Канаш районӗнчи пӗр тӑвансем фермер хуҫалӑхӗ йӗркеленӗ. Чӑваш Республикин ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Кармами Выҫҫӑлкки ялӗнчи фермерсемпе вӑл ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, тӗл пулнӑ.
Андрей, Сергей, Виктор, Иван Николаевсем 100 пуҫ ӗне выльӑхлӑх ферма уҫас тенӗ. Сергей Николаев министра каланӑ тӑрӑх, фермер хуҫалӑхне уҫас ӗмӗт тахҫанах амаланнӑ. Палӑртнине пурнӑҫа кӗртме «Ҫемье выльӑх-чӗрлӗх фермине йӗркелесси тата аталантарасси» программӑна хутшӑнни май панӑ. Фермер хуҫалӑхӗ ятарлӑ конкурс витӗр тухса 10 миллион тенкӗ гранта тивӗҫнӗ.
Куславккара ача пахчи валли пристрой тума тытӑннӑ та ӑна паянхи кунччен те вӗҫлеймен. «Чӑваш Ен» ПТРК журналисчӗсем ку ыйтӑва тишкернӗ.
Хулари «Комаровка» микрорайонта шкул пур, ача пахчи вара ҫук. Ашшӗ-амӑшӗ ачисене хула варринчи ача пахчине илсе ҫӳрет.
Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче 2-мӗш шкул ҫумне пристрой тунӑ. Унта 40 ача валли вырӑн пулмалла. Анчах шӑпӑрлансем халӗ те унта ҫӳремеҫҫӗ-ха.
Строительство ӗҫӗсем пӗтнӗ-ха, хатӗр-хӗтӗрӗн пӗр пайне туяннӑ, анчах уншӑн тӳлемен. Пӗтӗмпе тата 4 миллион тенкӗ тӳлемелле. 10,5 пин тенкине тӳленӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче маска тӑхӑнман арҫынна икӗ хутчен суд тунӑ. Малтанхи хутӗнче ӑна 1 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Чи малтан вӑл пӗлтӗрхи ҫӗртме уйӑхӗнче йӗркене пӑснӑ.
Аса илтерер: общество транспортӗнче, лавккасенче, ытти ҫавӑн пек вырӑнта маска тӑхӑнса ҫӳремелле. Теприсем ҫак йӗркене пӑхӑнасшӑн мар, иртен-ҫӳрен асӑрхаттарсан хӗрсе тавлашакансем те тупӑнаҫҫӗ.
Суд хӑйне пӗрремӗш хут штрафланипех ҫрлахман Сӗнтӗрвӑрри арҫынни. Тепӗр ҫур ҫултан, пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Сӗнтӗрвӑрринчи лавккасенчен пӗрне маскӑсӑр кӗрсе тӑнӑ. Хальхинче суд ӑна 5 пин тенкӗ штраф хурса панӑ.
«Smartavia» авиакомпани билетсене йӳнӗ хакпа сутмалли акци ирттерет. Вӑл пилӗк кун пырӗ.
Авиабилетсене йӳнетнӗ хакпа туянас тесен нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗччен ӗлкӗрмелле. Акци вӑхӑтӗнче хӑш-пӗр билет хакӗ 990 тенкӗрен пуҫланать. Ӑна ҫуталӑкӑн кирек хӑш тапхӑрӗ валли туянса хума май пур. Ҫула тухас шухӑша ылмаштарсан билет хакне тавӑрса памӗҫ.
Билетсене йӳнетнӗ хакпа 60 маршрутпа сутӗҫ, ҫав шутран 30 процентне — 990 тенкӗпе. Шупашкарти А.Г. Николаев ячӗллӗ аэропортра пӗлтернӗ тӑрӑх, акцие «Шупашкар—Симферополь» маршрут та лекнӗ.
Акцие билетсене авиакомпанин сайтӗнче, офиссенче, агентствӑсенче тата «Нордавиа» акционерсен обществин колл-центрӗ урлӑ туянма пулать.
Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи тӑватӑ регион федераци хыснинчен укҫа илӗ. Унпа ялсене атлантарӗҫ. Хушӑва РФ премьерӗ Михаил Мишустин алӑ пуснӑ.
Ҫак йышра Чӑваш Ен те пур. Раҫҫейре ялсене аталантарма 2,47 млрд тенӗ уйӑрӗҫ. Вӗсене 22 регион хушшинче пайлӗҫ. Ку укҫапа ялсенче шкулсем, ача пахчисем, спорткомплекссем, бассейнсем тата ытти тӑвӗҫ.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, 7 пин ытла ӗҫ вырӑнӗ хатӗрлӗҫ. Кунсӑр пуҫне 1,16 млрд тенкӗ ял ипотекине субсидилеме уйӑрӗҫ.
Чӑваш Енри ялсене аталантарма 14 млн та 105 пин те 400 тенкӗ уйӑрӗҫ.
Чӑваш Ени ял хуҫалӑх предприятийӗсем севок сухан туса илессипе ҫине тӑраҫҫӗ.
Ку культурӑна ӳстерме пулӑхлӑ хура тӑпра кирлӗ. Ҫавӑнпа севок туса илессипе республикӑн кӑнтӑр енче: Елчӗк, Патӑрьел, Комсомольски районӗсенче — тӑрӑшаҫҫӗ. Раҫҫейре туса илекен севокран 68,8 проценчӗ — Чӑваш Ен аграрийӗсен тӳпи. Ҫакӑн пек ӗнентерет республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви.
Ял хуҫалӑх предприятийӗсем хӑйсен продукцине ют регионсене ҫеҫ мар, чикӗ леш енне те ӑсатаҫҫӗ. Чӑваш суханне пӗлтӗр Беларуҫ Республикинче, Казахстанра, Молдавинче туяннӑ. Пурӗ 87,46 пин америка долларӗлӗх.
Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан мӑшӑр ултавҫӑсем пуҫтахланни пирки пӗлмен мар. Апла пулин те пӗр кунхине вӗсем капкӑна ҫакланнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче мӑшӑр патне телефонпа палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, банкри укҫана такамсем вӑрласшӑн тесе тыттарнӑ. Укҫана хӑрушсӑр счет ҫине куҫармалла тесе ултавҫӑсем тӗрлӗ номер ҫинчен, пурӗ 30 хута яхӑн, шӑнкӑравланӑ.
Ҫамрӑк мар мӑшӑр ҫамрӑк чухне Ҫурҫӗрте ӗҫлесе тунӑ укҫасӑр юласран хӑранӑ, шӑнкӑравлакансем каланине тӑнланӑ. Ҫапла вара вӗсем пач пӗлмен-туман ҫынсене 2 миллион тенкӗ ытла куҫарса панӑ.
Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Шупашкарти йӗрке хуралҫисенчен 24-ри хӗр пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл вӗсене ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ултавҫӑсене 40 пин ытла куҫарса панӑ.
Хӗр канмалли кунсене ашшӗ-амӑшӗ патне хӑнана кайнӑ. Ялта пурӑнаканскерсем вӑкӑр сутас ӗмӗтлине, туянакана шыранине каланӑ. Ашшӗ-амӑшне пулӑшас тӗллевпе хӗр пӗр сайтра пӗлтерӳ вырнаҫтарнӑ. Кӑштахран ун патне палламан хӗрарӑм шӑнкӑравланӑ, вӑкӑр туянас шухӑшлине, уншӑн задаток куҫарас кӑмӑллине ӗнентернӗ. Хӗре банкомат патне пыма, банк карттипе хӑш-пӗр операци тума ӳкӗте кӗртнӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл картта ҫинчи 40 пин ытларах тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Вӑрмарти кайӑк-кӗшӗк фабрики шалупа парӑма кӗнӗ. Ҫавна вырӑнти прокуратура тӗрӗсленӗ май тупса палӑртнӑ. 35 ҫын умӗнче предприяти 390 пин тенкӗ парӑм пухнӑ.
Предприятин гендиректорӗ тӗлӗшпе прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Надзор органӗ унпах ҫырлахман-ха — парӑма шыраса илес тесе суда ҫитнӗ.
«Ҫыхӑнура» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен те кайӑк-кӗшӗк фабрикинче шалу парӑмӗ пулнӑ. Ун чухне 2020 ҫулхи утӑ уйӑхнчен пуҫласа раштав таран тӳлемен. Уншӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кунсӑр пуҫне 41 ҫынна икӗ уйӑх таран шалу тӳлемен. Парӑма тӳлесе татнӑ хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫе хупса хунӑ.
Маларах Федерацин налук службин Чӑваш Енри управленийӗ предприятие панкрута кӑларас тесе суда тухнӑ. Предприятин налукҫасен умӗнчи парӑмӗ 3,8 миллион тенкӗрен иртнӗ. Анчах Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ панкрута кӑларас ӗҫе чарса лартнӑ.
Чӑваш Енре канакансен те кешбэклӑ пулас шанӑҫ пур. Хальлӗхе ҫакна ҫирӗплетсех калаймӑпӑр та, анчах пирӗн республика та федерацин ятарлӑ программине кӗме ӗмӗтленет. Ун валли вӑл заявка панӑ.
Аса илтерер: кӑшӑлвируса пула туризм отраслӗ пӗлтӗр йывӑрлӑха кӗрсе ӳкрӗ. Ҫынсем ют ҫӗршывсене тухса ҫӳреймерӗҫ. Ҫав лару-тӑрура туризм отрасльне аталантарс тӗллевпе Раҫҫейре ятарлӑ программа йышӗ. Ятарлӑ программӑна лекнӗ маршрута тата вырӑнсене суйлакансене канса тӑкакланнин пӗр пайне бюджетран саплаштарчӗҫ. Программӑна икӗ хутчен йышӑнчӗҫ.
Ростуризм кешбэк программин виҫҫӗмӗш тапхӑрне хатӗрленет. Унта Чӑваш Ен те лекесшӗн. Республикӑн Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви регионти 16 санаторипе курорт учрежденине списока кӗртме суйласа илнӗ. Вӗсем лекессипе лекмессине Ростуризм каярах пӗлтерӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (05.01.2025 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, -6 - -8 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Горшков Анатолий Ермолаевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Романов Борис Александрович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Егоров Павел Александрович, ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Желтухин Герман Николаевич, чӑваш журналисчӗ, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |