Ӗнер Йӗпреҫ районӗнче «Хӑрушсӑр урапа» район конкурсӗ иртнӗ. Мероприяти Йӗпреҫри 2-мӗш шкулта пулнӑ.
Унта пӗтӗмпе 10 команда хутшӑнма кӑмӑл тунӑ: Йӗпреҫри 1-мӗш шкул, Йӗпреҫри 2-мӗш шкул, Эйпеҫ шкулӗ, Ҫӑкалӑх шкулӗ, Ирҫе Ҫармӑс шкулӗ, Пучинке шкулӗ, Чӑваш Тимеш шкулӗ, Энтриел шкулӗ, Пысӑк Упакасси шкулӗ, Пӑкӑян шкулӗ.
Командӑсем пилӗк тапхӑра парӑнтарнӑ: «Ҫул-йӗр правилине пӗлекенсем», «Пӗрремӗш медпулӑшу парассине пӗлесси», «Автохула», «Велосипедпа эрешлесе ярӑнасси», «Пултарулӑх конкурсӗ».
Конкурса хутшӑнакансен пӗлу шайне судьясем хакланӑ. Ҫӑмӑл мар тупӑшура Йӗпреҫри 2-мӗш шкул ачисем маттур пулнӑ, вӗсем 1-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Йӗпреҫри 1-мӗш шкул команди 2-мӗш вырӑна тухнӑ. Пысӑк Упакасси шкулӗн ачисем 3-мӗш пулнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗ команда — Йӗпреҫри 2-мӗш шкул — Йӗпреҫ район чысне республика вӑййисенче хӳтӗлӗ. Вӑл ҫу уйахӗн 20–21-мӗшӗсенче иртӗ.
Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне тунӑ пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, Чӑваш Енри ятарлӑ вӗренӳ учрежденийӗсенче 315 ача пурӑнать. Ку, 2011 ҫулхипе танлаштарсан, икӗ хут сахалрах.
Палӑртма кӑмӑллӑ: ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасен йышӗ усрава илнине пула чакать. Кӑҫал ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче ятарлӑ организацисенче 335 ача пурӑннӑ, 2012 ҫулта — 548, 2011 ҫулта — 597, 2009 ҫулта — 776.
Ака уйӑхӗнче ав ача-пӑча учрежденийӗнче пурӑнакан 12 шӑпӑрлан ҫемьере хӳтлӗх тупнӑ. Вӗсенчен 4-шне Шупашкарта усрава илнӗ, 3-шне — Улатӑрта, тепӗр виҫҫӗшне — Ҫӗмӗрлере, иккӗшне — Ҫӗрпӳре.
Юлашки ҫулсенче республикӑра тӳрленмелли тӑватӑ интернат шкула, виҫӗ ача ҫуртне хупнӑ. Халӗ пӗтӗмпе виҫӗ ача ҫурчӗн, тӳрленмелли сакӑр интернат шкул, ачасен ятарлӑ икӗ шкул, ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен начар аталанакан ачасен пӗр ҫурчӗ алӑкӗ уҫӑ.
Куславкка районӗнчи Кунер ялӗнче икӗ финн — Анттипе Лаури — чарӑннӑ. Вӗсем велосипедпа ҫулҫӳреве тухнӑ-мӗн. Ют ҫӗршыв ҫыннисем шӑпах вӗсем патӗнче канма чарӑннӑшӑн кунерсем савӑннӑ иккен. Урамри тасалӑх, ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем финнсене тӗлӗнтернӗ.
Пӗрремӗш кунхине финнсемпе вулавӑшра тӗлпулу йӗркеленӗ. Лаурипе Анттие ял историйӗпе, кӗнеке фончӗпе паллаштарнӑ. Акӑлчан чӗлхин учителӗ Т.И.Александрова тата 10-мӗш класс вӗренекенӗсем Н.Ильина, Е.Романова, Е.Волкова куҫаруҫӑ вырӑнӗнче пулнӑ.
Иккӗмӗш кун финнсемшӗн уйрӑмах кӑсӑклӑ иртнӗ. Ирхине вӗсем Кунер шкулне ҫитнӗ, вӗсем валли унта экскурси йӗркеленӗ. Анттипе Лаурине ҫӗнӗ спорт залӗ, хоккей курупки килӗшнӗ. Финлянди — хоккей ҫӗршывӗ, анчах, тӗлӗнмелле те, унта кунашкал «пуянлӑхпа» мухтанаймаҫҫӗ-мӗн.
Аттипе Лаури ҫулҫӳреве 4 ҫул хатӗрленнӗ. Хельсинкирен пушӑн 29-мӗшӗнче тухнӑ. Хальлӗхе Раҫҫейре 2 000 ҫухрӑм парӑнтарнӑ. Кунер хыҫҫӑн вӗсем Хусана, унтан Ӗпхӳне, Омска, Казахстана, Китая, Непала ҫитӗҫ. Раштав уявне Автралире кӗтсе илме палӑртнӑ. Унта укҫа ӗҫлесе илнӗ хыҫҫӑн АПШна кайӗҫ.
Йывӑҫ лартмалли куна Раҫҫейре нумаях пулмасть йышӑннӑ. Ӑна пӗрремӗш хут 2011 ҫулта ирттернӗ. 2011 ҫула ООН Пӗтӗм тӗнчери вӑрман ҫулталӑкӗ пулнине йышӑннӑ. Ҫавӑнтанпа кашни ҫулталӑкра ҫу уйӑхӗн иккӗмӗш шӑматкунӗнче йывӑҫ лартма йышӑннӑ.
Етӗрне районӗн Ирҫе шкулӗ ҫак акцирен пӑрӑнман. Вӗсем шкул пахчине хурлӑхан лартма тухнӑ. Сӑваплӑ ҫак ӗҫе кашниех чунран пурнӑҫланӑ. Ара, ҫак тӗмсем кӗҫех ҫимӗҫ пама та тытӑнӗҫ-ҫке-ха. Шкул ачисем пӗтӗмпе 69 хурлӑхан тӗммине лартнӑ.
5–9-мӗш классенче вӗренекенсем тата вӗрентекенсем акцие хаваспах хутшӑннӑ. Вӗсем Ирҫе ҫулӗ айккинче 125 хыр, 25 тӗм слива тата чие йывӑҫӗ лартнӑ.
Чӑваш халах ҫыравҫи Юхма Мишши нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Вӑрнарти 1-мӗш шкулта вӑл районти чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗсемпе тӗл пулнӑ. Юхма Мишши чи малтанах лайӑх хыпар пӗлтернӗ: спонсор пулӑшу кӳнӗ май Вӑрнар районӗнчи 24 шкула чӑвашла 25 кӗнеке ҫитӗ.
Юхма Мишши чӑваш халахӗн историне нумай тӗпченӗ. «Древние чуваши», «Древние чувашские боги и герои», «Древние чувашские города»… Тӗлпулура ҫыравҫӑ истори пирки калаҫнӑ.
Юхма Мишши Вӑрнар район ҫыннисене хӑйӗн пӗр кӗнеки пирки тахҫанах каласа кӑтартасшӑн пулнӑ-мӗн. «Ӗмӗрлӗх юрату» — блокадӑри Ленинградра ҫуралнӑ юрату пирки. Кӗнекене блокадӑри Ленинградра пурӑннӑ Анна Павловна каласа кӑтартнӑ тӑрӑх ҫырнӑ. Юхма Мишши унпа иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче паллашнӑ. Анна Павловна хӑйӗн вилнӗ савнийӗ пек ятлӑ ҫынна тӗл пулнӑшӑн савӑннӑ-мӗн. Вӑл та Ильин Михаил Николаевич пулнӑ. Вӑл Вӑрнар районӗнче ҫуралнӑ. Блогада вӑхӑтӗнче Анна Павловна выҫӑпа вилме пуҫланӑ. Хваттерте пӗччен вилме хӑранӑран пӗтӗм вӑйне пухса урама тухнӑ.
Ӗпхӳ хулинче Чӑвашсен вырсарни шкулне юсама тытӑннӑ. Асӑннӑ заведени вырнаҫнӑ ҫурт архитектура палӑкӗ статусӗллӗ шутланать.
Асӑннӑ ҫурт уйрӑм ҫын укҫа-тенкӗ хывнипе юсакан пӗртен-пӗр объект иккен. Ӑна Нефтекамскри Марат Хафизимов усламҫӑна усӑ курма панӑ. Ҫурта юсама пуян ҫӑмӑллатнӑ условипе ӑна тара илессишӗн килӗшнӗ темелле. Хафизимова пӗр тӑваткал метршӑн пӗр тенкӗпе тара парӗҫ.
Ҫуртӑн 187,7 тӑваткал метрне Чӑвашсен вырсарни шкулне парӗҫ. Ҫурта юсама тытӑниччен шкул ҫуртпа пӗччен усӑ курнӑ. Ӗпхӳри чӑвашсен шучӗпе пӗр пая кӑна пани вӗсене пӑшӑрхантарать. Ҫапла вара ҫурта хула влаҫӗсем пуяна юсаттарни ытла хакла лармасть-ши тесе аптӑракансем те пур иккен.
Паян Красноармейскинчи тӗп стадионта «Ял пурнӑҫӗ» район хаҫачӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн ҫӑмӑл атлетика ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Унта 30 команда хутшӑннӑ. Сывӑ пурнӑҫ йӗркине пропагандӑланӑшӑн тата 65 ҫулхи юбилей ячӗпе Иван Прокопьева Красноармейски район администрацийӗн Тав хутне панӑ.
Ветерансен командисен йышӗнче Пикшик ял тӑрӑхӗ ҫӗнтернӗ. Кӗҫӗн класра вӗренекенсен хушшинче Мӑн Шетмӗ вӑтам шкулӗ малта пулнӑ. Иккӗмӗш вырӑна Трак вӑтам шкулӗ тухнӑ. Красноармейски вӑтам шкулӗ виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
5–9-мӗш класра вӗренекенсен йышӗнче Красноармейски вӑтам шкулӗ ҫӗнтерӳҫӗ пулнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн — Трак вӑтам шкулӗ. Пикшик вӑтам шкулӗн команди финиша виҫҫӗмӗш ҫитнӗ.
Аслӑ класра вӗренекенсен командисем хушшинче Трак вӑтам шкулӗ, Красноармейски вӑтам шкулӗ, Пикшик вӑтам шкулӗ малти вырӑнсене пайланӑ.
Ял тӑрӑхӗсен командисен йышӗнче каллех Пикшик енчисем маттур пулнӑ. Кӗҫӗн Шетмӗ ял тӑрӑхӗ — иккӗмӗш. Предприятисем, организацисем, учрежденисем хушшинче Красноармейски ял тӑрӑхӗн «Композит-21» команди пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.
Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Пӑва шкулӗнче Раҫҫей ҫарӗн полковникӗпе, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗпе Геннадий Анатольевич Ильинпа тӗлпулу иртнӗ. Унта тивӗҫлӗ канури Алимпия Фомина, чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Светлана Павлова, Ҫӗнӗ Пӑвари вулавӑшӑн библиотекарӗ Зоя Шумилкина, шкул ачисем, культура ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Геннадий Анатольевич Ҫӗнӗ Пӑвари вулавӑша ҫитсе курнӑ. Кунта вӑл «Савнӑ ялӑм, тӑван ял» альбомпа паллашнӑ. Хӑй вӗренсе тухнӑ шкулта ӗҫӗ-хӗлӗ пирки каласа кӑтартнӑ, ыйтусене хуравланӑ.
Геннадий Ильин Ҫӗнӗ Пӑвара ҫуралса ӳснӗ, Челепири ҫарпа танк аслӑ училищинчен, Ленин ячӗллӗ ҫарпа политика академийӗнчен вӗренсе тухнӑ. РФ Ҫарпа хӗҫпӑшал вӑйӗсен ҫар университетӗнче адъюнктурӑра ӑс пухнӑ. Мускаври Суворов ҫар училищин кафедрин пуҫлӑхӗ пулнӑ. 2000 ҫултанпа вӑл — РФ Хӳтӗлев вӑйӗсен тыл штабӗн управленийӗн пуҫлахӗн ҫумӗ.
Халӗ полковник И.М.Губкин ячӗллӗ Раҫҫей патшалӑх нефтьпе газ университетӗнче ӗҫлет.
«Просвещени» издательстви тӑтӑшах тӗрлӗрен конкурссем ирттерет. Ака уйӑхӗнче «Символы» конкурс иртрӗ. Ӑна Раҫҫейри Британи ҫулне халалланӑ. Конкурса шкул ачисем тата вӗрентекенсем хутшӑнма пултарнӑ.
Конкурса пурӗ 1942 ӗҫ тӑратнӑ, вӑл шутра пирӗн республикӑри Шупашкарти хӑш-пӗр шкул ачисемпе вӗрентекенсен ӗҫӗсем. Конкурссантсен ятарлӑ чӗре ӳкернӗ шаблон ҫине Британи тата Раҫҫей символӗсене 5-шер ӳкерчӗк туса кӑтартмалла пулнӑ, мӗншӗн ку е урӑх символа кӑмӑлланине акӑлчанла 10 предложени ҫырса пӗлтермелле пулнӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанашри шкул ачисем те ку конкурса хаваспах хутшӑннӑ, вунӑ вӗренекен ытларах Раҫҫей тата Британи ялавӗсене сӑнарланӑ, Кремль тата Биг Бен, роза тата хурӑн, Британи тата Раҫҫей укҫи, икӗ хутлӑ автобус, телефон будки, матрешка, Чӑваш Республика эмблеми, чӑваш тӗрри...
Ҫак кунсенче кашниех алла Пӗтӗм Раҫҫейри «Символы» конкурса хутшӑнни пирки ӗнентерӳ хутне илчӗ.
Чӑваш Енре республика шайӗнче иртнӗ пилӗк конкурса — «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ», «Ҫулталӑк воспитателӗ», «Чи лайӑх класс ертӳҫи», «Ҫулталӑк психологӗ», «Социаллӑ педагог» — пӗтӗмлетнӗ.
Кӑҫал «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ» ята Ҫӗнӗ Шупашкарти 5-мӗш шкулта ют чӗлхе вӗрентекен Екатерина Владимирова тивӗҫнӗ. Ӑна ЧР Элтеперӗн 150 пинлӗх премине панӑ.
«Ҫулталӑк воспитателӗ — 2014» — Ҫӗмӗрлери 19-мӗш ача пахчинче ӗҫлекен Татьяна Тетерова. Вӑл 100 пин тенке тивӗҫнӗ.
«Чи лайӑх класс ертӳҫи» ята кӑҫал Комсомольски районӗнчи Тукай шкулӗнче ачасене ют чӗлхе предметне вӗрентекен Гузель Хайртдинова тивӗҫнӗ.
«Социаллӑ педагог — 2014» ята Улатӑрти 9-мӗш шкулта ӗҫлекен Наталия Нажалкина илнӗ.
«Ҫулталӑк психологӗ» ята кӑҫал Психологипе педагогика реабилитаци тата тӳрленӳ центрӗн ӗҫченӗ Сергей Педюсев пулнӑ.
«Чи лайӑх класс ертӳҫи», «Социаллӑ педагог», «Ҫулталӑк психологӗ» ята тивӗҫнисем 50 пинлӗх премие тивӗҫнӗ.
-9.7 °C