Кӑҫал Раҫҫейре Литература ҫулталӑкӗ пулнӑ май вулавӑшсенче, шкулсенче тӗрлӗ мероприяти иртет. Ҫапла майпа аслисем ҫамрӑксемпе ачасене кӗнекепе ытларах туслаштарасшӑн.

Хӗрлӗ Чутай районӗнче сӑвӑ вулакансен «Чутаях туртать ман чун» конкурс иртнӗ. Ӑна Мӑн Этменри шкулта йӗркеленӗ.

Конкурс ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртнӗ, унта кӗҫӗн классенче вӗренекенсем хутшӑннӑ.

Жюри сӑвӑ вулакансен пултарулӑхне хакланӑ. Вырӑнсене вӗсем ҫапла пайланӑ. 3-4-мӗш классен хушшинче А.Жижайкина, 1-2-мӗш классен йышӗнче Е.Никифоров пӗрремӗш вырӑнсене йышӑннӑ. Паян Хӗрлӗ Чутай шкулӗнче вара «Чутаях туртать ман чун» конкурс район шайӗнче иртнӗ.

Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Красноармейскинчи культура ҫуртӗнче педагогсен хорӗсен конкурсӗ иртнӗ. Унта вӗренӳ учрежденийӗсенчи виҫӗ хор хутшӑннӑ.

Вӗсем тӗрлӗ юрӑ шӑрантарнӑ. Чӑвашла та юрланӑ вӗсем. Юрӑсем Аслӑ Ҫӗнтерӳпе ҫыхӑннӑ.

Малтанах конкурсҫӑсене Красноармейски район администрацийӗн вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Алексей Васильев, вӗренӳ ӗҫченӗсен профсоюз председателӗ Светлана Суховетрюк саламланӑ.

Юлашкинчен жюри председателӗ Николай Никоноров тухса калаҫнӑ май пӗтӗмлетӳ тунӑ. Ҫапла майпа пӗрремӗш вырӑна Красноармейски шкулӗн вӗренткенӗсен хорӗ йышӑннӑ. Иккӗмӗшне Трак шкулӗ тухнӑ. Виҫҫӗмӗшне чатукассисем йышӑннӑ.

Сӑнсем (9)

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чӑваш халӑх пултарулӑхӗ» серинчи 13-мӗш томӑн пӗрремӗш кӗнеки кун ҫути курнӑ. «Тупмалли юмахсем» ятлӑскере Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хатӗрленӗ.

Кӗнекене тӗрлӗ ҫулсенче пичетленнӗ материалсемпе текстсем кӗнӗ. Тупмалли юмахсем алфавитпа килӗшӳллӗн вырнаҫнӑ. Пӗрремӗш кӗнекене тупмалли юмахсем А саспаллинчен пуҫласа С таран кӗнӗ. Ыттисем иккӗмӗшӗнче пулӗҫ.

Кӗнекере умсӑмах, ӑнлантарнисем, кӑтарткӑчсемпе библиографи пур. Вӑл чӑваш халӑх пултарулӑхӗпе, наци культурипе, этнографипе, чӑваш халӑх историйӗпе кӑсӑкланакан пур ӳсӗмри ҫын валли те.

Кӗнекене хатӗрлекенӗ тата умсӑмах авторӗ — филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Е.В.Федотова. Кӗнеке 1000 экземплярпа тухнӑ.

Ку вырсарникун, ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, «Раҫҫей 1» телеканал эфирӗнче Дмитрий Киселевӑн «Вести недели» автор программинче Чӑваш Республикине халалланӑ ятарлӑ репортаж тухӗ.

Телеканалӑн ӳкерӳ ушкӑнӗ Тӑвай тата Ҫӗрпӳ районӗсенче пулса курнӑ. Вӗсем унта хресчен фермер хуҫалӑхне, акушер пунктне кӗрсе тухнӑ.

Кунсӑр пуҫне федераци телеканалӗн телекамера объективне Шупашкарти федераци травматалоги, ортопеди тата эндопротезировани центрӗ, Трактор савучӗ, «Олимпийский» стадион, Чӑваш драма театрӗ тата ыттисем лекнӗ.

«Вести недели» вырсарникун эфира каҫхи 8 сехетре тухӗ.

Пьеса авторӗ Алексей Дударев

Константин Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗнер черетлӗ премьера иртнӗ. «Ан пӑрахсам мана» ятлӑ спектакле театр ӗҫченӗсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӗҫленнӗренпе 70 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Белорусси драматургӗн Алексей Дударевӑн «Ан пӑрахсам мана» пьеси тӑрӑх лартнӑскере асӑннӑ авторӑн Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пирки ҫырнӑ чуна чи тивмелли драмӑллӑ баллади тесе хаклаҫҫӗ специалистсем. Дударев драматургшӑн, режиссершӑн тата актершӑн вӑрҫӑ теми питӑ ҫывӑх иккен. Вӑл — фронтовик ывӑлӗ.

«Ан пӑрахсам мана» спектакль вӑрҫӑ чӑнлӑхӗнчен ытла урӑхла пулнӑ тӑк еплерех ҫаврӑнса тухассине халалланӑскер тесен тӗрӗсрех. Пьесӑри ӗҫ-пуҫ 1944 ҫулта пулса иртет. Разведчика тӑватӑ хӗре шанса параҫҫӗ. Ӗнерхи шкул ачисене курсан вӑл шалт тӗлӗнет. ара, вӗсемпе унӑн ятарлӑ операци ирттермелле-ҫке.

Рольсене Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артистне Владимир Семенова, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткисене Елизавета Хрисанфована, Светлана Андреевана тата ыттисене шаннӑ.

Спектакле Наталия Сергеева лартнӑ. Художникӗ — Светлана Зверева.

Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ

Паянтан Константин Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Чӑваш классики тата хальхи» фестиваль пуҫланнӑ. Ку мероприятие чӑваш литературин классикӗ, вилӗмсӗр «Нарспи» поэма авторӗ Константин Иванов ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Фестиваль паянтан пуҫласа ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗччен тӑсӑлӗ. Тепӗр майлӑ каласан, ҫак вӑхӑтра спектакльсен ярӑмӗ пырӗ. Ун пеккине маларах театр, сӑмах май, Валерий Яковлев тӗп режисерӑн юбилейне халалласа йӗркеленӗччӗ.

Хальхи фестиваль Федор Павловӑн «Ялта» спектаклӗпе уҫӑлӗ. Программӑна ҫавӑн пекех Денис Гордеевпа Геннадий Кирилловӑн «Хурлӑхлӑ хурама сасси», Петр Осиповӑн «Икӗ каччӑн пӗр шухӑш», Арсений Тарасовӑн «Мунча кунӗ», Анатолий Чебановӑн «Праски кинеми мӑнукне авлантарать», Иоаким Максимов-Кошкинскийӗн «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектаклӗсене кӗртнӗ.

Етӗрне районӗнчи Мӑн Чураш ялӗнче пурӑнакансем тӗп урамра ҫул ҫук тесе тележурналистсене чӗнсе илнӗ. Ҫурхи-кӗрхи кунсенче ун пек асапланакансем татах та пур та ӗнтӗ, мӑн чурашсем хӑйсен ыйтӑвне тата пысӑкрахӑн кураҫҫӗ-тӗр ҫав...

Ҫав ялта ҫур ӗмӗр ытла пурӑнакан Любовь Федорова вӗсен ҫул нихӑҫан та пулманнине палӑртнӑ май урама ҫулал кӑна кӗрсе тухма май пурри пирки пӗлтернӗ. Пылчӑкра ял ҫыннисем резина атӑпа утнишӗн вӑл хытах пӑшӑрханать иккен. Ҫамрӑк мар ҫав хӗрарӑмӑн пӗчӗк ачасене урапана лартса уҫӑлса ҫӳреме май ҫуккишӗн те чунӗ ыратать-мӗн.

Сӗт пуҫтарма килекен машина патне ҫитме йывӑр-мӗн. Машина урам вӗҫне ларать имӗш те ҫынсен 25 литр кӗрекен бидонсене пӗр ҫухрӑма яхӑн йӑтса утма тивет иккен. Халӗ машина кӗреет-мӗн-ха, анчах кӗркуннепе ҫуркунне йӑтмах лекет.

Ҫынсем вырӑнти тӳре-шара вӗсен урамне пӗр 15 ҫул каялла ҫул туса парас шухӑша асӑннине те манмаҫҫӗ. «Анчах лавӗ вырӑнтан хускалман», — теҫҫӗ иккен вӗсем. Паян проектпа смета хучӗсене хатӗрлеме кӑна 600 пин тенкӗ кирлӗ имӗш. Ҫул ҫуккипех урам тата ял пӗтсе пырать имӗш.

Малалла...

Ҫанталӑк шӑрӑх пулнӑ май Чӑваш Енре ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗсенчен пуҫласа пушар енӗпе ятарлӑ режим пулнине палӑртӗҫ. Ҫавна май республикӑра пурӑнакансене вӑрмансенче пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилисене пӑхӑнма ыйтаҫҫӗ. Хальлӗхе вӑрмансенче пушар хӑрушсӑрлӑхӗн 3-мӗш класӗ пулнине палӑртнӑ.

Ятарлӑ режим вӑя кӗрсен вӑрмансенче кӑвайт чӗртме, типӗ курӑка, ҫӳп-ҫапа ҫунтарма юрамасть.

ЧР Ҫутҫанталӑк министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑрман участокӗсенче мобильлӗ ушкӑнсем йӗркелӗҫ. Кӗнӗ ҫӗрте тӗрӗслев пункчӗсем пулӗҫ.

Ведомство вӑрмансенче тухнӑ ҫулӑмсем пирки 8(8352) 40-24-00 тата 8-800-100-94-00 номерсемпе шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтать.

Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗ тӗлне патшалӑх вӑрман фончӗсенче ҫулӑм тухнине асӑрхаман. Анчах Атӑлҫи федераци округӗнче 140 пушар тухнине палӑртнӑ

Ятарлӑ режима республикӑра ЧР Министрсен Кабинечӗ хушу кӑлариччен тӑсӗҫ.

Суйлав ҫывхарать тесе кам мӗн кӑна тума хатӗр мар-ши ӗнтӗ! Шупашкарта суйлав умӗнхи хура технологисем кӗрсе пыма тытӑнни пирки Чӑваш патшалӑх телекуравӗпе радиокомпанийӗ пӗлтерет.

Ҫӗнтерӳ кунӗпе саламланӑ хитре щитсене халӑх уйрӑмах йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче касса пӗтернӗ иккен, хӑшӗсене сӑрӑпа вараланӑ. Шупашкар тӑрӑх тӳре-шара инспекци пухсах ҫӳренӗ те вандалсем пур плаката та тӗкӗнменнине асӑрханӑ.

Акӑ, Мир проспектӗнчи тата «Шупашкар» пасар патӗнчисенех илсен те ҫапла пӗтӗмлетме май килнӗ иккен. Сӑнсене тискерлетес тӗллев лартнисем плакатсене сиен кӳнипех ҫырлахман, унта ӳкернисене те сӑнсӑрлатнӑ-мӗн. «Мадагаскар» суту-илӳпе кану комплексӗ патӗнчи ҫавӑн пек плаката хула службисем комисси пырасса кӗтсе тӑман — пуҫтарса илнӗ.

Плакатсене ҫу уйӑхӗн каҫхине хур туса ҫӳренӗ имӗш. «Антей сервис» компанин ӗҫ тӑвакан директорӗ Наталья Ванеркина Олег Ялугинпа иккӗшӗн сӑнне йӑлтах касса илни пирки пӑшӑрханса пӗлтернӗ. Ялугин ҫурт-йӗрпе ҫыхӑннӑ ыйтусемпе потребительсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен пӗрлешӗве ертсе пырать.

Курав стенчӗ

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Мефодий Чернова халалланӑ курав ӗҫлет.

Чӑваш чӗлхин паллӑ тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ Мефодий Фёдорович 1928 ҫулхи ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Малти Ункӑпуҫ ялӗнче ҫуралнӑ. 2007 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче профессор леш тӗнчене уйрӑлса кайнӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн ӗҫ биографине тӑван районӗнчи Ишекри вӑтам шкулта вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекенӗ пулса пуҫлать. Хыркассинчи шкулта директорта та тӑрӑшать. Кайран хӑй вӗреннӗ аслӑ шкулта преподавательте тӑрӑшма тытӑнать. Чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗнче вӑл фразеологизм вӗрентӗвне уйрӑм евӗр пуҫарса яраканӗ шутланать.

Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитрӗ. Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ӑсчаха асра тытать. Ҫавна май вӑл унӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхне халалланӑ курав йӗркеленӗ.

Республикӑн Наци вулавӑшӗ вара ӑсчаха халалланӑ электрон курав йӗркеленӗ.

Малалла...