Яланах ҫапла. Суя эрех-сӑра сутакансем Ҫӗнӗ ҫул уявӗ умӗн чӗрӗлсе тухаҫҫӗ. Ку тапхӑрта, пурте шуйханнӑ хушӑра, саккунлӑ мар тавара та сутса укҫа тума пулать-ҫке-ха. Ҫакна пакунлисем те шута илмеҫҫӗ мар. Паян Раҫҫей Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗн экономика хӑрушсӑрлӑхӗн тата коррупципе кӗрешекен уйрӑмӗн ӗҫченӗсем рейда тухнӑ та тӳрех сутлӑха саккунсӑр кӑларнӑ тавара тупса палӑртнӑ.

«Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, полици ӗҫченӗсем сакӑр ангарта тӗнчипе паллӑ фирмӑсем ячӗпе кӑларнӑ 90 курупка эрех, коньяк, виски тата шампань эрехӗ асӑрханӑ, вӗсене пурне те суя акциз маркисемпе туса кӑларнӑ. Унсӑр пуҫне сутлӑхра 60 кӗленче сӑмакун тата 600 фанфурик пулнӑ. Усламҫӑ ҫав таварсене йӳнӗ хакпа сутнӑ.

Йӗпреҫри «Пятерочка» лавккара юрӑхсӑра тухнӑ таварсем сутнӑ. Ҫакна прокуратура ӗҫченӗсем тӗрӗслев ирттернӗ чухне тупса палӑртнӑ. Ҫавна май хуҫине — тулли мар яваплӑ «Агроторг» пӗрлешӗве — судпа айӑпланӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратури пӗлтернипе килӗшӳллӗн, хайхи лавккара темиҫе кӑлтӑк та асӑрханӑ. Акӑ, сӑмахран, сентресем ҫинчех усӑ курма юранӑ вӑхӑт иртнӗ сӗт юр-варӗ, канфет-печени, ҫӑкӑр-булка, шӑнтнӑ пулӑ выртнӑ. Унсӑр пуҫне сутлӑхри тӑватӑ торта хӑҫан пӗҫерсе кӑларни паллӑ пулман.

Тӗрӗссипе вара ҫакӑ – саккуна сӗмсӗррӗн пӑсни. Ҫапла майпа тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн прокуратура ӗҫченӗсем тулли мар яваплӑ «Агроторг» пӗрлешӳ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ вара пӗрлешӗве 300 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Чӗмпӗр хулинче Шупашкара килекен суккӑрсемпе анланманлӑх сиксе тухнӑ. Поводырь йытӑсемлӗ хӗрпе каччӑна асӑннӑ хулари тӗп автовокзалта контролер тата хуралҫӑсем тытса чарнӑ. Вӗсем ҫамрӑксенчен йытӑсемшӗн билет ыйтнӑ. Лешсем Раҫҫей правительствин ятарлӑ йышӑнӑвӗпе пӗркенме пӑхнӑ, анчах май килмен.

Пӑтӑрмаха ӳкерсе илнӗ видеона Ютуб видеохостингра вырнаҫтарнине «ZNAK» интернет-хаҫат ҫырса кӑтартнӑ.

«Хӑлат пек сиксе ӳкрӗҫ. Полицейски саккуна хӑй те пӗлмест, ӑна суда памалла», — тенӗ видеора хӗр.

Пӑтӑрмах пирки Чӗмпӗр облаҫӗн прокуратуринче те пӗлеҫҫӗ иккен. Надзор органӗ ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнине ӗнентернӗ. Сусӑрсене кӳрентернипе «Открытая Россия» (чӑв. Уҫӑ Раҫҫей) общество организацийӗ те кӑсӑкланнӑ.

Чӑваш Енри аслӑ шкулсенчен пӗрин столовӑйӗнче студентсене пахалӑхсӑр ҫимӗҫпе апатлантарни палӑрнӑ. Кун пирки Россельхознадзор управленийӗн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтерет. Пахалӑхсӑр апата та асӑннӑ управлени специалисчӗсем планпа пӑхнӑ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче асӑрханӑ.

Надзор органӗн специалисчӗсем тӗрлӗ ҫимӗҫе 13 проба илсе Хусанти ветеринари лабораторине ярса панӑ та 5 пробӑра кӑлтӑк тупса палӑртнӑ.

Рязань облаҫӗнчен килсе ҫитнӗ тӑпӑрчӑра тата Чулхула облаҫӗнчи сырта фитостерин пулнӑ. Ку вӑл апат-ҫимӗҫе хатӗрлекенсем ӳсен-тӑран ҫӑвӗпе усӑ курнине, тепӗр майлӑ каласан, продукци суя пулнине пӗлтерет.

Мускавра ҫу кӑларакан предприяти продукцие кӑларассипе ҫеҫ мар, кӳрсе килессипе те йӗркене пӑснӑ.

Чӑваш Енри сӗтре КМАФАнМ виҫи пысӑккине палӑртнӑ. Вӑл ытлашши пулсан наркӑмӑшланас хӑрушлӑх пур иккен.

Айӑплисене явап тыттарнӑ тесе ӗнентереҫҫӗ Россельхознадзорӑн управленийӗнче.

«Акашевская» чӑх-чӗп хапрӑкӗнчи какайра антибиотик тупса палӑртнӑ. Предприятие Россельхознадзор ӗҫченӗсем тӗрӗсленӗ, ҫак ҫитменлӗхе тупса палӑртнӑ.

Ведомство специалисчӗсем бройлерӑн шӑнтнӑ какайне тӗрӗслеме илнӗ те Мускаври «ВГНКИ» организацие янӑ. Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, унта вара чӑх тушкинче диоксициклин антибиотик пулни ҫиеле тухнӑ.

Сӑмах май, унччен Россельхознадзор «Юрма» чӑх-чӗп хапрӑкне 150 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Ку предприятире те бройлер какайӗнче сиенлӗ япаласем пуррине тупса палӑртнӑ.

Вӑрмар районӗнчи Шӑхаль ялӗнче тума пуҫланӑ ҫула Халӑх фрончӗн хастарӗсем тӗрӗсленӗ, ҫитменлӗхсем тупнӑ. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫула вӑхӑтра тума пуҫламан. Кунсӑр пуҫне вӗсем ҫула ытлашши ҫӳллӗ сарнӑ, ҫавна май ҫынсен пӳрчӗсем ҫырмара тӑрса юлнӑ.

Ленин урамӗнчи ҫула юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчех туса пӗтермелле пулнӑ. Анчах палӑртнӑ вӑхӑт тӗлне ҫулӑн пӗр пайне ҫеҫ асфальт сарнӑ. Ытти вырӑнта вара ӗҫ халӗ те нумай, ҫавна май ӗҫ вӑраха тӑсӑлма пултарать.

Халӑх фрончӗн хастарӗсене ҫул проекчӗ уйрӑмах тӗлӗнтернӗ. Ӑна 2 метр тӑршшӗ хӑпартнӑ. Ялсенчи ҫула вара ун пек тума юрамасть. Ҫул ҫӳллӗ пулнӑран хӑш-пӗр ҫынсен чӑрмавсем сиксе тухнӑ: выльӑха килтен кӑларма та йывӑр, утӑ тата вутӑ турттарса килме май ҫук. Васкавлӑ медпулӑшу, пушарнӑйсем килес-тӗк ҫурт патне епле пырӗҫ?

Халӑх фрончӗн хастарӗсем айӑплисене явап тыттарасшӑн.

Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 19 сехетсенче Шупашкарти 21-мӗш номерлӗ троллейбус Президент бульварӗпе пынӑ чух «Ярмарка» чарӑну тӗлӗнче инкеке лекнӗ: унӑн хыҫалти сулахай урапин корчӗ (тепӗр майлӑ каласан, каркасӗ) юрӑхсӑра тухнӑ. Ҫавна пула транспортри чӳрече ваннӑ, троллейбус та сиенленнӗ. Транспортри пассажирсенчен пӗри урине ыраттарнӑ, ӑна тухтӑр пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ.

Инкек пулнине пӗлсен РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисем тӗрӗслев пуҫарнӑ.

Аса илтерер, Шупашкарти троллейбус управленийӗ укҫа-тенкӗ енчен йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ. Чӑваш Енӗн Финанс министерстви предприятие республика хыснинчен 30 миллион тенкӗ укҫана 0,1% ставкӑпа 3 ҫуллӑха пама палӑртнӑ. Ӑна чӳк уйӑхӗн 1–2-мӗшӗсенче уйӑрасшӑн.

Юпа уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Пушкӑрт Республикинче ящур чирне тупса палӑртнӑ. Ҫавна май Чӑваш Енре ветеринарипе санитари тӗрӗслевпе вӑйлатнӑ.

Халӗ хӗле хатӗрленӗ апата, кӳрсе килекен тата каякан выльӑха, какайран тунӑ симӗҫсене тӗрӗслеҫҫӗ. Выльӑх пусмалли вырӑнсенче ветеринарипе санитари йӗркине пӑхӑннипе пӑхӑнманнине те сӑнаса тӑраҫҫӗ.

Чӑваш Ене выльӑх-чӗрлӗхрен, ҫав шутра – кайӑк-кӗшӗкрен те, хатӗрленӗ продукцие ЧР Ветеринари патшалӑх службипе килӗшӳ туса ҫеҫ кӳрсе килӗҫ.

Сӑмах май, юлашки 7 ҫулта Раҫҫейре ящур чирӗ 41 хутчен пулнине палӑртнӑ. Чӑваш Енре унашкалли 1968 ҫулта пулнӑ.

Вилнӗ ывлӗшӗн амӑшӗ чӑтма ҫук хурланать

Ӗнер Пӗрремӗш каналпа «Мужское и женское» телекӑларӑмра кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче Шупашкарти «Космос» клубра арҫынна вӗлернине сӳтсе явнине эпир ҫӗр каҫах пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, чуна ҫӳҫентерекен тӗслӗх кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулса иртнӗ. 35-ри Саша тата унӑн шӑллӗпе арӑмӗ тата ытти ҫывӑх ҫыннисем ҫав каҫ ҫуралнӑ кун тума каҫхи клуба кайнӑ. Пӗр сехет унта пулнӑ хыҫҫӑн вӗсем киле кайма пуҫтарӑннӑ. Вешалка номерне ҫухатнӑскерсен хуралҫӑсемпе ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ. Телекӑларӑма хутшӑннисем каланӑ тӑрӑх, тӗреклӗ хуралҫӑсем канма пынӑ арҫынсене урайне пусса лартнӑ. Чарма хӑтланнӑ Сашӑна та ҫавӑн пек тунӑ.

Ҫӗршыври паллӑ телеертӳҫӗ Алексей Гордон тата Юлия Барановская ертсе пыракан кӑларӑма хутшӑннисем хуралҫӑсем унччен те пуҫтахланнине: пӗринне алӑ хуҫнине, теприне хӗнесе хула айккине кайса янине тата ытти те — каласа кӑтартрӗҫ. Йӗрке хуралҫисем вара хупралҫӑсенех майлӑ пулнӑ имӗш. Клубра пилӗк ҫул ытла ӗҫленӗ Виктория Стражко вӗсене пӗр пек ӑнлантарма хушнине каласа кӑтартрӗ: ҫамрӑк ҫын заведенин правилине пӑснӑ, аллипе сулкалашнӑ, усал сӑмахпа перкелешнӗ.

Телекӑларӑмра илсе кӑтартнӑ тӗслӗхсемпе РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем ӗнерех тӗпчев умӗнхи тӗрӗслев пуҫарнине пӗлтернӗ.

Малалла...

Хваттер туянас текенсенчен самайӑшӗ нумай хваттерлӗ ҫурта хӑпартма пуҫличченех пая кӗрет те кайран ҫурта туса пӗтерессе кӗтсе пурӑнать. Таса чунлӑ застройщикпа килӗшӳ тусан шӑнман пӑрпа лартса ямӗ-ха, анчах пурте апла мар-ҫке.

Пайҫӑ килӗшӗвӗпе паян пирӗн республикӑра 138 объект ҫӗклеҫҫӗ. Строительсем 10,7 пин ҫынпа пайҫӑ килӗшӗвӗ ҫырнӑ. Пайҫӑ килӗшӗвӗпе ҫӗклекен объектсем республикӑн тӗп хулинче — 103, Ҫӗнӗ Шупашкарта — 17, Ҫӗрпӳре — 4, Канашра — 3.

Ҫурт-йӗре епле хӑпартнине тишкерес ыйтупа ӗнер республикӑн Строительство министерствинче канашлу ирттернӗ. Шупашкарти Афанасьев урамӗнче хӑпартакан «Синяя птица» (чӑв. Сенкер кайӑк) микрорайона халиччен «Ютон» общество ҫӗкленӗ, малашне урӑх организацие парасшӑн. 2013 ҫулхи кӗркуннех тума пуҫланӑ стройка вӑраххӑн пынине кура тӳре-шара ку ыйтупа унччен те канашлусем ирттернӗ. Шупашкарти Граждан урамӗнче 73 хваттерлӗ ҫурт хӑпартакан "Кратонстрой" общество та вӑр-варлӑхпа палӑрмасть.