«Хыпар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак кунсенче Красноармейски районӗнчи Упи шкулӗнче Нестор Янкас ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ литература каҫӗ иртнӗ. Уява Янкас премийӗн лауриачӗсем, Трак тӑрӑхӗнчи Шетмӗ Михали, Николай Ершов сӑвӑҫсем хутшӑннӑ.
Паллах, литература каҫӗ шкул ачисемсӗр иртмен — вӗсем пултаруллӑ сӑвӑҫӑн пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ, унӑн сӑввисене пӑхмасӑр каласа панӑ. Унтан Упи культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Ҫавал» фольклор ушкӑнӗ «Ача-пӑча вӑййисем» программӑпа паллаштарнӑ.
Нестор Янкас 1909 ҫулхи нарӑсӑн 20-мӗшӗнче Красноармейски районне кӗрекен Янкасра ҫуралнӑ. Малтан пуҫламӑш шкулта, унтан Упири ултӑ ҫул веренмелли шкулта, каярахпа Ҫерпӳри икӗ сыпӑклӑ шкулта вереннӗ. 1928 ҫулта Шупашкарти типографи ҫумӗнчи ФЗО шкулӗнчен вӗренсе тухнӑ, типографире наборщикре ӗслеме тытӑннӑ.
Эрнекун, раштавӑн 19-мӗшӗнче, Ҫатра-Лапсарти пӗтӗмешле пӗлӳ паракан тӗп шкулта ачасемшӗн асӑмра юлмалли мероприяти иртрӗ, вӗренекенсемпе ача-пӑча ҫыравҫи Ева Николевна Лисина тӗл пулчӗ.
Паллӑ ҫыравҫӑ хӑйӗн пултарулӑхӗпе паллаштарчӗ, кулленхи пурнӑҫ ҫинчен каласа пачӗ. Ачасем тӗлпулӑва лайӑх хатӗрленнӗ — Ева Николаевнӑн пултарулӑхӗпе паллашнӑ, пӗр калавне ушкӑнпа вуланӑ. Ҫыравҫӑ ачасене уйрӑмах тӑван чӗлхене упрамалла терӗ. Тӗлпулу лайӑх иртрӗ, пурте кӑмӑллӑ юлчӗҫ — ачасем те, ҫыравҫӑ та.
Мероприяти хыҫҫӑн Ева Николаевна шкул музейӗпе паллашрӗ — ӑна унта питӗ килӗшрӗ, уйрӑмах, авалхи япаласем пурри кӑмӑла кайрӗ.
Шӑматкун, раштавӑн 20-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче чӑвашла фантастика хайлавӗсем пичетленме пуҫланӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысларӑмӑр! Пӗрлех тата тепӗр икӗ конкурс ҫӗнтерӳҫисене хисеп хучӗсене пачӗҫ. Кашни ҫӗнтерӳҫӗ ҫавӑн пекех К.Ивановӑн «Нарспи» поэмипе нумаях пулмасть кӑларнӑ ҫӗнӗ азбукӑна тивӗҫрӗҫ. Эпир, хамӑр енчен, фантастикӑпа фэнтези конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене сӑнӳкерчӗксем парнелерӗмӗр. Пӗрремӗш вырӑн йышӑннисене — 60х40 пысӑкӑшшине, иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑна тухнисене — 30х20 пысӑкӑшшине.
Чуслава вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министрӗн ҫумӗ Петрова Светлана Владимировна, ҫав министрествӑн специалисчӗ Инесса Владимировна Ядранская, чӑваш чӗлхи кафедрин пуҫлӑхӗ Евдокия Александровна Андреева, паллӑ ҫыравҫӑ Юхма Мишши, инҫет вӗрентӳ центрӗн ертӳҫи, электронлӑ пособисен авторӗ Владимир Андреев, вӗрентӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литература кафедрин доценчӗ Юрий Михайлович Виноградов хутшӑнчӗҫ.
Раштавӑн 19-мӗшӗнче Шупашкарти 54-мӗш шкулта (139-мӗш стр. дивизи урамӗ, 14 ҫурт) «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ апат» ятлӑ конкурс иртӗ — тӗрлӗ организацисем, усламҫӑсем хӑйсен апат пӗҫерес ӑсталӑхне кӑтартӗҫ.
Ҫӗнтерӳсене ҫак номинацисенче палӑртӗҫ: «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ та паха ирхи апат», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ десерт», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи витаминлӑ апат», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ пылак шӗвек», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ кукӑль».
Пӗрремӗш вырӑнсене йышӑннисене дипломсемпе парнесем парӗҫ.
Шӑматкун, раштавӑн 20-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче 10 сехетре эпир ирттернӗ чӑвашла фантастика хайлавӗсем пичетленме пуҫланӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ конкурс ҫӗнтерӳҫисене чыслӑпӑр! Камӑн килсе курас кӑмӑл пур — килме пултаратӑр! Чыслав чӑваш чӗлхи кафедринче иртӗ.
Тепӗр хут асаилтерер: ку конкурса пире ирттерме Чӑваш Республикин вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министeрстви, чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ, Юхма Мишши ертсе пыракан ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗ, «Тантӑш» хаҫат редакцийӗ пулӑшрӗҫ. Ӗҫсене чӳкӗн 15-мӗшӗччен йышӑнтӑмӑр, раштавӑн 5-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртрӑмӑр.
Пирӗн енчи парнесемсӗр пуҫне ыттисем те хӑйсен парнисене парӗҫ.
Чӑвашла фантастика хайлавӗсем пичетленме пуҫланӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ конкурс вӗҫленчӗ — ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртрӑмӑр. Тӳрех калам, Вӗрентӳ министерстви сайтӗнче пелтернӗ хыпарта тӗрӗс марри пур — чи лайӑх фантастсем Штанаш шкулӗнче вӗренмеҫҫӗ. Унти вӗренекенсем те чаплӑ, анчах та Вӑрмар районне кӗрекен Чупайри тӗп шкулпа Пучинкери пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкула (Йӗпреҫ районӗ) ҫӳрекен ачасен хайлавӗсем пирӗн шутпа чаплӑрах. Штанаш шкул ачисен хайлавӗ вара вулавҫӑсене ытларах килӗшнӗ. Хайлавӗ интереслӗ пулнӑран пулӗ — унпа чылайӑшӗ паллашрӗҫ. Сире те интереслӗ пулсан вӑл «Иртнӗ ӗмӗрте пулса куртӑмӑр» ятлӑ. Ҫырасса ӑна ушкӑнпа ҫырнӑ — ҫак ачасем тӑрмашнӑ: Андреев Александр, Лобова Ирина, Ильина Екатерина, Коннова Алевтина, Семенова Ксения, Соловьева Наталия, Сатлайкина Ирина, Софронов Николай.
Шупашкарти 57-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литература эрни иртрӗ. Вӗренекенсем тӗрлӗ конкурссене хутшӑнчӗҫ:
* пуҫламӑш классенче вӗренекенсен хушшинче «Манӑн юратнӑ анне» вулав-ӑмӑрту иртрӗ — шкул ачисем ӑмӑртмалла чӑвашла вуларӗҫ.
* 6-7-мӗш классенчи ачасен хушшинче «Наукӑпа фантастикӑлла чи лайӑх хайлав» ӑмӑртӑва пӗтӗмлетрӗҫ.
* 5-мӗш классем хушшинче «Чӗвӗлти чӑваш чӗлхи» вӑйӑ иртрӗ. Ачасем кӑсӑклансах ыйтусем ҫине хуравларӗҫ.
* 8-мӗш классенчи ачасем тӑван ҫӗршыва ҫинчен мӗн пӗлнине пӗлтерчӗҫ — «Савнӑ ен — Чӑваш ҫӗршывӗ» ӑмӑртуллӑ вӑййа хутшӑнчӗҫ.
* 10-11 классенчи вӗренекенсем хӑйсен пӗлӗвне чӑваш чӗлхипе литература олимпиадинче кӑтартрӗҫ — ыйтусем ҫине хуравларӗҫ, сӑмахкаҫмӑшсемпе ребуссен тупсӑмӗсене шырарӗҫ.
Парнесӗр пӗр хутшӑнакан та юлмарӗ, ҫӗнтерӳҫӗсем — хисеп хутне илчӗҫ. Чӑваш чӗлхе эрни Чӑваш Патшалӑх Филармонийӗнчи артистсем хатӗрленӗ концертпа вӗҫленчӗ.
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: Шупашкарти Ленин районӗн сайчӗ
Нумай пулмасть Сӗнтӗрвӑрри районӗнче вырнаҫнӑ Урхас Кушка шкулӗнче ачасене Н.В. Овчинников пултарулӑхӗпе паллаштаракан урок-лекци иртрӗ. Чаплӑ ӳнерҫӗ вӗсен ялӗнче ҫуралса ӳснине кура ачасем ун кун-ҫӳлӗпе интересленсех паллашрӗҫ. Николай Овчинников Мӗшӗлте ҫуралса ӳснӗ, амӑшӗн тӑван ялӗ те юнашарах — Караньял.
Вӗренекенсем ӳнерҫӗ тунӑ ӳкерчӗксемпе паллашрӗҫ, «Ӗмӗтлисем» /хыпар ҫӑлкуҫӗнче чӑвашла ятне илсе кӑтартман/ картинӑна вара сӳтсе те яврӗҫ. Ӳкерчӗкре ӳнерҫӗ вӗсен ҫулхи ачасене, ачаран паллӑ тавралӑха сӑнласа кӑтарнӑ.
Ачасем урока тимлӗн итлесе ларчӗҫ. Хӑш-пӗрисен ӑсӗнче чаплӑ ҫын пулас ӗмӗт те ҫуралчӗ пулӗ.
Иртнӗ вырсарникун, юпан 12-мӗшӗнче, Кӳкеҫри «Олимпийски» стадионӗнче «Тӑван ен» парнисемшӗн йӗркеленӗ ҫӑмӑл атлетика эстафети иртрӗ. Пурӗ 500 спортсмен хутшӑнчӗ унта!
Чи малтан, чупакансене хавхалантарса Шупашкар районӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Князев, хаҫат тӗп редакторӗ Валерий Сорокин, Шупашкар районӗн прокурор ҫумӗ Анатолий Иванов тата ыттисем ӑшӑ сӑмах каларӗҫ.
Ӑмӑртӑва пӗтӗмлетне хыҫҫӑн пӗрремеш вырӑнсене ҫаксем тухрӗҫ:
* ача пахчисен ушкӑнӗсен хушшинче: «Золушка» ача пахчи (Атлаш ял тӑрӑхӗ);
* вӑтам шкул хушшинче: Атайкасси вӑтам шкулӗ;
* пӗтӗмешле пӗлӳ паракан шкулсем хушшинче: МВУ «Ҫатра-Лапсар ПППШ»;
* ветерансен хушшинче: Шупашкар районӗн тӗп пульници ӗҫченӗсем;
Прокуратура ӗҫченӗсем, Атайкассипе Шемшер ял тӑрӑхӗнчи администрацинче ӗҫлекенсем те эстафетӑна хастаррӑн хутшӑнчӗҫ. Куҫакан кубок хальхинче Шупашкар район администрацийӗн УКСпа ЖКХ ушкӑнне лекрӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене саламлатпӑр!
Нумай пулмасть республикӑра чи ешӗл те чи хӑтлӑ ял-хуласене суйласа илнӗ. 2-мӗш категоринче Муркаш сали пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Ку категоринчи иккӗмӗш вырӑна Елчӗк, виҫҫӗмӗш вырӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Малти Чиперуй йышӑннӑ.
Паллах, Муркаш ахальтен мар ку ята илнӗ — ялти ҫуртсем кӑна мар, предприятисемпе организаци ҫурчӗсем те ҫулран ҫул илемленсех пыраҫҫӗ. Муркаш варринче вырнаҫнӑ физкультурӑпа сывлӑха упракан центр та ӑна самай илем кӳрет!
Ытти категорисенче ҫак ял-хулапа вырӑнсем мала тухрӗҫ:
1 категори:
I. Улатӑр хули.
II. Ҫӗмӗрле хули.
III. Канаш хули.
3 категори:
I. Шупашкарти «Эверест» компани ушкӑнӗ.
II. Ҫӗнӗ Шупашкарти ГУП ЧР БОС.
III. Шӑмӑршӑ районӗн федераллӑ казначействӑн управленийӗ.
4 категори:
I. Ҫӗмӗрлери 3-мӗш вӑтам шкул.
II. Куславкка районӗнчи Елчӗк шкулӗ.
III. Етӗрне районӗнчи Кӑташ шкулӗ.
-0.7 °C