Ӗнер Вӑрнара кайса килмелле пулчӗ те килте кунӗпех пулмарӑм. Таврӑннӑ чухне почта ешчӗкӗнче пӗр купа суйлав материалӗсем асӑрхарӑм. Килелле сӗтӗрсе кӗтӗм те пӑха пуҫларӑм хайхи. Пӑхап-пӑхап… чӑвашла ҫырни пӗрре те курӑнмасть. Пурте хӑйсене вырӑсла рекламӑлаҫҫӗ. Э ҫук… пур пӗр кӗтесре. Пӗр пулас депутатӑн хаҫачӗ ҫине ҫеҫ, пуҫелӗк тӑррине, икӗ сӑмах чӑвашла ҫырса хунӑ. Ну тата ӗнтӗ чӑваш тӗррисемпе илемлетсе пӗтернӗ. Капла тусан вырӑслансах пӗтмен чӑвашӗсем уншӑн ытларах сасӑлӗҫ тесе шутланӑ пуль ӗнтӗ. Сӑмах май, чӑваш чӗлхипе суйлавра усӑ курас тӗлӗшпе шӑп вӗсен партийӗ ытларах тӑрӑшать те ӗнтӗ.
Хаҫатсене пӑхса пӗтернӗ хыҫҫӑн тепӗр хут татки сиксе тухрӗ — иккен кӑҫал пирӗн суйлав участокӗ урӑх вырӑна куҫать — текех уй урлӑ юнашарти яла каҫма тивмӗ... Анчах теме пула ӑна вырӑсла кӑна ҫырса хатӗрленӗ. Хула ҫывӑхӗнчи ялсенче чӑвашсем вилсе пӗтнӗ тенӗ пуль-и ӗнтӗ... Чӑтаймарӑм, вырӑнти суйлав комиссине шӑнкӑравларӑм.
Чи малтанах ман шӑнкӑрава кӑмӑлпа кӗтсе илчӗҫ. Сассинчен паллӑ — вырӑнти комиссире хӗрсе кайса ӗҫ пырать, ахаль ларманни тӳрех палӑрчӗ.
Чӑваш Енӗн юстици министрӗнче тӑватӑ ҫул тӑрӑшнӑ Наталья Тимофеева Совет Союзӗн Геройӗ А.В. Кочетов ячӗллӗ Федерацин Атӑлҫи округӗнчи Чӑваш кадет корпусне ертсе пыма тытӑннӑ. Унччен вӑл ҫулталӑк ытларах Шупашкар районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче ӗҫленӗ.
Наталья Тимофеева Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ юрисчӗ шутланать, ӑна «Чӑваш Республики умӗнче тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» медаль орденӗпе чысланӑ.
Наталья Юрьевна 1979 ҫулхи раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Приморье тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче «юриспруденци», «хими» специльноҫсене алла илнӗ. «Чӑвашторгтехника» организацире юрисконсульт, пай пуҫлӑхӗ пулнӑ, кайран ЧР Культура министерствинче консультант-юристра, тӗп специалистра, пай пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ. 2011-2015 ҫулсенче Чӑваш Енӗн Пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерствинче тимленӗ, унта министр ҫумӗ таран вырӑн йышӑннӑ. 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗнче Чӑваш Енӗн Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен комитетне ертсе пыма тытӑннӑ, комитетран министерство туса хунӑ хыҫҫӑн министр пуканне йышӑннӑ. Кайран ӑна министр тивӗҫӗнчен хӑтарнӑ.
Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн ҫумӗ пулма Ольга Хлебниковӑна шаннӑ. Йышӑнӑва республика ертӳҫи Олег Николаев авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Аса илтерер: Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн ҫумне Николай Жукова ӗҫрен авӑн уйӑхӗн 9-мӗшӗнче кӑларнӑччӗ.
Ольга Хлебникова унччен Шупашкарти апатлану технологийӗпе коммерци техникумӗнче вӗренӳпе производство енӗпе директорӑн ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. Ҫапла вара республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗн — вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн Алла Салаевӑн каллех виҫӗ заместитель. Вӗсем: Алексей Лукшин, Наталия Скворцова тата Ольга Хлебникова.
Ӗнер Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн ҫумне Николай Жукова ӗҫрен кӑларнӑ. Йышӑнӑва республика ертӳҫи Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ. Николай Жукова ӗҫрен мӗншӗн кӑларнине документра ӑнлантарса тӑман.
Паянхи ир тӗлне илсен, республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗн — вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн Алла Салаевӑн икӗ заместитель тӑрса юлнӑ. Вӗсем: Алексей Лукшин тата Наталия Скворцова. Министрӑн ҫавӑн пекех пулӑшуҫӑ пур. Вӑл — Влада Бадина.
Паян Чӑваш Енӗн Правительствинче кадрсемпе ҫыхӑннӑ улшӑнусем пулса иртнӗ.
Чӑваш Республикин Конституцийӗн 72-мӗш статйин 6-мӗш пункчӗпе килӗшӳллӗн республикӑн ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗ пулма Эмир Бедертдинова ҫирӗплетнӗ. Эмир Нуртдиновича министр тивӗҫӗсене пурнӑҫлама кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче шаннӑччӗ.
Эмир Бедертдинов Патӑрьел районӗнчи Тутар Тимеш ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Мари Элти политехника институтӗнче вӗреннӗ. Унӑн ӑсчах степенӗ пур. Вӑл — техника наукисен кандидачӗ. 2016 ҫулччен Мари Элта тӗрлӗ должноҫре ӗҫленӗ. Ҫав ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2019 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен Тутарстанри вӑрман хуҫалӑхӗн министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулнӑ. Кайран Мари Элта Вӑрманпа усӑ куракансен союзӗн директорӗнче ӗҫленӗ.
Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗн ҫумӗ пулма вара Елена Дымзӑна ҫирӗплетнӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев республикӑн Патшалӑх Канашӗн председательне Альбина Егоровӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑласси ҫинчен калакан хушӑва алӑ пуснӑ.
Чӑваш парламенчӗн спикерӗ 1958 ҫулхи юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Апаш ялӗнче ҫуралнӑ. 1999 ҫулта Питӗрти патшалӑх техника университетӗнчен вӗренсе тухнӑ, унта «Экономика тата предприятие ертсе пырасси» специальноҫа алла илнӗ. Ҫамрӑк чухне вӑл Шупашкарти планпа экономика техникумӗнче ӑс пухнӑ. Ун хыҫҫӑн Шупашкар районӗнчи финанс пайӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Каярах асӑннӑ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — экономика, пурлӑх тата хутшӑнӑвӗсен пайӗн пуҫлӑхӗ пулса тӑрӑшнӑ. 2010-2016 ҫулсенче Чӑваш Республикин Конкурентлӑ политика тата тариф службине ертсе пынӑ.
Чӑваш Енри тепӗр министр хӑйӗн ирӗкӗпе ӗҫрен кайнӑ. Хальхинче – промышленноҫ министрӗ Евгений Герасимов.
Вӑл ку должноҫра ҫулталӑк та ӗҫлемен. Халӗ унӑн тивӗҫӗсене министр ҫумӗ Александра Кондратьева пурнӑҫлать.
Чӑваш Ен Элтеперӗ кӑларнӑ хушура министра ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ӗҫрен хӑйӗн ирӗкӗпе кӑларассине ҫырнӑ.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, 18 сехетре, Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче Игорь Моляковпа тӗлпулу иртӗ.
Игорь Юрьевича нумайӑшӗ патшалӑх тата политика ӗҫченӗ евӗр пӗлеҫҫӗ. 1994 ҫулта вӑл Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутатне суйланнӑ. Чӑваш парламентӗнче вӑл икӗ созывра «халӑх тарҫи» пулнӑ. 2020 ҫулта ӑна РФ Патшалӑх Думин депутатне суйланӑ.
Вулавӑшри тӗлпулу-каҫра Игорь Юрьевичпа поэт евӗр паллаштарӗҫ. Вӑл — философ. 1983 ҫулта Ленинградри А.А. Жданов ячӗллӗ патшалӑх университетӗнчи философи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Унӑн пӗрремӗш кӗнеки 2001 ҫулта Йошкар-Олара пичетленсе тухнӑ, иккӗмӗшӗ — ҫавӑнтах тепӗр икӗ ҫултан. Сӑвӑсемпе пӗрлех Игорь Юрьевич пысӑкрах калӑпӑшлӑ хайлавсем ҫырать. Ҫывӑх вӑхӑтра унӑн «Заметки на ходу» романӗ кун ҫути курӗ.
Раҫҫейри пенсионерсене пӗр хутчен 10-шар пин тенкӗ пама пултарӗҫ.
Инфляци виҫи кӗтмен ҫӗртмен пысӑкланса кайнӑран ҫӗршыври халӑхӑн хӑш-пӗр категорине хушма майпа пулӑшмалла. Ҫакӑн пирки Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗсемпе тӗл пулсан каланӑ.
«Пенсионерсене эпӗ пӗр хутчен 10-шар пин тенкӗшер пама сӗнетӗп», — тенӗ ҫӗршыв ертӳҫи.
Ку мера мӗнпур пенсионера пырса тивмелле. Ҫав шутра — ӗҫлекеннисене те, ҫар пенсионерӗсене те.
Ҫар ҫыннисене ҫулталӑк пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх вӑтамран 15-шар пин тенкӗ парасшӑн.
Хула администрацийӗн экс-пуҫлӑхӗ рашчара ӗҫлет. Иртнӗ уйӑхӑн 21-мӗшӗнчен Ҫӗнӗ Шупашкарти «Ельниковская роща» (чӑв. Ельниково рашчи) автономи учрежденине Валерий Андреев ертсе пыма тытӑннӑ. «Ҫыхӑнура» порталта хыпарланӑ тӑрӑх, хальлӗхе — пуҫлӑх тивӗҫне пурнӑҫлакан пулса.
Валерий Викентьевич Ельниково рашчинче пуҫлӑх пулса унччен ӗҫленӗ. Унпа контракта 2019 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче татнӑ. Эпир маларах асӑннӑ ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫ килӗшӗвне пӑрахӑҫланин официаллӑ майпа ҫирӗплетмен сӑлтавӗ — йывӑҫсене каснӑ пирки прокуратура тӗрӗслев пуҫарни.
Андреев Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулса та тӑрӑшнӑ. Ҫав лава 2002 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен тытӑнса 2008 ҫулхи пуш уйӑхӗччен туртнӑ. Халӑхра ҫӳрекен сӑмах-юмаха ӗненсен, Валерий Андреев отставкӑна кайнин сӑлтавӗ — Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкара пӗрлештерессипе ирттернӗ референдума тивӗҫлипе йӗркелеме пултарайманни.
Аса илтерер: 2008 ҫулхи референдумра Шупашкар ҫыннисен 75 проценчӗ спутник-хулапа пӗрлешес тенӗ, Ҫӗнӗ Шупашкар ҫыннисен 61 проценчӗ хирӗҫ сасӑланӑ. Вӑл вӑхӑтра Чӑваш Ене Николай Федоров ертсе пынӑ.
Кайран Валерий Андреев тӗлӗшпе сӗтев илнӗ, улталанӑ, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
-6.7 °C