ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Канашри вӑрман хуҫалӑхӗнче лиственницӑн йӗкелне пуҫтарма тытӑннӑ. Ку ӗҫе спициалистсем ҫеҫ мар, районти Карӑклӑ шкулӗнче вӗренекен ачасем те хутшӑнаҫҫӗ.

Йӗкел пухса хунав хатӗрлемешкӗн вӑрӑ хатӗрлӗҫ. Хунавсене питомникре ҫитӗнтереҫҫӗ, кайран вӗсене вӑрмана кайса лартаҫҫӗ.

Хальлӗхе специалистсемпе шкул ачисем 900 килограмм йӗкел пухнӑ. Питомник валли 1300 килограмм хатӗрлеме палӑртнӑ, ҫавӑнпа ку ӗҫ малалла пырать.

Ҫурла уйӑхӗ кунашкал шӑрӑх юлашки хутчен 2016 ҫулта пулнӑ. Сывлӑш температури вӑтамран 20,6 градус ӑшӑннӑ.

Кӗркуннехи ҫанталӑк мӗнлерех пулӗ? Синоптиксем каланине тишкерер. Пуш уйӑхӗнчи ҫанталӑка илес тӗк, авӑн уйӑхӗнче тӑватӑ хутчен ӑшӑтмалла. Малтан – уйӑх пуҫламӑшӗнче, унтан 6-7-мӗшӗсенче. Унтан иккӗмӗш декада пуҫламӑшӗнче ӑшӑ пулмалла. Ун чухне 25-27 градус таранах ҫитмелле. Уйӑхӑн иккӗмӗш ҫурринче 15 ӑшӑ градус пулӗ. Авӑнӑн 21-мӗшӗнче ҫеҫ сывлӑш температури 20 градусран иртӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес вӑхӑтра ҫумӑр нумай ҫӑвӗ. «Карчӑк ӑшши» авӑн уйӑхӗн 14-21-мӗшӗсене лекӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра шӑрӑх ҫанталӑк вӗҫленет. Ку эрнере пирӗн пата сивӗ ҫитет. Эппин, чӑн-чӑн кӗркунне пуҫланать.

Хальлӗхе ӑшӑ ҫанталӑк тӑрать. Эрнен иккӗмӗш ҫурринче сивӗтме пуҫлать. Ҫапла «карчӑк ӑшши» вӗҫленет.

Ыран тата юнкун ҫумӑр ҫукалӗ. Ҫапах ӑшӑ тӑрӗ. Кӗҫнерникун ҫумӑр ҫумӗ, анчах сивӗтме пуҫлӗ. Эрнекун кӑнтӑр циклонӗ Чӑваш Ене ҫумӑр илсе килӗ, ҫил вӑйланӗ. Ун чухне ҫӗрле кӑнтӑрлахинчен ӑшӑрах пулма пултарӗ. Ҫак кунран кӗрхи ҫанталӑк пуҫланӗ. Синоптиксем систернӗ тӑрӑх, кун пек ҫанталӑк вӑраха тӑсӑлма пултарӗ. Ҫитес тунтикун республикӑра йӗпе юр ҫума пултарӗ.

Ку эрнере Чӑваш Енре сивӗтме пуҫларӗ. Тин кӑна 30 градус шӑрӑхчӗ, халӗ вара каҫсерен ӑшӑрах тумланма тивет.

Канмалли кунсенче сывлӑш температури 17-22 градуспа танлашнӑ. Ҫӗрлесерен 4 градус таран ҫеҫ пулӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ҫӗрле пӗлӗтсен шайӗнче сывлӑш температури 0 градус патнелле пулӗ. Ҫавна май тӑм ӳкме кӑна мар, самай сивӗтме те пултарӗ.

Ҫапах ӑшӑ таврӑнӗ-ха. Авӑн уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче 21-26 градус таран ӑшӑтӗ. Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче те ӑшӑ та типӗ ҫанталӑк пулӗ ахӑртнех.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес эрне вӗҫӗнче каллех сивӗтӗ, ҫил вӑйланӗ, 14-19 градус ҫеҫ ӑшӑ пулӗ.

Паян ҫӗрле Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта, асӑннӑ хуласемпе юнашар ытти вырӑнта та ирпе ирех сӗрӗм шӑрши сарӑлнӑ, тӗтӗм йӑсӑрланса тӑнӑ. Ҫакна Кӳкеҫре пурӑнакансем те сисрӗҫ.

Тӗтӗм-сӗрӗм шӑрши пирки хула ҫыннисем вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенчи диспетчер службине пӗлтерме тытӑннӑ. Ҫав вӑхӑтрах яваплӑ органсенче ӗҫлекен специалистсем пӑлханса ӳкме сӗнмен. Тӗтӗм-сӗрӗм тӑнӑ вӑхӑтра чӳречесене хупса хума, урамра маска тӑхӑнма сӗннӗ. Урамри шӑршӑ ҫармӑс вӑрманӗсем ҫуннипе ҫыхӑннӑ. Ҫил пирӗн республика енне вӗрнӗрен унти тӗтӗм-сӗрӗм кунта килнӗ.

Кун пек шӑрӑх ҫанталӑк 2010 ҫултанпа пулман. Паян урамра кӑшт уҫӑрах пулчӗ, ҫапах нормӑран ӑшӑрах. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, эрнипех ҫакӑн пек кӑшт уҫӑ ҫанталӑк тӑрӗ. Эрнекун ҫеҫ шӑрӑхланӗ. Каҫсерен 11-16 градус ӑшӑ пулӗ.

Канмалли кунсенче тинех ҫанталӑк сивӗрех тӑрӗ. Сывлӑш температури 20-25 градуса ҫеҫ ҫитӗ. Ҫапах антициклона пула хӗвеллӗ пулӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, типӗ те ӑшӑ ҫанталӑк ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗчченех тӑрӗ.

Юлашки ҫулсенче ҫутҫанталӑк ылмашмаллипех ылмашса пырать. Кӑҫал ҫеҫ ӑҫта кӑна вӑрман ҫунмасть-ши, шыв-шур илмест-ши?!

Чӑваш Ене илсен, авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 21 сехет тӗлӗнче Йӑлӑмра пушар алхасма тытӑннӑ. Сосновка посёлокӗ ҫывӑхӗнчи вӑрманта вут-ҫулӑм хыпса илнӗ. Вӑл 0,2 гектар ҫинче алхаснӑ. Вут-ҫулӑма сӳнтерме пушарпа кӗрешекен 8 единица техника, 4 инженери техники хутшӑннӑ. Пушар тухнӑ территори тавралла ятарлӑ полоса туса хунӑ.

Пушара сӳнтерме Йӑлӑм посёлокӗнче пурӑнакансем те пырса ҫитнӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫапларах ҫанталӑк пулӗ

Чӑваш Енре ҫак кунсенче шӑрӑх ҫанталӑк тӑрать. Термометрсем паян пирӗн тӑрӑхра 30 градус ӑшӑ кӑтартӗҫ. Улшӑнса тӑракан пӗлӗтлӗ ҫанталӑк пулнӑран шӑрӑха ытлашши туймӑпӑр. Ыран, ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӑваш Енри ҫанталӑк улшӑнӗ.

Чылай вӑхӑт шӑрӑх тӑнӑ хыҫҫӑн вӑйлӑ ҫумӑр ҫума, аслати авӑтма, вӑйлӑ ҫил вӗрме пултарӗ.

Ҫитес эрнере пирӗн тӑрӑхра сулхӑнрах ҫанталӑк тӑрӗ. Кӑнтӑрла сывлӑш температури 20-25 градус пулӗ. Ҫитес канмалли кунсенче кӗске вӑхӑтлӑха каллех шӑрӑх килӗ. Синоптиксем ун чухне 30 градус ӑшӑ пулассине систереҫҫӗ.

Синоптиксем ҫурла уйӑхӗн варринчен ҫанталӑк кашт сивӗтессине пӗлтернӗччӗ. Анчах сивӗ васкамасть, вӑл пирӗн пата ҫурлан 24-мӗшӗнче ҫеҫ ҫитӗ.

Кӗҫӗр ҫумӑр ҫӑвӗ, вырӑнӑн-вырӑнӑн – вӑйлах, аслати авӑтма, ҫил вӑйланма пултарӗ. Шӑматкун кӑнтӑрлаччен ҫамӑр ҫӑвӗ. Ҫанталӑк кӑшт уҫӑлӗ: 24 градус таран ҫеҫ ӑшӑ тӑрӗ. Вырсарникун та пӑчӑ пулмӗ. Тунтикун вара каллех шӑрӑх таврӑнӗ, 30-35 градус ӑшӑ пулӗ. Унашкал ҫанталӑк ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗччен тӑрӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрах, хальлӗхе сывлӑш температури нормӑран 6 градус ӑшӑрах.

Республикӑра каллех шӑрӑх ҫанталӑк тӑрать. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, унашкал ҫанталӑк тепӗр темиҫе кун пулӗ.

Кӗҫнерникун Атӑлҫи тӑрӑхӗнче Вӑтам Азирен ӑшӑ сывлӑш килӗ. Ҫавна май республикӑра ҫав кун 38 градус таран шӑрӑх тӑма пултарӗ. Шупашкарта сулхӑнра 33-35 градус пуласса пӗлтереҫҫӗ.

Сывлӑш температури талӑкри рекордран пысӑкрах пулӗ ахӑртнех. 2011 ҫулта ку кӑтарту 33,2 градуспа танлашнӑ. Эрнекун ҫумӑр ҫӑвӗ, ҫил вӑйланӗ. Канмалли кунсенче сывлӑш температури 23-28 градуспа танлашӗ, уяр ҫанталӑк тӑрӗ.