Шупашкарти тӳре-шара ҫӗнӗ троллейбус рейсӗсем ярасшӑн. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Ку ыйтӑва паян Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков ирттернӗ планеркӑра ҫӗкленӗ. «Шупашкарти троллейбус управленийӗ» унитари предприятине кризислӑ лару-тӑруран кӑларас ыйтӑва пӑхса тухнӑ май ҫӗнӗ рейссем пирки те калаҫнӑ. Тӳре-шаран шухӑшӗпе, ӑна пулӑшмаллах.

Йывӑр лару-тӑруран тухмалли мел сӗннӗ – ҫӗнӗ рейссене хута ямалла. Троллейбуссене «Садовый» тата «Ҫӗнӗ хула» микрорайонсене ҫӳремелле тӑвасшӑн.

Ҫав вӑхӑтрах тӳре-шара коммерци маршручӗсене чакарма сӗнет, вӗсен пассажирсене илсе ҫӳремелли килӗшӳ срокран тухса пырать.

Ырӑ кӑмӑллӑ ҫул-йӗр инспекторӗсем

Ака уйӑхӗн вӗҫӗнчи кӗтмен-туман ҫӗртен йӑтӑнса аннӑ асар-писер ҫил-тӑман ҫуллахи шинӑсем ҫине куҫнӑ водительсемшӗн уйрӑмах кӗтменлӗх пулчӗ. Шупашкарта паян ирпе кӑна 30 ытла автомобиль пысӑках мар инкеке лекнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн управленийӗ пӗлтерет. Ҫуллахи резинӑллӑ автомобилистсене ҫавна кура ҫула тухассинчен тытӑнса тӑма чӗнсе калаҫҫӗ.

Шупашкар урамӗнче юр ӑшне путнӑ машинӑсене ҫул-йӗр инспекторӗсем те тӗксе пулӑшнӑ. Йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнисене вӗсем ӳркенмесӗрех пулӑшнӑ. Пакунлисене ырӑ кӑмӑллӑхшӑн водительсем те, иртен-ҫӳрен те тав тӑвать.

Сӑмах май, паян Шупашкар урамӗпе пӗри Хӗл Мучи тумне тӑхӑнса утнӑ. «Раштавӑн 20-мӗшӗ пуль терӗм те», — шӳтлесе калаҫнӑ вӑл хӑйӗнпе сӑмахлакан ҫынпа.

Шупашкар хула администрацийӗ хӑйӑр туянать. Ун пирки вӑл Патшалӑх туянӑвӗсен порталӗнче пӗлтерӳ вырнаҫтарнӑ. Хула администрацийӗ 2,46 пин тонна хӑйӑр кирлине, ӑна 455,1 пин тенкӗпе туянас кӑмӑллине пӗлтернӗ. Аукциона пӗртен-пӗр организаци кӑна хутшӑннӑран вӑлах ҫӗнтернӗ тесе шухӑшланӑ. Хӑйӑра турттарса килме унпа килӗшӳ тӑвӗҫ.

2,5 пине яхӑн тонна хӑйӑра Шупашкарти пляжсене илсе кайӗҫ. Аса илтерер, хулара вӗсем виҫҫӗ: Тӗп пляж, Афанасьев урамӗ ҫывӑхӗнче тата Ҫӗнӗ сала патӗнче. Вӗсене ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗччен хӑйӑр сарса хатӗрлӗҫ.

Шыва кӗмелли тапхӑр пуҫланиччен Шупашкар ҫулсерен хӑйӑр турттарать. 2013 ҫулта 2,3 пин тонна сарнӑ, 2014-мӗшӗнче — 3 пин, 2015-мӗшӗнче — 4,2 пин, 2016-мӗшӗнче — 4,5 пин.

Вениамин Мамуткин

Шупашкара Раҫҫейри 200-е яхӑн архитектор килӗ. Вӗсем Раҫҫейри тӗп архитекторсен Канашӗн ларӑвне хутшӑнӗҫ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче иртӗ.

Хӑтлӑ хула – халап е чӑнлӑх? Архитекторсем ларура ҫак ыйтӑва сӳтсе явӗҫ. Шупашкар хулин тӗп архитекторӗ Владимир Мамуткин ларура ҫак ыйтӑва сӳтсе явнисӗр, хальхи мегаполиссенче хӑтлӑх кӗртмелли ҫӗнӗлӗхсене шыранисӗр пуҫне экспертсем Шупашкарти архитекторсен ӗҫне те хакласа ӗлкӗрессе шанать.

Вениамин Мамуткин пирӗн кӑтартмалли вырӑнсем нумай пулнине палӑртнӑ. Сӑмах май, Пӗтӗм Раҫҫейри канашлу кӑҫал хӗрӗхмӗш хут иртӗ. Вал тӑватӑ куна тӑсӑлӗ.

Хӗрарӑм ачине пульницӑра хӑварнӑ. Хӑй килсе те курмасть. Пациентсем ача шӑпишӗн пӑшӑрханаҫҫӗ.

Ултӑ уйӑхри ача пульницӑра виҫӗ уйӑх выртать ӗнтӗ. Унӑн амӑшӗ тухса тарнӑ та килсе те курӑнман. Пульницӑра выртакан хӗрарӑмсем пӗчӗкскер ҫине пӑхса шеллеҫҫӗ. Вӗсен чунӗ ыратать.

Пульница ӗҫченӗсем ачана пӑхаҫҫӗ, ҫитереҫҫӗ. Амӑшӗ килсе курӑнмасан пӗчӗкскере урӑх ҫемье хӑйӗн хӳттине илӗ. Ҫакна тума хатӗр ҫемьесем хулара пур.

Хӗрарӑма амӑшӗн правинчен хӑтарас ыйтӑва судра пӑхса тухмалла. Хальлӗхе ача пульницӑрах юлать, ӑна унта лайӑх пӑхаҫҫӗ.

Ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче «Космоса парӑнтарнӑ хӗрарӑм» савӑнӑҫлӑ мероприяти иртет. Ӑна Совет Союзӗн паттӑрӗ, тӗнчери пӗрремӗш космонавт-хӗрарӑм Валентина Терешкова 80 ҫул тултарнине халалласа йӗркелӗҫ.

Мероприяти 16 сехетре пуҫланать. Унта кирек кама та тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Аса илтерер: Валентина Владимировна Терешкова пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче 80 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.

ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрремӗш космонавт-хӗрарӑм 80 тултарнӑ май Шупашкарта мероприятисем тата ирттерме палӑртнӑ.

Валентина Терешкова — Андриян Николаев космонавтӑн арӑмӗ пулнӑ. Вӗсем 1963 ҫулта пӗрлешнӗ. 18 ҫул пӗрле пурӑннӑ хыҫҫӑн уйрӑлнӑ. Вӗсен хӗр Елена ҫуралнӑ. Вӑл тухтӑр профессине суйланӑ.

Шупашкара йывӑр тиевлӗ машинӑсене малашне те кӗртмӗҫ. Ку чарӑва тепӗр 10 кунлӑха тӑснӑ. Хушӑва Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.

Документра палӑртнӑ тӑрӑх, йывӑр тиевлӗ машинӑсен Шупашкарти автоҫулпа ака уйӑхӗн 28-мӗшӗччен ҫӳреме юрамӗ. Ку ҫанталӑк япӑх тӑнипе ҫыхӑннӑ.

Аса илтерер: йывӑр тиевлӗ машинӑсене Шупашкарти ҫулсемпе пуш уйӑхӗн 20-мешӗнчен ҫӳреме чарнӑ. Ку чару ыран, ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, пӗтмеллеччӗ. Анчах хула влаҫӗ ӑна тӑсма йышӑннӑ.

Сӑмах май, республикӑра йывӑр тиевлӗ машинӑсене ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗччен ирӗклӗ ҫӳреттермӗҫ.

Ҫак кунсенче Ҫӗнӗ Шупашкарти психиатри пульницинчи пациент тухса тарнӑ. Унӑн пӗр тӑван ҫеҫ, вӑл та пулин арҫын ӑҫта пулнине пӗлмест. Психика тӗлӗшӗнчен сывӑ мар ҫынна тупмашкӑн пулӑшу ыйтаҫҫӗ.

Алехин Виктор Вячеславович суя сӑлтав тупса пульницӑран тухса тарнӑ. Аппӑшӗ каланӑ тӑрӑх, арҫын шӑл ыратать тесе каланӑ. Ӑна Пионерсен урамӗнчи стоматологи поликлиникине илсе кайнӑ.

Арҫын тухтӑр патӗнче пулнӑ хыҫҫӑн тарнӑ. Вӑл хӑйне алӑра тытма пӗлмест: ҫынсене ҫапать, ҫӗмӗрет. Арҫынна куракансене 8-960-309-89-02 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.

Тухса тарнӑ пациент 168 сантиметр ҫӳллӗш, кӑштах туллирех, уксахлать. Хура дубленка, кӑвак трико, ҫутӑ хӑмӑр пушмак тӑхӑннӑ.

Планетари проекчӗ

Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ, Чӑваш автономи облаҫӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ май Шупашкарти А.Г.Николаев ячӗллӗ паркра планетари тума палӑртнине унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенче планетари документацийӗ патшалӑх экспертизи витӗр ӑнӑҫлӑ тухни паллӑ пулнӑ. 2015 ҫулта палӑртнӑ тӑрӑх, ун валли 636 миллион тенкӗ кирлӗ пулӗ.

Ҫак укҫаран 148 миллион тенкине республика хысни уйӑрӗ. Ытти — муниципалитет хыснинчен, инвесторсемпе спонсорсене те явӑҫтарма палӑртнӑ. Планетарие кӑҫал виҫҫӗмӗш кварталта тума тытӑнма палӑртнӑ.

Проектпа килӗшӳллӗн, планетари виҫӗ хутлӑ пулӗ. Унӑн лаптӑкӗ — 4 783,1 тӑваткал метр.

Кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Шупашкар хулинчи Ефремов купса бульварӗнчи сувенир павильонӗсене илсе пӑрахма палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Хулари тӳре-шара вӗсене «ирӗк памасӑр лартнӑ объект» евӗр хакласа урӑх вырӑна, Чӑваш наци музейӗ патне, куҫарасшӑн-мӗн. Киосксене грузовик-манипуляторсем вырӑнтан хускатма пуҫланӑ. Хула администрацийӗ унта апатлану предприятийӗ вырӑнлӑраххине палӑртнӑ имӗш.

Анчах ку утӑма тӗрлӗрен йышӑнакан тупӑннӑ. Халӑхра «Шупашкар Арбачӗ» текен вырӑнта киосксем ларни килӗшӳсӗр текенсем те пур, усламҫӑсене хӗсӗрлеҫҫӗ тесе тарӑхакансем те ҫук мар. Республика ертӳҫисем Шупашкарти тӳре-шаран утӑмне ырласах йышӑнманнине те калаҫҫӗ. Апла-и, капла-и, анчах «ирӗк памасӑр лартнӑ» 90 суту-илӳ объектне кӑҫал Шупашкарта илсе пӑрахма шут тытнӑ.