Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр (ку ӗҫе тахҫантанпах тӑвайманччӗ-ха...). Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Вырӑссен паллӑ тӗпчевҫин Ключевскин историне вуланӑ чухне час-часах пӗрре «боляр», тепре «бояр» тенине курма пулать. Славянсен тӗн чӗлхин (церковнославянский) палӑкӗ шутланакан упранса юлнӑ хайлавсенче ытларах «боляр» тенине куратпӑр. Балкан ҫинчи пӑлхарсем патӗнчен килнӗ хайлавсенче болер тени тӗл пулать. Енчен те янӑракан хупӑ сасӑ вырӑннӗ янӑраманни каласан... полер пулса тӑрать. Ирӗксӗрех пуҫра шухӑш ҫуралать, авалхи чӑваш-пӑлхарсен чӗлхинче пӳлер пекрех илтӗнмен-ши ҫакӑ? Пӳ тахҫан ҫар, ҫарҫыннине пӗлтерекен сыпӑк пулнӑ пуль. Ӗмпӳ, ҫӗрпӳ — аслӑ ҫарҫынни, ҫӗр ҫарҫыннин пуҫлӑхӗ; ер, ар — арҫын. Пӳлер — ҫарҫынни арҫын, хан ҫумӗнче тӑракан ар. Ку сӑмаха тӑваннисем — кӗрнекер, нукер...
Хушса калани. Ман шухӑшпа Пӳлере ҫар ҫынни должноҫӗпе ҫыхӑнтарни тӗрӗсех мар.
Чӑваш чӗлхин «Хавал» клубӗн ҫуллахи уйлӑхне кӑҫал та йӗркелеме палӑртнӑ. Ӑна 12-мӗш ҫул ӗнтӗ пухаҫҫӗ. Уйлӑх Етӗрне районӗнчи «Сурские зори» кану базинче ӗҫлӗ.
Унта хутшӑнакансен кӑштах тӑкакланма тивӗ: пурӑннишӗн, апат-ҫимӗҫшӗн, чӗлхе урокӗсемшӗн. Шкул ачисене, студентсене тата пенсионерсене 20 процент йӳнӗрех тӳлеттерӗҫ, шкул ҫулне ҫитмен шӑпӑрлансемшӗн тӑкакланма тивмӗ.
Уйлӑх ыйтӑвӗсемпе ҫыхӑннӑ ыйтусене Алпарух (Александр) Блиновпа (унӑн телефон номерӗ — +79023285051, «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи страници кунта https://vk.com/alparuh, телеграмм-канал та пур https://t.me/alparuh), Мускаврисен Павел Нягинпа (телефон номерӗ — +79530158189, «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи страници кунта https://vk.com/el4ek) ҫыхӑнма пулать.
Чӑваш Енри пачӑшкӑсем республикӑра пурӑнакан титуллӑ нацин чӗлхине вӗренме шухӑш тытнӑ.
«Шупашкар тата Чӑван Ен митрополийӗн пачӑшкисем чӑваш чӗлхине вӗренни ҫинчен пӗлтернӗччӗ сире. Халӗ вӗренӗвӗн 2-мӗш тапхӑрӗ пуҫланчӗ. Ӑнӑҫу сунар», — тесе хыпарланӑ Шупашкарти 40-мӗш шкулта чӑваш чӗлхине вӗрентекен Александр Степанов «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи хӑйӗн страницинче.
Чӑваш Енӗн Наци телерадиокомпанийӗ кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 4 пачӑшкӑ чӑвашла вӗренме шухӑш тытнӑ. Ют регионтан пирӗн республикӑна куҫса килнӗ пачӑшкӑсем чӑваш культурипе, историйӗпе, йӑли-йӗркипе те паллашаҫҫӗ. Икӗ уйӑхлӑх курса хутшӑнакансене Чӑваш Ен тата Шупашкар митрополичӗ Савватий пилленӗ.
Пӗлтӗр Чӑваш тӗррин шкулӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. Нумаях пулмасть унтан иккӗмӗш ӑстрӑм вӗренсе тухнӑ.
Ҫак шкула тӗрлеме вӗренес тесе ҫӳренӗ ӑстасем 3 уйӑхра ӑсталӑх класӗсене хутшӑннӑ, лекцисем итленӗ, килти ӗҫсене пурнӑҫланӑ. Нина Михеева ку шкулта хӑйӗн ӗмӗтне пурнӑҫланӑ. Унӑн хӗр ӳсет, ӑна часах качча памалла. Ҫавӑнпа Нина Михеева тупра - ал шӑлли - хатӗрлеме ӗмӗтленнӗ. Ав ӑна халӗ хӑйех тӗрленӗ.
Шкулта тӗрлӗ професси ҫыннисем ӑсталӑхне туптанӑ: музей ӗҫченӗ, вӗрентекен, дизайнер... Хальхинче вӗренсе тухакансене сертификат кӑна мар, хушма пӗлӳ пулнине кӑтартакан удостоверени те панӑ. Ку таранччен шкултан 30 ытла ӑста вӗренсе тухнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Чӑваш тӗррин музейӗнче Галина Изратован «Недопетая песня» (чӑв. «Юрласа пӗтереймен юрӑ) куравӗ уҫӑлӗ.
Автор хӑйӗн ӗҫӗсене тӗрлӗ материалтан хатӗрленӗ. Вӗсем чӑваш аваллӑхне тӗпе хурса тунӑ нумай фигурӑллӑ композицисем пулса тухнӑ.
Экспозицире чӑваш халӑхӗн теми тӗп вырӑн йышӑнӗ. Тӑмран, пир-авӑртан хатӗрленӗ наци пуканисем, ҫӑмран йӑваласа тунӑ килти выльӑх-чӗрлӗх, чӑваш ялӗн пурнӑҫне сӑнлани — пурте пулӗҫ унта. Масмаксемпе сурпансем таранах.
Курава художник ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Ӳнерҫӗ, шел те, ҫав куна пурӑнса ҫитеймен.
Курав 16 сехетре уҫӑлӗ.
Хӗрлӗ Чутайри «Солнышко» (чӑв. Хӗвелӗш) ача пахчинче Ача-пӑча Фольклориадин фестивальне ирттернӗ. Ӑна Раҫҫейре кӑҫал халӑхсен культура эткерлӗхӗн ҫулталӑкне ирттернӗ май йӗркеленӗ. Сӑмах май, ҫӗртмен 23-мӗшпе 27-мӗшӗсенче Шупашкарта I Ача-пӑча Фольклориади иртӗ — районти мероприятие унта хатӗрленсе ирттернӗ те.
Ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем илемлӗ тумсемпе ташланӑ, вӑйӑ картине тӑнӑ, юрӑсем шӑрантарнӑ. Воспитательсем те чӑваш тумӗсем тӑхӑнса хутшӑннӑ. Фестивальте тӗрлӗ номинацисем пулнӑ: халӑх юрри, халӑх ташши, халӑх кӗвӗ инструменчӗсем, чӑваш халӑх вӑййисем.
Хӗрлӗ Чутай районӗн официаллӑ сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх фестиваль пурин кӑмӑлне те кайнӑ: ачасем те унта хавассӑн хутшӑннӑ, воспитательсем те пӗтӗм чунне парса ӗҫленӗ.
«Ҫавал» эстрадӑпа фольклор ансамблӗ Питӗрти фестивале хутшӑннӑ.
Асӑннӑ хулара юлашки ҫулсенче вӗҫӗмех «Добровидение» халӑх юррисен фестивалне йӗркелеҫҫӗ.
«Буревестник» социаллӑ культура центрӗн сцени ҫине тухнӑ чӑвашщ ансамбльне куракансем кӑмӑлласа йышӑннӑ. Халӑх юррисене хальхи майлӑ илемлетсе юрлани те Питӗрти куракансене килӗшнӗ.
Чӑвашсен концерчӗ пӗр сехет ҫурӑ таран тӑсӑлнӑ. Халӑх вӗсен кашни номерне ӑшшӑн йышӑннӑ, тӑвӑллӑн алӑ ҫупса хавхалантарнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, 10 сехетре, Шупашкарти ача-пӑчан ӳнер 1-мӗш шкулӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Гармонь-душа моя» (чӑв. Хуткупӑсӑм, чунӑм манӑн) VIII конкурс пуҫланӗ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне ҫӗршывӑн 26 субъектӗнчи ӑстасем хутшӑнӗҫ. Ҫав шутра — Ямал-Ненецк, Ханты-Манси автономи округӗнчен, Тӗмен, Челябинск, Томск, Сарту, Рязань, Омск, Оренбург, Чулхула, Кострома, Иркутск, Иваново, Вологда, Архангельск облаҫӗсенчен, Пермь тата Красноярск крайӗнчен, Пушкӑртстанран, Мускавпа Питӗр хулисенчен.
Чулхула облаҫӗнчи, Тутарстанри, Удмурт Республикинчи, Мари Элти тата Чӑваш Енри 140 хуткупӑсҫӑ куҫӑн майпа ӑмӑртӗ, ыттисене куҫӑн майпа хаклӗҫ.
Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ Чӗмпӗрти Акатуя тата унта иртекен Халӑхсен туслӑхӗн кунӗпе саламлама концертпа тухса кайӗ. Уяв ыран, ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, «Винновская роща» культурӑпа кану паркӗнче иртӗ. Акатуй 11 сехетре пуҫланӗ.
Уява Тутарстанри, Оренбург, Чӗмпӗр тата Самар облаҫӗсенчи коллективсем хутшӑнӗҫ.
Чӗмпӗрсем чӑваш Акатуйне кӑҫалхипе 32-мӗш хут пуҫтарӑнаҫҫӗ. Кӑҫалхи ҫав уяв «Чӗмпӗрти учительсен чӑваш шкулӗ. Иван Яковлев хваттерӗ» музей территорийӗнче чӑваш ҫырулӑхӗн палӑкне уҫнипе пӗр килӗ.
Чӑваш Ен наци телерадиокомпанийӗн ӗҫченне «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ят панӑ. Ку хисепе НТРКн радиовещанийӗн аслӑ редакторӗ Алина Герасимова тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енӗн телерадиокомпанине ӗҫлеме вырнаҫиччен Алина Герасимова ача-пӑча хаҫатӗнче ӗҫленӗччӗ.
Вӑл 1973 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1995 ҫулта Шупашкарти И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
+11.3 °C