Ыран, раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче Чӑваш Енре кӑҫал палӑртнӑ Амӑшӗпе Ашшӗн ҫулталӑкне пӗтӗмлетӗҫ. Унтах «Ҫулталӑк ҫемйи» республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисем паллӑ пулӗҫ.
Ҫулсерен ирттерекен ӑмӑртӑва Чӑваш Енӗн Ӗҫлев тата социаллӑ аталану министерстви ирттерет. Йӗркелӳҫӗсем конкурс тӗллевӗсенчен пӗри культурӑна упраса хӑварассине ҫемье витӗм кӳнине ӳстересси тесе палӑртаҫҫӗ. «Ҫулталӑк ҫемйи» конкурса ирттерме вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем те тӳпе хывнине палӑртмалла. Ыран ҫӗнтерӳҫӗ-ҫемьене чысланипе пӗрлех тӗрлӗ номинацире: «Социаллӑ яваплӑ ҫемье»; «Спортпа туслӑ ҫемье»; «Туслӑ ҫемье»; «Пултаруллӑ ҫемье»; «Ӗҫчен ҫемье» — палӑрнисене те чыслӗҫ.
Паян, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн Атӑлҫи федераци округӗнчи полномочиллӗ элчи Михаил Бабич Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑнакан хисепе тивӗҫнисене патшалӑх наградисемпе чыслӗ.
Савӑнӑҫлӑ мероприятие пирӗн республикӑра пурӑнакансем те хутшӑнӗҫ.
Ҫӗршыв шайӗнчи йышӑнупа орден-медале тивӗҫекен 17 ҫын хушшинче Чӑваш Енрен те пур.
Шупашкарта пурӑнакан Николай тата Дарья Пороскунсем виҫӗ ывӑлпа тӑватӑ хӗр ӳстереҫҫӗ. Пӗрисем йышлӑ ача хисепе тивӗҫеҫҫӗ пулсан Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тихӑнушкӑнь ялӗнче пурӑнакан, 7-мӗш класс пӗтернӗ Кирилл Блинов путакан ачана шывран туртса кӑларса паттӑрлӑх кӑтартнӑ. Хӗрачана ҫӑлма малтанласа ашшӗ чупса пынӑ-ха, анчах вӑл шыва путнӑ. «Эп ишме пӗлетӗп. Нимрен те хӑрамарӑм», — мӑн ҫынла хӑюллӑн каланӑ кайран паттӑр йӗкӗт.
Шупашкарта ҫамрӑксен наци театрӗсен фестивалӗ вӗҫленчӗ. Аса илтерер, ӑна Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ республикӑн Культура министерстви тата Театр ӗҫченӗсен Раҫҫейри пӗрлешӗвӗ пулӑшнипе йӗркеленӗ.
Кӑҫал иккӗмӗш хут театр форумӗнче тӗрлӗ номинаципе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ. Унта хамӑр театрӑн тӗп режиссерӗ Иосиф Дмитриев та палӑрнӑ. «Виҫ кӗтеслӗ юрату» спектакле режиссер пулса лартнӑ. Иосиф Дмитриев «Ҫамрӑксем валли лартнӑ чи лайӑх спектакль (режиссура)» палӑрнӑ. Ҫак спектаклӗн авторне Геннадий Тимофеева (Челпир) «Чи лайӑх пьеса» номинацире палӑртнӑ. Ку спектакльте Аниҫҫе сӑнарне калӑпланӑ Наталья Ахмед «Хӗрарӑмӑн чи лайӑх сӑнарӗ» номинацире ҫӗнтернӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Хусанушкӑнь ячи арҫын ачана РФ Президенчӗ Владимир Путин чыслӗ. Кирилл Блинов ҫыннӑ ҫалнӑшӑн «Ҫынна вилӗмрен ҫӑлнӑшӑн» медале тивӗҫӗ.
Пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Кирилл, кил умӗнче пулнӑскер, пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнине илтнӗ. Арҫын ача тӳрех амӑшне чӗннӗ. Вӗсем пӗве еннелле чупнӑ.
Ҫыранран инҫех мар катамаран ларнӑ, ун ҫинче – 7 ҫулти хӗрача. Кирилл ӑна ҫӑлма ыткӑннӑ, ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Хӗрача 12 ҫулти аппӑшӗ путни пирки каланӑ. Вӗсен ашшӗ аслине ҫӑлас тесе шыва чӑмнӑ, анчах каялла тухайман.
Кирилл катамаран ҫине ларса путакан ачана ҫӑлма васканӑ. Вӑл хӗрачана ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Шел те, ашшӗне ҫӑлайман. Кирилпа амӑшӗ васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Арҫын хӗрӗсемпе яла тӑванӗ патне канма килнӗ пулнӑ-мӗн.
Авӑнӑн 16-мӗшӗнче Владимир Путин Кирила медальпе чысласси пирки хушу алӑ пуснӑ. Ӑна хӑҫан чыслассине каярахпа пӗлтерӗҫ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шкул ачисене Правительство ҫуртӗнче йышӑннӑ. Сакӑр арҫын ача пуҫтарӑннӑ унта. Пурте вӗсем — шкулта вӗренекенскерсем. Пӗвӗпе пӗчӗк ҫеҫ пулсан та вӗсем паттӑрла ӗҫ тума ӗлкӗрнӗ. Тӑвас тесе те туман ҫак утӑма ачасем. Инкеке лекнине асӑрханӑ та часрах пулӑшма ӑнтӑлнӑ. Кайран ҫеҫ хӑйсем мӗн тунине тӗшмӗртнӗ вӗсем.
Акӑ, Тӑвай районӗнчи Тӗмер шкулӗнче 6-мӗш класра вӗренекен Сергей Юзуков кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче хӑйӗнчен пӑр ҫул кӗҫӗнрех ачана шывра путасран ҫӑлнӑ. Хӑраса ӳкнӗ ача асли ҫӑлма ишсе пырсан ун ҫине сиксе ларнӑ, иккӗшӗ те путас хӑрушлӑх сиксе тухнӑ. Анчах пӗр ҫул аслӑраххи ҫухалса кайман — кӗҫӗннине лӑплантарнӑ, алӑран тытма сӗннӗ. Ҫапла вӗсем ҫыран хӗрне ишсе тухнӑ.
Паян Михаил Игнатьев хӑюлӑхпа паттӑрлӑх кӑтартнӑ ачасене сехет парнеленӗ.
Сӑмах май каласан, ачасене паян, ҫӗршывӑн гражданла оборона тытӑмне йӗркеленӗренпе 85 ҫул ҫитнӗ кун, йыхравланӑ.
Шупашкарти В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗн пуҫлӑхне Александр Лившица Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн орден медалӗпе наградӑлама йышӑннӑ.
Шупашкарти савута Александр Лившиц икӗ ҫула яхӑн каялла ертсе пыма пуҫланӑ. Унччен вӑл Самарти тар савучӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ. Хусанта ҫуралнӑ Александр Лившиц ӗҫе 17 ҫултах пикеннӗ. Ахаль специалистран пуҫласа утӑм хыҫҫӑн утӑм туса, картлашкаран картлашкана улӑхса пырса вӑл пуҫлӑх шайне хӑпарнӑ. Шупашкара куҫса киличчен вӑл Самарти «Коммунар» савутра тимленӗ.
Чапаев ячӗллӗ савут пуҫлӑхне Александр Лившица унчченхи ертӳҫӗне, Михаил Резникова, Чӑваш Республикинчи Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумне лартнӑ хыҫҫӑн суйланӑ.
Иртнӗ эрнекун РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ ҫӗршыври ҫак ведомствӑна йӗркеленӗренпе 10 ҫул ҫитнине халалласа савӑнӑҫлӑ пуху ирттернӗ. Уява тухтӑрсене те чӗннӗ. Анчах ӳпке-пӗвер, ал-ура тӗрӗслекенсене мар. Республикӑри психиатри пульницинче тӑрӑшакансем пухӑвӑн хаклӑ хӑнисенчен пӗрисем пулнӑ.
Следстви управленийӗнче ӗҫлекенсем пӗрлехи ӗҫшӗн тав тунӑ май вӗсен профессионализмне пысӑка хурса палӑртнӑ. Хальхи вӑхӑтри технологисемпе усӑ курнине те ырӑпа асӑнса хӑварнӑ.
Пӗлтӗрхи кӑрлач уйӑхӗнче управленипе пульница пурнӑҫри йывӑр лару-тӑрӑва лекнисене медицинӑпа психологи пулӑшӑвӗ парасси ҫинчен килӗшӳ алӑ пуснӑ. Преступление пула шар курнӑ 53 ачана пулӑшнӑ та иккен.
Тӗпчевҫӗсен Тав ҫырӑвне пульницӑн тӗп врачӗ Елена Калинина, патопсихологи лабораторийӗн заведующийӗ Оксана Рындина тата Елена Николаева медицина психологӗ тивӗҫнӗ.
Ӗнер Шупашкарта Финансист кунне тата Раҫҫей финанс тытӑмне туса хунӑранпа 215 ҫул ҫитнӗ ятпа халалласа савӑнӑҫлӑ мероприяти ирттернӗ. Уява Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркеленӗ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе хутшӑннӑ.
Уява Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗсем Алена Аршинова, Леонид Черкесов, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Ертӳҫи Валерий Филимонов тата ыттисем хутшӑннӑ.
Республикӑн финанс министрне Светлана Енилинӑна Леонид Черкесов тав ҫырӑвӗпе чысланӑ. Вӑл республикӑра финанс пайӗнче ӗҫлекенсем тӳрӗ кӑмӑллӑ, хӑйсене шанса панӑ тивӗҫе яваплӑха туйса, халӑх ырлӑхӗшӗн таса чунпа ӗҫленине палӑртнӑ.
Светлана Енилина республика Элтеперӗ ют ҫӗршывсемпе те ӗҫлӗ ҫыхӑнусене тытнине, республикӑн экономики ҫирӗпленсе пытӑр тесе тӑрӑшнине палӑртса хӑварнӑ.
Паян Чӑваш Енре «Космос открытки» республикӑри конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Акцие Шупашкарти ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ Андриян Николаев летчик-космонавт космоса вӗҫнӗренпе 55 ҫул ҫитнине тата чӑваш ятне тӗнчене ҫӗкленӗ енешӗмӗрӗн Шуршӑлти комплексне уҫнӑранпа 45 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Конкурса Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Вӑрмар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле районӗсенчи тата Шупашкарти 3 ҫултан пуҫласа 65 ҫулчченхи 87 ҫын хутшӑннӑ.
Шупашкарти 20-мӗш вӑтам шкулта вӗренекен 16 ҫулти Арина Кузьмина ӗҫне тӳресем уйрӑмах пысӑка хурса хакланӑ. Ӑна тӗпе хурса почта открытки хатӗрлӗҫ. Маттур ачана тата лайӑх ӗҫ тесе йышӑннисене паян Шуршӑлти СССР летчик-космонавчӗн А.Г. Николаевӑн мемориал комплексӗнче чысланӑ.
Инвалидсен пӗтӗм Раҫҫейри обществин республикӑри уйрӑмне ертсе пыракан Маргарита Кузьминых «Раҫҫей Федерацийӗн социаллӑ пулӑшӑвӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята тивӗҫнӗ.
Маргарита Павловнӑна ҫывӑх пӗлекенсем вӑл хӑйӗнпе мухтанма юратманнине, анчах хӑй хӳтте илнӗ сусӑрсем пултарулӑхӗ пирки татти-сыпписӗр каласа кӑтартма хатӗррине палӑртаҫҫӗ. Уҫӑ чунлӑ, ҫынсемшӗн чунне ыраттаракан ҫак хӗрарӑм пур енлӗ хастар. Вӑл сусӑрсене тӗрлӗ-предприяти-организацие ирӗклӗн кӗрсе тухма майсем туса парассипе те сахал мар тӑрӑшать.
Хӑй вӑхӑтӗнче ӑна «Чӑваш Республикин социаллӑ пулӑшӑвӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята та тивӗҫлипе пани пирки иккӗленме кирлӗ мар.
Ҫынсене пулӑшма Маргарита Кузьминых хӑй икӗ ҫул вырӑнпах выртнӑ хыҫҫӑн йышӑннӑ иккен.
+3.3 °C