Истори страницине уҫсан...
Чӗмпӗр кӗпернин Пӑва уесӗнчи ялсенче шкулсем уҫас, вӗсене учительсемпе тивӗҫтерес ӗҫре И.Я.Яковлева халӑх училищисен инспекторӗ, каярахпа директорӗ пулнӑ И.Н.Ульянов пысӑк пулӑшу панӑ. Илья Николаевича ҫак ӗҫе шаниччен пуҫламӑш училищӗсенчи лару-тӑру питӗ кӑткӑс пулнӑ, ачасене ӑнсӑртран тупӑннӑ ҫынсем вӗренткеленӗ тӗслӗхсем те паллӑ. Вӗсен ятарлӑ педагогика пӗлӗвӗ те пулман.
И.Н.Ульянов, инспектор тӗрӗслевӗпе кӗпӗрнери ялсене тухса ҫӳренӗ чух, ҫак ҫитменлӗхсене тӳрех асӑрханнӑ.
1871 ҫулхи декабрӗн 20-мӗшӗнче И.Н.Ульянов хыҫлӑ ҫула кӳлнӗ икӗ лашапа (ывӑннӑ лашасене Упи вулӑсне кӗрсе ҫӗннисемпе улӑштарнӑ — авт.) Чиркӳллӗ Шӑмӑршӑ ялне пырса ҫитет. Кунти шкулта ӑна пӑшӑрхантараканни тата тарӑхтараканни пайтах тупӑннӑ. Инспектор хӑйӗн ӗҫ хутӗнче ҫапла ҫырнӑ: «Шӑмӑршӑ шкулӗнче ҫар училищине пӗтернӗ Теплов учитель ӗҫне туса пырать. Унӑн «вӗрентӗвӗ» ҫапларах пулса пырать: кашни вӗренекен ал айӗнче мӗнле кӗнеке пур, ҫавна вулать; ҫавна пулах пӗри — Евангели вулать, тепри — «Мирской вестник» журналти сыр тума вӗрентекен статьяна шӗкӗлчет, виҫҫӗмӗшӗ — Галахов хрестоматине алла тытнӑ, хӑшӗсем вара Максимовӑн «Край крещенского света» кӗнекипе е виҫӗ пӗр тӑван ҫинчен хывнӑ юмахпа палашаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин Вӗрентӳ институтӗнче «шкул ачисене хӑйсем пухнӑ пӗлӗвӗпе пурнӑҫра усӑ курма вӗрентес ӗҫре креативлӑ шухӑшлава аталантарасси пысӑк вырӑн йышӑнать» тесе шухӑшлаҫҫӗ. Креативлӑ шухӑшлава мӗнле тата мӗн тӗллевпе аталантармалла? Креативлӑ шухӑшлав чӑваш чӗлхине упраса хӑварма тата аталантарма пулӑшма пултарать-и? Ҫак ыйтусем тавра калаҫма чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен меслетлӗх пӗрлешӗвӗсен ертӳҫисемпе хастар пайташӗсем чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Вӗренӳ институтне митап сессие пуҫтарӑннӑ.
Митап сессире вӗрентекенсем креативлӑ шухӑшлакансемпе тӗл пулнӑ. Сӑмахран. паллӑ чӑваш блогерӗ, «Контактра» тетелте «Чӑваш ТВ» блога ертсе пыракан Константин Доброхотов тухса калаҫнӑ, чӑвашлӑха Интернет уҫлӑхне кӑларас, ҫамрӑксен креативлӑхне аталантарас вӑрттӑнлӑхсене уҫса панӑ.
Чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Трак енри шкулсенче вӗренекенсем (пурӗ 39 ача) чӑваш чӗлхипе тата литературипе регион олимпиадине хутшӑннӑ. Ку хыпара Зинаида Михайлова «Контактра» пӗлтернӗ.
«Паллах, ыйтусене тӗрӗс хуравлама тӑван чӗлхепе литературӑна лайӑх пӗлни, юлашки ыйтура палӑртнӑ темӑна уҫса пама кашниех хӑйӗн шухӑш ҫӑмхине сӳтсе пырса сочинени ҫырса пама пултарни питӗ кирлӗ. Чӑваш чӗлхине юратса вӗренекен ачасем олимпиада ӗҫӗсене тӑрӑшса пурнӑҫлани, ытларах балл пухса ҫӗнтерӳҫӗ ята илни савӑнтарать», — хыпарланӑ Зинаида Михайлова.
Чӑваш Енре анимаципе анимаци киновӗ анлӑ сарӑлса пырать. Шупашкарти ӳнер училищинче (техникумӗнче), акӑ, ҫамрӑксене «анимаци» специальноҫа вӗрентеҫҫӗ.
Пӗр-пӗринпе килӗштерсе ӗҫлес тата пӗр-пӗрин опычӗпе паллашас тӗллевпе Шупашкарти ӳнер училищин преподавателӗсем С.А. Герасимов ячӗллӗ Пӗтӗм Раҫҫейри кинематографи институтне ҫитсе курнӑ. Чӑваш Ен делегацине директорӗн наукӑпа методика ӗҫӗ енӗпе тӑрӑшакан заместителӗ Ксения Егорова, Виталий Павлов тата Александра Емельянова преподавательсемпе ӑшшӑн кӗтсе илнӗ, анимаципе мультимедиа факультечӗпе паллаштарнӑ тата ытти кӑсӑклӑ япаласем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чӑваш Енри шкул ачисем «Пысӑк тӑхтав» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса хутшӑннӑ. Финала пирӗн регионтан 17 ача кайнӑ.
Конкурсра пӗтӗмпе 11-мӗш класра вӗренекен 300 ҫамрӑк ҫӗнтернӗ. Вӗсем 1-ер миллион тенкӗ илӗҫ. Ку укҫапа вӗреннӗшӗн тӳлеме пултараҫҫӗ. Аслӑ шкула кӗнӗ чухне хушма балл илме те май пур.
Тепӗр 300 ҫӗнтерӳҫи – 9-10-мӗш класра ӑс пухакансем. Вӗсем 200-шер пин тенке тивӗҫнӗ. Ку укҫана вӗреннӗ ҫӗре яма юрать, ҫавӑн пекех хӑйсене аталантарма май пур.
Пирӗн ентшсенчен ҫаксем ҫӗнтернӗ: Шупашкарти 65-мӗш шкулти Кристина Степанова, Вӑрмар районӗнчи Кӗлкеш шкулӗнчи Галина Сидорова, Шупашкарти 2-мӗш лицейри Кристина Тапинова, Шупашкарти 5-мӗш гимназири Екатерина Аврамова.
Шупашкар хулинчи педагогсене тата шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсенче ӗҫлекенсене «Выдающиеся земляки: они прославили Чувашский край» (чӑв. Паллӑ ентешсем: вӗсем Чӑваш Ене мухтава кӑларнӑ) проектсен конкурсне хутшӑнма сӗнеҫҫӗ. Кун пирки хулари Вӗрентӳ управленийӗ пӗлтернӗ.
Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалланӑ конкурс юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пуҫланнӑ, раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ӑна виҫӗ тапхӑрпа ирттерӗҫ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ «Чи пӗлтерӗшли ҫинчен калаҫатпӑр» проекта пурнӑҫласа класс сехечӗсен валли чӑвашла сценарийӗсене малалла хатӗрлет.
Хальхинче унта 1-2 классенче ирттермелли «Атом ледоколӗсен флочӗ. Ҫурҫӗр тинӗс флочӗн аталанӑвӗ» темӑпа чӑвашла материал хатӗрленӗ.
Институтра пӗлтернӗ тӑрӑх, класс тулашӗнче ирттермелли заняти тӗллевӗ — кӗҫӗн класс ачисене Раҫҫей Арктикин уйрӑмлӑхӗсемпе тата Ҫурҫӗр тинӗс ҫулӗпе паллаштарасси, ҫӗршывӑмӑрпа тата ун ҫыннисемпе мухтанма хӑнӑхтарасси.
Патӑрьелти, Вӑрнарти, Сӗнтӗрвӑрринчи, Ҫӗрпӳри тата Етӗрнери аграри техникумӗсене пӗрлештересшӗн. Ҫапла йышӑну тунӑ ЧР Элтеперӗ Олег Николаев.
Вӗсем пӗр учреждени пулӗҫ, тӗп офисӗ Шупашкарта вырнаҫӗ. Ӗнер вӗренӳ тата ял хуҫалӑх министрӗсем вӑтам професси пӗлӗвӗ паракан учрежденисен директорӗсемпе тӗл пулнӑ. Шӑпах ҫавӑнта Сергей Артамонов вице-премьер аграри техникумӗсене пӗрлештересси пирки пӗлтернӗ. Вӗсен ҫумне «Нива» вӗренӳ центрне те хушӗҫ.
Республикӑн тӗп хулинче пурӑнакан пӗр хӗрача шкула ҫӳреме пӑрахнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӑн специалисчӗсем ҫемьере темиҫе хутчен те пулнӑ. Хӗр шутне кӗнӗ ачапа темиҫе хутчен те калаҫнӑ, ашшӗпе те сӑмахланӑ, анчах усси пулман.
Комплекслӑ центрӑн специалисчӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫемьере хальхинче «Полици тата ачасем» акци ирттернӗ май кайнӑ. Йышра ҫул ҫитменнисемпе тата ашшӗ-амӑшӗпе ӗҫлекен тӗрлӗ специалист пулнӑ.
Маларах асӑннӑ ача пӗчӗк чухнех амӑшӗсӗр тӑрса юлнӑ, вӑл ашшӗпе пурӑннӑ. Анчах юлашки ҫулсенче арҫын воспитани енӗпе ҫителӗксӗр вӑй хунӑ – пике уроксене сиктерме пуҫланӑ. Нумаях пулмасть ӑна хулари Социаллӑ реабилтаци центрне вырнаҫтарнӑ.
Шупашкарти 4-мӗш гимнази тата 39-мӗш шкул валли директор тупайман. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин телеграм-каналӗнче хыпарланӑ.
Ҫавна май конкурс малалла пырать. Унччен гимназие 6-мӗш шкул филиалӗ тӑвасшӑн пулнӑ. «Ҫыхӑнура» портал пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса унӑн директорӗ хутшӑннӑ.
Халӗ Денис Спирин 4-мӗш гимназин статусне улӑштарасшӑн маррине пӗлтернӗ.
+12.5 °C