Пӗр талӑкра ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакансене 469 пин тенкӗлӗх улталанӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтерет.
Шупашкарта пурӑнакан 46 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл банк ӗҫченӗ имӗш. Хайхискер хӗрарӑмӑн карточки ҫинчен такам укҫа сӑптӑрма хӑтланни пирки пӗлтернӗ. Лешӗн унта 1 пин тенкӗ кӑна-мӗн. Калаҫнӑ май ултавҫӑ тепӗр счет пирки те пӗлнӗ – унта вара 500 пин тенке яхӑн выртать. Хайхискер хӗрарӑма «вӑхӑтлӑх» счет ҫине 318 пин тенкӗ куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Укҫа куҫнӑ кӑна – «банк ӗҫченӗн» шӑрши-марши ҫухалнӑ. Хӗрарӑм хуйхи пирки полицие пӗлтернӗ.
Канашра пурӑнакан 30-ти хӗрарӑм та шӑнман пӑр ҫине ларса юлнӑ. Вӑл та телефонпа «банк ӗҫченӗпе» калаҫнине ӗненнӗ. Канаш хӗрарӑмӗ ултавҫа 151 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Шупашкарта тепӗр фонтан тума палӑртнӑ. Вӑл унччен «Ҫеҫпӗл» кинотеатр пулнӑ ҫурт умӗнче пулӗ. Халӗ унта Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ вырнаҫнӑ.
Фонтан унта унччен те пулнӑ-ха, халӗ вара ӑна ҫӗнетесшӗн. Ҫамрӑксен театрӗн директорӗ Елена Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, театр умӗнче Кадет корпусӗ умӗнчи пекех илемлӗ хальхи йышши светодиодлӑ фонтан пулӗ.
Аса илтерер: Ҫамрӑксен театрӗ ку ҫурта 2016 ҫулта куҫнӑ. Пӗлтӗр «Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн унта тӗплӗ юсав ирттернӗ. Халӗ вара театр умӗнчи лапама хӑтлӑлатмалла тата илемлетмелле. Кун валли 10 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансен ача ҫуратма тӑрать. Вӗсем ҫӗршывра паракан амӑш укҫине ҫеҫ мар, республикӑра уйӑраканнине те илейреҫҫӗ. Вӑл укҫана ҫемьере виҫҫӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ача ҫуралсан параҫҫӗ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухрӗ. Унта вӑл хускатнӑ самантсенчен пӗри ачаллӑ ҫемьесемпе ҫыхӑннӑччӗ. Михаил Васильевич ачаллӑ ҫемьесене малашне республикӑн амӑш (ҫемье) капиталне хальхи пек 100 пин тенкӗ мар, 150 пин тенкӗ пама йышӑннине пӗлтерчӗ.
Аса илтерер: амӑшӗн капиталне Раҫҫейре 2007 ҫултанпа параҫҫӗ. 2015 ҫултанпа вӑл 453 026 тенкӗпе танлашать, мӗншӗн тесен унӑн виҫи тӑватӑ ҫул ӳсмен. Амӑшӗн капиталӗпе ҫурт-йӗре лайӑхлатма, ача вӗреннӗшӗн тӳлеме е амӑшӗн пенсине пысӑклатма пулать.
Чӑваш Енре пурӑнакан 9 уйӑхри ачана хаклӑ йышши эмел кирлӗ пулнӑ. Медицина комиссийӗ вӑл чирлӗ пулнине, унӑн пурнӑҫне тытса пыма эмел кирлине палӑртнӑ. Анчах ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине пула вӑл ҫак эмеле, спинраза ятлӑскере, тивӗҫмен.
Прокуратура айккинче юлман, ача правине хӳтӗленӗ. Кун хыҫҫӑн министерство ача валли эмел туяннӑ. Вӑл йӳнех тӑмасть: 23 миллион тенкӗ.
Прокуратура ачана ҫак эмелпе вӑхӑтра тивӗҫтерменнине тупса палӑртнӑ, ку вара унӑн пурнӑҫӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратать. Прокуратура министерство тӗлӗшпе эмеле пӗр тӑхтамасӑр туянмаллине палӑртса представлени ҫырнӑ. Министерство кун хыҫҫӑн 23 миллион ытла тенкӗ тӑракан препарата туяннӑ.
Шупашкарта пурӑнакан арҫын ултавҫӑсен аллине лексе пысӑк укҫа ҫухатнӑ. Вӑл кун пирки полицие пӗлтернӗ.
36 ҫулти арҫын каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, ун патне палламан арҫын шӑнкаравланӑ та фонд пасарӗнче укҫа ӗҫлесе илме сӗннӗ. Хайхискер шанчӑка кӗмешкӗн Шупашкар арҫыннин телефон номерӗ ҫине 3 пин тенкӗ куҫарнӑ.
Арҫын фейк-сайтра регистрациленнӗ те кӑтартнӑ счет ҫине тӗрлӗ сумма кӑтартма тытӑннӑ. Пӗтӗмпе вӑл 333 пин тенкӗ куҫарнӑ, харпӑр кабинет урлӑ укҫа сумми мӗнле ӳснине сӑнанӑ. Ӑнсӑртран сайт хупӑннӑ. Кун хыҫҫӑн палламан ҫын та ҫыхӑнӑва тухма пӑрахнӑ.
Кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче ЧР правительствин председателӗ Иван Моторин шкул тата ача-пӑча ҫурчӗсен ертӳҫисене ҫӗнӗ шкул автобусӗсен уҫҫисене тыттарнӑ. Республикӑна пӗтӗмпе 15 транспорт илсе ҫитернӗ.
Ҫӗнӗ автобуссем кивелнисене улӑштарӗҫ. 15 транспорта республикӑри 11 района парӗҫ.
Ҫӗнӗ автобуссем хӑтлӑ: ГЛОНАСС, тахограф, хӑвӑртлӑха тытса пыракан тата навигаци приборӗсем пур. Кашни ларкӑч ҫине хӑрушсарлӑх пиҫҫиххине ҫирӗплетнӗ.
Палӑртмалла: кӑҫал шкул автобусӗсем туянмашкӑн республика хыснинчен 16 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ял ипотекипе усӑ курма пулать. Кредита ҫулталӑкне 0,1-3 процентпа илме май пур. Ӑна 21-64 ҫулти ҫынсене параҫҫӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ ипотекӑна хваттер, ҫурт туянма илме параҫҫӗ. Паллах, куҫман пурлӑха ял-салара илмелле. Ял-саласӑр пуҫне ҫак шута 30 пин ҫынран сахалрах пурӑнакан пӗчӗк хуласем кӗреҫҫӗ. Чӑваш Енре те унашкаллисем пур: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Етӗрне.
Ипотека илсе ҫурт хӑпартас тесен подряд организацийӗпе килӗшӳ тумалла, ӗҫе пурнӑҫламалли срок – 24 уйӑхран ытларах мар.
Ҫӑмаллӑхлӑ ипотекӑна 25 ҫул таран параҫҫӗ, чи пысӑк сумма – 3 миллион тенкӗ.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсем хӑйсен продукцине 37 ҫӗршыва ӑсатаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтереҫҫӗ.
2019 ҫулта пирӗн тӑрӑхри продукцие аграрисем ют ҫӗршыва 25,6 миллион долларлӑх сутнӑ. Ку вӑл планпа палӑртнинчен 4,9 процент нумайрах. Экспорт калӑпӑшӗ пӗлтӗр 2018 ҫулхинчен 8 процент ӳснӗ.
Агроэкспортӑн тытӑмӗнче 80 проценчӗ тарӑннӑн тирпейленӗ продукци: кондитер изделийӗсем, соус, кетчуп, горчица, сӑра, хӑмла. 20 проценчӗ — чӗртавар: вика, пӑрҫа, йӗтӗн, сар пӑрӑҫ, ыраш, урпа тата ытти те.
Пирӗн республикӑри аграрисем экспорт калӑпӑшне 2024 ҫул тӗлне 46 миллион доллара ҫитересшӗн. 2014 ҫулхипе танлаштарсан агроэкспорт калӑпӑшӗ 2018 ҫулта 3,2 хут ӳснӗ.
Улатӑр районӗнче пурӑнакансем заповедникра пулӑ тытнӑ. Ҫавӑн пирки пакунлисене систерекен пулнӑ.
Тӑватӑ арҫын тӗлӗшпе халӗ тӗрӗслев пырать. Вӗсен тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарас хӑрушлӑх та пур. РФ Пуҫиле кодексӗн 259-мӗш статйи вара кӑра. Вӑл статья 300 пин тенкӗрен пуҫласа 500 пин тенкӗ таран штрафлама, е 480 сехет таран ӗҫлеттерме, е юсанмалла 2 ҫул таран ӗҫлеттерме е ҫавӑн чухлӗ вӑхӑта ирӗкрен хӑтарма ирӗк парать.
Пулӑҫсенчен йӗрке хуралҫисем виҫӗ сӑскӑ туртса илнӗ. Ҫав хатӗрпе Улатӑр арҫыннисем 413 карас, 229 уланкӑ, 21 чапак тытма ӗлкӗрнӗ. Чӗрӗ пулла пакунлисем шыва янӑ. Заповедникра пулӑ тытнин тӑкакне йӗрке хуралҫисем 110 пин тенкӗ таран шутласа кӑларнӑ.
Шупашкарти лифтсене кӑҫал та ҫӗнетӗҫ.
2020 ҫулта нумай хваттерлӗ 16 ҫуртра 90 лифт ылмаштарма палӑртнӑ. Ҫакӑн валли 158 миллион тенкӗ кирлӗ. Укҫана нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗн юсасси ҫинчен калакан программӑпа килӗшӳллӗн уйӑраҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн Ҫурт-йӗр фончӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Андрей Шестаков ӗнентернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра 12 ҫуртра 62 лифта ылмаштарса пӗтернӗпе пӗрех. Тепӗр 28 лифта пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗччен хута яма палӑртнӑ. Ҫакӑн пӗлтереҫҫӗ Шупашкар хула администрацийӗн пресс-службинче. Кӑҫалах тепӗр 11 ҫуртри лифтсене ҫӗнетмелле.
Шупашкарти ҫуртсенче пассажирсене турттармалли лифтсен шучӗ 3479-па танлашать. Япӑхнисене кашни ҫулах пӗчӗкшерӗн ҫӗнетсе пыраҫҫӗ.
+20.3 °C