Чӑваш Енре Республика кунӗнче иртмелли мероприятисем пирки калаҫаҫҫӗ. Кӑҫал уяв Шупашкарта тата Элӗк районӗнче иртет.

Элӗк районӗнче этнокультура комплексӗ уҫма палӑртнӑ. Шупашкарта та чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ.

Шупашкарта пурӑнакансен хушшинче видео ӳкерессипе конкурс иртӗ. Кирек кам та мероприятисенче репортаж тума пултарать. Видеона камера, телефон, планшет ҫине ӳкерме юрать. Конкурса Хула кунӗнче пӗтӗмлетӗҫ.

Хулана 30 пин чечекпе илемлетӗҫ. Ҫавӑн пекех тухья евӗр арт-объект пулӗ. Уҫӑ тӳпе айӗнче кино курма та май пулӗ.

Светлана Павлова тунӑ сӑн

Патӑрьелти темиҫе хваттерте электроэнергие пула йӑла техники ҫунса кайнӑ. Ку Туслӑх урамӗнчи пӗр ҫуртра пулнӑ.

Светлана Павлова каланӑ тӑрӑх, яваплӑха никам та хӑйӗн ҫине илесшӗн мар. Вӗсем амӑшӗн хваттерӗнче нумаях пулмасть юсав ирттернӗ, йӑла техникине ҫӗнетнӗ. Электроэнерги япӑх ӗҫленине пула вӗсен кӗпе-йӗм ҫумалли машина, шыв ӑшӑтмалли хатӗр, компьютер ҫунса кайнӑ. Юрать, газ котелне сӳнтерме ӗлкӗрнӗ. Кӳршисен электропралук та ав ирӗлме тытӑннӑ.

Ҫынсем управляющи компанирен пулӑшу ыйтнӑ. Анчах никам та яваплӑха хӑйӗн ҫине илмен. Светлана парӑнасшӑн мар, ӗҫе вӗҫнех ҫитересшӗн.

Шупашкарӑн сити-менеджерӗ Алексей Ладыков

Ӗнер республикӑн тӗп хулинче Шупашкарӑн иртнӗ ҫулхи аталанӑвне пӗтӗмлетнӗ. Унта пулнӑ Андрей Иванов журналист пӗлтернӗ тарӑх, республикӑн Правительство ҫуртӗнчен ҫитнӗ десант ӳпкевне ытти муниципалитетра район пуҫлӑхӗсем пуҫ пӗксе ларса йышӑннӑ пулсан, шупашкарсем хӑйсене хӑюллӑн тытнӑ. Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов та, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков та хулана хурланипе килӗшме васкаман. Унтан та ытларах: хӑйсене, тӗрӗсрех, Шупашкарти социаллӑ пурнӑҫпа экономикӑри йывӑрлӑхсене вара вӗсем хӑюллӑн асӑнса хӑварнӑ. Пӗтӗмлетӗве пухӑннӑ хула тӳре-шари те Шупашкар пуҫлӑхӗсемпе килӗшнине палӑртнӑ.

Цифрӑсем пирки финанс министрӗпе Светлана Енилинӑпа килӗшменнине пӗлтернӗ. Канашлури тавлашу хулари хастарсене наградӑланипе вӗҫленнӗ-ха. Анчах хула пуҫлӑхӗсемшӗн тавлашу мӗнле ҫаврӑнса тухассине пӗр ҫӳлти Турӑ кӑна пӗлет пулӗ.

Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн труппи Чӗмпӗр облаҫне гастроле кайма пуҫтарӑнать. Унти Димитровград хулинчи А.Н. Островский ячӗллӗ драма театрӗн сцени ҫинче чӑваш артисчӗсем нарӑсӑн 29-мӗшӗнче «Килех килчӗ Тур ҫырни» спектакль лартӗҫ. Пьеса авторӗ — Александр Пӑртта.

Камитри пурнӑҫ хальхи вӑхӑтра пулса иртет. Ялта хусахсем нумаййине кура вӗсене халӑх ирӗксӗр тенӗ пек авлантарма йышӑнать. 32 хусахран чи ӑмсанмаллинчен: туртман, ӗҫмен, чечек ӳстерекен каччӑран — пуҫлаҫҫӗ. Ун пирки хаҫатра хӗр шырани пирки пӗлтерӳ парсах арӑм шырама тытӑнаҫҫӗ.

Спектакльте Оксана Драгунова, Василий Иванов, Галина Кузнецова, Александр Кураков, Эмилия Назарова, Сергей Павлов, Евгений Урдюков, Александр Яковлев, Марина Яковлева выляҫҫӗ.

Ӗнер Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимназире патриотла юрӑсене янӑратакансен районти конкурсӗ иртнӗ. Ӑна хӳтӗленӳпе массӑллӑ тата спорт уйӑхлӑхне хупнӑ май йӗркеленӗ.

Конкурса 12 шкулти пултарулӑх ушкӑнӗсем пухӑннӑ. Ӑмӑртӑвӑн тӗллевӗ пирки вырӑнтисем ҫамрӑксен хушшинче патриотизма сарасси, ҫамрӑксен пултарулӑхне пур енлӗн аталантарма тата сарма пулӑшасси тесе пӗлтереҫҫӗ. Унтан та ытларах: тӗрлӗ тӑрӑхри ҫамрӑксене туслаштарасси тесе те каланӑ.

«Соло-вокал» номинацире кӗҫӗннисен хушшинче Сӗнтӗрвӑрринчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулти Мария Новоселова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.

«Соло-вокал» номинацире аслӑ ушкӑнра та ҫав шкулти ачах ҫӗнтернӗ: вӑл — Виктория Сергеева.

Професси пӗлӗвӗ паракан учрежденисене уйрӑм хакланӑ та уйрӑмшар юрлассипе вырӑнти технологи техникумӗнче вӗренекен Мария Петрова мала тухнӑ.

Вокал ансамблӗсенчен пӗрремӗш вырӑна шкулсенчен никама та паман. Иккӗмӗшне 1-мӗш гимнази тивӗҫнӗ. Професси пӗлевӗ паракансенчен технологи техникумӗ пӗрремӗш вырӑна ҫӗнсе илнӗ.

Сӑвва инсценировкӑлакансене те пӗрремӗш вырӑна никама та кӑларман, иккӗмӗшӗнче — Шуршӑлти тата Чӑнкассинчи шкулсем.

Малалла...

РСФСР халӑх артистки Нина Яковлева

Раҫҫей тата Чӑваш Республикин халӑх артистки Нина Яковлева республика хыснинчен тӑтӑш тӳлекен пособи илсе тӑма тивӗҫнӗ. Кун пирки калакан Хушӑва Михаил Игнатьев Элтепер алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Тӑтӑш илмелли пособие К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисткине культурӑна аталантарассине самай тӳпе хывнӑшӑн пама йышӑннӑ.

«Сценӑна Нина Яковлевӑсӑр йышӑнма та йывӑр», — тесе ҫырнӑ та халӑх артистки драма театрӗ хӑйӗн сайтӗнче, ку вӑл чӑн та ҫапла. Ку вӑл — сӑмах илемӗшӗн калани мар. Нина Яковлева пеккисене ҫӑлтӑр тесе пӗр иккӗленмесӗрех калама пулать. Пӗчӗк сӑнар-и унӑн е пысӑк-и — сцена ҫине вӑл тухса кӗниех кураканӑн асӗнче тӑрса юлать. Сӑмах май каласан, Нина Яковлева мӑшӑрӗ Валерий Яковлев та ӗмӗрне Чӑваш патшалӑх академи драма театрне халалланӑ — унта вӑл ӳнер ертӳҫи.

Браун университетӗнче тӗпчев ирттернӗ, пуяннисемпе чухӑннисем укҫана мӗнле тӑкакланине тишкернӗ. Хайхи университет ӑсчахӗсем ҫак ӗҫе 5 ҫул ытла тунӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Вӗсене пӗр ыйту кӑсӑклантарнӑ: пуяннисемпе чухӑннисем хӑйсен укҫине мӗнле тӑкаклаҫҫӗ? Тӗпчевре 150 пин ҫын ытла хутшӑннӑ. Тӳрех каласа хӑварас пулать, кунти сӗнӳсем Раҫҫейри халӑха пырса тивмесӗр те пултараҫҫӗ, тӗпчевӗ тем тесен те АПШ-ра иртнӗ-ҫке. Ҫынсем укҫана тӑкаклас йӑлана мӗнле туса пынине тӗпченӗ май ҫакнашкал уйрӑмлӑхсем асӑрханӑ:

1. Иккӗмӗш ӗҫ е хушма ӗҫ

Пуяннисен ытларах пайӗ (67%) хушма тупӑш илес тесе темӗнле те тӑрӑшаҫҫӗ. Чухӑннисене пӑхас пулсан, ку тӗлӗшпе 6% ҫеҫ уйрӑлса тӑрать. Тӗпчевҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх — укҫаллӑ пулас тесен хӑвӑн вӑхӑта ахаль ирттермелле мар, укҫа ӗҫлесе илме майсем тупмалла. Нумай ӗҫлен — сан алӑра укҫи те ытларах пулать.

2. Лотерейӑсем, тотализаторсем

Лотерей билетне чухӑнсенчен 77% туянать, пуяннисенчен вара — 6% ҫеҫ. Чухӑнсен ҫитменлӗхӗ — вӗсем темле майпа харӑс пуйса кайма ӗмӗтленеҫҫӗ. Чӑн та, хӑшӗ-пӗрин ҫулталӑк хушшинче лотерей билечӗ туяннӑ укҫана пухас пулсан сахал мар пуҫтарӑнӗччӗ пуль.

Малалла...

"Куккуклӑ сехет" спектакльти сыпӑк

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче сцена ҫине черетлӗ премьера кӑларма хатӗрленнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, унта Марина Карягина пьеси тӑрӑх «Куккуклӑ сехет» спектакль куракан патне ҫитерӗҫ. Премьерӑна ҫитес уйӑх репертуарне кӗртнӗ. Ҫӗнӗ спектакле куракансен пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче хаклама май килӗ.

Спектакле режиссер-постановщик тата художник пулса театрӑн тӗп режиссерӗ, СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев хӑй лартать.

Пьесӑра автор малашлӑхсӑр шутланакан ял пурнӑҫне кӑтартнӑ. Унти икӗ сӑнар урлӑ автор мӗн калассине куракан хӑй курса хаклатӑр тенӗрен хайлавӑн содержанине уҫса парар мар.

Пьеса авторӗ Марина Карягина 1969 ҫулта Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Ахпӳртре ҫуралнӑ, Чӑваш телекуравӗнче ӗҫлет.

Куславкка районӗнче пурӑнакан 62 ҫулти арҫын налук тӳлессинчен пӑрӑнма хӑтланнӑ. Укҫана вӑл Шупашкар районӗнче ҫӗрсем сутса тунӑ. 2012–2014 ҫулсенче хастар ҫав этем пурӗ 22 лаптӑк 31 миллион ытла тенкӗлӗх сутса янӑ. Анчах деклараци тӑратнӑ чух ҫӗр лаптӑкӗ сутнине усламҫӑ-арҫын кӑтартмасӑр хӑварнӑ. Декларацие кирлӗ пек тӑратманнине кура вӑл 4 миллион тенкӗ ытла налук тӳлемесӗр юлнӑ.

Налука пытарма хӑтланнӑ ҫын тӗлӗшпе халӗ тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗс пуҫарнӑ. Тӗпчевҫӗсем ыйтнипе суд арҫыннӑн «Cadillac GMT 166 SRX» ятлӑ автомобильне арестлеме йышӑннӑ. 2012 ҫулта кӑларнӑ ҫав урапана 1,5 миллиона яхӑн тӑрать.

Сӑмах май каласан, налука тата пенине арҫын хӑй кӑмӑлӗпе йӑлтах тӳлесе татсан пуҫиле ӗҫе чарса лартма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен саккун ун пек тума ирӗк парать.

Нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗнче, юлашки кунӗнче, сунарҫӑсен сезонӗ вӗҫленет. Ҫак вӑхӑтра сунарҫӑсем тискер чӗрчунсене пенӗ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра кашкӑрсене тытмалли сезон пуҫланнӑ. Ку таранччен районсенче 17 «тукмак хӳрене» тытнӑ.

ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Вӑрнар районӗнче — 8, Ҫӗмӗрле районӗнче — 5, Элӗк, Улатӑр, Тӑвай тата Патӑрьел районӗсенче 1-ер кашкӑр персе вӗлернӗ. Нарӑс уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре ҫӑмламас чӗрчунсене тытма чарӗҫ.