Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗ ҫывӑхӗнче Хравути пуххи иртнӗ.
Асӑннӑ тӑрӑхри чӑваш хастарӗсем авалхи ҫав пухха паян та йӗркелеҫҫӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче, пирӗн аттесемпе аннесем ҫамрӑк чухне, унта тавралли ялсенчи ҫамрӑксем кам лашапа, кам ҫуран пуҫтарӑннӑ. Ҫавна сакӑр теҫетке урлӑ каҫнӑ ватӑсем ӗнерхи пек паян та ӑшӑ кӑмӑлпа аса илеҫҫӗ. Хӗрсемпе каччӑсем унта чунтан савӑннӑ.
Паян ҫав уява тӗрлӗ ҫулхисем ҫеҫ мар, политиксем те пухӑнаҫҫӗ. Кӑҫалхи Хравутинче, сӑмахран, Шупашкар районӗнчи ҫамрӑк коммунистсем пулнӑ.
Ставропольти хӗрарӑма Шупашкар килӗшнӗ. Вӑл — Шупашкарта иртекен Пӗтӗм Раҫҫейри «Руҫ ӑстисем» конкурса хутшӑнакан Наталья Данилец.
Кӑҫалхипе 20-мӗш хут иртекен курава К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ҫумӗнчи скверта йӗркеленӗ.
«Пире кунта питӗ лайӑх кӗтсе илчӗҫ. Хула тӗлӗнмелле хитре, тирпейлӗ. Унта пурӑнаканӗсем питӗ-питӗ тарават», — тенӗ Надежда Смирнова журналиста Ставрополь казакӗсен тӗрӗ эрешӗсемпе Чӑваш Енри халӑха паллаштарма килсе ҫитнӗ хӗрарӑм.
Михаил Скворцовӑн «Чӑвашла-вырӑсла словарӗн» 2-мӗш томӗ пичетленсе тухнӑ.
Икӗ томлӑ словаре хатӗрлессишӗн М.И. Скворцов (1933—2016) лексикограф, филологи наукисен докторӗ нумай ӗҫленӗ. Кӑларӑма кун ҫути кӑтартассишӗн унӑн вӗренекенӗсемпе ӗҫтешӗсем тӑрӑшнӑ.
Лексика материалне хатӗрленӗ чухне юлашки ҫулсенче ҫӗршыв тата тӗнче лексиографийӗнче пулса иртнӗ улшӑнусене шута илнӗ.
Чӑвашла-вырӑсла словарӗн реестрне информаципе коммуникаци технологийӗнчи, ӑслӑлӑхри тата чиркӳпе религи лексикинчи терминсене кӗртнӗ.
Чӑваш Енре Ленин, Сталин, Крупская, Распутин сӑнлӑ ҫынсене шыраҫҫӗ. Ҫак тӗллевпе пирӗн тӑрӑха Андрей Кончаловский продюсер центрӗн пайташӗ Дмитрий Матвеев килсе ҫитнӗ.
Дмитрий Матвеев каланӑ тӑрӑх, паллӑ кинорежиссёр историлле пысӑк сериал ӳкерме пуҫлӗ. «Вӑл мана ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи Раҫҫейри паллӑ ӗҫченсем евӗр сӑнлӑ ҫынсене тупма хушнӑ», – ӑнлантарса панӑ вӑл.
Кайран Дмитрий ытти региона тухса кайӗ. Проектпа «Народный кастинг» сайтра паллашма пулать.
Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ, рок-музыкант, юрӑҫ, бас-гитарист, юрӑсен авторӗ Александр Маршал ҫӗнӗ трека чӑваш поэчӗн сӑввипе ҫырнӑ. Видеона артист хӑй ӳкерсе илнӗ.
Канаш поэчӗ Сергей Ефимов — Раҫҫей писательсен союзӗн членӗ. Халӗ вӑл Мускавра пурӑнать. Сергей Ефимов — полици полковникӗ, Раҫҫей ШӖМӗн оперативлӑ реагированийӗпе авиацийӗн вӑйӗсен «Рысь» ятарлӑ отрячӗн ветеранӗ. Спецназ ӗҫченӗсем Канаш ҫыннин пултарулӑхне аван пӗлеҫҫӗ.
Ентешӗмӗр малтан та сӑвӑсем ҫырнӑ, ҫар ҫыннисен паттӑрлӑхӗпе хӑюлӑхне халалласа халӗ те нумай шӑрҫалать. Унӑн сӑввисене нумаях пулмасть «Честь имею, Россия!» сӑвӑ пуххисен кӗнекине те кӗртнӗ.
Александр Маршал Сергей Ефимовӑн темиҫе сӑввипе унччен юрӑсем хайланӑ. Хальхине Медицина ӗҫченӗн кунне (ӑна вырсарникун, ҫӗртме уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, палӑртрӗҫ) тата ҫар медикӗсене халалланӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче «Мунча» курав уҫӑлӗ. Ҫӗнӗ экспозици мунча чӑваш халӑхӗн пурнӑҫӗнче епле вырӑн йышӑнни ҫинчен каласа кӑтартӗ.
Чӑваш наци музейӗн пуян коллекцийӗнче мунча хатӗрӗ нумай: йывӑҫ тата ытти тӗрлӗ материалтан хатӗрленӗ алтӑрсем, йывӑҫ тата пӑхӑр тазсем, тӗртсе тунӑ алшӑллисем, ҫара ӳт ҫине тӑхӑнмалли тумтир...
Мунчара ҫӑвӑннӑ ҫеҫ мар, унта ҫӗнӗ чун ҫут тӗнчене килнӗ, кунтан уйрӑлса каяканнине те мунчара ҫунӑ. Чирлисене сиплемелли йӑла-йӗркене те мунчара ирттернӗ. Мунча мӗн авалтан асамлӑхпа тулнӑ.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн «Куккук каҫӗсем» проектне калӑплама Раҫҫейӗн культура фончӗ укҫа уйӑрса пулӑшӗ. «Кӗмӗле» грант конкурсӗнче ҫӗнсе илнӗ.
Проекта «Чуччу» спектакль тӑрӑх хатӗрленӗ. Асӑннӑ спектакле кӑҫалхи ака уйӑхӗнче кӑтартнӑ. Спектакль режиссёрӗ — актёр ӑсталӑхӗпе режиссурин кафедрин доценчӗ Алексей Болдырев. Унта режиссура енӗпе пӗрремӗш курсра вӗренекенсем вылянӑ. Спектакль сценарине Олег Уляшевӑн «Качели» пьеси тӑрӑх ҫырнӑ. Алексей Болдырев режиссер-педагог ӑна чӑваш пурнӑҫӗпе ҫывӑхлатнӑ.
«Куккук каҫӗсем» спектакль-притчӑра чӑвашсен хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварассине, ӑна ҫамрӑксем хушшинче сарассине тӗпе хурӗҫ.
Чӑваш наци ӑслӑлӑх тата ӳнер академийӗн пайташӗсем Мари Элӑн Туҫи Мари районӗнче пулнӑ. Вӑл тӑрӑхра, академи членӗ пулнӑ май, Чӑваш республикин вӗренӳ институчӗн наци аталанӑвӗн центрӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Юрий Виноградов доцент та пулса курнӑ.
Экскурсире пулнисем туҫи марисен, Вырӑс патшалӑхӗн историйӗпе ҫыхӑннӑ палӑксемпе паллашнӑ. Туҫи марисем хӑйсен турханӗсен, ҫӗрпӗвӗсен, халӑх сӑмахлӑхӗнче асӑнакан паттӑрӗсен ячӗсене манмаҫҫӗ иккен ‒ вӗсене халалласа нумай-нумай палӑк лартнӑ. Акпарс паттӑра асӑнса лартни, сӑмахран, пысӑк тата туслӑ пурӑнма чӗнет.
Автобус, тӗпрен илсен, хӑй вӑхӑтӗнче Хурӑнлӑ ҫул иртнӗ вырӑн тӑрӑх кайса килнӗ. Чулхула кӗпӗрнипе Хусан кӗпӗрни хӑй вӑхӑтӗнче чикӗленнӗ вырӑнта, ҫуллӗ тӗмеске ҫине чикӗ юпине купаласа лартнӑ. Вӑл юпана ӗлӗкхи пек пултӑр тесе ҫӗнетсе ҫӗкленӗ. Юнашарах ‒ Александр Пушкин поэт Ӗренпура кайнӑ Хурӑнлӑ ҫул вырӑнӗ...
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Канаш районӗнчи Ҫеҫпӗл ялӗнче вилӗмсӗр Ҫеҫпӗл Мишшине асра тытса пуҫтарӑннӑ. Поэтӑн пурнӑҫӗ шӑп та лӑп 100 ҫул каялла Украинӑри Остёр хули ҫывӑхӗнчи Старогордка ялӗнче татӑлнӑ.
Поэтӑн тӑван тӑрӑхне паян чӑваш халӑх поэчӗ — Ҫеҫпӗл Мишши фончӗ директорӗ Валери Туркай; Светлана Асамат поэт тата юрӑҫ; чӑваш поэтесси, драматургӗ, тӑлмачӑ Раиса Сарпи; Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн заведующийӗ Антонина Андреева; Алексей Енейкин тележурналист; Олег Цыпленков кинематографист тата Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗн правленийӗн председателӗ Улькка Эльмен пуҫтарӑннӑ. Унсӑр пуҫне «Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем» офицерсен юлташлӑхӗн хастарӗсем Владимир Андреев подполковник тата Вячеслав Ильин полковник ҫитнӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шӑмӑршӑра Атӑлҫи Пӑлхар патшине Катрака халалланӑ палӑк лартнӑ. Унӑн авторӗ - Николай Кондрашкин скульптор.
Катрак - Аслӑ Пӑлхар ханӗн Кубратӑн пилӗк ывӑлӗнчен пӗри. Вӑл ашшӗ вилсен хӑйӗн ҫыннисемпе Хӗвелтухӑҫ еннелле кайнӑ, Атӑлҫи Пӑлхарӗ ятлӑ патшалӑх йӗркелесе янӑ. Ку патшалӑх 10-13-мӗш ӗмӗрсенче пулнӑ
+11.3 °C