Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑм упӑшкине сыватас тесе ултавҫӑсене 800 ытла тенкӗ яхӑн тенкӗ куҫарса панӑ.
Упӑшки вилнӗ. Кун хыҫҫӑн та хӗрарӑм тепӗр 35 пин тенкӗ ҫухатнӑ. Укҫа-тенке каялла куҫарса панӑшӑн «комисси» илеҫҫӗ-мӗн. Паллах, ултавҫӑ экстрасенс нимӗн те куҫарса паман.
Шар курнӑ хӗрарӑм 65 ҫулта. Вӑл 2017 ҫулта телевизорпа чир-чӗртен сыватакан экстрасенссем пирки курнӑ. Упӑшкине сыватма вӗсенчен пулӑшу ыйтнӑ. Лешсем ҫулталӑкӗпех «сеанссем» ирттернӗ. Упӑшкин сывлахӗпе кӑсӑклансах тӑнӑ, амулетсем ярса панӑ, куншӑн, паллах, укҫа ыйтнӑ. Хӗрарӑм 800 пин тенке яхӑн куҫарса панӑ.
Анчах экстрасенссем пулӑшман – упӑшки 2018 ҫулта вилнӗ. Кун хыҫҫӑн экстрасенссем тӑкакланӑ укҫана тавӑрса пама сӗннӗ, анчах куншӑн патшалӑх пошлине тӳлемелле-мӗн. Малтан вӑл вӗсене ӗненмен. Каярахпа «банк ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ, укҫа счет ҫине куҫнине пӗлтернӗ. Ӑна илес тесен 30 пин тенкӗ анчах памалла имӗш. Унтан комисси – 5 пин тенкӗ. Анчах хӗрарӑма нимӗнле укҫа та тавӑрса паман. Халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти йӗрке хуралҫисенчен 39 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтнӑ. Ултавҫӑсене вӑл 1 миллион та 526 тенюкӗ укҫа куҫарса панӑ. Ун патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӑйӗнпе банкӑн хӑрушсӑрлӑх енӗпе тӑрӑшакан ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл хӗрарӑмӑн банкри счечӗ ҫинче такам укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ. Укҫасӑр юлас мар тесен карттӑ ҫинчи тупрана илсе банкри хӑрушсӑр счет ҫине куҫармалла тенӗ.
Ҫавӑн пекрех тӗслӗх Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 81 ҫулти хӗрарӑмпа та пулса иртнӗ. Пенсионеркӑна та банкран шӑнкӑравлатпӑр тесе тыттарнӑ. Ӑна та пур банкри укҫана илмелле тесе ӗнентернӗ. Преступниксем хӗрарӑм валли такси чӗнсе илнӗ. Унпа хӗрарӑм ҫывӑхри банк уйрӑмне кайнӑ. Кредит учрежденине ҫитсен укҫана илсе ултавҫӑсен счечӗ ҫине куҫарнӑ. Тепӗр кунхине хӗрарӑм банка каллех ҫул тытнӑ. Хальхинче вӑл счет ҫинче юлнӑ 650 пин тенке пӗлмен-туман счет ҫине куҫарнӑ.
Асӑннӑ тӗслӗхсемпе пакунлисем пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. Халӗ ултавҫӑсене шыраҫҫӗ.
Ватӑ ҫынсене те, ыттисене те килте ларма хушнӑ, анчах ҫакӑнпа ултавҫӑсем усӑ курма хӑтланаҫҫӗ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта кунашкал тӗслӗх пулнӑ.
Пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче маска тӑхӑннӑ икӗ арҫын Октябрь: 50 ҫул урамӗпе утса пынӑ чухне 34 ҫулти хӗрарӑм патне пынӑ та килте лармалли пирки каланӑ. Лешӗ лавккана апат-ҫимӗҫ патне кайнине пӗлтернӗ, кусем вара пулӑшма шантарса банк карттине е укҫа парса яма ыйтнӑ. Хӗрарӑм килӗшмен.
Халӗ полицейскисем «ырӑ кӑмӑллӑ» ҫав арҫынсем камсем пулнине палӑртаҫҫӗ. ШӖМ асӑрхануллӑ пулма ыйтать, ултавҫӑсем халӗ тӗлӗрмеҫҫӗ.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан 41 ҫулти арҫын чутах ултавҫӑсен серепине ҫакланман. Ун патне «банкран» шӑнкӑравланӑ та преступниксем ун ячӗпе кредит илме хӑтланни пирки пӗлтернӗ.
Арҫын ҫав ҫынна ӗненнӗ, лешӗ каласа пынипе кредит ҫыртарнӑ. Пӗтӗмпе – 749 пин тенкӗ. Кайран ҫав ҫын укҫана илсе вӑл кӑтартнӑ карточка номерӗ ҫине куҫарма ыйтнӑ.
Кун хыҫҫӑн Вӑрмар районӗн арҫынни иккӗленсе кайнӑ та банка кайса канашланӑ. Унта ӑна ултавҫӑсен аллине лекнине ӑнлантарнӑ, кредита хупма пулӑшнӑ. Банк ӗҫченӗсем ӑна кун пирки полицие пӗлтерме сӗннӗ.
Нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Ҫӗрпӳри полицие 49 ҫулти арҫын пулӑшу ыйтма пынӑ. Арҫын каланӑ тӑрӑх, ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, банкӑн хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗ-мӗн.
Палламан ҫын каланӑ тӑрӑх, ултавҫӑсем ҫак ҫыннӑн кредит карточкинчен 160 пин тенкӗ сӑптӑрма хӑтланаҫҫӗ. Укҫана ҫухатасран банкомата кайса илмелле-мӗн, «управ ячейкине» хумалла имӗш. Ҫӗрпӳ арҫынни ӑна ӗненсе ҫапла тунӑ та, лешӗ каланӑ телефон номерӗ ҫине куҫарнӑ.
Кайран ҫав ҫын тата 55 пин куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ, унтан – 10 пин тенкӗ. Ҫапла майпа арҫын ултавҫа 215 пин тенкӗ куҫарса панӑ, вӗсенчен 205 пинӗ – кредит.
Арҫынна тепӗр кун карточка патне банка пыма хушнӑ. Унта ҫитсен ҫеҫ вӑл ултавҫа аллине лекнине ӑнланнӑ.
Брокер фирмине укҫа хывса пуяс текенсем шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ тӗслӗх юлашки вӑхӑтра пайтах. Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан арҫын та ҫапла тума шутланӑ, анчах нимсӗр тӑрса юлнӑ.
Ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та укҫа ӗҫлесе илме сӗннӗ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, укҫа хывсан хушӑнса пырӗ. Хайхи арҫын 500 пин тенкӗ хурассине пӗлтернӗ. Укҫи хӑйӗн пулман, банкран кайса кивҫен илнӗ.
Хайхискер брокер счечӗ ҫине хунӑ. Тепӗртакран ҫав укҫан шӑрши-марши те юлман – йӑлтах вӑрланӑ. Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Канашра пурӑнакан 53 ҫулти арҫын ултавҫӑсен аллине лексе пысӑк укҫа ҫухатнӑ. Хӑй каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, чӳк уйӑхӗнче ун патне палламан ҫын шӑнкаравланӑ. Хайхи хӗрарӑм валютӑсен курсӗ улшӑннипе тупӑш тума сӗннӗ. Вӑл Канаш арҫыннине брокер счечӗ ҫине 250 доллар хума сӗннӗ, ку вара итленӗ.
Арҫын харпӑр кабинетра счет мӗнле улшӑннине сӑнаса тӑнӑ. Кайран ӑна тата нумайрах укҫа хума сӗннӗ. Унӑн укҫи пулман, ултӑ банка кайса 3,2 миллион тенкӗ кредит илнӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче хайхискер счет ҫинчен укҫа ҫухалнине курнӑ. Ҫавӑн чухне тин вӑл ултавҫӑсене серепине лекнине ӑнланнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫакӑ паллӑ: ултавҫӑсем — Чӑваш Ен тулашӗнчен.
Чӑваш Енре пурӑнакан, тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ 66 ҫулти хӗрарӑм икӗ чикана хӳтте илнӗ те укҫасӑр тӑрса юлнӑ.
Хайхискер чикансемпе Шупашкарти пасарта паллашнӑ. Лешсем хулана ҫӑматӑ сутма килнине, ниҫта та ҫӗркаҫма вырӑн ҫуккине пӗлтернӗ. Ҫитменнине, хайхискерсем шӑнса кӳтнӗ, выҫса ҫитнӗ имӗш. Ватӑ хӗрарӑм чикансене шеллесе хӑйӗн килне чӗннӗ.
Киле утнӑ май хӗрарӑм чикансене йывӑр пурнӑҫӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Лешсем вара ҫакӑн сӑлтавне тупнӑ: хӗрне пӑснӑ-мӗн. Хваттере ҫитсен хӑнасем пӑснине сирмелли йӑла-йӗркене тума пуҫланӑ, усси пултӑр тесе минтер ӑшне 150 пин тенкӗ хумалла-мӗн, ӑна 2 кун тытмалла мар.
Хӗрарамӑн кун чухлӗ укҫа пулман, вӑл 75 пин тенкӗ кредит илнӗ. Унтан вӑл ылтӑнӗсене, укҫине хаҫатпа чӗркенӗ те минтер ӑшне ҫӗлесе хунӑ. Кӑштахран хӑнасем кайнӑ, кил хуҫи минтере уҫса пӑхнӑ – нимӗн те ҫук!
Чикансенчен шар курнӑ хӗрарӑм 18 пин тенкӗ пенси илет, ҫав укҫаран 15 пин тенкине халӗ кредитшӑн тӳлемелле унӑн.
Шупашкарта пурӑнакан 61 ҫулти арҫын 2 миллион тенке яхӑн пухнӑ та… ултавҫӑсене куҫарса панӑ. Кун пирки вӑл ӗнер полицие пӗлтернӗ.
Арҫын каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, ун патне палламан номертен «Банкӑн хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ. Хайхискер унӑн карточки мӗнле хисепсемпе вӗҫленнине те пӗлнӗ. Палламан ҫын карточкӑран такам укҫа сӑптӑрма хӑтланни пирки пӗлтернӗ, укҫана «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма сӗннӗ.
Арҫын хайхискере ӗненнӗ, укҫине, 2 миллион тенке яхӑн, куҫарнӑ. Анчах ҫав ҫын нимӗнле банк ӗҫченӗ те пулман, ултавҫӑ кӑна!
Пӗр талӑкра ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакансене 469 пин тенкӗлӗх улталанӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтерет.
Шупашкарта пурӑнакан 46 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл банк ӗҫченӗ имӗш. Хайхискер хӗрарӑмӑн карточки ҫинчен такам укҫа сӑптӑрма хӑтланни пирки пӗлтернӗ. Лешӗн унта 1 пин тенкӗ кӑна-мӗн. Калаҫнӑ май ултавҫӑ тепӗр счет пирки те пӗлнӗ – унта вара 500 пин тенке яхӑн выртать. Хайхискер хӗрарӑма «вӑхӑтлӑх» счет ҫине 318 пин тенкӗ куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Укҫа куҫнӑ кӑна – «банк ӗҫченӗн» шӑрши-марши ҫухалнӑ. Хӗрарӑм хуйхи пирки полицие пӗлтернӗ.
Канашра пурӑнакан 30-ти хӗрарӑм та шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ. Вӑл та телефонпа «банк ӗҫченӗпе» калаҫнине ӗненнӗ. Канаш хӗрарӑмӗ ултавҫа 151 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
-0.7 °C