Хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ

Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимнази ҫумӗнче ҫулсерен иртекен чӗлхесен фестивалӗ пулнӑ. Бразилирен, Холландирен, Австрирен, Словакирен килнӗ хӑнасем шкул ачисем валли ӑсталӑх класӗсем ирттернӗ.

Ачасемшӗн ку акӑлчан чӗлхине мӗнле шайра пӗлнине тӗрӗслемелли мел пулнӑ. 10-мӗш «а» класра вӗренекен Дарья Тихонова, Оксана Шишокина, Карина Хачатрян, Ксения Филиппова, Денис Совин тӑлмачӑ тата гид вырӑнӗсенче пулнӑ.

Дарья Тихонова Австрири Кристинӑна пулӑшнӑ. Вӑл 19 ҫулта. Кристина хӑй те Сӗнтӗрвӑрри пек пӗчӗк хулара пурӑнать-мӗн. Хӗр сноуборда юратать. Кристина нимӗҫ алфавичӗпе тата ансат сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе паллашнӑ. Ҫавӑн пекех нимӗҫ тата чӑваш чӗлхисенчи уҫӑ сасӑсене танлаштарнӑ.

Словакири Юрий пурне те килӗшнӗ. Вӑл вырӑсла лайӑх калаҫать, анчах ӑсталӑх класне акӑлчанла ирттернӗ. Юрий Словаки пирки нумай каласа кӑтартнӑ, Словаки чӗлхипе паллаштарнӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе пӗр пекрех пулнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (15)

Юлашки вӑхӑтра ҫӗнӗ наркотик хутӑшӗсем тупӑнсах пыраҫҫӗ. Анчах наркотӗрӗслев ӗҫченӗсем вӗсене явап тыттараймаҫҫӗ. Списока кӗртмен хутӑшшӑн явап тыттарма май ҫук.

РФ Президенчӗ Владимир Путин Наркотӗрӗслеве психотроплӑ ҫӗнӗ хутӑшсене хӑвӑрт списока кӗртме майсем туса парасшӑн. Ку ҫамрӑксен пурнӑҫӗшӗнех усӑллӑ пулӗ. Кун пирки Патшалӑх Думин коррупципе кӗрешекен комитечӗн председателӗ Ирина Яровая пӗлтернӗ.

Ирина Яровая халӗ ҫӗнӗ хутӑшсене реестра кӗртме май ҫуккине аса илтернӗ. Ҫав хутӑшсене пула вара чылай ҫамрӑк наркӑмӑшланать, шар курать. Ҫӗнӗ саккуна йышӑнсан лару-тӑру лайӑх енне улшӑнасса шанать.

Патшалах Думи ку проекта чӳкӗн 10-мӗшӗнче иртекен ларура пӑхса тухӗ.

Пулас микрорайон планӗ

Юпан 28-мӗшӗнче Шупашкарти администрацире хулан тӗп пайӗнчи 2 «А» микрорайон проекчӗ пирки калаҫнӑ. Пухӑва хула администрацийӗн архитектура, хула строительствин пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Анатолий Павлов ертсе пынӑ.

Хулан тӗп пайне пырса тивекен ыйтусем Шупашкарта пурӑнакан чылай ҫынна кӑсӑклантарнӑ. Пухӑва 200 ытла ҫын килнӗ. Гагарин, Ярмӑрккӑ, Пионер, Калинин урамӗсене пырса тивекен проекта сӳтсе явнӑ. Кӳршӗ виҫӗ сегмента тума пуҫланӑ ӗнтӗ. Халӗ 2 «А» пай патне черет ҫитнӗ. Унӑн планировка проектне «Классика» архитектура бюровӗ» хатӗрленӗ. Унӑн ертӳҫи Надежда Рыжова проектпа паллаштарнӑ.

Ку территори йывӑҫсемлӗ, тӗмӗсемлӗ тарӑн ҫырма урлӑ каҫать. Улма паракан темиҫе йывӑҫ унччен кунта пурӑннӑ ҫынсенчен юлнӑ. Ҫитменнине, ҫырма кунта пӗрре ҫеҫ мар. Кунта Кайбулка юханшыв иртет.

Архитекторсем ҫырма ытлах ан курӑнтӑр тесе планировкӑра, тӗп пайра, ҫӳллӗ ҫуртсем хӑпартма йышаннӑ. Вӗсем 25 хутлӑ пулмалла. Ҫырмасене тӑпра тултармалла мар-мӗн, унта ҫӗр айӗнчи гараж пулмалла. Ун тӑрринче садсем ешерӗҫ, ача-пӑча лапамӗсем пулӗҫ.

Ку район сыхлакан виҫӗ зонӑпа кӳршӗллӗ. Вӗсем — тахҫанах хупнӑ масар, фабрика тата ҫӑкӑр савучӗ.

Малалла...

«Ирӗклӗх» общество Чӑваш Ен тӳри-шарине республикӑн ҫӗнӗ Конституцине йышӑнма ыйтнӑ. Ҫав шутра — чӑвашла та.

Чӑвашла ҫырнӑ ҫырӑва общество юпан 28-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата Патшалӑх Канашӗн председателӗ Юрий Попов патне янӑ. Унта демократиллӗ, тӗп халӑх прависене хисеплекен республикӑсенче ӗҫ докуменчӗсене тата саккунсене патшалӑхӑн пӗтӗм чӗлхипе йышӑнмаллине палӑртнӑ. Хастарсем Чӑваш Енре чӑваш тата вырӑс чӗлхисем пулнине аса илтернӗ.

«Шел, 2000 ҫулхи чӳкӗн 30-мӗшӗнче республикӑн ҫӗнӗ Конституцине йышӑннӑ чухне вырӑсла версийӗ ҫеҫ юридици вӑйне илнӗ», — тенӗ ҫырура. «Ирӗклӗх» шухӑшӗпе, ку — «Чӗлхесем ҫинчен» регион саккунне пӑсни.

ЧР Конституцийӗн чӑвашла версийӗ пур, анчах унӑн юридици вӑйӗ ҫук. Хастарсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кунашкал лару-тӑрура Конституци чӑвашла калаҫакан халӑхӑн прависене хӳтӗлеме пултараймасть.

Ҫавна май «Ирӗклӗх» Чӑваш Республикин ҫӗнӗ Конституцине йышӑнма, чӑвашла версине юридици вӑйӗ пама ыйтать. Ку усӑсӑр пулсан общество ыйтӑва РФ Конституци судне яма палӑртать.

«Ирӗклӗх» общество председателӗ Дмитрий Степанов ӑнлантарнӑ тӑрӑх, халӗ Чӑваш Енре патшалӑх чӗлхисенчен пӗрине питӗ хӗсӗрленӗ.

Малалла...

Шупашкарти Мускав районӗнче ҫуралнӑ ачасене сайра тӗл пулакан ят параҫҫӗ. Нумаях пулмасть унта Стефания, Архелия, Магомед ҫуралнӑ.

Шупашкарти Мускав район администрацийӗн официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ЗАГС пайӗн ӗҫченӗсем ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 2786 ачана регистрациленӗ. Вӗсенчен 1438-шӗ — арҫын ачасем. Арҫын ачасене ытларах Максим, Иван, Михаил ят параҫҫӗ иккен. Хӗрачасене ытларах Мария, Дарья, Виктория ят хураҫҫӗ.

Мускав районӗнче сайра тӗл пулакан ятсене те регистрациленӗ. Стефанийӑпа Архелийӑсӑр пуҫне Радмила ятлӑ хӗрача та пур иккен. Арҫын ачасен йышӗнче сахал тӗл пулакан ятсем — Ильяс, Радомир, Магомед, Назарий.

Халӗ Шупашкарта пурӑнакан нумай ачаллӑ ҫемьесем паташалӑх уйӑрнӑ ҫӗр лаптӑкӗ ӑҫта пулассине хӑйсем суйлама пултараҫҫӗ: хӑйсем кун кунлакан тӑрӑхра е аяккарах-и?

Шупашкар администрацийӗн ЖКХ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑна сертификат иличчен, шута тӑрсан, суйламалла. Анчах пурне те суйлаттармаҫҫӗ. Нумай ачаллӑ ҫемье уйӑрнӑ лаптӑк ҫинче хушма хуҫалӑх йӗркелесен ҫеҫ кун пек ирӗк пур.

Ҫемьесен хӑш вариантне суйлани пирки ҫырнӑ ыйтӑва кирлӗ органа чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пӗлтермелле.

Паянхи кун тӗлне ҫӗр лаптӑкӗ илме Шупашкарта пурӑнакан нумай ачаллӑ 3910 ҫемьерен 1696-шӗ пӗлтернӗ. 1348 ҫемье унта ҫурт лартасшӑн, 183-шӗ дача хӑпартасшӑн, 165-шӗ хушма хуҫалӑх йӗркелесшӗн.

Александр Иванов

Юпан 29-мӗшӗнче ирхине Валентина Андреева ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама пӑрахни пирки пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.

Кун каҫ енне сулӑнсан ҫӗнӗ министрӑн ячӗ те паллӑ пулчӗ. Вӑл — Александр Иванов. Михаил Игнатьев хушӑва алӑ пуснӑ ӗнтӗ. Хальччен вӑл ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн администрацине ертсе пынӑ.

Александр Иванов министр ӗҫӗсене пурнӑҫланисӗр пуҫне ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ те пулӗ.

Ыранпа тепӗр кун Шупашкарта «Ӳсӗр водитель» профилактика мероприятийӗ иртмелле. Ӳсӗрле руль умне ларакансене ытти чухне те пуҫран шӑлмаҫҫӗ те, анчах ыранпа тепӗр кун вӗсене пушшех вӑйлӑ «сыхлӗҫ».

Эрех ӗҫнӗ е наркотикпе айкашнӑ хыҫҫӑн руль умне ларни вара хакла ларать. Уншӑн 30 пин тенкӗлӗх штрафлаҫҫӗ, кунсӑр пуҫне 1,5 ҫултан пуҫласа 2 ҫул таран правасӑр хӑвараҫҫӗ. Хӗрӗнкӗ ҫынна машина рульне шанса паракансене те явап тыттараҫҫӗ. Пӗрреллӗхе ҫаклансан 30 пин тенкӗ штрафласа 1,5–2 ҫул таран правана туртса илӗҫ. Иккӗмӗш хут лексен штраф виҫи 50 пин тенкӗпе танлашать, правине те кун пек чух саккун 3 ҫуллӑх туртса илме ирӗк парать.

Шупашкарти чарӑну ячӗ / «Пӗртанлӑх» кун кӗнекинчен

Ӗнер гуманитари ӑслӑлӑхне аталантарас енӗпе ӗҫлекен канашӑн (2012 ҫулта йӗркеленӗ) черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ. Тӗлпулӑва гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗ Юрий Исаев, директор ҫумӗ Геннадий Николаев, институтӑн ертсе пыракан ӑсчахӗ Геннадий Дегтярёв тата ыттисем хутшӑнчӗҫ. Ларӑва Иван Моторин премьер-министр ертсе пычӗ.

Калаҫу виҫӗ ыйту тавра пулчӗ: археологи палӑкӗсене паспортласси, чӑваш чӗлхин фразеологи словарьне кӑларасси тата «Чӑваш Республикинче чӗлхесем ҫинчен калакан саккуна» мӗнле пурнӑҫланине тӗрӗслесе тӑрасси.

Фразеологи словарьне (автор — Фёдоров Георгий Иосифович) илес пулсан ӑна килес ҫул пичетлесе кӑларма палӑртаҫҫӗ. Ҫак сумлӑ ӗҫ 45 автор листи йышӑнать, е тепӗр май — 900 страница ытла.

Чӑваш чӗлхи пирки калакан саккуна республикӑра икчӗлхелӗхе аталантарма, чӑваш чӗлхине ҫул уҫма йышӑннӑ пулнӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче Юрий Исаев ҫак саккуна сӗмсӗррӗн пӑснине, урамри кӑтартмӑшсенче час-часах чӑвашла ҫырма маннине палӑртнӑ. Тӗслӗх пек вӑл тӗнче тетелӗнчи «Пӗртанлӑх» кун кӗнекинче вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗксене те илсе кӑтартнӑ.

Малалла...

Чӑваш Республикин Общество палати коммерцилле мар организацисен, патшалӑхӑн влаҫ органӗсенче, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче, массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче, граждан общестивне аталантарас, ҫынсен интересӗсене хӳтӗлес енӗпе тӑрӑшакансене канашлӑва (форума) йыхравлаҫҫӗ. Ӑна пуҫласа йӗркелеҫҫӗ.

Пухӑнса калаҫнӑ май граждан обществин институчӗсемпе влаҫ органӗсенче вӑй хуракансен хушшинче килӗштерсе ӗҫлес ыйтусене сӳтсе явмалла. Анлӑ пухӑва кӑҫалхи раштавӑн пӗрремӗш вунӑкунлӑхӗнче ирттерме палӑртнӑ. Форумӑн йӗркелӳ комитечӗ программа проектне хатӗрленӗ ӗнтӗ. Мероприяти вӑхӑтӗнче чи лайӑх социаллӑ проектсене хӑтлама шухӑшлаҫҫӗ, секцисем ӗҫлӗҫ. Иккӗмӗш кунӗнче семинар-тренинг йӗркелеме шухӑшлаҫҫӗ. Секцире нацисемпе конфессисен хушшинчи хутшӑнусене ет сӳтсе явма палӑртнӑ.

Форума хутшӑнас тесен заявкӑсене чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен opchr@cap.ru электрон почтӑпа ҫитермеллеӗ Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсем, (8352)39-35-86, 39-35-69.