Ултавҫӑсем телефонпа шӑнкӑравласа хӑйсемпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштараҫҫӗ те ҫынна шӑнман пӑр ҫине лартса яраҫҫӗ. Кун пирки хаҫат-журналта пӗрмай ҫыраҫҫӗ, ҫапах ҫӑмӑл меслетпе пуякансен аллине пӗрех лекекенсем пур.

Чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарти полици уйрӑмне 56 ҫулти хӗрарӑм пынӑ. Ун патне «банкӑн хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ-мӗн. Хайхискер хӗрарӑмӑн паспорт даннӑйӗсене те каланӑ. Ара, кун хыҫҫӑн ӑна мӗнле ӗненмӗн? Хӗрарӑм чӑнах та кредит организацийӗн ҫыннипе калаҫатӑп тесе шутланӑ. Ултавҫӑ СМС-ҫырупа килнӗ кода, картта реквизичӗсене калама ыйтнӑ. Тивӗҫлӗ канурискер пӗр шикленмесӗр пурнӑҫланӑ та… 9 пин ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 39 ҫулти тепӗр хӗрарӑм та серепене ҫакланнӑ. Ун патне те «банк ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ. Ку тӗслӗхре те ултавҫӑ унӑн паспорт даннӑйӗсене каланӑ. Хайхискер пластик карттӑна блокировкӑран илме май ҫуккине, ӑна ҫӗннипе улӑштармаллине пӗлтернӗ. Ҫакна тумашкӑн вара банк карттин реквизичӗсем тата СМС-ҫырупа килнӗ код кирлӗ-мӗн. Ырӑ ҫыннӑмӑрсем, миҫӗ хутчен каламалла сире: кода тата банк карттин реквизичӗсене никама та пӗлтерме юрамасть!

Малалла...

Кунашкал тӗслӗх тӑтӑшах тӗл пулать, ҫапах ҫынсем ултавҫӑсен серепине ҫакланаҫҫӗ, асӑрханмаҫҫӗ. Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче каҫхине Шупашкарта пурӑнакан 38 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та банк карттине блокировка туни пирки пӗлтернӗ. Хӗрарӑм хӑраса ӳкнӗ.

Лешӗ блокировкӑна пӗтерме банк карттин реквизичӗсене, CVV-кода пӗлтермеллине каланӑ. Хӗрарӑм йӑлтах пурнӑҫланӑ. Телефон ҫине килнӗ парольсене те палламан ҫынна пӗлтернӗ вӑл.

Ҫапла майпа ултавҫӑсем карточка ҫинчи 191 пин тенке «хырса» кайнӑ. Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ.

Елчӗк районӗнче пурӑнакан арҫын ултавҫӑсем виҫӗ хутчен шӑнкӑравланӑ хыҫҫӑн 870 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Йӑлтах ирнӗ уйӑхра пуҫланнӑ.

49 ҫулти арҫын патне хӗрарӑм шӑнкӑравланӑ, хӑйӗнпе прокуратура ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Хайхискер медпрепарат туянакансене патшалӑх 580 пин тенкӗ компенсаци парасси пирки пӗлтернӗ. Чӑнах та, темиҫе ҫул каялла ҫак арҫын биодобавка туяннӑ пулнӑ-мӗн. Анчах компенсаци илес тесен патшалӑх пошлини – 29 пин тенкӗ – тӳлемелле-мӗн. Арҫын ыйтнине пурнӑҫланӑ.

Темиҫе кунран каллех шӑнкӑравланӑ. Хальхинче акӑ мӗн пӗлтернӗ: укҫа Шупашкарти банк счечӗ ҫине куҫнӑ, анчах страхлавшӑн 116 пин тенкӗ тӳлемелле. Ӑна вӑл кайран каялла илейӗ. Арҫын каллех укҫа куҫарнӑ.

Ултавҫӑсем кунпа та лӑпланман, тепре шӑнкӑравланӑ. Татах суйнӑ: вӗсем 580 пин вырӑнне йӑнӑшпа 1 миллион та 160 пин куҫарнӑ имӗш. Тӗрлӗ сӑлтав тупса тепӗр 490 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Ҫапла майпа арҫын вӗсене 870 пин тенкӗ куҫарса панӑ.

Ултавҫӑсем каллех шӑнкӑравланӑ. Хальхинче 3 миллион тенкӗ пама шантарнӑ. Юрать, арҫын тӑна кӗнӗ, укҫа куҫарма чарӑннӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл полици уйрӑмне утнӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакан темиҫе ҫын пӗр ултавҫӑ серепине лекнӗ. Хайхискер шӑнкӑравланӑ та тӑванӗ аварие лекни пирки, вӑл пулӑшма пултарни ҫинчен каланӑ. Куншӑн вара укҫа ыйтнӑ.

Ҫак ултавҫӑ ҫынсенчен мӗн чухлӗ укҫа «шӑйӑрнине» шутланӑ: хальлӗхе 260 пин. Кӑҫал авӑн тата юпа уйӑхӗсенче полицие темиҫе ҫын пулӑшу ыйтма пынӑ, вӗсем телефон «ултавҫин» серепине лекнӗ-мӗн. Пурте пӗрешкел каласа кӑтартнӑ: арҫын шӑнкӑравланӑ, хӑй йӗрке хуралҫин ӗҫченӗ тенӗ, аварие лекнӗ тӑванӗсем пирки пӗлтернӗ. Унтан укҫалла пулӑшма шантарнӑ. Чылай чухне вӑл каҫхине шӑнкӑравланӑ.

Арҫын тӑванӗсемпе ҫыхӑнтарман, часрах укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. 79 ҫулти хӗрарӑм 50 пин куҫарса панӑ, тепри, 62 ҫулти, 90 пинсӗр тӑрса юлнӑ. 69 ҫулти тепӗр хӗрарӑм вара аварие лекнӗ тӑванӗшӗн 120 пин куҫарса пама шеллемен.

Йӗрке хуралҫисем шӑнкӑрав Новосибирск облаҫӗнчен килнине палӑртнӑ. Ҫав арҫынна та тупнӑ. Вӑл – колонире лараканскер.

Шупашкарта пурӑнакан 23 ҫулти хӗр кредит илес тенӗ. Ҫавӑнпа вӑл тӗнче тетелӗнче банк сайчӗсенче онлайн-заявкӑсем хӑварнӑ.

Пӗррехинче ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та 900 пин тенкӗ кредит 7 ҫуллӑха илме май пурри пирки пӗлтернӗ. Анчах малтан банк ыйтнине тивӗҫтермелле-мӗн.

Малтан банк «ӗҫченӗсем» счет уҫма тесе пикерен 9 пин тенкӗ ыйтнӑ, унтан страховкӑшӑн 23 пин тенкӗ кирлӗ пулнӑ. Каярахпа условисем улшӑнсах пынӑ. Ҫапла майпа Шупашкар хӗрӗ ултавҫӑсене 97 пин тенкӗ ытла куҫарса панӑ.

Лешсем документсене курьер урлӑ ҫитерме шантарнӑ. Анчах кунсем иртнӗ – нимӗн те килмен. Хӗр банка шӑнкӑрлавама шухӑшланӑ, лешсем телефонне сӳнтернӗ пулнӑ. Ҫакӑн хыҫҫӑн кӑна пике ултавҫӑсен серепине ҫакланнине ӑнланнӑ, кун пирки полицие пӗлтернӗ. Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.

Улатӑрта пурӑнакан хӗрарӑм Лондонри арҫынпа тӗнче тетелӗ урлӑ паллашса ӑна 1,6 миллион тенкӗ куҫарса пани пирки ӗнер кӑна хыпарланӑччӗ. Улатӑрта тепӗр хӗрарӑм та шӑнман пӑр ҫине ларса юлни ҫиеле тухнӑ. Вӑл ултавҫӑсене 360 пин тенкӗ куҫарса панӑ.

56 ҫулти хӗрарӑм экстрасенс пулӑшӑвӗ пирки телевизорпа курнӑ. Ҫӗртме уйӑхӗнче вӑл унпа ҫыхӑннӑ, сывлӑхӗпе ҫыхӑннӑ кӑлтӑксем пирки каласа кӑтартнӑ. Экстрасенс ӑна такам пӑсни ҫинчен пӗлтернӗ, пулӑшма шантарнӑ.

Дистанци мелӗпе «сипленнишӗн» хӗрарӑм экстрасенса 360 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Уйӑхсем иртнӗ, анчах хайхискер сывлӑхӗ лайӑхланнине пач та туйман. Ҫакӑн хыҫҫӑн кӑна вӑл полицие йӑлтах каласа кӑтартнӑ.

Халӗ ултавҫа шыраса тупас тесе тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ.

Улатӑрта пурӑнакан хӗрарӑмӑн питӗ кача тухас килнӗ ахӑртнех. Кӑҫал ҫуркунне вӑл тӗнче тетелӗнче арҫынпа паллашнӑ, лешӗ ӑна тӳрех тыткӑнланӑ.

Хайхи арҫын хӑй Лондонра пурӑннине, унта тухтӑрта ӗҫленине, арӑмӗнчен тӑлӑха юлнине, ачине пӗчченех воспитани панине каласа кӑтартнӑ. Унӑн Раҫҫее килес килнӗ-мӗн, кунта клиника уҫма палӑртнӑ.

Раҫҫее килмешкӗн вара укҫи пулман имӗш, нухрачӗ банкра выртни, унпа хальлӗхе усӑ курайманни ҫинчен юмах ҫаптарнӑ. Хӗрарӑм ӑна ӗненнӗ. Юратса пӑрахнӑ арҫынна пулӑшас тесе хайхискер кредит илнӗ, ют ҫӗршыври тӗрлӗ банк счечӗ ҫине укҫа ҫине-ҫинех куҫарнӑ. Пӗтӗмпе – 1,6 миллион ытла тенкӗ.

Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫав арҫынна тупса палӑртас тӗллевпе ятарлӑ мероприятисем ирттереҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 30 ҫулти хӗрарӑмӑн укҫи ахаль те пулнӑ пуль-ха. Ҫапах вӑл тӗнче тетелӗнче ӗҫлесе илме тӗллевленнӗ.

Вӑл тӗнче тетелӗнче ӗҫ шыранӑ. Унпа темӗнле фирма ҫынни ҫыхӑннӑ, ставкӑсен проценчӗсемпе укҫа ӗҫлесе илме сӗннӗ. Анчах тӳлевсӗр сыр шӑши тапкӑчӗнче кӑна пур теҫҫӗ. Ку тӗслӗхре те ҫапла пулса тухнӑ.

Хайхи арҫын тӗнче тетелӗ урлӑ ӗҫлес тесен регистрациленмеллине, укҫа хывмаллине пӗлтернӗ. Ҫамрӑк хӗрарӑм килӗшнӗ – лешӗн счечӗ ҫине темиҫе хутчен те укҫа куҫарнӑ. Хайхискер япӑххи пирки шутламан-тӑр - 300 пин тенкӗ куҫарнӑ.

Тепӗртакран хӗрарӑма укҫана тавӑрса пама хирӗҫленӗ. Ҫавӑн чухне тин унӑн сехри хӑпнӑ, пӗтӗмпех полицие пӗлтернӗ. Халӗ йӗрке хуралҫисем оперативлӑ шырав мероприятийӗсем ирттереҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 38 ҫулти хӗрарӑм йытӑсене питӗ юратать ахӑртнех. Хайхискер тӑватӑ ураллӑ туса тӗнче тетелӗ урлӑ туянма шутланӑ. Хӗрарӑм сайтра хӑйне килӗшекен йытта курнӑ та сутуҫипе ҫыхӑннӑ. Лешӗ чӗрчуна Мускавран Шупашкара самолетпах яма шантарнӑ.

Хӗрарӑм ӑна ӗненнӗ, 20 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Анчах Мускавран самолетпа нимӗнле йытӑ та вӗҫсе килмен. Хӑйне улталанине ӑнланнӑ хӗрарӑм кун пирки полицие пӗлтернӗ.

Йӗрке хуралҫисем сутуҫӑ ӑҫтан пулнине тупса палӑртнӑ. Вӑл – Иваново облаҫӗнчи 25 ҫулти хӗрарӑм, унччен те судпа айӑпланнӑскер. Ултавҫӑ нихӑҫан та йытӑ ӗрчетмен иккен.

Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ полицейскисем ҫав хӗрарӑм тума пултарнӑ ытти преступление тӗрӗслеҫҫӗ.

Авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи заправкӑра ӗҫлекен хӗрарӑм ҫынна ырӑ тӑвас тенӗ те шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ.

31 ҫулти кассир каланӑ тӑрӑх, ун патне дальнобойщик пынӑ та инкеке лекни пирки юмах ҫаптарнӑ, 20 пин тенкӗ кивҫен ыйтнӑ. Хӗрарӑм ӗненнӗ, укҫа кӑларса тыттарнӑ. Ҫакӑн хыҫҫӑнах «инкеке лекнӗ» дальнобойщикӑн шӑрши-марши те пулман.

Юмах ҫаптарма юратакан водитель нумай вӑхӑт тарса пурӑнайман. Ӑна, Челепи облаҫӗнчи 46 ҫулти арҫынна, авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче тытса чарнӑ. Ӑна хӑйӗн тӑрӑхӗнче те полици шыранӑ-мӗн. Халӗ вӑл ытти преступленипе ҫыхӑннипе ҫыхӑнманнине тӗрӗслеҫҫӗ.