«Район центрӗсенчи пӗлӳ ҫурчӗсенче кӑна мар, ялсенче те халӗ вырӑс чӗлхи кӑна илтӗнсе тӑрать. Пӗчӗк ялсенчи шкулсене хупнипе ачасене автобуспа район центрӗсенчи вӗрентӳ заведенийӗсене илсе ҫӳреҫҫӗ. Унта вара халӑх ытларах вырӑсла калаҫать. », — ҫакӑн пек йӗркесем пур Роза Власова журналистӑн пӗр статйинче.
Чӑн та, питӗ тӗрӗс ыйту хускатнӑ автор «Хыпар» хаҫатра. Анчах эпӗ ялсенче вырӑсла калаҫнине унти ачасем район центрӗсенче вӗреннипе сӑлтавламан пулӑттӑм. Хамӑн тӑван тӑрӑхӑмрах, ав, чӑваш шкулӗнче вӗренекен ачисенех хӑшӗсем кипкеренех вырӑсла калаҫтарма тӑрӑшаҫҫӗ.
Эпӗ вара, хамӑн айван пуҫӑмпа, ашшӗ-амӑшӗ: «Хам та ытти чӗлхене хӑй вӑхӑтӗнче вӗренеймерӗм. Ачамсем те хам пекех тӑнсӑр пуль, ик чӗлхене: чӑвашла тата вырӑсла, ниепле те ӑша хываймӗҫ», — тесе пӑшӑрханнӑран тӑван чӗлхепе пуплеттерме шикленеҫҫӗ пулӗ тесе те хушӑран шухӑшлатӑп. Шкулта ачасен акӑлчан чӗлхи те вӗренмелле-ҫке. Хӑйсен тӗпренчӗкӗсен ӑс-тӑнне шанманнипе ашшӗ-амӑшӗ тӑван чӗлхерен пистерет пек туйӑнать.
Тӗрӗссипе вара, пӗлӗшӗмсем тӑрӑх сӑнатӑп та, тӑван чӗлхене ыррӑн пӗлекен ҫын ют чӗлхене те ҫӑмӑллӑнах ӑша хываять.
Кӑрлач уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Шупашкарта пӗр водитель ҫул урлӑ каҫакан ачана ирттерсе яман. Пӑтӑрмах видеокамера ҫине лекнӗ.
9 ҫулти хӗрача Хусанкай урамӗнче, ҫуран ҫӳрекенсем каҫса ҫӳремелли, анчах светофор ҫук вырӑнта, ҫул урлӑ каҫма тӑнӑ. Ун ҫине «AudiА4» автомобиль пырса кӗнӗ. Водитель ачана пулӑшма та, тухтӑрсемпе патшалӑх автоинспекцийӗн ӗҫченӗсене чӗнсе илме те шухӑшламан.
Инкек хыҫҫӑн хӗрача пульницӑна кайнӑ. Турра шӗкӗр, ача суранланса пӗтмен.
Ҫул-йӗр правилине пӑхӑнман водитель 23 ҫулти каччӑ пулнине тупса палӑртнӑ. Ӑна административлӑ майпа иртнӗ ҫул 5 хутчен явап тыттарнӑ, чылай чухне – хӑвӑртлӑха ӳстернӗшӗн.
Шупашкарти шкулсенчен вӗренекенсемпе вӗрентекенсене паян та эвакуациленӗ. Паян та — 20 ытла шкултан. Ачасемпе учительсене урамра шӑнса тӑрасран ҫывӑхри учрежденисене илсе кайнӑ. Вырӑна полици ӗҫченӗсемпе васкавлӑ службӑсем пырса ҫитнӗ. Яваплисем тӗрӗслесе пӗтернӗ хыҫҫӑн ачасем парта хушшине ларнӑ.
Аса илтерер: ӗнер Шупашкарти 24 шкула эвакуацилеме тивнӗ. Йӑлтах – мина хунӑ тесе пӗлтернине пула. Анонимлӑ хыпарсем электронлӑ почтӑна килнӗ. 24 шкулти ачасене ирхине урама кӑларнӑ. Вӗсем тӳрех йӗрке хуралҫисене чӗннӗ.
Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кӑҫал тухӑҫ лайӑх пуласса юмӑҫ ярса пӗлнӗ. Кун пирки Телеграмри «Пуринче малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта хыпарланӑ. Тухӑҫ епле пуласси пирки вара шарламан.
Масляногорскри шкулта чӑваш чӗлхи урокӗнче Надежда Фидикова педагог ачасене йӑла-йӗркепе паллаштарнӑ иккен. Ҫав шутра вӑл юмӑҫ пӑхни ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Каласа ҫеҫ мар, хӑйсем те юмӑҫ ярса пӑхнӑ. Ачасем юмӑҫ пӑхнӑ май пучах ҫыххинчен чи вӑрӑммисене туртса кӑларнӑ-мӗн.
Паян Шупашкарти 24 шкула эвакуацилеме тивнӗ. Йӑлтах – мина хунӑ тесе пӗлтернине пула.
Анонимлӑ хыпарсем электронлӑ почтӑна килнӗ. 24 шкулти ачасене паян ирхине урама кӑларнӑ. Мина хунӑ тесе ЧР Вӗренӳ министерствин электронлӑ почтине те хыпар килнӗ. Вӗсем тӳрех йӗрке хуралҫисене чӗннӗ.
Телее, оперативлӑ службӑсем нимӗнле мина та тупман. 11 сехет ҫурӑ валли пӗтӗм шкулта уроксем малалла пынӑ.
Тӑван чӗлхесен пӗтӗм тӗнчери кунӗ умӗн Чӑваш Енри халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ «Мой язык — мой народ» (чӑв. Ман чӗлхе — ман халӑх) ача-пӑчан республикӑри конкурсне ирттерет.
Унта 8-14 ҫулсенчи ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Вӗсен тӑван чӗлхепе ҫырнӑ сӑвва илемлӗ вуламалла, ҫав видеоролика (унӑн тӑршшӗ 1-2 минут пулмалла) Чӑваш Енри халӑхсен туслӑхӗн ҫуртне ярса памалла. Сӑвва вуланӑ чух наци тумне тӑхӑнма сӗнеҫҫӗ. Ҫук пулсан та тем мар.
Конкурс нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче вӗҫленӗ, 21-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртӗҫ.
Раҫҫей Инкеклӗ лару-тӑру министерстви ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен «Ҫӑлавҫӑ – паттӑрсен ӗҫӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Ӑна Раҫҫейри ҫӑлавҫӑсен кунне халалланӑ. Ку уява раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ.
Конкурса тӗрлӗ регионти 266 ӗҫ ҫитнӗ. Вӗсене жюри икӗ ушкӑна пайласа хакланӑ: 7-14 ҫулсенчисем тата 15-18 ҫулсенчисем. Иккӗмӗш ушкӑнра пирӗн ентеш пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл – Дмитрий Никитин, Кӳкеҫри лицейра 8-мӗш класра вӗренет.
Димӑна ведомство дипломпа чыслӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче каҫхине "Шупашкар - Сӑр" автоҫул ҫинче хӗрарӑм-водителӗн машинин аккумуляторӗ пӗтнӗ те транспорт чарӑнса ларнӑ. Хӗрарӑм ача кӗтет, салонра пассажирсем те пулнӑ. Ҫав йышра - ача та.
Юрать, водитель телейне ҫывӑхра ҫул-йӗр патрулӗн ӗҫченӗсем пулнӑ. Вӗсем эвакуатор киличчен хӗрарӑмӑн машинине ӑшӑтма пулӑшнӑ, пассажирсене шӑнса хытасран хӑтарнӑ.
"Тӗлӗнтермӗш, урӑхла калама ҫук", - ҫапла палӑртнӑ ШӖМ.
Кӑҫалтан республикӑри ача ҫурчӗсенче воспитани илекен ачасен хӑйсен тӗллӗн тӑкакламалли укҫа-тенкӗ пулӗ. Ку пуҫарӑва ЧР Министрсен Кабинечӗ ырланӑ.
Хальхи вӑхӑтра ача ҫурчеӗсенче 72 шӑпӑрлан пурӑнать. Ку уйӑхран пуҫласа унти ачасем финанс пӗлӗвӗ енӗпе ӑсталӑхне туптама пуҫлӗҫ. Ку вӗсене алӑра укҫа-тенкӗ тытма вӗрентӗ.
Кӑҫалтан ача ҫурчӗсенчи шӑпӑрлансене алла мӗн чухлӗ укҫа парассине пӗлтермен.
Чӑваш кӗнеке издательствинче кӗҫӗн классенче вӗренекенсем валли «Литература вулавӗ» кӗнеке кун ҫути кӑтартнӑ.
Республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх,
4-мӗш класс валли кӑларнӑ вӗренӳ кӗнекине В.И. Игнатьева, Н.Н. Чернова тата Л.В. Николаева авторсем хатӗрленӗ.
Кӗнекене пултарулӑх ӗҫӗсем, илӗртӳллӗ тӗрлӗ хӑнӑхтару кӗртнӗ.
Маларах асӑннӑ министерствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, «литература вулавне пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӗренӳ организацийӗсене усӑ курма ҫӗнӗ вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн хатӗрленӗ».
+19.3 °C