Сангву, Узбекистанри режиссер тата сценарист Камара Камалова, Чилири кинорежиссер тата сценарист Себастьян Аларкон. Ыран Шупашкара фестиваль президенчӗ Карен Шахназаров тата Александр Панкратов-Черный актер килӗҫ.

Фильмсене Шупашкарта, Улатӑрта, Патӑрьел тата Хӗрлӗ Чутай районӗсенче кӑтартӗҫ. Фестиваль программин директорӗ Сергей Лаврентьев киновед пресс-конференцире темиҫе ҫул каялла кинематографи ытла аталанманнине палӑртнӑ. Тӗслӗхрен, Якутире, Хакасире. Тутарстанпа Пушкӑртстанра та ку енӗпе ытлах ӗҫлемен-мӗн.

Сергей Лаврентьев каланӑ тӑрӑх, халӑх киновӗсен суйлавӗ пулман. Чи лайӑххисене суйласси пӗлтерӗшлех мар-мӗн. Чи кирли — ҫак тӑрӑхсенче кинопроизводство «ӗҫлеме» тытӑнни.

Малалла...

Н.В.Никольский бюсчӗ умӗнче

Ӗнер историк, этнограф, Атӑлҫи халӑхӗсен тӗпчевҫи, чӑвашсен пӗрремӗш хаҫатсенчен пӗрине — «Хыпара» — йӗркелекенӗ Николай Васильевич Никольский ҫуралнӑранпа 136 ҫул ҫитнине Муркаш районӗнчи Купӑрляра уявланӑ.

Николай Никольский ячӗллӗ паркра унӑн палӑкӗ умӗнчи митинга Уйкас Янасал ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.Г. Никифорова уҫнӑ, кунти халӑх хӑйӗн ентешӗпе мӑнаҫланнине палӑртнӑ. Муркаш районӗ хӑйӗн паттӑрне чӑнах та манмасть. Ав Николай Никольский ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине халалласа Купӑрляра, историк тата чӑвашсен пӗрремӗш хаҫачӗсенчен пӗрине йӗркелекен кун ҫути курнӑ ялта, унӑн бюстне лартнӑ. Этнограф ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнӗ чухне Никольский музейне реэкспозици тунӑ, шкула ҫӗнетнӗ, тӗслӗх вулавӑш уҫнӑ.

Район историне, унӑн паллӑ ентешӗсене халалласа «Муркаш районӗн кӗске энциклопедийӗ» кӗнеке кӑларнӑ. Купӑрляра, Никольский ҫуралнӑ ҫуртра, ятарлӑ паллӑ ҫакнӑ, Николай Васильевичӑн ашшӗ тунӑ парка тата пӗвене ҫӗнетнӗ.

Шупашкарта Николай Никольский ячӗпе проспект хисепленет.

Малалла...

Пӗртӑван Зиминсем тӑван шкулта

Етӗрне районӗнчи Урпаш шкулне пӗртӑван Зиминсем ҫитсе курчӗҫ. Иртнӗ ӗмӗрти аллӑмӗш ҫулсенче Александр Алексеевич тата Николай Александрович Зиминсем ҫакӑнта ӑс пухнӑ. Каярахпа вӗсем иккӗшӗ те чӑваш культуринче палӑрнӑ. Александр Алексеевич журналист пулнӑ, Мускавра тухса таракан «Советский шахтер» (чӑв. Совет шахтёрӗ) журналта, Совет Союзӗнчи тӗрлӗ хаҫатсенче вӑй хунӑ. Экономика наукисен кандидачӗ. Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Чӑваш патшалӑх гуманитари институтӗнче яваплӑ секретарь пулса ӗҫленӗ. 200 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗ пичетленӗ. Александр Алексеевич сӑвӑсем те ҫырнӑ, вӗсенчен чылайӑшӗ юрӑсене хывӑннӑ. Николай Александрович Зимин вара паллӑ композитор, кӗвӗ тишкерӳҫи, ЧР композиторсен ассоциацийӗн президенчӗ.

Паллӑ ентешсене урпашсем ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илчӗҫ. Шкул ачисем хӑнасене Александр Зимин пултарулӑхне халалланӑ хӑтлавпа паллаштарчӗҫ. Унтан вӗсем пӗртӑван Зиминсем ҫырнӑ юрӑсене шӑрантарчӗҫ. Александр Алексеевич ачасене пултарулӑх вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллаштарчӗ. Хӑйӗн сӑввисем епле ҫурални пирки каласа пачӗ. Николай Александрович ачасемпе музыка урокӗ ирттерчӗ.

Малалла...

Уяври самант

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, пионер организацине йеркеленӗренпе 92 ҫул, ӑна Владимир Ильич Ленин ятне панӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна май Шупашкарта мероприяти иртнӗ, пионерсен ретне 50 яхӑн ача тӑнӑ.

Чи малтанах ҫар тумне тӑхӑннӑ шкул ачисем Владимир Ленин палӑкӗ патӗнче марш утнӑ. Уяв линейкине Шупашкарти, Вӑрнар районӗнчи шкулсенчи пионер отрячӗсен, Ҫӗнӗ Шупашкарти Зина Портнова ячӗллӗ отряд, Ишлейри Зоя Космодемьянская ячӗллӗ отряд, Шупашкарти КПРФ хула комитечӗ ҫумӗнчи пионер отрячӗ хутшӑннӑ.

Линейкӑна Шупашкарти РФКП хула комитечӗн бюро членӗ, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Е.В.Сухова уҫнӑ. Вӑл хушнипе Совет офицерӗсен союзӗн представителӗсем, комсомолецсем тата пионерсем Республика тӳремӗнче Ҫӗнтерӳ Ялавне, РФ ЛКСМӗн тата пионерин ялавне йӑтса утнӑ.

ЧР Патшалӑх Канашӗнчи РФКП фракцин ертӳҫи Д.Б.Евсеев Пионери граждан вӑрҫи вӑхӑтӗнче йӗркеленнине, вӑл халӗ те ҫамрӑксене патриотлӑх воспитанине парас ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑннине палӑртнӑ. Коммунист депутат пионерсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче аслисемпе тан ӗҫленине каланӑ.

Малалла...

Тӗрмерен тарнӑ Роман Сидоров

Тӗрмере йӗрке питӗ ҫирӗпне тавҫӑрма йывӑр мар ӗнтӗ. Ларакансемпе тӗл пулма пыракансемпе те хуралҫӑсемпе пырса сӑмах чӗнме хӑрушӑ теҫҫӗ. Темле ҫирӗп пулсан та унтан тарма май тупакансем те пур.

Ҫӗнӗ Шупашкарта вырнаҫнӑ 3-мӗш номерлӗ колонирен ӗнер, ирхи 3 сехет тӗлӗнче, 29 ҫулти арҫын тухса тарнӑ. Ӑна тӑватӑ ҫул каялла, пуш уйӑхӗнче, хупнӑ. Тӗрмене арҫын ҫын вӗлернӗшӗн тата вӑрланӑшӑн лекнӗ-мӗн.

Роман Сидорова, тарнӑ этем ҫавӑн ятлӑ иккен, 16 ҫуллӑха кирпӗч шутлама ӑсатнӑ.

Тӗпчевҫӗсем халӗ тӗрмерен ҫын епле тухса тарнине хаклассипе ӗҫлеҫҫӗ-мӗн.

Пушар хӑрушсӑрлӑхне тӗрӗсленӗ самант

Кӗҫех ҫуллахи каникул пуҫланӗ те шкул ачисем сывлӑха ҫирӗплетекен уйлӑхсене ӑсанӗҫ. Вӗсен канӑвӗ кӑсӑклӑ кӑна мар, хӑрушсӑр та пултӑр тесе Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерстви республикӑри ача-пӑча кану базисене тӗрӗслеме тытӑннӑ. Талӑкӗпех канмалли лагерьсене Федерацин пушар надзорӗн органӗсенче республикӑра кӑҫал 13 шута илнӗ, кӑнтӑрла кӑна канмаллисене — 407.

Пушар хӑрушсӑрлӑхне хаклакансем планпа пӑхнӑ 67 тата планпа пӑхман 28 тӗрӗслев ирттернӗ те ӗнтӗ. Должноҫри 28 ҫынна дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарнӑ.

Уйрӑмах анлӑ сарӑлнӑ кӑлтӑксем хушшинче пушара сӳнтермелли тытӑм, ҫутӑ пӑралукӗ юсавсӑррине, эвакуаци валли кирлӗ ҫула тивӗҫлипе йӗркелеменнине кӗртеҫҫӗ.

Вӑрманта пушар тухсан кану базисене лекес хӑрушлӑхлисем пилӗк учреждени шутланаҫҫӗ. Ҫак кунсенче вӗсене пурне те минерализациленӗ йӗрсемпе уйӑрса тухнӑ.

Сывлӑха ҫирӗплетмелли ҫуллахи тапхӑр ҫывхарнӑ май пушарнӑйсем ача-пӑча уйлӑхӗсенче планпа пӑхнӑ тактика вӗрентӗвӗсем те йӗркелеҫҫӗ. Нумаях пулмасть ун йышшине Шупашкар районӗнчи «Чайка» (чӑв. Чарлан) лагерьте ирттернӗ.

Малалла...

Тӗрӗслев умӗнхи канашлу

Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑлакан фонд ӗнер пирӗн республикӑра тӗрӗслев пуҫланӑ.

Хаклавҫӑсем нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗпрен юсамалли адреслӑ программӑсем регионсенче епле пурнӑҫланнине палӑртас тӗллев лартнӑ. Кунсӑр пуҫне ишӗлекен ҫурт-йӗртен ҫынсене куҫарасси епле пулса пынине те пӑхӗҫ. Вӗсен тепӗр тӗллевӗ — асӑннӑ фондран укҫа-тенкӗ уйӑрасси республикӑра епле шайрине палӑртасси. Асӑннӑ патшалӑх корпорацийӗн ӗҫченӗсем ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗччен тӗрӗслӗҫ.

Тӗрӗслев пуҫланнӑ май ӗнер Чӑваш Енӗн Стройминӗн, Чӑваш Ен прокуратурин, Раҫҫейӗн Общество палатин, Шупашкар хула администрацийӗн ӗҫченӗсене пухса канашлу ирттернӗ. Фонд элчисем хӑй укҫа уйӑрнӑ муниципалитетсене те ҫитме палӑртать. Ҫав шутра Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар районӗсене асӑннӑ.

«Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат хӑйӗн сайчӗн официаллӑ версине чӑвашла кун ҫути кӑтартма тытӑннӑ.

Вырӑслинче евӗрех материалсене икӗ тӗрлӗ уйӑрнӑ: пӗрисем — хыпарсем, теприсем — статьясем. Хыпарсен рубрикаторӗ вырӑсла версирен кӑштах уйрӑлса тӑнине пӗлтереҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра унта «Чӑваш Ен», «Политика», «Экономика», «Чӗлхе», «Истори», «Йӑла-йӗрке» категорисене уйӑрнӑ.

Хӑш-пӗр материала (сӑмахран, сылтӑм енчи колонкӑри икӗ статьяна) вырӑсла пичетлемӗҫ, вӗсем чӑвашла версипе паллашакансем валли кӑна пулӗҫ.

Пӗр чӗлхерен тепӗрне куҫмаллине сайтӑн ҫӳлти сылтӑм кӗтессине вырнаҫтарнӑ. Чӑвашла версие хута яриччен ӑна чылай вӑхӑт тӗрӗслев-меслетпе ӗҫлеттернине пӗлтереҫҫӗ.

Каҫалсем вӑййа хатӗр

Ҫамрӑксен Тӑван ҫӗршыва юратас, чӑн-чӑн гражданин пулма пулӑшас тӗллевпе ҫулсерен йӗркелекен «Зарницӑпа» «Орленок» вӑййисене Каҫал тӑрӑхӗнче ӗнер уҫнӑ.

Ӑна районта 46-мӗш хут ирттереҫҫӗ ӗнтӗ. Кӑҫалхине Комсомольски районне йӗркеленӗренпе 75 ҫул ҫитнине те халалланӑ. Вӑййа уҫма райадминистраци пуҫлӑхӗ М.Р. Афанасьев, вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Н.А. Максимов хутшӑннӑ.

Мероприятие ытти ҫулхиллех пуҫланӑ: малтан ушкӑнсем пӗтӗмӗшле тӑрса тухнӑ, республика тата ҫӗршыв ялавӗсене хӑпартнӑ. Халӗ ачасен хӑйсен ӳт-пӳ пиҫӗлӗхне, ӑс-тӑн пултарулӑхне кӑтартма тивӗ. Чи пултаруллисем каярах республикӑра иртекен ҫавӑн пек вӑйӑра район чысне хӳтӗлӗҫ.

Сӑнсем (61)