Ревизи пирки ирттернӗ канашлура

Шупашкарта гражданла хӳтӗлев объекчӗсене тӗрӗслеме тытӑнӗҫ. Кун пирки тӗп хулара иртнӗ канашлура пӗлтернӗ.

Гражданла оборонӑн хӳтлӗх сооруженийӗсене ҫынсене харӑссӑн пӗтерекен хӗҫ-пӑшалтан пытанма хӑй вӑхӑтӗнче тунӑ. Кӑҫал ҫавсене яваплисем тӗрӗслесе тухӗҫ. Ҫавсене халӗ мӗнле тӗллевпе усӑ курнине те палӑртӗҫ. Кайран ҫавсен паспорчӗсене хатӗрлеме тытӑнӗҫ.

Гражданла хӳтӗлевӗн тата инкеклӗ лару-тӑрун объекчӗсене ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ревизилеме тытӑнӗҫ. Ӗҫе утӑ уйӑхӗччен вӗҫлеме шухӑшлаҫҫӗ. Пӗтӗмпе 100 ытла сооружение пахаламалла.

Пушӑн 6-мӗшӗнче республикӑн Наци вулавӑшӗнче «Интеллектуариум» ятлӑ ача-пӑча пӳлӗмӗ уҫӑлать. Вӑл шкул ҫулне ҫитмен ачасен кӑмӑлӗшӗн тӑрӑшасса тата пӗчӗккисене аталантарасса шанаҫҫӗ.

Пӳлӗме уҫас шут тытнисем Галинӑпа Михаил Быковсем. Вӗсем — Чӑваш Енӗн Ҫамрӑксен ирӗклӗ пӗрлешӗвӗн ертӳҫисем. Хӑйсен шухӑшне пурнӑҫа кӗртме вӗсем социаллӑ проектсен республикӑра иртнӗ конкурсӗнче хӳтӗленӗ. Хыснаран уйӑрнӑ тупрана вӗсем ача-пӑча пӳлӗмне илемлетме, кирлӗ тетте туянма, пултарулӑха аталантармалли хатӗр, ҫав шутра кӗнекесем те, туянма янӑ.

Ачасен пӳлӗмне пӗчӗккисене тӳлевсӗр ҫӳреттерӗҫ. Кашни пымассерен 45-шер минут параҫҫӗ. Вӑл вӑхӑтпа усӑ курса ашшӗ-амӑшӗ хӑйсен ачисемпе аппаланма пултарӗҫ. Пӗчӗккисене аталантармалли занятисене педагогсене, ӑсчахсене, пултарулӑх тата техника профессийӗсен ҫыннисене те явӑҫтарасшӑн.

«Интеллектуариум» ытларикунтан пуҫласа шӑматкунсерен, ирхи 10-ран тытӑнса кӑнтӑрла иртни тӑваттӑччен ӗҫлӗ. Пӳлӗм пӗр харӑс 10 ача йышӑнаяссине тӗпе хурса малтанах черете вулавӑш сайчӗ урлӑ е 62-38-12 телефонпа ҫырӑнма сӗнеҫҫӗ.

Малалла...

Шупашкар урамӗсемпе (чӑннипе, кунта кӑна мар, ялсенче те, республикӑри ытти хулара та) пынӑ чухне реклама хучӗсене асӑрхамасӑр иртеймӗн. Ҫумӑр хыҫҫӑн шӑтнӑ кӑмпасем тейӗн… Пӗри, тепри куҫа тӑрӑнать.

Шупашкар хула администрацийӗ кирлӗ-кирлӗ мар вырӑнта ҫыпӑҫтарнӑ реклама хучӗсемпе «вӑрҫӑ» пуҫланӑ. Калинин район администрацийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, Текстильщиксен, Иван Франко, Гагарин урамӗсем тӑрӑх пӗлтерӳсен аллейи тӑсӑлнӑ. Атӑ-пушмак, сӑран куртка йӳнӗпе сутаҫҫӗ-мӗн.

Мӗнпур материала районӑн административлӑ комиссине пӑхса тухмашкӑн панӑ. Вӑл ҫак ӗҫ йӗркелӳҫисенчен штраф шыраса илӗ.

Шупашкарта хаҫатсене, афишӑсене, плакатсене тата ытти реклама материалӗсене ятарлӑ стендсем ҫине ҫеҫ ҫыпӑҫтарма юрать.

Пушӑн 1-мӗшӗнче Шупашкарта пулӑҫсем пухӑннӑ. Мӗн сӑлтавпа тетӗр-и? Тӗп хулара «Шупашкарта пулӑ тытни» уҫӑ фестиваль иртнӗ. Шупашкар хула пуҫлӑхӗн Леонид Черкесовӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн чылай пулӑҫӑ тупӑшнӑ.

Кӳлмеке Чӑваш Енри хуласемпе районсенчи хастарсем пухӑннӑ. Ҫавӑн пекех кӳршӗ тӑрахрисем те ҫитнӗ теҫҫӗ.

Ӑмӑртӑва хутшӑнакансене, куракансене Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов саламланӑ. Вӑл уҫӑ сывлӑшпа киленесси — пулӑ тытасси — халӑх хушшинче анлӑ сарӑлнине палӑртнӑ. Ӑмӑртӑва уйрӑм ҫынсем кӑна мар, ҫемьесем те хутшӑннӑ. Леонид Черкесов вӗсене чунран тав тунӑ, пурне те ӑнӑҫу тата лайӑх кӑмӑл суннӑ.

Ӑмӑрту пӗтӗмлетӗвӗсемпе килӗшӳллӗн ҫӗнтӗрӳҫӗсене темиҫе номинацире палӑртнӑ: «чи нумай пулӑ тытакан», «чи пысӑк пулӑ тытакан», «чи ҫамрӑк пулӑҫ», «ӑста пулӑҫ» тата «чи хастар хӗрарӑм пулӑҫ».

Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче чи чипер хӗрарӑма палӑртмалли конкурс иртет. Конкурс Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑхӗн керменӗнче кӑнтӑрла иртни тӑватӑ сехетре пуҫланӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, унта хутшӑнакансене ҫула е ӑҫта ӗҫленине пӑхса суйламан. Хастарлӑха кура. Конкурсра тупӑшакан хӗрарӑмсем темпе те кӑсӑкланаҫҫӗ, алӗҫне те туса ӗлкӗреҫҫӗ иккен. Ҫавна вӗсем куҫӑнсӑр майпа тупӑшнӑ вӑхӑтра ӗнентерсе панӑ-мӗн.

Финала улттӑн тухнӑ: Екатерина Никитова экономист, Татьяна Викторова медаппа, Елена Герасимова, Людмила Ракчеева, Ольга Воротникова, Ольга Ижентникова педагогсем.

Ҫӗнӗ Шупашкарта ача пахчишӗн хаксене хӑпартни пирки, унпа килӗшменнипе митинга пухӑнма шут тытни пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Халӑха пушӑн 1-мӗшӗнче шӑматкун пухма шухӑшлаҫҫӗ.

Анчах, «ПроГород» хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх, тӳре-шара чӑрмав кӳрес тесе ҫав куна ача пахчисенче Ҫӑварни уявлама шут тытнӑ иккен. Амӑшӗсенчен пӗри каласа панӑ тӑрӑх пӗлтӗр ҫак уява ача пахчисенче канмалли мар кунра ирттернӗ, кӑҫал вара шӑматкуна куҫарнин сӑлтавӗ шӑп та халӑха пухӑва ярас маррипе ҫыхӑннине кӑтартать имӗш.

Халӑх пухӑвне йӗркелекенсенчен пӗри — Наталия Смирнова — ӗнентернӗ тӑрӑх пухӑва ирттереҫех. Ирӗк паракан хута хула влаҫӗсем алӑ пуснӑ-пуснах йӗркелӳ коммитечӗ унта тӗрӗсмарлӑхпа килӗшмен пур ашшӗ-амӑшне те кӗтет.

Шупашкарта ача пахчисене пӗрлештерме тытӑнасшӑн. Хула влаҫӗсем ҫак утӑма шкул ҫулне ҫитменнисене паха пӗлӳ парас, пулӑшу кӳрессине анлӑлатас тӗллевпе ҫыхӑнтараҫҫӗ.

Ҫавӑн пек опыт пур хуласенчи (Мускаври, Пермьри, Тольяттинчи) лару-тӑрӑва малтан тишкернӗ иккен. Пӗрлештерни пурлӑхпа техника базине тухӑҫлӑ усӑ курма май памалла, пӗринче пур пулӑшӑва теприсене кӳме (сӑмахран, физиотерапи пӳлӗмӗпе усӑ курса) майпарасса шанаҫҫӗ.

Пӗр пахчапа тепӗр пахчана пӗрлештернине пула вӗсене ачасем сахалрах ҫӳреме пуҫлассине пӗлтермест теҫҫӗ.

Ҫынна тапӑнни, ӑна ҫаратни е хӗнени пирки массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче час-часах вуласа пӗлме пулать. Шел те, усал шухӑшлӑ ҫынсем пирӗн хушӑмӑрта пур ҫав. Уйрӑмах хуласенче сисчӗвленмелле, мӗншӗн тесен унта вӑрӑ-хурахла ӗҫсем чылай нумайрах пулаҫҫӗ. Ҫавӑнпах-тӑр тӳре-шара халӑх хӑрушсӑрлӑхӗшӗн сахал мар тӑрӑшать.

Шупашкарта «Хӑрушлӑхсӑр хула» программа пурнӑҫланать. Унпа килӗшӳллӗн общество йӗркине хӳтӗлемешкӗн, преступленисемпе кӗрешмешкӗн техника тата электрон тытӑмсемпе усӑ кураҫҫӗ.

«Полицейскисен кӑвак маякӗсем» кӑвак тӗслӗ плафонсене аса илтереҫҫӗ. Вӗсене халӗ хулари тӗрлӗ объектра вырнаҫтараҫҫӗ. Мӗн тума кирлӗ-ха вӗсем? Полици ушкӑнне чӗнме.

Кама та пулин йӗрке хуралҫисен пулӑшӑвӗ кирлӗ тӗк — вӑл кӑвак маяк лартнӑ объект ӗҫченӗ патне пыма, унтан полицейскисене чӗнсе пама ыйтма пултарать. Наряд нумай кӗттермӗ — вырӑна темиҫе минутранах ҫитӗ. Хур курнӑ ҫын сӑтӑрҫӑн паллисене астуса юлсан ӑна ҫийӗнчех тытса чарас шанӑҫ темиҫе хут ӳсет.

Шупашкар хулинчи Мускав районӗнче хальлӗхе 100 ытла маяк вырнаҫтарнӑ. Экспертсен шухӑшӗпе маяксем полицейскисене вӑрӑ-хурахла ӗҫсене хӑвӑртрах уҫӑмлатма пулӑшӗ.

Малалла...

Миграци службин тимлӗхе пӗр самантлӑха та ҫухатмалла мар ҫав. Ара, урӑх ҫӗршывран килнӗ ҫынсене тӗрӗслесех тӑмалла. Пысӑк хуласенче, уйрӑмах Мускавра, ют халӑх ҫыннисем саккунсӑр майпа пурӑннине, ӗҫленине телекуравпа час-часах курма пулать. Пирӗн республикӑра та ют ҫӗртен килнисем ҫук мар. Ав Тӗп пасарта «Раҫҫее килтӗн тӗк саккунлӑ майпа ӗҫле» тесе ҫырнине темиҫе вырӑнта та вулама пулать.

Нумаях пулмасть Миграци службин Чӑваш Енри управленийӗ 43 студент, Туркменистан ҫыннисем, саккунпа килӗшӳллӗн ӗҫлме ирӗк паракан документсӑр вӑй хунине тупса палӑртнӑ. Вӗсем пурте И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧПУра вӗренеҫҫӗ иккен. Ҫитменнине вӗсенчен 15-шӗ 18 ҫул тултарман.

Туркменистанран Шупашкара вӗренме килнӗ студентсем тирпейлӳҫӗре ӗҫленӗ, ҫурт-йӗрсене юсакаланӑ. Анчах Раҫҫей саккунӗсемпе килӗшӳллӗн ку йӗркене пӑсни шутланать.

Халӗ тытса чарнӑ студентсене 2 пин тенкӗ тӳлеттерме пултарӗҫ. Вӗсене ӗҫпе тивӗҫтерекен ҫыннӑн вара 7 миллион тенкӗ таран кӗсйинчен кӑларса хумалла. Унӑн организацине 1,5 ҫуллӑха ӗҫлеме чарма та пултараҫҫӗ.

Шупашкарти Калинин районӗнчи пӗр ҫемье хӑйсен тин ҫуралнӑ хӗрачине хӗллехи Олимп вӑййисене халалласа Олимпиада ят хунӑ.

Администрацин ЗАГС пайӗн пуҫлӑхӗ Галина Краснова каланӑ тӑрӑх, Шупашкарта хӗрачана кунашкал ят пани темиҫе ҫул пулман.

Олимпиада нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Владимирпа Валентина ҫемйинче ҫуралнӑ. Вӗсен 18 ҫулти ывӑл Мефодий тата 7-ри Анжелика пур.

Олимпиада — хӗрарӑм ячӗ, грек челхинчен куҫарсан «пӗлӗте мухтакан, турӑсене мухтакан» тесе куҫать. Олимпиада ятлӑ пӗрремӗш паллӑ хӗрарӑм — Олимпиада Эпирская. Вӑл Александр Македонскин амӑшӗ. Хӗрарӑм ҫак ята упашкин, Филипп патшан, авалхи Олимп вӑййисенчи ҫӗнтерӗвне халалласа илнӗ.