Нацин ача-пӑча электрон вулавӑшӗ чӑвашла кӑларнӑ, сайра тӗл пулакан тӑхӑр кӗнекепе пуянланнӑ.
Асӑннӑ электрон вулавӑша Раҫҫейӗн ача-пӑчан патшалӑх вулавӑшӗ йӗркеленӗ. Халӗ электрон вулавӑша ҫак хайлавсем пуянлатнӑ: Ефим Никтинӑн «Иван паттӑр» юмах-пьеси, вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ «Куян пӳрчӗ» юмах, Иван Мучин «Тавӑрпи» юмахӗ, «Улӑп» халапсен пуххи, «Чӗвӗл-чӗвӗл чӗкеҫӗм» ача-пӑча юрри, Трубина Мархвин «Шӗшкӗ» калавӗ, «Ӑслӑ сӑмахсемпе юптарусем» ваттисен сӑмахӗсен, каларӑшсен, тупмалли юмахсен пуххи.
Электрон вулавӑша маларах ача-пӑча литературин 19 кӗнекине кӗртнӗ. Вӗсене кирек хӑш самантра вулама тата PDF форматпа уҫласа илме пулать. Вулавӑш сайтӗнче регистрациленнишӗн укҫа тӳлемелле мар.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Виталий Енӗшӗн тарӑн шухӑша яракан кӗнеки пичетленнӗ.
«Виталий Енӗш хайлавӗсен сӑнарӗсем – шӑпӑрлансем – пӗрмаях пӗр-пӗр кулӑшла лару-тӑрӑва кӗрсе ӳкеҫҫӗ. Ҫапла майпа вӗсем пурнӑҫра хӑйсене кирлине вӗренеҫҫӗ. Ак, сӑмахран, тин кӑна Чӑваш кӗнеке издательствинче кӗҫӗн ҫулхи ачасем валли ҫырнӑ «Асаннӳ пур-и?» кӑларӑмӗ пичетленсе тухрӗ. Хуплашки тӳрех тыткӑнларӗ: таса чунлӑ ача пӑхса тӑрать ман ҫине. Кӗнеке ячӗ те хӑйне евӗр – «Асаннӳ пур-и?», — хыпарлать Любовь Левацкая.
Кӗнекене халапсемпе калавсем кӗнӗ. Чылай калавра пулӑмсене ҫыравҫӑ чӑн пурнӑҫран илнӗ иккен. Сӑмахран, «Музыкант», «Кӗтмен тӗлпулу» хайлавсене. Вӗсенчи ӗҫ-пуҫ авторпа хӑйӗнпе пулса иртнӗ.
Патӑрьелӗнчи тӗп вулавӑша кӗнеке вулакансенчен пӗри, Н.В. Кошелева, «Вӗсем ҫӗнтерӗве ҫывхартнӑ» кӗнекене парнеленӗ. Кӗнекене Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Чемен шкулӗнче ӗҫленӗ, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ учительсене халалланӑ. Вӑрҫӑран таврӑнсан та вӗсем хӑйсен пурнӑҫне вӗрентӳпе ҫыхӑнтарнӑ. Автор кӗнекене вӑрҫӑ паттӑрӗсем тата вӗсен тӑванӗсем каласа панӑ тӑрӑх ҫырнӑ. Ҫавӑн пекех, ветерансен дневникӗсемпе, тӑванӗсене ҫырнӑ ҫырусемпе, кивӗ хаҫатсемпе усӑ курнӑ.
Кӗнеке Шупашкарти «Ҫӗнӗ вӑхӑт» издательствӑра 2018 ҫулта пичетленсе тухнӑ. Авторӗ - Надежда Кошелева, Аслӑ Чементи вӑтам шкулти акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗ. Автор вӗрентӳпе ҫыхӑннӑ ӗҫсем те ҫырать. Надежда Васильевна — акӑлчан чӗлхипе 2 методика пособийӗн авторӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Альберт Айзманӑн «Прощальный поход» кӗнеки пичетленнӗ. Кӑларӑмӑн редакторӗ — Борис Чиндыков. Вӑлах кӗнекене пухса хатӗрленӗ. Ҫӗнӗ ӗҫ 1000 тиражпа пичетленнӗ.
Кӗнекене калавсем тата Николай Айзман (1905–1967) ҫинчен биографилле роман кӗнӗ. Ҫапла, кунта сӑмах паллӑ чӑваш драматургӗ, режиссерӗ тата актерӗ, «Кай, кай Ивана» камит авторӗ пирки пырать.
«Прощальный поход» кӗнекере 1950—1960 ҫулсенчи пулӑмсене ҫутатнӑ. Кӗнекери тӗп сӑнарсем — ахаль ҫынсем: студентсем, рабочисем тата ватӑсем. Пурнӑҫри кӑткӑс самантсене вӗсенчен кашниех хӑйне майлӑ йышӑнать.
Кӗнекен пӗрремӗш пайне Альберт Айзман ашшӗн, Николай Айзманӑн, ал ҫырӑвӗсене тӗпе хурса хатӗрленӗ. Иккӗмӗшӗнче — «Написать комедию…» биографилле роман.
Чӑваш кӗнеке издательствинче этнопедагогикӑна никӗсленӗ паллӑ педагогӑн Геннадий Волковӑн «Кил илемӗ» кӗнеки кун ҫути курнӑ. Ӑна иккӗмӗш хут ӗнтӗ пичетлеҫҫӗ. Кӗнекене Чӑваш кӗнеке издательствинче калӑпласа кӑларнӑ.
«Кил илемне» пысӑках маи калавсемпе юмахсем кӗнӗ. Вӗсем урлӑ автор тӑван халӑхӑмӑрӑн ӑс-хакӑлне, ӑрусен ҫыхӑнӑвне, ҫемье хакне кӑтартаҫҫӗ. Пӗчӗккисене вӑл аслисене, ашшӗ-амӑшне, Тӑван ҫӗршыва хисеплеме вӗрентет. Кӗнекене кӗнӗ хайлавсенче асра юлакан сюжетсем, ваттисем сӑмахӗсем, ӑнланмалла чӗлхе тесе пӗлтереҫҫӗ Чӑваш кӗнеке издательствинче.
Кӗнеке тиражӗ — 1000 экземпляр.
Геннадий Никандрович Волков Волков — педагогика ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор (1968), СССР тата Раҫҫей шайӗнчи академик; ҫыравҫӑ. 1927 ҫулхи юпан 31-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре ҫуралнӑ. 2010 ҫулхи раштавӑн 27-мӗшӗнче ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Иван Яковлевӑн «Уҫӑлма тухнӑ шӑши ҫури» кӗнеки пичетленнӗ.
«Чӑваш халӑхне ҫутта кӑлараканӗ ҫуралнӑранпа кӑҫал 170 ҫул ҫитнӗ тӗле Чӑваш кӗнеке издательстви пӗчӗк вулакансем валли парне хатӗрлерӗ – И.Яковлевӑн «Уҫӑлма тухнӑ шӑши ҫури. A little mouse on a walking tour» кӗнеки пичетленсе тухрӗ. Унта кӗске калавсемпе пӗчӗк юмахсем кӗнӗ. Кӑларӑма икӗ чӗлхепе – чӑвашла тата акӑлчанла – хатӗрленӗ. Акӑлчанла Вячеслав Платонов куҫарнӑ», — Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ Ольга Федорова.
Вӗрентекенӗмӗр пултарулӑхӗпе унччен паллашнисем хайлавсенче Иван Яковлев халӑх сӑмахлӑхӗпе анлӑ усӑ курнине пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ.
Ҫитменнине тата хайлавсем кӗске пулин те кашнинче тарӑн шухӑш пытаннӑ.
Чӑваш наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» ҫамрӑксен литература клубӗ хӑйӗн ӗҫне малалла тӑсать. Ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ольга Австрийская ҫамрӑк ҫыравҫӑ пултарулӑхне тишкерӗҫ. Ольга Иванова (чӑн хушамачӗ ҫавӑн пек) Чӑваш кӗнеке издательствинче илемлӗ литература редакторӗнче ӗҫлет.
Литература клубне пыракансем Ольӑн «Чӑлах пуканисем» кӗнекине кӗнӗ хайлавӗсене тишкерӗҫ.
Унчченхи тӗлпулусенчен пӗринче Арсений Тарасов ҫыравҫӑн, драматургӑн «Вӗлтӗртетсе вӗҫет сарӑ ҫулҫӑ» повеҫне, пуш уйӑхӗнче Юрий Скворцовӑн «Хӗрлӗ мӑкӑнь» повеҫне сӳтсе явнӑччӗ.
Владислав Николаев ҫыравҫӑ тата журналист Фейсбукра тахҫанах ҫапла ҫырса хунӑччӗ: «Кӗнекинчи пур калавне те вулатпӑр, пур калавӗ пирки те калаҫма пултаратпӑр, кам хӑшӗн ҫинчен калаҫасшӑн».
Чӑваш патшалӑх гуманитари институтӗнче паян 2017 ҫулта Мускавра тухнӑ «Чуваши» кӗнекен хӑтлавӗ иртрӗ. Халӑха ҫак кӑсӑклӑ кӑларӑмпа паллаштарма сумлӑ тӳре-шара сахал мар ҫитнӗ — республикӑн вӗренӳ министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Кудряшов Сергей Владимировичсӑр пуҫне культура министрӗ Константин Яковлев, финанс министрӗ Светлана Енилина та пулнӑ. Мероприятие институт директорӗ Пётр Степанович Краснов ертсе пынӑ. Ҫавӑн пекех вӗренӳ институчӗн директорӗ Юрий Исаев та хутшӑннӑ. Каласа хӑварас пулать — ку кӗнекене калӑплама институт пуҫлӑхӗн пуканне вӑл йышӑннӑ чухне тытӑннӑ.
«Чуваши» кӗнеке Раҫҫей ӑслӑлӑх академийӗн «Народы и культуры» (чӑв. Халӑхсем тата культурӑсем) ярӑмӗнче тухнӑ. Пирӗн гуманитари институчӗсӗр пуҫне кӗнекене хатӗрлеме РӐА-н Н.Н. Миклуха-Маклай ячӗллӗ этнологипе антропологи институчӗ хутшӑннӑ. Унӑн калӑпӑшӗ 55 автор листи, вӑл 654 страницӑран тӑрать. Авторсен ушкӑнӗн ертӳҫи Виталий Петрович Иванов палӑртнӑ тӑрӑх пирӗн халӑх культурине уҫса паракан кӗнеке ку тӗлӗшпе самай ҫӳллӗ вырӑнта тӑрать — ярӑма танлаштарсан кӑлӑпӑшӗпе вӑл ҫиччӗмӗш. Пӗтӗмпе вара 1998 ҫултанпа РӐА ку ярӑмра 26 ытла кӑларӑм кун ҫути кӑтартнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Энциклопедия Шемуршинского района» (чӑв. Шӑмӑршӑ районӗн энциклопедийӗ) пичетленнӗ. Кӑларӑма районӑн 80 ҫулхи юбилейӗ тӗлне Герман Ларшников, Петр Фомин, Владимир Андронов хатӗрленӗ. Дмитрий Литаврин художник илемлетнӗ. Кӗнекене 1500 тиражпа кӑларнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин ертсе пыракан редакторӗ Ольга Федорова пӗлтернӗ тӑрӑх, район аталанӑвне хӑйсен тӳпине хывнисене халалланӑ пай энциклопединче пысӑк вырӑн йышӑнать. Шӑмӑршӑ районӗн тулашӗнче ҫуралса муниципалитетшӑн тӑрӑшнисене те шута илнӗ. Районӑн Астӑвӑм кӗнекине лекмен Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннисем те энциклопединче тивӗҫлӗ вырӑн йышӑннӑ. Ҫурҫӗр Кавказри, Вӑтам Азири тата ытти хӗрӳ вырӑнти хирӗҫ-тӑрӑва хутшӑннисене те манса кайман.
Районӑн энциклопедине маларах елчӗксем, етӗрнесем, муркашсем, шупашкар районӗсем тата ытти хӑш-пӗри кӑларнӑччӗ.
Чӑваш Республикин патшалӑх парнине памалли ӑмӑртӑва 2017 ҫулшӑн сӑмахлӑхпа ӳнер енӗпе икӗ ят тӑратнӑ. Ӳнер енӗпе ҫӗршыври паллӑ ӑста - Раҫҫей Федерацийӗн мухтавне тивӗҫнӗ художник Праски Витти (Виталий Петров). Литература енӗпе — чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч.
Анатолий Кибечӗн премие тӑратнӑ «Кашни ҫын вӑл — хӑй тӗнче» роман-хроникине (Шупашкар, «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2017, 500 экз.,716 хутъен) тимлесех вуласа тухрӑм. Кӗнеке (авторӗ хӑй уйӑрман пулсан та) расна икӗ пайран тӑрать. Малта — автобиографи хайлавӗ, 359-мӗш хутъенри «Чӑнлӑх ҫути» тенинчен пуҫласа вӗҫне ҫитиччен — кӗвӗленӗ публицистика, сӑвӑсем тата чӑвашла «шухӑшлавизмсем». Ку пайри ярӑмсем - «Кама пит кирлӗ ҫак ултав.», «Пурнӑҫ тараси вылявлӑ», «Иртсе пычӗҫ вӑхӑтсем». Эпӗ иккӗмӗш пай пирки шарламӑп, роман-хроникӑна вуланӑ май шутланине (тиркенӗ вырӑнсене сиктерсе хӑварса) вулакана сӗнсе пӑхатӑп.
Хулӑн кӗнекене алла тытсанах «роман-хроника» тени куҫа ӳкрӗ те, студент чухне пӑрӑнми вулама тивнӗ классика умма тухрӗ: Семен Элкерӗн «Вутпа-тӑвӑл витӗр» автобиографиллӗ роман-хроники, Максим Горькин «Жизнь Клима Самгина» (кӑна эпӗ экзамена кӗрес умӗн ирхине вуласа пӗтертӗм те, пит вырӑнлӑ пулчӗ — Б.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.04.2025 21:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 753 - 755 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Агаков Леонид Яковлевич, чӑваш ҫыравҫи, драматург, сатирик, театр критикӗ ҫуралнӑ. | ||
| Токарев Аверий Матвеевич, чӑваш кӗвӗҫи ҫуралнӑ. | ||
| Исаев Мӗтри, чӑваш ҫыравҫи, критикӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Урдаш Валентин Андреевич, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи вилнӗ. | ||
| Князев Иван Михайлович, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |