Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи хушӑвӗпе Раҫҫей писателӗсен союзӗн пайташне, Чӑваш наци конгресӗн ваттисен канашӗн пайташне Анатолий Кипече «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ писателӗ» хисеплӗ ят панине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтерсе ӗлкӗрчӗ-ха.

Тава тивӗҫлӗ ята ҫав хушупа тивӗҫекенсем тата пулнӑ. Вӗсен хушшинче ҫӳп-ҫап турттаракан машинӑпа ӗҫлекен водитель те пур. Вӑл ҫын Шупашкарти «Эткер» предприятире тӑрӑшать. Гордей Павлова «Чӑваш Республикин халӑх ыйтӑвӗсене тивӗҫтерессин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ят панӑ.

Сӑмах май каласан, хисеплӗ ятсене тата Тав хучӗпе Хисеп грамотисене тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакансем тивӗҫнине палӑртмалла. Чӑваш парламенчӗн Хисеп хутне, акӑ, официант та илнӗччӗ.

Смирновсем Михаил Игнатьев Элтеперпе асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ

Ҫуркуннепе ӗҫ уявӗн кунӗнче, ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, республикӑра ӗҫ династийӗсене чысланӑ. Паян пирӗн Чӑваш Енре ун пеккисем пин ытлине пӗлтернӗ республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче.

Ӗҫ династийӗсене чысланӑ кун 26 ҫемьене йыхравланӑ. Вӗсен хушшинче Елчӗк раойнӗнчи Смирновсем те пулнӑ. Вӗсен династийӗн ӗмӗрӗ 502 ҫулпа танлашать. Смирнов вӗрентекенсен йӑхне пуҫараканӗ — Петр Михайлович. Вӑл Чӑваш АССРӗн, РСФСРӑн тава тивӗҫлӗ учителӗ шутланать. 1999 ҫулта ӑна Ӗҫ мухтавӗн тата паттӑрлӑхӗн районти кӗнекине кӗртнӗ.

Смирновсен династине паян ывӑлӗ Алексей Петрович тата хӗрӗсем, Елена Петровнӑпа Светлана Петровна, тӑсаҫҫӗ. Вӗсен ытти тӑванӗ те, пурӗ 25 ҫын, вӗрентӳ ӗҫӗнче тӑрӑшать.

Республикӑри ӗҫ династийӗсене Михаил Игнатьев Элтепер чысланӑ.

Элӗк районӗнчи Писӗп ялӗнче — карантин. Унта пӗр ҫыннӑн таки урнӑ чирпе чирленӗ-мӗн.

Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн тата Чӗмпӗр облаҫӗн сайчӗсенче ҫырнӑ тӑрӑх, 2016 ҫулхи ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пӗр ҫын така чирлени пирки ветеринарсене пӗлтернӗ. Тепӗр тӑватӑ кунран чӗрчун вилнӗ.

Така виллине ветлабораторие илсе кайнӑ. Ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче вӑл урнӑ чирпе чирленине палӑртнӑ. Ҫавна май ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Писӗп ялӗнче акан 29-мӗшӗнчен пуҫласа карантин пулнине алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкар ҫывӑхӗнчи дачӑри ҫуртсем ҫырманалла ишӗлеҫҫӗ. Шупашкар район администрацийӗн хыпарӗ савӑнтармасть — ҫӗр малаллах йӑтӑнать.

Муниципалитетра шар курнӑ ҫынсен тӑкакне саплаштарма укҫа ҫук-мӗн. Специалистсем ку ыйтупа ЧР Ҫутҫанталӑк пурлӑхӗсен тата экологи министерствине ҫитме сӗнеҫҫӗ.

Ака уйӑхӗн 29-мӗшӗ тӗлне «Заря» дачӑра 3 ҫурт шар курнӑ. Ав Ольга Гаврилова ҫемйипе ку лаптӑкпа 30 ытла ҫул усӑ курать. Халӗ сезон ҫывхарать, анчах дача ҫукпа пӗрех унӑн.

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче халӑхпа пуху ирттерме палӑртнӑ. Мӗнле йышӑну тӑвӗҫ вӗсем — хальлӗхе калама хӗн.

Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӗрчунсен приючӗн проектне хӑтланӑ самант

Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта килсӗр-ҫуртсӑр чӗрчунсене вӑхӑтлӑх усрамалли ҫуртсем тӑвасшӑн. Шупашкар хула депутачӗсем ҫак тӗллевпе 3 миллион тенкӗ уйӑрма пӑхса хӑварнӑ.

Хуҫасӑр чӗрчунсене Сӗнтӗрвӑрри шосси хӗрринчи йӑлари хытӑ каяшсен хупӑннӑ свалки ҫывӑхӗнче уҫасшӑн.

«Тыт та персе пӑрах е эмел парса вӗлер», — тесе касса татма пулать-ха килсӗр-ҫуртсӑр йытӑ-кушак пирки. Анчах Чӑваш Енре йышӑннӑ 204-мӗш номерлӗ йышӑну апла тума чарать. Унта хуҫасӑр чӗрчунсене ятарлӑ пунктсене тытса кайса вӗсен хуҫи тупӑниччен 6 уйӑх тытма пӑхса хӑварнӑ.

Йытӑ-кушака, чӗрчунсене шеллекенсем, вӗсене хутӗлекенсем асӑннӑ йышӑнӑва та ырласах каймаҫҫӗ-мӗн-ха. Хайхисен шучӗпе хуҫи пуррипе ҫуккине тытса кайнӑ чухне палӑртма май ҫук. Апла-и, капла-и, анчах ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӗрчунсен приючӗн проектне хӑтланӑ.

Маларах эпир Ҫӗнӗ Шупашкарта зоокӗтес уҫни пирки пӗлтернӗччӗ.

«Чӑвашавтодор» — панкрут. Ку йышӑнӑва ЧР Арбитраж сучӗ тунӑ. Халӗ суд тепӗр тапхӑра — конкурс производствине — пурнӑҫлама тытӑннӑ. Вӑл кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗччен пырӗ.

Ҫавӑн пекех суд тӗп директорӑн Станислав Леоновӑн полномочийӗсене илнӗ. Конкурс управляющийӗ халӗ Евгений Добрынин, «Ҫӗпӗрти антикризис управленийӗн эксперчӗсен центрӗ» арбитраж управляющийӗсен ассоциацийӗн пайташӗ, пулӗ. Вӑл парӑмҫӑн пурлӑхӗн шучӗпе уйӑхне 30 пин тенкӗ шалу илӗ.

Суд «Чӑвашавтодора» «Автокредо» тулли мар яваплӑ обществӑна 6 пин тенкӗ патшалӑх пошлини шыраса илмелле тунӑ.

Унччен вӑхӑтлӑх управляющийӗ Артем Кириллов ҫак шухӑш патне пырса тухнӑ: «Чӑвашавтодора» ятарласа банкрота кӑларнӑ. Компани юлашки 2 ҫулта тӑкаклӑ ӗҫленӗ-мӗн.

Чӑваш Енре ачасене пула пушар тухнӑ. Ҫавна май утӑ хунӑ сарай ҫунса кӗлленнӗ.

Ку Тӑвай районӗнчи Чутей ялӗнче ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫав кун 15 сехет тӗлне 12 тата 13 ҫулсенчи ачасем утӑ хунӑ сарайра, кӳршисем патӗнче, вылянӑ. Хайхискерсем петарда сирпӗтме шухӑшланӑ.

Вӑйӑран вӑкӑр тухать. Ку тӗслӗхре те ырӑпа вӗҫленмен. Петарда ҫурӑлсан ҫулӑм утта тӳрех ярса илнӗ. Пушарнӑйсем ҫурта тата мунчана сыхласа хӑварма пултарнӑ. Юрать, ачасем шар курман. Пушара 10 минут сӳнтернӗ. Кил хуҫисем 6 тонна утӑсӑр тӑрса юлнӑ.

Е.Борисова чысланӑ самант

Шупашкарти Мускав районӗн сучӗ астармӑш вӑйӑсен хуҫисен тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Суд сакки ҫине ултӑ ҫын ларнӑ.

Айӑпланнисенчен пӗри — Раҫҫей Федерацийӗн Геройӗ. Суд сакки ҫине лекнӗ ултӑ ҫынна «Астармӑш вӑйӑсем йӗркеленӗшӗн тата ирттернӗшӗн», «Сӗтев панӑшӑн» статьясемпе килӗшӳллӗн айӑпланӑ.

Ку ӗҫре Шупашкарти 4-мӗш полици уйрӑмӗн экс-пуҫлӑхӗ Игорь Иванов «палӑрнӑ». Ӑна сӗтев панӑшӑн айӑпланӑ.

Айӑпланнисенчен теприне, Евгений Борисова, 6 ҫул ҫурӑллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ӑсатнӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн 10 миллион тенкӗ штраф тӳлемелле. Ку кӑна мар. Вӑл Раҫҫей Геройӗ пулнӑ. Халӗ вӑл ку ятпа сывпулашнӑ ӗнтӗ. Хальлӗхе приговор вӑя кӗмен-ха.

Евгений Борисов Раҫҫей Геройӗн ятне 2000 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Ҫурҫӗр Кавказра паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн панӑ.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче, Андриян Николаевӑн тӑван кӗтесӗнче, Юрий Маленченко космонавтпа радиоҫыхӑну йӗркеленӗ.

Шуршӑл шкулӗнче ӑс пухакансем Пӗтӗм тӗнчери космос станцийӗпе ҫыхӑнӑва тухнӑ. Ачасем Юрий Маленченкӑпа калаҫнӑ.

Шӑпӑрлансем космонавта хӑйсене интереслентерекен ыйтусене панӑ. Экипажсем ӑслӑлӑх сӑнавӗсене ирттерни, космос пирки… Йӑлтах кӑсӑклантарнӑ вӗсене. Космосран Шуршӑл курӑнать-и? Кун пек ыйту паракан та пулнӑ.

Ҫавӑн пекех ыйтусем Пӗтӗм тӗнчери космос станцийӗнче тӗнче тетелӗ пирки те пулнӑ. Космонавтсем селфи ӳкерӗнеҫҫӗ-и? Ҫакна та хуравланӑ.

Ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче республикӑра «Архиври каҫ» Пӗтӗм Раҫҫейри акци старт илнӗ. Вӑрнар район администрацийӗн архив ӗҫӗсен пайӗ акцие хутшӑнса чылай мероприяти хатӗрленӗ.

Архива чи малтанах Вӑрнарти 1-мӗш шкул вӗренекенӗсем килнӗ. Экскурсие архив ӗҫӗсен пайӗн пуҫлӑхӗ Лилия Тихонова ирттернӗ. Малтанах ачасем вӑрҫӑпа ҫыхӑннӑ электрон хӑтлав курнӑ. Лилия Егоровна районти архив мӗнле йӗркеленнине, ӑна камсем ертсе пынине, архив фончӗ пирки каласа кӑтартнӑ.

Ачасем иртнӗ ӗмӗрӗн 50-мӗш ҫулӗсенчи тата хальхи хаҫатсенчи статьясемне те тытса курнӑ. Ӗлӗкхи Патшалӑх акчӗсемпе те паллашнӑ вӗсем. Лилия Витальевна архиври документсемпе те паллаштарнӑ.

Ачасем архив вӗсене питӗ килӗшнине, унти ӗҫ кӑсӑклантарнине палӑртнӑ.