Чӑваш Енре Цифра трансформацийӗн центрне туса хума палӑртнӑ. Йышӑнура каланӑ тӑрӑх, центра республикӑн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвне цифра технологийӗсемпе усӑ курса аталантарма йӗркеленӗ.
Цифра трансформацийӗн центрне йӗркелеме республикӑн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви сӗннӗ. Ҫӗнӗ органӑн учредителӗ те ҫав ведомствах пулӗ. Апла пулсан йӗркелӳпе право ыйтӑвӗсене те Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви татса парӗ.
Пӗр-пӗр ыйтӑва хӑвӑрт татса пама кансӗрлекен сыпӑсемпе ӗҫсене пӑрахӑҫламалла. Ҫак шухӑша палӑртса хӑварнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев. Ӗҫ тӑвакан влаҫра тата ӑна пӑханакан органсенче 2021-2025 ҫулсенче перекетлӗ технологипе усӑ курӗҫ.
«Росатом» патшалӑх корпорацийӗн «Тухӑҫлӑ регион» проекчӗ ертсе пырас ӗҫе ҫӗнӗлле йӗркелеме пулӑшӗ.
Чӑваш Ен ертӳҫин Олег Николаевӑн хушӑвӗнче перекетлӗ производство енӗпе 53 проекта пӑхса хӑварнӑ. Вӗсемшӗн яваплисем — республикӑн Сывлӑх сыхлав, Культура, Вӗрентӳ, Ҫутҫанталӑк, Промышленность, Ял хуҫалӑх, Строительство, Транспорт, Ӗҫ, Спорт, Финанс, Цифра аталанӑвӗн, Экономика аталанӑвӗн министерствисем тата Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗ.
Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствипе «KSITEST» компани мӑйракаллӑ шултра выльӑх-чӗрлӗхӗн геном селекцине аталантарасси ҫинчен калакан килӗшӗве алӑ пуснӑ.
Ӗне-выльӑхӑн пӗрлехи референт базине йӗркелесе пӑрусемпе тынасене генетика тӗлӗшӗнчен тӗпчесе вӗсен геном пахалӑхне пӗчӗкренех палӑртӗҫ.
«Геном селекцийӗ выльӑх ҫут тӗнчене килсенех унӑн ӑратлӑх пахалӑхне палӑртма пулӑшать. Сӑмахран, пӗр-пӗр пӑрӑва ӗрчетме тӑрать-и е ӑна сутсан аван-и — ҫак ыйтӑвӑн хуравне тупма пулать», — уҫӑмлатнӑ «KSITEST» гендиректорӗ Юрий Пеков.
Раҫҫейри темиҫе регионта геном селекцине пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ те ӗнтӗ. Сӑмахран, Удмурт Республикинче.
Ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнчен пирӗн республикӑра ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека кредичӗ парассипе ҫӗнӗ программа ӗҫлесе кайӗ. Унта хутшӑнас кӑмӑллисен заявксене ҫав кунтан йышӑнма пуҫлӗҫ. Республикӑра пурӑнакансен ипотека илнӗ чух тӳленӗ пирвайхи взносӑн 20 процентне тавӑрас шанчӑк пур.
Ку ҫӑмӑллӑха ҫурт-йӗр илме черетре тӑракан ҫынсем, ҫавӑн пекех шанчӑксӑр застройщик-стройорганизацисене пула шар курнисем илейреҫҫӗ. Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен ҫӗнӗ ҫурт-йӗре туянмалла.
Программӑна хутшӑнма заявление вырӑнти администрацире ҫырса памалла. Тӗплӗнрех хыпарланипе Чӑваш Ен Стройминӗн сайтӗнче паллашма пулать.
Раҫҫейре гаражсене «амнистилеме» йышӑннӑ. Ҫӗнӗ саккун проектне РФ Патшалӑх Думи йышӑннӑ, Федераци Канашӗ ырланӑ. «Гараж амнистийӗ» ҫинчен калакан саккуна Росреестрпа пӗрле хатӗрленӗ.
«Кашни регионтах тивӗҫлипе шута илмен ҫӗршер ҫеҫ мар, пиншер гараж пур. Вӗсене суд урлӑ ҫеҫ регистрацилеме пулать. Ҫакӑ ҫынсен умне йывӑрлӑх кӑларса тӑратать. Халӗ ку ыйтӑва комплекслӑ татса пама май килӗ», — ӑнлантарнӑ Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Екатерина Карпеева.
Саккун 2021 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн вӑя кӗрессе, вӑл 5 ҫул пырасса шанаҫҫӗ.
«Гараж амнистине» Градостроительство кодексӗ вӑя кӗриччен (тепӗр майлӑ каласан, 2004 ҫулхи раштавӑн 30-мӗшӗччен) хӑпартса лартнисем кӗрӗҫ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче «Ҫамрӑк ертӳҫӗсен азбуки» проекта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.
Мероприятире сӑмах каланӑ Вӗренӳ институчӗн ректорӗ Юрий Исаев палӑртнӑ тӑрӑх, ку проект питех те кирлӗ тата пӗлтерӗшлӗ. Ҫӗнӗлӗх ертсе пыракан должноҫре ҫулталӑкран сахалтарах тӑрӑшакансене ӗҫе хӑнӑхма пулӑшӗ.
Тин ҫеҫ пуҫлӑх тилхепине тытнисене пуян опытлӑ наставниксем пулӑшӗҫ. Вӗсем: Шупашкарти 59-мӗш шкул директорӗ Ольга Курмаева, 4-мӗш лицей директорӗ Наталия Коновалова, 49-мӗш вӑтам шкул директорӗ Герман Ильин, 64-мӗш вӑтам шкул директорӗ Наталья Зотова, 203-мӗш ача пахчин заведующийӗ Вероника Хаялутдинова, 11-мӗш ача пахчин заведующийӗ Марина Осина, 106-мӗш ача пахчин заведующийӗ Луиза Григорьева, 182-мӗш ача пахчин заведующийӗ Ирина Одерякова.
Проекта хутшӑнакан 24 директорпа 19 заведующи валли ӑсталӑх сахечӗсем, тренингсем, ӗҫлӗ вӑйӑсем, стажировкӑсем тата ытти мероприяти ирттерӗҫ. «Ҫамрӑк ертӳҫӗ азбуки» кӑҫалхи вӗренӳ ҫулӗн вӗҫӗнче вӗҫленмелле.
Районсемпе хуласен чи ӳнер шкулӗсем малашне регионсен харпӑрлӑхне куҫӗҫ. Ҫакӑн пирки РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов паян Фейсбукра хыпарланӑ. Леонид Ильич пӗлтернӗ тӑрӑх, федераци саккунне виҫҫӗмӗш вулавпа йышӑннӑ.
Ӳнер вӗрентӗвӗпе ҫыхӑннӑ саккун проектне ҫӗршыв Президенчӗ сӗннӗ, депутатсем ӑна ырланӑ.
Ӳнер шкулӗсене муниципалитетсен харпӑрлӑхӗнчен регион шайне куҫарни вӗсен укҫа-тенкӗ лару-тӑрӑвне лайӑхлатасса шанаҫҫӗ. Ҫапла вара вӗсем муниципалитетӑн вӗренӳ тата спорт учрежденийӗсемпе вырӑнти хысна укҫишӗн тупӑшма пӑрахӗҫ. Вӗсене регионсенчи Культура, национальноҫсен ӗҫӗҫен тата архив ӗҫӗн министерстви укҫа уйӑрса пама тытӑнӗ. Кирлӗ хатӗр-хӗтӗрпе, кадрсемпе тивӗҫтерессишӗн Культура министерстви яваплӑ пулӗ.
Пултарулӑх училищисене вӗренме илессипе те ҫӗнӗлӗх кӗтет. Малти вырӑна патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗ мар, пултарулӑх тухса тӑрӗ.
Паянтанпа, нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнченпе, пирӗн республикӑра Туризма аталантаракан агентство пулӗ. Ҫакӑн ҫинчен калакан йышӑнӑва республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
«Туризма тата хӑнасене кӗтсе илекен индустрие аталантаракан агентство» (кӗскен каласан, «Туризма аталантаракан агентство») автономи учрежденийӗ пачах ҫӗнӗ орган мар. Ӑна республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин «Чӑваш Республикинчи туризмпа культура информаци центрӗ» автономи учржденин ятне ылмаштарса йӗркеленӗ.
Агентство туризм индустрине пур енлӗн аталантарассишӗн яваплӑ пулӗ. Ҫав шутра — регионӑн туризм брендне сарассишӗн, туриндустрие цифровизацилессишӗн, туроператор тивӗҫне пурнӑҫлассишӗн.
«Лесная сказка» (чӑв. Вӑрман хуҫалӑхӗ) республикӑн ача-пӑча санаторийӗнче телемедицина ҫыхӑнӑвӗн пункчӗ уҫӑлнӑ. Вӑл васкавлӑ, кая хӑварма юраман тата планпа пӑхнӑ дистанци консультацийӗсем илме май парать. Инҫет ҫыхӑну мелӗпе регионти тата федераци медицина центрӗсемпе ҫыхӑнма май парать.
Раштав уйӑхӗнче санаторинче пӗрремӗш телемедицина консультацине ирттернӗ. Ӳпке чирӗллӗ пӗчӗк пациента епле пулӑшасси пирки ун чухне тухтӑрсем И.П. Павлов ячӗллӗ Санкт-Петербургри патшалӑх медцина университечӗпе ҫыхӑннӑ.
Сӑмах май каласан, пирӗн республикӑри 26 пульницӑра хальхи вӑхӑтра 35 телемедицина пункчӗ ӗҫлет.
Шупашкар хулинче «ӑслӑ чарӑнусем» нумайлансах пыраҫҫӗ. Халӗ ун пеккисен шучӗ 150-а ҫитнӗ.
Чарӑнусенче электронлӑ информаци таблосем вырнаҫтарасси хулара малалла пырать. Вӗсенче тӗрлӗ хыпар пӗлме пулать: халӑха турттаракан хӑш транспорт миҫе минутран ҫитессине, урамри температурӑна, ытти пӗлтерӗве.
Электрон таблосене муниципалитетӑн «Умный транспорт» (чӑв. Ӑслӑ транспорт) информаци тытӑмӗпе ҫыхӑнтарнӑ.
Хальтерех вырнаҫтарнӑ 25 «ӑслӑ чарӑнусем» ҫине: «Уҫӑ хула» порталта ырланӑ», – тесе ҫырса хунӑ. Хӑш чарӑнура электрон табло вырнаҫтарассине халӑхпа палӑртнӑ.
+12.5 °C