Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, Шупашкар ҫуралнӑ кунне ҫурла уйӑхӗн виҫҫӗмӗш вырсарникунӗнче паллӑ тӑвать. Кӑҫал – юбилей, хула 550 ҫул тултарать. Кун пек шутласан уяв ҫурлан 18-мӗшне лекмелле.
Анчах кӑҫал уявӑн тӗп мероприятийӗсене урӑх куна куҫарӗҫ. Вӗсем ҫурлан 23-24-мӗшӗсенче иртӗҫ. Ку, ахӑртнех, «Вӗршӗнсем» пилотаж ушкӑнӗн графикӗ питӗ хӗсӗк пулнипе ҫыхӑннӑ.
Уяв мероприятийӗсем пӗтӗмӗшле илсен пӗр эрнене тӑсӑлӗҫ. Ҫурлан 17-мӗшӗнче лазер-ран тата акватлон енӗпе ӑмӑртусем иртӗҫ. Тепӗр кун – официаллӑ уяв, хула кунӗ. Шупашкарта фестиваль лапамӗсем ӗҫлӗҫ. Ҫурлан 21-мӗшӗнче хулан хисеплӗ гражданинне саламлӗҫ. Ҫурлан 22-мӗшӗнче асӑну хӑмисем, палӑксем патне чечексем хурӗҫ. Ҫурлан 23-мӗшӗнче «Вӗршӗнсем» килӗҫ.
Ҫурлан 24-мӗшӗ – тӗп уяв кунӗ. Ирхине ҫӑлтӑрпа хускану тӑвӗҫ. Кӑнтӑрла «Вӗршӗнсем» Атӑл ҫийӗн вӗҫме пуҫлӗҫ. Кун хыҫҫӑн хула техникин парачӗ пуҫланӗ. Ӑна 55 ҫул каялла хулара маршрута тухнӑ троллейбус ертсе пырӗ.
Чӑваш Енӗн тӗп хулине малтанхи летопиҫсенче асӑннӑранпа 550 ҫитнӗ тӗле ятарлӑ конверт пичетлесе кӑларма палӑртнӑ.
Конверт ҫинче Атӑл хӗрринче мӑнаҫлӑн сарӑлса выртакан хула — шурӑ Шупашкарӑмӑр — сӑнланӗ. Унтах уяв элемӗ вырӑн тупӗ.
Раҫҫей Почтин филиалӗнче — Федерацин почта ҫыхӑнӑвӗн республикӑри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, халиччен пулман ӳкерчӗклӗ конверта ҫурла уйӑхӗнче пичетлесе кӑларӗҫ. Шӑпах — хула кунӗ тӗлне. Конверта пурӗ 250 пин экземплярпа пичетлеме палӑртнӑ.
Раҫҫей Тӗп банкӗ Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа укҫа кӑларнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Аса илтерер: кӗмӗлтен тунӑскер — 3 тенкӗллӗскер. Ун ҫине «550-летия основания г. Чебоксары» (чӑв. «Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа») тесе ҫырса хунӑ.
Чӑваш Енри пррфессионал писательсен пӗрлешӗвӗ Чӑваш Енӗн тӗп хулине йӗркеленӗренпе 550 ҫул ҫитнине халалласа кӗнеке кӑларнӑ. Ҫакӑн пирки Светлана Гордеева (союзра вӑл — вырӑс поэзийӗн секцийӗн ертӳҫи) пӗлтернӗ.
«Признаюсь в любви к Чебоксарам» (чӑв. Шупашкара юратнине пӗлтеретӗп) сӑвӑсен пуххине вырӑсла ҫыракан 21 авторӑн 41 сӑвви кӗнӗ. Йышра литература метрӗсем те, ҫамрӑк авторсем те пуррине палӑртнӑ Светлана Гордеева. Шупашкара юратнине сӑвӑ урлӑ систернисен йышӗнче, тӗслӗхрен, Раиса Сарпи, Альбина Юрату, Виктор Овчаров, Лидия Филиппова, Светлана Гордеева, Нина Пӑрчӑкан, Владимир Мишшан, Владимир Терентьев, Светлана Березкина, Людмила Исаева тата ыттисем. Чӑваш халӑх поэчӗ Анатолий Кипеч Шупашкара шур ҫунатлӑ акӑшпа танлаштарнӑ.
Кӗнеке «Freepoetry» издательствӑра пичетленнӗ. Ӑна Игорь Улангин художник илемлетнӗ.
Кӗнекене пичетлеме пулӑшнӑшӑн ҫыравҫӑсем «Комплекс» стррйфирма ертӳҫине Валерий Гордеева тав тӑваҫҫӗ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Раҫҫей Тӗп банкӗ Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа укҫа кӑларӗ. Кӗмӗлтен тунӑскер 3 тенкӗлли пулӗ, ун ун ҫине «550-летия основания г.Чебоксары» (чӑв. «Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа») тесе ҫырӗҫ.
Кӗмӗл укҫан пӗр енче Шупашкарти паллӑ вырӑнсене сӑнлӗҫ: драма театрӗ, администраци ҫурчӗ тата Успени храмӗ пулӗҫ. Укҫа пӗтӗмпе 3 пин тиражпа тухӗ.
Сӑмах май, Шупашкар юбилейӗ тӗлне ӗҫпе палӑрнӑ ҫынсене юбилей медалӗсемпе чысланӑ. Кун пирки сайтра хыпарланӑччӗ.
Палӑртса хӑварар: Шупашкар 550 ҫулхи юбилейне ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уявлать.
Шупашкарӑн 550 ҫулхи юбилейӗнче халӑха савӑнтарма Раҫҫей эстрада юрӑҫин Григорий Лепсӑн килмеллеччӗ. Унӑн «Я уеду жить в Лондон» юррине илтмен ҫын та ҫук пулӗ.
Шупашкара Григорий Лепс килесси пирки хула администрацийӗ нарӑс уйӑхӗнчех пӗлтернӗччӗ. Ун чухне вӗсем пулас афишӑпа та паллаштарнӑ. Паян вара ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, хула юбилейне, Григорий Лепс килмессине пӗлтернӗ. Ун вырӑнне Раҫҫейри музыка ушкӑнӗ «Турецкий хорӗ» ҫитӗ. Вӗсем хула ҫыннисемпе хӑнисене тӗрлӗ юрӑ-кӗвӗпе савӑнтарӗҫ: тӗнче классикинчен пуҫласа рок таран, поп-музыкӑран пуҫласа опера музыки таран, джазран пуҫласа халӑх хичӗсем таран.
Эрнекун, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗ чӗрӗк ӗмӗрхи юбилейне паллӑ тунине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер, парламентӑн ҫуралнӑ кунӗн официаллӑ пайне Шупашкарти Я. Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче уявланӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай ҫав уява халӑх поэчӗсемпе ҫыравҫисене чӗнмелле пулнӑ тесе шухӑшлать пулсан, REGNUM информаци агентстви парламент юбилейӗнче «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗсене ҫеҫ чысланине асӑрханӑ. Ҫакӑн пирки Александр Андреев коммунист та пӗлтернӗ. Депутатсене уйӑрса чысланине РФ Патшалӑх Думин финанс рынокӗ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫи Анатолий Аксаков (вӑл «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» фракцирен) та асӑрханӑ. Вӑл парламентӑн кӗҫӗн палатин Тав хучӗпе виҫӗ депутата, ҫав шутра «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти ертӳҫине Юрий Кислова, чысланӑ. Чӑваш Патшалӑх Канашӗн спикерне Альбина Егоровӑна Анатолий Аксаков чӑваш парламенчӗн мӗнпур ултӑ созыври депутатне Игорь Молякова сехет парнелеме сӗннӗ.
Эрнекун, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗ чӗрӗк ӗмӗрхи юбилейне паллӑ турӗ. Парламентӑн ҫуралнӑ кунӗн официаллӑ пайне Шупашкарти Я. Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче уявланӑ. Саккун кӑларакан влаҫ органӗн юбилейне унта ирттернине кирек мӗнре те начаррине шыракансем ырламан-ха. Вӗсен шучӗпе парламент юбилейӗ — Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн шайӗнче ирттермелли уяв.
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай вара уява чӑваш халӑх поэчӗсемпе ҫыравҫисене чӗнмелле пулнӑ тесе шухӑшлать иккен. Ҫакӑн пирки вӑл Александр Белов журналиста пӗлтернӗ.
«Чӑваш Енӗн халӑх поэчӗ е ҫыравҫи республика парламенчӗн юбилейне хутшӑнма нивушлӗ тивӗҫ мар? Пултарулӑх интеллигенцине хисеплеменнине урӑх нихӑш наци республикинче те кураймӑн», – тенӗ вӑл.
Республикӑра иртнӗ Культура форумӗ пирки те культура ӗҫченӗсенчен чылайӑшне систермен-мӗн.
Ҫак кунсенче Шупашкарта, 7-мӗш типографире Чӑваш халӑх поэчӗ, Комсомольски районӗн «Кӗтне» ентешлӗхӗн Канашӗн председателӗ Валери Туркай пухса хатӗрленӗ «Это — наша с тобой биография!.. Комсомольский район, 1939-2019. Только самые интересные факты» документсен пуххи кун ҫути курнӑ. Ку пулӑ республикӑри чи ҫамрӑк районсенчен пӗри, Комсомольски районӗ 80 ҫул тултарнине халалланӑ.
З000 экземплярпа кӑларнӑ кӗнекен аннотацийӗнче каланӑ тӑрӑх, вӑл пӗтӗмпех иртнӗ ӗмӗрӗн 30-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнчи, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнчи тата вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи пурнӑҫа сӑнлакан, куҫ умне кӑларса тӑратакан документсенчен тӑрать.
Валери Туркай пухса хатӗрленӗ, кун ҫути кӑтартнӑ кӗнекен умсӑмахӗн авторӗ Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ строителӗ, Раҫҫей Федерациӗн хисеплӗ строителӗ В.Н.Гордеев документсен пуххине акӑ еплерех хаклать: «Это — наша с тобой биография!..» кӗнекен алҫырӑвне эпӗ савӑнса та хавхаланса вуласа тухрӑм, тӑван районӑм ҫинчен — унӑн пурте пӗлекен паттӑрӗсемпе ял ӗҫченӗсем ҫинчен ял хуҫалӑхӗн район экономики еплерех аталанни ҫинчен — ҫӗннине нумай пӗлтӗм. Шансах тӑратӑп, эсӗ те ку кӗнекере хӑвӑн валли хӑвна кирлине, хӑвӑншӑн усӑллине тупатӑнах!
Шупашкар хула администрацийӗ композиторсемпе поэтсен хушшинче автор конкурсне ирттересси пирки пӗлтернӗ. Ӑна Шупашкар 550 ҫул тултарнине халаллӗҫ.
Юрӑсене кирек мӗнле жанрпа та ҫырма юрать. Конкурса хӑть мӗнле автор, ушкӑн хутшӑнма пултарать. Анчах композицин вырӑсла пулмалла, 4 минутран ытларах тӑсӑлмалла мар. Текстра Шупашкара юратни курӑнмалла.
Заявкӑсене ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Унтан жюри чи лайӑх гимна суйласа илӗ. Килӗшнӗ юрӑшӑн «Уҫӑ хула» порталта ҫурла уйӑхӗн 1-10-мӗшӗсенче сасӑлама май пулӗ. Ҫӗнтерӳҫе ҫурлан 12-мӗшӗнче пӗлтерӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫе 200 пин тенкӗ гонорар парӗҫ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Мускавра чӑваш художникӗн куравӗ ӗҫлеме тытӑннӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ваҫликасси ялӗнче ҫуралнӑ РФ тава тивӗҫлӗ художникӗн Анатолий Рыбкинӑн «Сохранившие память…» (Земля и люди родной Чувашии) (чӑв. Асра юлнисем... Тӑван Чӑваш Енӗн ҫӗрӗ тата ҫыннисем) куравне Мускаври национальноҫсен ӗҫӗсен ҫуртӗнче 17 сехетре уҫнӑ. Ӑна ӳнерҫӗ ҫуралнӑранпа 70 ҫул ҫитнине (вӑл 1949 ҫулхи кӑрлачӑн 10-мӗшенче ҫуралнӑ) халалланӑ. Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полпредствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, курав художник Шупашкар хули 550 ҫул тултарнипе те ҫыхӑнтарнӑ. Анатолий Рыбкин тӗнче нумай курса ҫӳренӗ, анчах кирек ӑҫта ҫитсен те Анатолий Рыбкин ӳнерҫӗн Мускаври куравӗ ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче хупӑнӗ.
-3.7 °C